مطالب مرتبط با کلیدواژه

جمهوری اسلامی ایران


۳۴۱.

تبیین ژئواستراتژی بازیگران مداخله گر و پیرامونی حوزه خزر و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 113 - 141

کلیدواژه‌ها: ژئواستراتژی امنیت ملی بازیگران مداخله گر و پیرامونی خزر جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۴۳۹
ماهیت ژئوپلیتیک حوزه خزر و نگرش متعارض بازیگران ساحلی نسبت به یکدیگر که نشأت گرفته از تحولات دوران پساشوروی است، این حوزه را مستعد تاثیرگذاری بازیگران مداخله گر و پیرامونی ساخته است. به همین منظور، بازیگران مداخله گر و پیرامونی که بخش مهمی از نظام ژئوپلیتیکی خزر را تشکیل می دهند، به واسطه برقراری روابط سیاسی _ امنیتی با بازیگران ساحلی به گسترش نفوذ در این حوزه می پردازند. در این میان بازیگرانی نظیر آمریکا، اتحادیه اروپا، اسرائیل و چین که در حلقه مداخله گر هستند و کشورهایی همانند ترکیه، گرجستان، ازبکستان، ارمنستان و افغانستان نیز که در حلقه پیرامونی خزر قرار دارند، می توانند در روابط متقابل با یکدیگر یا بازیگران ساحلی تأثیرگذار باشند. بنیاد پژوهش کنونی بر این سؤال استوار است که «ژئواستراتژی بازیگران مداخله گر و پیرامونی حوزه خزر چگونه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار می دهد؟» فرضیه تحقیق این است که بازیگران مداخله گر و پیرامونی از طریق گسترش روابط نظامی امنیتی با بازیگران ساحلی خزر در نظامی کردن این حوزه مؤثر هستند و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را در این حوزه با چالش مواجه می سازند. این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و منابع اینترنتی به بررسی رویکردها و اقدامات امنیتی و نظامی چهار بازیگر مداخله گر و پنج کشور پیرامونی در حوزه خزر و تأثیر آنها بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است.
۳۴۲.

تاثیر تفکیک قوا بر عملکرد جمهوری اسلامی ایران؛ نقاط قوت و ضعف

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال ششم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 21-41

کلیدواژه‌ها: تفکیک قوا عملکرد جمهوری اسلامی ایران قوت ضعف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۷ تعداد دانلود : ۴۴۲
این پژوهش در پی پاسخ به این سوال بوده که تفکیک قوا (نقاط قوت و ضعف آن) چه تاثیری بر عملکرد جمهوری اسلامی داشته است و هدف اصلی آن پیشنهاد راهکا رهایی برای رفع تعارضات میان قوا و افزایش کارآمدی نظام سیاسی ایران بوده است. فرضیه طرح شده نیز با عنایت به روش اسنادی و رویکرد توصیفی تحلیلی چنین است؛ در نظام ایران ساز وکارهایی جهت حفظ تعادل نظام وجود دارد که آن را از تمهیدات حقوقی و سیاسی به کار برده شده توسط سایر نظام های سیاسی متمایز می کند، کنترل و مهار دوگانه ی قدرت، قوت نظام سیاسی ایران را می رساند. در پایان نتیجه گرفته ایم با رجوع به خصیصه ی عمده ی تعدیل قوا در نظام ایران و روش ترکیبی کنترل قدرت که یک بار سیستم با کنترل و تعدیل متقابل قوا و بار دیگر با سیستم هدایت از بیرون توسط رهبر منتخب مردم هدایت می شود این امر موجب افزایش کارآمدی و رفع اختلاف نظر ها بین دستگاه های اجرایی می شود و انتظار می رود تعارضات میان قوه ای در برخی از حوزه ها و اصول قانون اساسی که نیازمند بررسی و ابهام زدایی قانونی است با راهکارهایی که در مقاله به آن اشاره می شود حل و فصل گردد.
۳۴۳.

