مطالب مرتبط با کلیدواژه

روابط اقتصادی


۱.

کودتای 1968 حزب بعث و تاثیر آن بر روابط سیاسی و اقتصادی ایران و عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران روابط سیاسی عراق روابط اقتصادی اروندرود حزب بعث کودتای 1968

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۰
بعد از کودتای 1968 حزب بعث ،دولت جدید عراق روشی تند و به دور از قواعد دیپلماتیکی در برابر ایران اتخاذ کرد . اختلافات فیما بین دو دولت در انتها به عقد قرارداد 1975 الجزایر منتهی شد که متاسفانه حدود هفتصد مایل مربع از اراضی نفت خیز ایران توسط عراق تصرف شد .
۲.

عمل گرائی در سیاست خارجی و گسترش روابط اقتصادی ایران و چین (1999-1979)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران سیاست خارجی واقع گرایی روابط اقتصادی چین عمل گرایی نوواقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۱ تعداد دانلود : ۱۳۳۶
مقاله حاضر به بررسی علل گسترش مناسبات تجاری و اقتصادی ایران و چین در فاصله زمانی 1979 تا 1999 می پردازد. استدلال اصلی مطرح شده آن است که گسترش روابط دو کشور در نتیجه اتخاذ خط مشی های عمل گرایانه و واقع بینانه توسط دولتمردان تهران و پکن است. به ویژه سیاست اصلاحات و نوسازی «دنگ شیائوپینگ» در دهه 1970 نقشی مهم در افزایش مبادلات اقتصادی دوجانبه داشته است. عمل گرایی در سیاست خارجی باعث شده است تا دو کشور با وجود ایدئولوژی و نظام های سیاسی کاملاً متفاوت به همدیگر نزدیک شده و با وجود مخالفت ایالات متحده به گسترش همکاری های فیمابین در زمینه های مختلف مبادرت ورزند.
۳.

رویکرد اقتصادی در سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه: مورد ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: واردات انرژی صادرات سرمایه گذاری تحریم روابط اقتصادی رویکرد اقتصادی حزب عدالت و توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۸ تعداد دانلود : ۷۱۸
ایران و ترکیه به عنوان دو بازیگر مهم و تاثیرگذار منطقه خاورمیانه، با وجود دارا بودن نقاط اشتراک فراوان، به لحاظ نوع حکومت، سیاست، اقتصاد، فرهنگ و حتی سیاست خارجی ویژگی های خاص خود را دارند. این دو قدرت منطقه ای اهداف متفاوتی در منطقه و همچنین در عرصه جهانی دنبال می کنند. از سال 2002، با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، شاهد تغییراتی مهم در روابط این دو کشور هستیم که متفاوت از دوران قبل است. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی مبتنی بر اسناد تاریخی و کتابخانه ای، ضمن تشریح اصول و جهت گیری سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه، تاثیر آن را بر روابط اقتصادی ترکیه و ایران بررسی خواهیم کرد. بر این اساس، سئوالی که در این مقاله مطرح می شود این است که رویکرد سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه چه تاثیری بر روابط اقتصادی ترکیه و ایران گذاشته است؟ در پاسخ به این سئوال، فرضیه ای که مطرح می شود این است که علی رغم برخی تنش های سیاسی- امنیتی، روابط اقتصادی ایران و ترکیه در دهه اخیر (از سال 2002 تا 2014)، نسبت به گذشته و به خصوص دهه 1990 بهبود یافته است و این بهبودی روابط می تواند تحت تاثیر رویکرد اقتصادی حزب عدالت و توسعه در سیاست خارجی و همچنین دکترین عمق استراتژیک داوود اوغلو و سیاست مشکلات صفر با همسایگان باشد.
۴.