تجزیه و تحلیل جایگاه ایران در اسناد روسیه 2020-2010

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 111-134

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران اسناد بالادستی روسیه سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۶۰۴
از با ارزش ترین اسناد هر کشوری می توان به اسناد رسمی و دکترین های سیاست خارجی آن کشور اشاره نمود و مفاهیمی چون دکترین نظامی و سیاست خارجی آن کشور را از آن برداشت کرد. کشور روسیه هم در این مهم مثتثنی نبوده و با اهمیت یافتن قدرت هوشمند در دستور کار خود و با در نظر گرفتن بالاترین هدف خود پس از فروپاشی شوروی و بازگشت به هژمون جهانی، به بازنگری در نگارش اسناد و دکترین های سیاست خارجی خودپرداخته و با به کارگیری نگاهی متفاوت به نظام بین الملل با استفاده از گفتمان های حاکم بر سیاست خارجی خود بر مبنای واقع گرایی تهاجمی و در نظر گرفتن عواملی چون اقتصادی، نظامی، نقش نخبگان، ناسیونالیسم، ژئوپلتیک، رقابت در عرصه بین المللی توأم با ترس و یا همکاری توأم با پاداش، سیاستی متفاوت را در دستور کار خود نسبت به کشورهای شرق و غرب اعمال داشته است. جمهوری اسلامی ایران در دهه اخیر و مناسبات پیش آمده در منطقه، نقش و حضوری متفاوت را درنظام بین الملل و اسناد سیاست خارجی روسیه به خود اختصاص داده است. نگارنده در تلاش است تا در این مقاله به تبیین و تحلیل سیاست خارجی روسیه نسبت به ایران در اسناد و دکترین های روسیه بپردازد. یافته های این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته و به دنبال تجزیه و تحلیل حوادث اخیر در نظام بین الملل و تأثیرات آن ها در اسناد روسیه در بازه زمانی 2020-2010 است و این که جمهوری اسلامی ایران چه نقش و جایگاهی در این اسناد داشته است.
۳۴۴.

راهبردهای ایران و ترکیه در عراق پس از سقوط صدام

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 75-92

کلیدواژه‌ها: عراق سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ترکیه موازنه قوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۲ تعداد دانلود : ۵۴۷
جمهوری اسلامی ایران و ترکیه به عنوان دو قدرت منطقه ای، از دیرباز به عنوان دو رقیب اصلی در خاورمیانه شناخته شده اند. در طی سال-های اخیر روابط ایران و ترکیه همواره آمیخته ای از تعامل و رقابت بوده است. در این میان، یکی از مسائلی که در سال های اخیر به نحوی نمایانگر بُعد رقابتی میان جمهوری اسلامی ایران و ترکیه بود، عراق و تحولات سیاسی در این کشور است. در جریان تحولات سیاسی عراق، جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در بسیاری از موارد رفتار متناقضی را در قبال تحولات سیاسی این کشور در پیش گرفتند. از همین رو، هدف این نوشتار حاضر، تبیین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در قبال کشور عراق و تحولات سیاسی این کشور در دوران پسا صدام می-باشد. در این راستا، نویسنده با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و با رویکردی مقایسه ای، به دنبال پاسخ گویی به این پرسش اساسی بوده است که جمهوری اسلامی ایران و ترکیه چه رویکردی را در قبال تحولات سیاسی عراق اتخاذ کرده اند؟ فرصیه ای که در پاسخ به این پرسش مطرح می شود این است که ترکیه سعی کرده است تا با حمایت از گروه های عرب سنی و کرد، موازنه را به نفع خویش تغییر دهد. جمهوری اسلامی ایران نیز تلاش کرده است تا با حمایت از گروه های شیعی و کرد، موازنه را به نفع خویش حفظ کند.
۳۴۵.

سخن سردبیر: طراحی کابینه اجرایی دولت در جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت دولتی ایران دوره سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: دولت کابینه اجرایی خط‌مشی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۹۶
دولت به مفهوم قوه مجریه مسئولیت اجرای خط‌مشی‌های (سیاست‌های) ملی کشور را بر عهده دارد. محمل اصلی تصمیم‌گیری‌های دولت، کابینه یا همان هیئت دولت است. در این محفل بزرگ تصمیم‌گیری ملی، هر قلمرو سیاستی (خط‌مشی) دارای وزیری است که مدیریت دستگاهی به نام وزارتخانه را بر عهده دارد.باید تمهیدی فراهم شود تا هارمونی عملکردی، سیمای زیبایی از وب خط‌مشی‌های (سیاست‌های) ملی به نمایش بگذارد. اگرچه در برنامه‌های ملی تلاش می‌شود نوعی توازن بین عملکرد مورد انتظار قلمروهای سیاستی (خط‌مشی‌ای) برقرار شود ولی نوعی تعادل‌سنج نیاز است که پیوسته تعادل پویای خط مشی‌های ملی را پایش و ارزشیابی کند. به نظر می‌رسد کابینه‌های سیاستی (خط‌مشی‌ای) در تحقق این مهم چندان موفق نبوده‌اند. طراحی کابینه اجرایی دولت به عنوان کابینه اجرااندیشی می‌تواند این نقش مهم را ایفا کند. در این شماره درباره مختصات کابینه اجرایی دولت در جمهوری اسلامی ایران سخن خواهم گفت.
۳۴۶.

The Kurdish Question and Iranian- Turkish Relations: 1991-2015(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 67 - 90

کلیدواژه‌ها: مسئله کردستان روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران ترکیه امنیت ملی.

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۲۰
The Kurdish question has caused ups and downs in Iran-Turkey relations. Geopolitical and geostrategic considerations of Iran and Turkey since the 1990s onwards have coupled with the economic needs of the two countries; needs that have led the two nations to geopolitical cooperation. None of the two has threatened the legitimacy and structure of the other government system by influencing the Kurdish movement in the other country. Their rivalries in the Iraqi Kurdistan and making efforts at influencing the developments in the Kurdish regions of Syria after the outbreak of the Syrian crisis, as well as ISIS attacks on Kobani brought the two sides on a collision course. This article seeks to examine Iran-Turkey relations as related to the Kurdish question between 1991 and 2015. The authors conclude that the Kurdish question has not affected their overall geopolitical and geostrategic policies.
۳۴۷.

مقایسه نقش لابی اسرائیل در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در دوران باراک اوباما و دونالد ترامپ با تاکید بر توافق هسته ای با جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۶ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 31 - 61

کلیدواژه‌ها: لابی صهیونیسم جمهوری اسلامی ایران ایالات متحده آمریکا توافق هسته ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۵۹۸
لابی اسرائیل یکی از قدرتمند ترین و فراگیرترین گروه های سیاسی در آمریکا می باشد که در ساختارهای سیاسی ایالات متحد نفوذ قابل توجهی دارد. کمیته روابط عمومی آمریکا-اسرائیل مشهور به آیپک، یکی از بزرگترین و قدرتمندترین گروه های لابی گری در آمریکا محسوب می شود. لابی طرفدار اسرائیل در آمریکا با روی کار آمدن جورج بوش تا به امروز با تحت فشار قرار دادن ایالات متحده آمریکا، سعی در مقابله با جمهوری اسلامی ایران دارد، در این راستا، این لابی به همراه دولت اسرائیل شروع به فضاسازی بر علیه ج.ا. ایران و بزرگنمایی خطر ایران نسبت به اسرائیل، منطقه و جهان کردند تا فضای روانی لازم را در آمریکا برای اقدامات بعدی ایجاد کنند. این لابی سیاست دولت اسرائیل برای بزرگنمایی خطر ایران و محدودسازی قدرت ایران نیز سیاست تحریم جمهوری اسلامی را در داخل ایالات متحده با شدت پیگیری کرد که ماحصل نهایی آن " تحریم های جامع ایالات متحده " علیه ایران شد. در این مقاله در پی پاسخ به این سوال می باشیم که تفاوت لابی اسرائیل در دو دولت باراک اوباما و دونالد ترامپ در مورد توافق هسته ای ایران چه بوده است؟ فرضیه مقاله این است که لابی های اسرائیل در دولت باراک اوباما از نفوذ کمتری نسبت به دولت دونالد ترامپ برای تاثیرگذاری بر توافق هسته ای ایران برخوردار بودند. بنابراین در این مقاله به بررسی مقایسه لابی های اسرائیل در دولت باراک اوباما و دونالد ترامپ(با تاکید بر توافق هسته ای با ایران) می پردازیم که در این راستااز روش توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانه ای بهره می گیریم
۳۴۸.

تأثیر رسانه های اصلی ایالات متحده بر سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران (2020-2007)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 23 - 45

کلیدواژه‌ها: رسانه های همگانی سیاست خارجی ایالات متحده جمهوری اسلامی ایران واقع گرایی نو کلاسیک نخبگان سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۸ تعداد دانلود : ۶۶۰
رسانه های همگانی اصلی ایالات متحده، به مثابه رکن چهارم دموکراسی، تاثیر بسزایی بر سیاست داخلی این کشور می گذارند. با این وجود نقش رسانه های همگانی اصلی در ایالات متحده به حوزه سیاست داخلی محدود نمی شود، بلکه آنها همواره به سیاست خارجی این کشور شکل بخشیده اند. در دوران پس از انقلاب اسلامی، مسائل مرتبط با ایران در رسانه های همگانی ایالات متحده بازتاب وسیعی یافته است. از همین رو سوال اصلی این پژوهش از این قرار است که رسانه های همگانی اصلی ایالات متحده چه تاثیری بر سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران (۲۰20-۲۰۰۷) داشته است؟ روش تحقیق مقاله، روش تحقیق مطالعه موردی کیفی است و هدف آن بررسی چگونگی بازنمایی ایران در رسانه های آمریکا است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که رسانه های آمریکایی- با بزرگنمایی برخی از موضوعات از قبیل برنامه هسته ای ایران- از یک سو بر برداشت نخبگان سیاسی ایالات متحده از ایران تاثیری مخرب گذاشته اند و از سوی دیگر بازتاب دهنده دیدگاه های منفی رهبران سیاسی آمریکا درباره ایران بوده اند. در واقع تاثیرگذاری رسانه های ایالات متحده بر نخبگان سیاسی آمریکا و تاثیرپذیری آنها از نخبگان سیاسی آمریکا در جهت تصویرسازی منفی از ایران در طول دو دهه گذشته استمرار داشته است.
۳۴۹.