همکاری های روسیه و ترکیه: هدف ها، گستره و چشم اندازها

کلیدواژه‌ها: امنیت انرژی روابط سیاسی روسیه ترکیه روابط اقتصادی همکاری فنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۳۱۲
این مقاله با هدف بررسی همکاری های دولت روسیه و ترکیه، به مطالعه هدف ها، گستره و چشم اندازهای آینده این همکاری ها پرداخته است. تمرکز این نوشته بیشتر بر گستره همکاری ها و آنهم بیشتر از منظر روسیه است و به این دلیل بیشتر به منابع روسی در این زمینه اشاره شده است. مجموع بررسی ها نشان می دهد که روابط دو دولت در زمینه های گوناگون و به ویژه در زمینه اقتصادى در سال های اخیر روندی روبه رشد داشته است. درحال حاضر انگیزه های اقتصادی سبب شده دو دولت، همکاری را بر تعارض مقدم شمارند، به ویژه در حوزه انرژی که ترکیه واردکننده و روسیه صادرکننده بزرگی در این زمینه است. انرژى نقش بسیار مهمى در روابط دو کشور دارد و افزایش حجم روابط بین دو کشور به 42 میلیارد دلار در سال ?011، ورود بیش از سه میلیون گردشگر روس به ترکیه، حذف متقابل روادید سفر به دو کشور، نشان دهنده قوت روابط میان ملت های روسیه و ترکیه است.
۵.

امنیت انرژی و سیاست درهای باز تاجیکستان: جایگاه ایران در روابط اقتصادی – تجاری تاجیکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران سیاست خارجی روابط اقتصادی تاجیکستان امنیت انرژی سیاست درهای باز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۴ تعداد دانلود : ۶۰۴
اگرچه بر اساس نظریه های ژئواکونومی، مطالعه مسایل مربوط به انرژی، برای همه کشورها ضرورت راهبردی دارد ولی باید این مهم را در نظر گرفت که انرژی برخلاف قرن گذشته تنها شامل منابع نفت و گاز نیست؛ اگرچه هنوز این منابع نقش اول را در مجموعه منابع انرژی بازی می کنند. امروزه در کنار طرح مفاهیمی مانند ژئوپلیتیک و ژئواکونومی مفهوم هیدروژئوپلیتیک نیز نشان از اهمیت انرژی آب در کنار نفت و گاز دارد. از سوی دیگر نیاز به انرژی ضرورت مسیرهای انتقال آن و حمل و نقل کالاهای تولیدی را نیز به دنبال خود دارد. در چنین وضعیتی توجه به آینده منابع انرژی و چگونگی سازمان دهی تولید، انتقال و مصرف آن برعهده صاحبان، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی است. در این نوشتار تلاش بر این است تا جایگاه ایران در سیاست خارجی و روابط اقتصادی کشور تاجیکستان با توجه به سیاست درهای باز این کشور با تأکید بر بحث انرژی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
۶.

روابط خارجی ایران و کره جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران سیاست خارجی کره جنوبی روابط اقتصادی ژئواستراتژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۶ تعداد دانلود : ۷۰۶
ایران سومین بازار بزرگ محصولات کره ای در خاورمیانه است که اهمیت فراوانی در تامین انرژی این کشور دارد. با وجود روابط تجاری نسبتا طولانی، هر دو کشور سیاست خارجی متقابل خود را براساس جدایی سیاست از اقتصاد اتخاذ کرده اند. بنابراین پرسش اصلی این پژوهش آن است که مهمترین عناصر موثر در رویکرد این دو کشور در قبال یکدیگر چیست؟ در این مقاله با روش تحقیق مقایسه تحلیل، مسائل و عوامل مهمی که در الگوی سیاست خارجی دو کشور تاثیرگذار و بکار گرفته شده اند، مورد بررسی قرارمی گیرد. محیط های سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی را با هدف واکاوی چرایی و چگونگی اتخاذ و اجرای سیاست های خارجی دو کشور ارائه می نماید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده وجود عوامل موثر متعددی در تصمیم گیری ها و معادلات سیاست خارجی این دو کشور همچون حضور و نفوذ امریکا در شرق آسیا، تقابلات با کره شمالی، افزایش تعاملات چین با ایران از لحاظ سیاسی و اقتصادی، سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی و روابط کره جنوبی با کشورهای عربی است.
۷.