بررسی نقش برنامه جامع اقدام مشترک در عدم اشاعه سلاح های کشتار جمعی در حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۷ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 41 - 61

کلیدواژه‌ها: برنامه جامع اقدام مشترک برجام آژانس بین المللی انرژی هسته ای توافقنامه وین سلاح هسته ای سلاح کشتارجمعی حقوق بین الملل جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۲ تعداد دانلود : ۴۹۲
سلاح های کشتار جمعی و آثار مخرب آن ها، همواره مورد توجه حقوقدانان در راستای ایجاد موانع حقوقی عدم اشاعه آن ها بوده است. چرا که پیامدهای فراوان این سلاح ها در جامعه جهانی از هیچ کس پوشیده نیست. مقاله حاضر ضمن پرداختن به ماهیت توافقنامه بین المللی «برنامه جامع اقدام مشترک» موسوم به «برجام»، در صدد بررسی نقش عدم اشاعه سلاح های کشتار جمعی در حقوق بین الملل است. در این مقاله پس از بسط فضای مفهومی «برجام»، به اهمیت و نقش آن در عدم اشاعه سلاح های کشتار جمعی مورد بررسی قرار می گیرد. این، مقاله درصدد پاسخ به این پرسش است که برجام از چه طریقی می تواند بر عدم اشاعه سلاح های کشتار جمعی در حقوق بین الملل تأثیرگذار باشد؟ روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله، توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای صورت پذیرفته است. با توجه به فقدان تعدد کافی در پژوهش های انجام شده مرتبط با موضوع «برجام» و نیز نظر به تأثیر «برجام» بر حقوق بین الملل حاکم بر عدم اشاعه سلاح های کشتار جمعی، و اینکه پژوهش حاضر با هدف تدوین و احصاء پیامدهای «برجام» بر اشاعه سلاح های کشتار جمعی، از نگاه راهبردی به متن توافق و نه محتوای توافق صورت پذیرفته، نتیجه کلی مقاله نشان می دهد که «برجام» از طریق تعهد و عمل به پروتکل الحاقی و پادمان آژانس بین المللی انرژی هسته ای و یادمان ها و اقدامات شفاف سازی شده مطرح در متن توافقنامه وین، از طریق کاهش رقابت تسلیحاتی و منع گسترش سلاح های هسته ای بر حقوق بین الملل حاکم بر عدم اشاعه سلاح های کشتار جمعی تأثیر می گذارد.
۳۵۰.

عوامل حیاتی موفقیت در پیاده سازی پروژه های مشارکت عمومی- خصوصی در حوزه انرژی جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه: صنعت برق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال نهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۲۹)

کلیدواژه‌ها: مشارکت عمومی- خصوصی (PPP) صنعت برق تامین مالی انرژی عوامل حیاتی موفقیت (CSF) جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۲۵۴
صنایع مرتبط با حوزه انرژی نیازمند سرمایه گذاری های مالی فراوان هستند و تامین مالی در این حوزه از مهم ترین دغدغه های کشور است. استفاده از روش مشارکت عمومی- خصوصی یکی از راه کارهای موثر در تامین مالی از طریق همکاری بخش خصوصی است. پیاده سازی موفقیت آمیز PPP در کشور، مستلزم شناسایی عوامل حیاتی موفقیت با توجه به نوع صنعت مربوطه و از طریق بررسی تجارب جهانی و همچنین استفاده از نظرات صاحب نظران و متخصصان آن صنعت است. در این مقاله که به عوامل حیاتی موفقیت در پیاده سازی پروژه های PPP در صنعت برق کشور می پردازد، پس از مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسناد و مدارک، عوامل اصلی موثر شناسایی شد و به منظور اعتبارسنجی در اختیار خبرگان قرار گرفت. سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه به نظرسنجی از صاحب نظران مربوطه پرداخته شد و نتایج پرسشنامه با روش تاپسیس رتبه بندی گردید. نتایج پژوهش نشان گر آن است که عوامل سیاسی- اجتماعی بیشترین اهمیت را در بین عوامل حیاتی موفقیت شناسایی شده دارند و عوامل اقتصادی- مالی و زیرساختی در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. ضمن این که در رتبه بندی تک تک شاخصه ها نیز، وضعیت سیاسی و اجتماعی پایدار و شفاف، سیاست سالم اقتصادی و برخورداری از منابع انسانی توانمند در رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند.
۳۵۱.

جمهوری اسلامی ایران؛ دولت شهروند اخلاقی یا دولت شهروند قانونمند؟(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال ششم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) 81-106
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۲۶۶
ازآنجاکه در جهان امروز شهروندی ازسویی، در سایه دولت یا در گروگان دولت است و ازسوی دیگر، این شهروندان هستند که به دولت ها هویت می بخشند، می توانیم شاهد انواع دولت ها و انواع شهروندی باشیم؛ چون ممکن است دولتی آهنین باشد و «شهروند سرباز» یا «شهروند تحدیدی»، و دولتی اسفنجی باشد و «شهروند تضمینی» یا «شهروند آزاد مبتنی بر قاعده» را ترویج دهد. پس ازآنجاکه جایگاه و موقعیت شهروندی در ایرانِ امروز می تواند برای ما مسئله باشد؛ از این رو، سؤال اصلی این است که دولت شهروند در جمهوری اسلامی ایران، با ویژگی ها و موقعیتی که دارد، در کدام دولت شهروند قرار می گیرد؟ اخلاقیِ صرف یا قانونیِ صرف؟ مدعای نویسنده با ابتنا به روش مطالعه تطبیقی این است که اگرچه برخی برای تحقق دولت شهروند اخلاقیِ صرف و برخی نیز برای ایجاد دولت شهروند قانونیِ صرف تلاش می کنند، با مشکلاتی مواجه شده اند که راه حل آن ها انتخاب و گزینش دولت شهروندی تلفیقی است که از قانون اساسی و سخنان رهبران جمهوری اسلامی ایران می توان به دست آورد.
۳۵۲.

ارزیابی مسأله خانواده با محوریت نقش زن در سند ملی آموزشی 2030 یونسکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵ 267 - 298

کلیدواژه‌ها: خانواده ازدواج اشکال نوپدید خانواده زن سند ملی آموزشی 2030 جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۴ تعداد دانلود : ۴۳۴
رهبران کشورهای عضو سازمان ملل متحد، در سپتامبر 2015 متعهد شدند تا اهداف دستور کار جهانی توسعه پایدار 2030 را در سیاستگذاری کلان ملّی خود مد نظر داشته باشند. آموزش هدف چهارم این دستور کار می باشد. از جمله اهداف آموزشی در برنامه ی ملی آموزشی 2030 عبارت است از: توسعه پایدار، تساوی جنسیتی، یکسان سازی افراد، خشونت زدایی و ارزش گزاری به هر نوع خانواده . در این مقاله پژوهشگر در دو بخش به بررسی مفهوم خاص خانواده و جایگاه آن در قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ایران می پردازد و سپس با روش تحقیق توصیفی، انتقادی، تحلیل محتوا با استفاده از تحلیل متن سند ملی آموزشی 2030 یونسکو، تمایزات مفاهیم مد نظر در این سند و خانواده به مفهوم ایرانی اسلامی را بررسی می نماید. نتایج حاصله از این پژوهش حاکی از آن است که آنچه که مورد پذیرش مولفان سند ملی آموزشی2030  است؛ اعتقاد به سکولاریسم می باشد، در حالی که الگوی اهداف  نظام تربیتی- آموزشی ایران شامل: خدا محوری در نظام آموزش، عدالت تربیتی، مبانی ایرانی به عنوان معیار ارزش گزاری، تعلیم و تربیت پژوهش محور، ارزش گزاری به خانواده(زن و مردی که با عقد ازدواج صاحب فرزند شده اند) می باشد؛ در این الگو مفهوم بنیادین خدامحوری در نظام تربیتی و آموزشی است که با استمداد به مبانی اعتقادی عدالت تربیتی را در سیستم تربیتی  و آموزشی به همراه دارد. معیار ارزش گزاری دراین الگو بر مبنای مبانی ایرانی اسلامی است و خانوادهای محترم شمرده می شود که با عقد رسمی زن و مرد صاحب فرزند گردند. به همین سبب به نظر می رسد تفاوت در ایدئولوژی کلی حاکم بر این سند و اسناد داخلی عدم امکان پیروی از سند ملی آموزشی 2030 را فراهم می آورد.
۳۵۳.