نقش روابط اقتصادی در میزان تعهد سیاسی امارات متحده عربی در برابر ایران از 1359تا1367 ش/1980تا1988م(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران جنگ تحمیلی روابط اقتصادی اماراتمتحدهعربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۸ تعداد دانلود : ۵۹۷
جنگ ایران و عراق روابط آیندﮤ جمهوری اسلامی ایران را با بسیاری از کشورها تحت ﺗﺄثیر قرار داد. بیشتر کشورهای منطقه بلافاصله جانب عراق را گرفتند؛ اما به نظر می رسد که مواضع میاﻧﮥ امارات در برابر دو کشور، با روابط گستردﮤ این کشور با جمهوری اسلامی مرتبط بود. این پژوهش برآن است نقش روابط اقتصادی را در میزان تعهد سیاسی امارات در برابر ایران در دورﮤ جنگ بررسی کند. به نظر می رسد نتایج حاصل برای ایجاد روابط بهتر با کشورهای منطقه در جهان امروز مفید باشد. بنابراین باید پرسید: روابط اقتصادی دو کشور در میزان تعهد سیاسی امارات در برابر ایران چه تأثیری گذاشت. فرض ما برآن است که روابط اقتصادی افزایش تعهد سیاسی امارات در برابر ایران را موجب شد. در این نوشتار، روش پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و برپایﮥ مطالعات کتابخانه ای و نشریات ادواری است. اشتراک نظردو کشور در مسائلی مانند مخالفت با حضور بیگانگان در منطقه و دیدارهای فراوان مقامات آنها و مخالفت امارات با قطع راﺑﻄﮥ اعراب با ایران، ازجمله نشانه های افزایش تعهد سیاسی امارات متحده در برابر جمهوری اسلامی ایران در سطوح بین المللی است.
۸.

تحلیل اثرات روابط شهر و روستا در مهاجرت های روستا-شهری مطالعه موردی: دهستان پشته زیلایی، شهرستان دهدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی روابط اقتصادی استان کهگیلویه و بویراحمد پیوندهای روستایی - شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۳۱۲
نحوه و دامنه روابط شهر و روستا به صورت های گوناگون بر رشد و توسعه سکونتگاه های روستایی اثر می گذارد، یکی از اثرات روابط شهر و روستا بر مهاجرت های روستایی- شهری هست. موضوع مهاجرت های روستایی- شهری همواره موردتوجه اندیشمندان علوم مختلف بوده است. مهاجرت در کشورهای درحال توسعه در اغلب موارد باعث توسعه نیافتگی مبدأ از یک سو و ایجاد مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مقصد مهاجرت می شود. هدف تحقیق حاضر بررسی نقش روابط روستایی- شهری بر مهاجرت خانوارهای روستایی است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق خانوارهای روستایی دهستان پشته زیلایی شهرستان دهدشت بوده است. این دهستان با توجه به سرشماری سال 1390، دارای 7 روستایی دارای سکنه و 3450 نفر جمعیت مشتمل بر 690 خانوار است. تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسش نامه با استفاده از فرمول کوکران 220 خانوار به دست آمده است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) بوده است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل مسیر، کروسکال والیس و رگرسیون خطی) استفاده شده است. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان می دهد، روستاهای ده بیت الله، دلی سوار و آب لک در منطقه موردنظر بالاترین میزان مهاجرت را در بین روستاهای موردمطالعه داشتند، همچنین بر اساس ضریب همبستگی پیرسون رابطه معناداری بین روابط متقابل شهر و روستا و مهاجرت های روستا- شهری با ضریب (386/0) وجود دارد، همچنین بر اساس مدل تحلیل مسیر بعد اقتصادی روابط شهر و روستا با مقدار (450/0) بیشترین تأثیر را در مهاجرت های روستا- شهری داشته است.
۹.

برجام و تأثیر آن بر مناسبات اقتصادی ج. ا. ایران

نویسنده:
تعداد بازدید : ۲۹۶۶ تعداد دانلود : ۱۶۲۷
در طول یک دهه گذشته، به بهانه فعالیت های هسته ای، تحریم های بین المللی چندجانبه و یکجانبه گسترده ای علیه جمهور اسلامی ایران وضع شده است. قطع گلوگاه های مالی و پولی میان بانک مرکزی و سایر بانک ها و نهادهای مالی ایران با خارج، بلوکه شدن مقادیر زیادی از درآمدهای نفتی کشور و قطع بخش عمده ای از صادرات نفت ایران باعث کاهش شدید رشد اقتصادی شده است. توافق برجام و ورود کشور به جامعه بین الملل، فرصت های جدید و پیامدهای مهمی را برای طرفین به همراه داشت. پژوهش حاضر به میزان تاثیر برجام و مذاکرات هسته ای بر رونق اقتصادی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است و همچنین وضعیت اقتصاد کشور در ابعاد مختلف از جمله رشد اقتصادی، سرمایه گذاری خارجی، فروش نفت و انرژی و ... را با دوران پیش از برجام مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. پرسش اصلی تحقیق این است برجام چه تاثیری بر اقتصاد ایران داشته است؟ از دید محقق توافق برجام نقطه عطفی در سیاست و روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران است که فرصت ها و گشایش هایی در اقتصاد کشور به همراه داشته است. اما هنوز موانع بسیاری در تبادل اقتصاد ایران با اقتصاد بین الملل وجود دارد که نیاز به زمان بیشتری دارد.
۱۰.

آسیب شناسی روابط بازرگانی ایران و افغانستان از منظر رهیافت اقتصاد سیاسی (2018-2001)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: افغانستان ایران اقتصاد سیاسی روابط اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۹ تعداد دانلود : ۵۸۹
   رتبه نخستِ ایران در صادرات کالا به افغانستان در سال های 2017-2015م. حاکی از تحولی عظیم در روابط اقتصادی دو کشور و تأثیرگذار بر تعاملات سیاسی آنان است. بااین وجود، پیوندهای بازرگانی ایران و افغانستان با مشکلات متعددی همراه است. نوشتار حاضر، با کاربست رهیافت اقتصاد سیاسی، مطالعه تاریخیِ روابط خارجی دو کشور (2018-1794م.) و طرح این پرسش که؛ مهم ترین چالش های سیاسی و اقتصادیِ تأثیرگذار در روابط بازرگانی ایران و افغانستان در سطوح ملی، منطقه ای و جهانی (2018-2001م.) کدام اند، درصدد شناسایی و تحلیل این مشکلات برآمده است. اهمیت پژوهش، بازنمایی دگردیسی تحولات خارجیِ دوجانبه و چندجانبه ی اخیرِ ایران و افغانستان با رویکردی اقتصادی است. یافته های مقاله، حاوی چند نکته است. نخست؛ تاریخ روابط اقتصادی ایران و افغانستان، متأثر از فرازونشیب های گفتمان های حاکم بر سیاست خارجیِ دو کشور و نظام بین الملل بوده است. دوم؛ بی ثباتی سیاسی-اقتصادی، فساد اداری و اقتصاد رانتی در هر دو کشور، بازتاب های منفی بر تعاملات بازرگانی آنان گذاشته است. سوم؛ سازمان های منطقه ایِ اقتصادی نظیر اکو، نتوانسته اند در گسترش روابط اقتصادی ایران و افغانستان نقش بسزایی ایفا کنند. بااین وجود، انتظار می رود رشد تعاملات اقتصادی، برخلاف مسائل صرفاً سیاسی و امنیتی، بتواند منافع مشترک و پایداری برای دو دولت به ارمغان آورد.
۱۱.

اسرائیل و کشورهای پیرامونی؛ نفوذ امنیتی با پوشش اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اسرائیل کشورهای پیرامونی روابط اقتصادی نفوذ دیپلماتیک روابط امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۵۲۹
نویسنده این مقاله با بررسی روابط اقتصادی اسرائیل با همسایگان و کشورها و بازیگران پیرامونی، استدلال می کند که این رژیم در پوشش روابط اقتصادی به دنبال عادی سازی روابط سیاسی و گسترش روابط امنیتی با این کشورهاست. بر اساس یافته های این پژوهش، روابط و مناسبات اقتصادی اسرائیل در منطقه از سه الگو پیروی می کند: روابط اقتصادی پایدار با هدف کنترل و ممانعت از بروز و گسترش تنش، روابط اقتصادی کم بازده با هدف حضور در مناطق استراتژیک و نفوذ دیپلماتیک به منظور عادی سازی و گسترش روابط امنیتی. در راستای تبیین این الگوها، روابط اقتصادی اسرائیل با همسایگان مرزی خود یعنی اردن و مصر، منطقه آسیای مرکزی و قفقاز، ترکیه، کردستان عراق و کشورهای عربی مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۲.