بحران در صندوق های بازنشستگی تأمین اجتماعی و امنیت ملی ج.ا.ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 103 - 135

کلیدواژه‌ها: تأمین اجتماعی امنیت ملی صندوق های بازنشستگی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۷ تعداد دانلود : ۳۴۰
تأمین اجتماعی به عنوان بخشی از خدمات عمومی که توسط دولت ها به شهروندان ارائه می شود؛ یکی از شاخص های امنیت ملی پایدار در نظام های سیاسی محسوب می شود که پایداری آن منوط به کارکرد درست صندوق های بیمه اجتماعی به مثابه منابع تأمین مالی است. به همین منظور، مقاله حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی و مطالعات اسنادی مترصد پاسخ به این سؤال است که؛  بحران صندوق های بازنشستگی تأمین اجتماعی چه تهدیداتی را متوجه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد کرد و راهبردهای مقابله با آن چیست؟ یافته های مقاله نشان می دهند که بحران در صندوق های بازنشستگی، منجر به تهدیدات امنیت ملی در زمینه هایی چون شکل گیری بی نظمی های متنوع  عمومی، شکاف اجتماعی و دوقطبی شدن جامعه، کاهش سطح همبستگی ملی، کاهش مقبولیت و اعتبار دولت، کاهش قدرت خرید بازنشستگان، احساس محرومیت و فقر، اضمحلال شاخصه های کفایت و پایداری در حقوق بازنشستگان و... می شود. برای مقابله با این تهدیدات چندگانه، باید اصلاحاتی را در سه سطح پارامتریک، سیستمی و ساختاری در نظام تأمین اجتماعی انجام داد.
۳۵۴.

الگوی راهبردی تعامل نظام حزبی و نظام انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 259 - 285

کلیدواژه‌ها: الگو تعامل نظام انتخاباتی نظام حزبی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۴۱۵
تعامل نظام حزبی و نظام انتخاباتی می تواند یکی از الزامات راهبردی در تحقق دموکراسی باشد. با وجود قدمت صد ساله تشکیل احزاب در ایران هنوز در مواجهه با نظام انتخاباتی با چالش ها و واگرای هایی روبرو می باشد. (تاریخچه)  با بررسی به عمل آمده مشخص گردید که تحقیقی در این رابطه وجود نداشته است. (پیشینه) بنابراین بدست آوردن الگوی راهبردی تعامل نظام حزبی و نظام انتخاباتی نیازمند به بررسی است.(مسئله)  از این رو پرسش اصلی این است که الگوی راهبردی تعامل نظام حزبی و نظام انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ (سوال) این تحقیق اکتشافی بوده و فرضیه ای در این زمینه وجود ندارد.(فرضیه) بنابراین هدف؛ ترسیم الگوی تعامل نظام حزبی و نظام انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران می باشد.(هدف) این تحقیق به کمک روش داده بنیاد تلاش دارد؛ الگوی راهبردی تعامل احزاب و نظام انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران را تدوین نماید.(روش) پس از استخراج دیدگاه مصاحبه شوندگان و جمع بندی نظرات آنها، کد باز استخراج و از تلفیق آن ها کد محوری  و در نهایت از تلفیق کدهای محوری، کدهای انتخابی احصاء گردید. به طوری که تمام کد های محوری در 6 مقوله ی علی، محوری، زمینه ای، مداخله ای، راهبردی و پیامدی دسته بندی شده اند و روابط بین ابعاد مولفه ها و نشانه گرهای الگوی راهبردی تعامل  نظام حزبی و نظام انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده است. (یافته)
۳۵۵.

چرایی نوسان بین الگوهای نیمه ریاستی، نیمه پارلمانی وپارلمانی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 37 - 65