نقش قزاقستان در گسترش روابط ایران و چین در آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیای مرکزی ایران چین روابط اقتصادی سیاست خارجی چندبرداری قزاقستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۳۴۹
در یک دهه گذشته آسیای مرکزی بیشتر مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی و منطقه ای بوده است. منافع و اقدامات این بازیگران بین المللی به شکل گیری فضای رقابتی در منطقه منجر شده است که از آن با عنوان بازی بزرگ جدید یاد می شود. این فضای رقابتی ناشی از عملکرد پویایی های درونی و بیرونی منطقه آسیای مرکزی است. قزاقستان از کشورهایی است که توانسته از راه به کارگیری نگرشی متعادل منافع زیادی را از این فضای رقابتی به دست آورد. با توجه به اهمیت قزاقستان در آسیای مرکزی، نقش آفرینی بیشتر سایر بازیگران مستلزم همکاری با این کشور است. هدف این نوشتار واکاوی مهم ترین ویژگی های سیاست خارجی قزاقستان و بسترهایی است که این سیاست خارجی می تواند برای همکاری بیشتر دو کشور ایران و چین در آسیای مرکزی فراهم کند. پرسش نوشتار این است که ویژگی های اصلی سیاست خارجی قزاقستان چیست؟ و این ویژگی ها در چه زمینه هایی می تواند بر گسترش روابط ایران و چین در آسیای مرکزی تأثیر داشته باشد؟ یافته های نوشتار نشان می دهد که سه ویژگی، واقع گرایی، غیر ایدئولوژیک بودن و اولویت فعالیت های اقتصادی مهم ترین شاخص سیاست خارجی این کشور از زمان استقلال در منطقه آسیای مرکزی بوده است. سه ویژگی که بنابر با اولویت های سیاست خارجی ایران و چین در آسیای مرکزی است. با توجه به این موضوع، امنیت، منابع انرژی و حمل ونقل سه مؤلفه ای است که قزاقستان می تواند بسترساز همکاری ایران با چین در آسیای مرکزی باشد. روش نوشتار توصیفی – تحلیلی است.
۱۳.

روابط اقتصادی ایران و هند در عصر ساسانیان (۲۲۴ تا ۶۴۲م)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۴۵۵
میراث مشترک ایران و هند به قبل از مهاجرت آریایی ها و زمانی که این دو ملت در کنار هم و با یک زبان و مذهب زندگی می کردند، برمی گردد. روابط تجاری بین تمدن «موهنجودارو» و «هاراپا» در هند با تمدن های سیلک و شهر سوخته در ایران برقرار بوده است. در عصر ساسانی این روابط با حکومت های شمالی و جنوبی هند در کنار روابط فرهنگی و سیاسی گسترش یافت. بررسی روابط اقتصادی ساسانیان با هند و نتایج حاصل از آن مسأله این تحقیق است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بازنگری منابع کتابخانه ای، به دنبال پاسخ به این سؤال است که این روابط تحت تأثیر چه عواملی قرار داشته است و نتایج حاصل از آن چه بوده است؟ نتایج به دست آمده از نوشتار نشان می دهد، رقابت ساسانیان با روم در تجارت با غرب و شرق از یک طرف و رقابت های داخلی حکومت های شمال و جنوب هند از طرفی دیگر، تبادلات اقتصادی ساسانیان با شرق و به خصوص هند را به دوران طلایی رساند و نتایج حاصل از آن منجر به گسترش روابط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مسلمانان با هند بعد از سقوط ساسانیان شد.
۱۴.

همکاری اقتصادی ایران و استرالیا در سال 1353 شمسی با تکیه بر اسناد

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران استرالیا همکاری روابط اقتصادی تفاهمات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۵۱۶
یکی از شاخه های مهم تاریخ، روابط خارجی و دیپلماسی است. ایران به دلیل قرار گرفتن در چهارراه تمدنی همیشه با کشورهای گوناگون در ارتباط بوده است. عصر پهلوی آغاز روابط گسترده ی ایران با جای جای جهان است و این ارتباط با برخی از کشورها هم چون استرالیا برای نخستین بار صورت گرفت. روابط خارجی ایران در دوره ی پهلوی دوم را می توان بازتاب تبعیت از اصول سیاست خارجی آمریکا دانست. با افزایش هنگفت درآمد نفتی ایران، محمد رضا شاه در پی جلب همکاری و مشارکت با دیگر نیروهای عرصه ی جهانی، و البته هم پیمان آمریکا برآمد. یکی از این کشور ها، استرالیا بود. استرالیا که از یک سو در پی تأمین نفت مورد نیاز خود و از سوی دیگر با ملحق شدن انگلستان به اتحادیه ی اروپا، در صدد یافتن بازاری جدید برای محصولات خود بود، می توانست منافعی دو جانبه را برای خود و ایران به ارمغان آورد. این مقاله، به پاره ای تفاهمات صورت گرفته بین دو کشور با تکیه بر اسناد منتشر نشده، می پردازد.
۱۵.

تأملی انتقادی به چالش های امنیتیِ روابط اقتصادی ایران و افغانستان(2017- 2001م.)

کلیدواژه‌ها: امنیتی شدن افغانستان ایران مکتب کپنهاگ روابط اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۳ تعداد دانلود : ۳۱۳
تقویت و ثبات مناسبات اقتصادی کشورهای یک منطقه، تا حدّ زیادی منوط به رفع چالش های امنیتیِ آنان است. این مهم، درخصوص تعاملات بازرگانیِ ایران و افغانستان نیز که در منطقه ای تنش زا واقع شده اند، صِدق می کند. مهم تر آنکه، ایران با وجود موانع امنیتیِ منطقه ای و فرامنطقه ایِ کنونی، توانسته در بازار این کشور نفوذ بسیاری یابد. با این حال، روابط اقتصادی فعلیِ دو کشور، به شدّت از چالش های غالباً امنیتی شده تأثیر پذیرفته است. با هدف اثبات این ادّعا، سؤال اصلی نوشتار حاضر و با تمرکز بر سال های 2017-2001م. آن است که مهم ترین چالش ها و محدودیت های امنیتیِ حاکم بر مناسبات اقتصادی ایران و افغانستان در سطوح ملّی، منطقه ای و فرامنطقه ای کدامند؟ در پاسخ باید گفت که تداوم نگاه امنیتی ایران به افغانستان، منازعات منطقه ای پیرامون دو کشور، و امنیتی شدن ژئوپلیتیک و هویت ایران و افغانستان در سطح جهانی توسّط آمریکا، مهم ترین چالش های مدّنظر هستند. تحلیل مذکور، در چارچوب انتقادی نظریه ی امنیتی شدنِ مکتب کپنهاگ، با روش علّی و فنّ گردآوری کتابخانه ایِ اطّلاعات، انجام گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که یکی از علل اصلی عدم رشد مناسبات اقتصادی ایران و افغانستان طیّ سال های گذشته، رویکرد امنیتیِ حاکم بر مناسبات تهران-کابل و پویش های امنیتیِ فراملّی بوده است. بر این اساس، ارتقای تعاملات اقتصادی دو کشور می طلبد تا بسیاری از موضوعات و تهدیدات بیش از آنکه در حوزه ی امنیت جای گیرند، می بایست توسّط دولتمردان در حوزه ی سیاست حلّ وفصل شوند.
۱۶.

معرفی و نقد کتاب L’Histoire des Relations entre l’Iran et la France du Moyen Âge à nos Jours (تاریخ روابط ایران و فرانسه از قرون وسطی تا امروز)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۲۳۶
کتاب L’Histoire des Relations entre l’Iran et la France du Moyen Âge à nos Jours (تاریخ روابط ایران و فرانسه از قرون وسطی تا امروز) اثری است که به فرازونشیب تاریخ روابط ایران و فرانسه از نقطه آغازین آن در ارتباط دربار فرانسه با شاهان مغول در ایران در قرون وسطی تا سال ۱۳۹۷، زمان چاپ آن در فرانسه در انتشارات لارماتان، می پردازد. این کتاب نخستین اثر به زبان فرانسوی است که محققی ایرانی درمورد روابط ایران و فرانسه نوشته است. اما نگرش ایرانی به این روابط در برخی موارد به خوانش این کتاب ضربه زده است و این روابط را از زاویه ای ایرانی، ازنظر ارجاعات تاریخی، به زبان فرانسوی نقل می کند؛ امری که می تواند مخاطب بین المللی را با سرد رگمی و عدم فهم صحیح زمانی مواجه کند. نویسنده به جنبه های سیاسی و فرهنگی روابط دو کشور بیش از موارد دیگر اهمیت داده است و جنبه اقتصادی دهه های اخیر را تقریباً نادیده گرفته است. برخی ملاحظات نگارشی ازقبیل موارد املایی، گرامری، و نقطه گذاری به هم راه وحدت شیوه نگارش کلمات خاص نیازمند به بازبینی در این اثر هستند که درصورت اصلاح می توانند کتاب را به مرجعی مناسب تبدیل کنند.
۱۷.