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران تفکیک قوا نظام نیمه پارلمانی نظام نیمه ریاستی الگو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۴۵
از دستاوردهای انقلاب اسلامی، غلبه شیوه دموکراتیک (مردمی) در اداره کشور بر اساس الگوهای نظام سیاسی برآمده از اندیشه تفکیک قوا است؛ اندیشه ای که تداعی گر نظام های مختلف است که در پرتو آن و با توجه به واقعیت های موجود در نظام جمهوری اسلامی ایران، الگوی نیمه پارلمانی و نیمه ریاستی در کشور سیطره یافت. این نوشتار درصدد است تا چرایی پذیرش و نوسان بین دو الگوی نیمه پارلمانی، نیمه ریاستی و گرایش مجدد به نظام پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران را تحلیل کند. (سؤال) انتخاب هر یک از این دو الگو، در جمهوری اسلامی ایران به جهت اداره بهتر و تسریع در امور کشور صورت گرفته و اینک به همین دلیل،گرایش مجدد بدان روی نمایانده است. (فرضیه) مقاله درصدد است تا دلیل های رویکرد به نظام های نیمه پارلمانی، نیمه ریاستی و پارلمانی را دریابد. (هدف) نویسندگان معتقدند پاسخ به سؤال و سنجش فرضیه در گرو بررسی حقوقی-تاریخی حوادث پس از انقلاب اسلامی میسر است. (روش) بروز مشکلات در حوزه اختیارات رئیس جمهوری، قوه مقننه و قوه قضائیه در کنار زمینه های دیگری چون ضرورت افزایش نقش آفرینی بیشتر مردم، رویکرد به تغییر در ساختار قانون اساسی و میل مجدد به نظام پارلمانی را زمینه سازی می کند. (یافته)
۳۵۶.

فرصت ها و محدودیت های دوران ریاست جمهوری اسلامی ایران بر جنبش عدم تعهد

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 49-76

کلیدواژه‌ها: جنبش عدم تعهد جمهوری اسلامی ایران تجدید ساختار بلوک های قدرت گروه 20

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۳۲۵
در این مقاله ضمن احصای نقاط قوت و ضعف جنبش عدم تعهد، از میان فرضیات موجود پیرامون نقش و کارکرد این سازوکار، بر فرضیه "امکان بهینه نمودن کارایی و تسریع روند تجدید ساختار این سازوکار، به ویژه با اغتنام فرصت دوران سه ساله ریاست جمهوری اسلامی ایران" تمرکز شده و با ارائه پیشنهادات محتوایی و کاربردی، کیفیت پیشبرد این فرضیه نقد و ارزیابی شده است. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که پس از فروپاشی شوروی، جنبش عدم تعهد به صورت تدریجی و روزافزون به قهقرا رفته است. اعضای برجسته جنبش شامل هند، اندونزی (از بنیانگذاران اولیه)، آفریقای جنوبی و حتی عربستان سعودی جذب گروه 20 شده و قدرت های بزرگ دیگری همچون چین، آرژانتین، برزیل و مکزیک نیز گرایش روزافزونی به همزیستی مسالمت آمیز با قدرت هژمون پیدا کرده اند؛ در حالی که جمهوری اسلامی ایران روش منحصر به فردی را جهت تحقق اصول و اهداف جنبش در پیش گرفته است. کیفیت اثرگذاری جمهوری اسلامی ایران در ظرفیت رئیس شانزدهمین کنفرانس جنبش و عضویت در ترویکای آن طی پیشنهادات گوناگون در مقاله بررسی شده است.
۳۵۷.

دیپلماسی اقتصادی و الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال دوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷ 7-27

کلیدواژه‌ها: سازمان جهانی تجارت جمهوری اسلامی ایران الحاق دیپلماسی اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۳۴۹
الحاق به سازمان جهانی تجارت منافع سرشاری برای اقتصاد داخلی و تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. از این رو، ایران در سال 1375 تصمیم به عضویت در این سازمان بین المللی تجاری گرفته و طی سه دهه گذشته در این راه تلاش کرده است، اما به دلیل وجود برخی مشکلات داخلی و مخالفت های خارجی (عمدتاً آمریکا) نتوانسته است به این هدف دست پیدا کند. هنوز هم عده ای در داخل مخالف الحاق به سازمان جهانی تجارت بوده و معتقدند دست کم در کوتاه مدت این امر به ضرر منافع اقتصادی و تجاری کشور است. کمبود دیپلمات های مجرب و متخصص نیز از دیگر مشکلات این مسیر است؛ هرچند در دهه اخیر افراد بسیاری توسط نهاد های مسئول تحت آموزش قرار گرفته اند، اما همچنان فقدان دیپلمات های متخصص و مجرب اقتصادی و تجاری که توان مذاکره در سطح بین المللی را داشته باشند از مشکلات دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در طی کردن فرایند الحاق به سازمان جهانی تجارت است. در این پژوهش سعی شده است تا با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی اقدامات جمهوری اسلامی ایران در زمینه الزامات دیپلماسی اقتصادی برای الحاق به سازمان جهانی تجارت پرداخته شود.
۳۵۸.