کاربرد تئوری نهادگرایی نئولیبرال در روابط اتحادیه اروپا و چین درزمان ریاست جمهوری بوش پسروباراک اوباما

کلیدواژه‌ها: اتحادیهاروپا چین همکاری بین المللی روابط اقتصادی روابط سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۲۷۳
بر مبنای "معمای امنیت"، افزایش قدرت هر بازیگر تهدیدی علیه امنیت بازیگر دیگر تلقی شده و آن را به مدیریت این تهدید وا می دارد. مدیریت این تهدید نیز جز در پرتو افزایش قدرت و "ایجاد موازنه" امکان پذیر نیست؛ امّا وضعیت روابط اتحادیهاروپا و چین را شاید بتوان بدعتی در این میان دانست، زیرا علی رغم توسعه اقتصادی سریع چین و ارتقای جایگاه آن در سیاست بین الملل از یک سو و کامل ترشدن روند همگرایی اتحادیهاروپا و افزایش قدرت آن از سوی دیگر، این دو، یکدیگر را نه تنها "تهدید" تلقی نمی کنند، بلکه هر یک، دیگری را "فرصتی" برای افزایش قدرت خود می داند. اگرچه چین، یکی از کشورهای وابسته به ایدئولوژی جناح چپ بوده امّا با این حال توانسته خود را با نظام بین الملل همراه کند و به عنوان یک قدرت اقتصادی-سیاسی بزرگ در عرصه جهانی مطرح شود. در کنار چین، اتحادیهاروپا به عنوان قدرتمندترین نهاد مبتنی بر اتّحاد بین دولت ها در نیم قرن اخیر، توانسته هم بر قطب های قدرت حاکم بر سیاست بین الملل و هم بر بینش پژوهشگران سیاست جهانی تأثیر بگذارد. پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش می باشد که روابط اتحادیهاروپا و چین از 2001 تا 2016، چگونه و تحت تأثیر چه عواملی بوده است؟ با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این نتیجه دست یافتیم که روابط فی مابین اتحادیه اروپا و چین در درجه اوّل، متأثر از عوامل اقتصادی-تجاری شامل: تجارت (میزان صادرات و واردات و همچنین میزان کلی تجارت کالا) و میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی و از سوی دیگر تحت تأثیر عوامل سیاسی شامل: تحریم تسلیحاتی، مسأله تایوان و حقوق بشر بوده است.
۱۸.

تاثیر حقوق بشر بر روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران اتحادیه اروپا حقوق بشر روابط اقتصادی واردات صادرات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۴۱۳
موضوع حقوق بشر به عنوان یکی از هنجارهای مورد پذیرش نزد اتحادیه اروپا به شمار رفته که رعایت آن به عنوان یکی از پیش شرط های اتحادیه برای تعمیق روابط با طرف ثالث مورد تاکید قرارمی گیرد. از این منظر اتحادیه اروپا رعایت حقوق بشر را به عنوان پیش شرط تعمیق روابط و انعقاد قرارداد TCA با ایران قرارداده است. به عبارتی اتحادیه اروپا خواستار آن است که میان رعایت حقوق بشر در ایران و افزایش روابط تجاری با این کشور، یک رابطه مستقیم برقرار کند. لذا این پژوهش سعی دارد رابطه میان این دو متغیر (حقوق بشر و روابط تجاری) در روابط میان ایران و اتحادیه اروپا را در سه دوره تاریخی ریاست جمهوری هاشمی، خاتمی و احمدی نژاد بررسی کند. سئوال اصلی پژوهش این است: مسئله حقوق بشر در ایران چه تاثیری بر روابط تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا دارد؟ با توجه به آمار تجارت میان ایران و اتحادیه اروپا در سه دوره تاریخی مورد بررسی، فرضیه اصلی چنین است: مسئله حقوق بشر نزد اتحادیه اروپا بیشتر به عنوان ابزاری جهت رسیدن به اهداف سیاسی درباره ایران مطرح است. به عبارتی برخلاف آنچه اتحادیه اروپا ادعا می کند، حقوق بشر رابطه ای مستقیم با روابط اقتصادی برای این اتحادیه ندارد. یافته های پژوهش نشان می دهد در برخی دوره ها که حقوق بشر از دیدگاه اتحادیه اروپا نقض شده است، اتفاقا روابط تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا افزایش یافته و برعکس.
۱۹.