تحلیلی بر جایگاه جمهوری اسلامی ایران در تأمین امنیت منطقه راهبردی خلیج فارس

نویسنده:
منبع: مطالعات خلیج فارس سال سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 46-55
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۲۷۹
امنیت خلیج فارس همواره یکی از دغدغه های کشورهای حاشیه و منطقه آن بوده است. اگر به نقش دولتهای منطقه خلیج فارس توجه کنیم متوجه خواهیم شد که کشورهای این منطقه بدنبال کسب منافع ملی و اقتصادی، ایجاد زمینه های بقا و دوام خود هستند و از سوی دیگر، خرید و فروش قابل توجه ابزارهای تسلیحاتی بعنوان یک عنصر تحریک کننده و خطرناک بر ویژگیهای ناامنی این منطقه افزوده است. جمهوری اسلامی ایران نیز بعنوان بازیگر و در نقش رهبریت منطقه خلیج فارس و خاورمیانه در تلاش است تا با ارائه الگوهای استراتژیک باتوجه به نقش ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی منطقه از چالش های پیش روی آن با سربلندی عبور نماید. بدینسان در نوشتار حاضر سعی شده، ضمن شناسایی چالش های امنیتی و نقش موثر کشورها در ایجاد این چالشها، راه های برون رفت و ایجاد یک مدیریت یکپارچه امنیتی مورد بررسی قرار گیرد.
۳۵۹.

امتناع تأسیس نظام امنیتی مشترک در منطقه خلیج فارس

نویسنده:
منبع: مطالعات خلیج فارس سال پنجم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 44-57
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۴۵۵
امنیت خلیج فارس پس از پیدایش نفت و طی دهه های گذشته به موضوعی بسیار حساس برای جامعه جهانی تبدیل شده است. به منظور تأمین امنیت منطقه، تضمین جریان آزاد انرژی و اطمینان از استمرار آن، سامانه های امنیتی متفاوتی برای این منطقه تدارک دیده شده است. عمده این طرح ها به دلیل جغرافیای سیاسی (ژئوپلیتیک) منطقه مبتنی بر ایده امنیت دسته جمعی است. دولت های ایران - قبل و بعد از انقلاب اسلامی- همواره کوشیده اند که فارغ از تمایلات و اعمال نظر کشورهای فرامنطقه ای، نوعی نظام امنیتی را متناسب با شرایط و واقعیات منطقه ترسیم کنند اما کشورهای عرب حاشیه جنوبی خلیج فارس به این دعوت همسایه شمالی جواب رد داده و در مقابل سامانه امنیتی خود را بدون حضور و مشارکت ایران در قالب شورای همکاری خلیج تعریف کرده اند. تجربه جنگ های مختلف در منطقه و عدم تمایل عرب ها به همکاری با ایران گواه آن است که این مدل در عمل شکست خورده است. جمهوری اسلامی با شرایط و ظرفیت هایی که دارد می بایست مسیر دیگری را برای تأمین امنیت ملی خود و منطقه در پیش گیرد.
۳۶۰.

آینده پژوهی منطقه گرایی نوین پیش روی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۶۳) 95 - 124

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی سناریوسازی خلیج فارس منطقه گرایی نوین جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۷ تعداد دانلود : ۳۹۲
در نظام بین الملل همواره با طیفی ازروابط همگرایانه-واگرایانه روبرو هستیم. به این ترتیب، وضعیت روابط همگرایانه و واگرایانه میان کنشگران بین المللی در گذشته و حال بر آینده روابط آن ها اثرگذار است و می تواند روابط آنها را به سمت همکاری منجر به منطقه گرایی یا واگرایی سوق دهد. بنابراین وضعیت های مطلوب، محتمل و ممکن آینده را می توان در قالب سناریوهای متفاوت مطرح کرد که متأثر از سه دسته عواملِ «سدکننده ها، پیشران ها و شگفتی سازها» شکل می گیرند؛ از این رو نگارندگان با طرح این سوال که سناریوهای مطلوب، محتمل و ممکن در زمینه امکان یا عدم امکان شکل گیری منطقه گرایی نوین در خلیج فارس کدام است؟، تلاش دارند با روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از انباشته های نظری مطالعات منطقه ای در چارچوبی آینده پژوهانه، هر کدام از این آیندها را شناسایی و چشم اندازسازی نماید. از آنجا که نگارندگان در این پژوهش ابتدا به دنبال یافتن(اکتشاف) سناریوها هستند، قادر به ارائه فرضیه نیستند. پس از یافتن سناریوهاست که می توان اقدام به شناسایی دورنمای منطقه گرایی نوین در خلیج فارس نمود. یافته های پژوهش نشان می هد، حداقل تا آینده نزدیک زمینه همگرایی میان تمامی کشورهای منطقه وجود نخواهد داشت و غالبا منطقه گرایی در شکل جنینی و کم مایه پایدار خواهد ماند.