جایگاه بندر بوشهر و روابط اقتصادی- سیاسی ایران با انگلستان در منطقه خلیج فارس (اواخر قرن هجدم تا آغاز قرن بیستم)

تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۲۱۱
تاریخ حضور دولت انگلستان در بوشهر به سال 1763 م / 1177 ق به دوره کریم خان زند میرسد، که با انعقاد قرارداد «پرایس – سعدون» مقدمات حضور نظامی آنان، در ایران، فراهم گردید. از سال 1812 م/ 1227 ق که نمایندگی سیاسی انگلیس در بوشهر افتتاح شد تا زمان خروج آنان از این بندراستراتژیک ، به مدت دو قرن، فعالیتهای اقتصادی و سیاسی کرانه های شمالی و جنوبی خلیج فارس از طریق این بندر اداره میشد؛ باتوجه به اینکه، بوشهر در دوره قاجار معتبرترین بندر تجاری ایران و دروازه خلیج فارس بود؛ بنابرین، ضرورت مطالعه نقش این بندر، در تصمیم گیریهای دولتمردان انگلیس در آن دوره حساس، بسیار حائز اهمیت است. مقاله حاضر، نگاهی تحلیلی به جایگاه و اهمیت تاریخی بوشهر در روابط ایران و انگلستان ، از اواخر قرن هجدهم تا اوایل قرن بیستم میلادی دارد.
۲۰.

تحلیل روابط اقتصادی و اجتماعی شهر فارسان با روستاهای پیرامون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روابط اقتصادی روابط اجتماعی شهر و روستا فارسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۵۶
یکپارچگی شهر و روستا به ترکیب بهینه ای از عوامل طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و مکانی اشاره دارد. میزان یکپارچگی این دو مکان بستگی به این دارد که تا چه میزان سیستم های شهری و روستایی (اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی) به یکدیگر نفوذ می کند، با یکدیگر ارتباط می یابند، مکمل یکدیگرند و مزایا را به اشتراک می گذارند. در این پژوهش هدف بررسی روابط اقتصادی و اجتماعی بین شهر فارسان و روستاهای منطقه پیرامون است. روش تحقیق توصیفی و ازنظر هدف،کاربردی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده اند. جامعه آماری پژوهش را سرپرستان خانوار روستایی شهرستان فارسان تشکیل داده اند. حجم نمونه 380 سرپرست خانوار در 19 روستا است. نتایج پژوهش بر اساس آزمون T تک نمونه ای نشانگر آن است که بین شهر فارسان و روستاهای پیرامون، روابط اقتصادی و اجتماعی برقرار است. تمام شاخص های روابط اجتماعی نشان دهنده اثر مثبت و دوسویه هستند، اما در روابط اقتصادی، شاخص های جریان سرمایه از شهر به روستا، میزان اشتغال و میزان درآمد به ترتیب با اختلاف میانگین(800/0-، 827/0-، 518/0) نشان دهنده اثر یک سویه و سلطه شهر فارسان بر روستاهای پیرامون می باشد. نتیجه مدل سازی معادلات ساختاری برای ارتباط بین روابط اجتماعی و اقتصادی به ترتیب با تبیین 98/0 و 89/0 نشان داد که روابط اجتماعی بیشتر و قوی تری نسبت به روابط اقتصادی بین شهر فارسان و روستاهای پیرامون برقرار می باشد