مطالب مرتبط با کلیدواژه

جمهوری اسلامی ایران


۴۲۱.

بازدارندگی موشکی به مثابه راهبرد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال اول پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱ 71-96

کلیدواژه‌ها: بازدارندگی بازدارندگی موشکی امنیت امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۳۱۸
هر کشوری متناسب با تهدیدهای فراروی خود راهبردهای مقابله ای نظامی و غیرنظامی متفاوتی را انتخاب می نماید. تلاش برای بازدارندگی همه جانبه و افزایش توانمندی نظامی و دفاعی کشور، بدون شک مهمترین محورهای راهبرد نظامی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تهدیدهاست. به بیان دیگر، سایر محورها بر اساس بازدارندگی ساماندهی و اجرا می شوند که یکی از مهم ترین بخش های راهبرد دفاعی ایران به شمار می آید. حمله به کشوری که دارای فناوری موشک های پیشرفته است با پاسخ های سریع و قاطع کشوری که مورد حمله قرار گرفته، مواجه می شود. بنابراین در صورت حمله، هزینه های زیادی بر کشور مهاجم تحمیل خواهد شد و افزون بر آن ترس از حمله های موشکی مانعی همیشگی برای کشور مهاجم خواهد بود. بدین ترتیب توسعه ظرفیت های موشکی برای جمهوری اسلامی ایران امری ضروری به حساب می آید.بر این اساس،هدف اصلی جمهوری اسلامی ایران از سرمایه گذاری در صنعت موشکی، منصرف کردن کشورهای متخاصم از حمله ی نظامی به ایران و بالا بردن ضریب بازدارندگی و دفاعی کشور است.پژهش پیش رو،به دنبال بررسی این موضوع است که بازدارندگی موشکی،راهبرد اصلی تامین امنیت جمهوری اسلامی و به مثابه ین دفاعی و بازدارندگی کشور بدل گردیده و در این زمینه توانسته است به یک بازدارندگی در قالب توان موشکی دست یابد.
۴۲۲.

دامنه شهروندی در جمهوری اسلامی ایران بر پایه نظریه شانتال موف

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۷ 81-107

کلیدواژه‌ها: دامنه شهروندی جمهوری اسلامی ایران شانتال موف دموکراسی رادیکال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۹۵
هدف از این مقاله، بررسی دامنه شهروندی در جمهوری اسلامی ایران برپایه نظریه شانتال موف است .پرسش اساسی این مقاله این است که در بررسی دامنه شهروندی در ایران بعد از انقلاب اسلامی با معیارهای شهروندی از منظر شانتال موف چه وجوه همخوانی ها و تفاوت هایی قابل شناسایی است ؟ بدین جهت با بهره گیری از رویکرد توصیفی تحلیلی و با استفاده از روش اسنادی و با گرداوری اطلاعات کتابخانه ای به این پرسش پاسخ داده شده است یافته های مقاله نشان می دهد، شهروندی در جمهوری اسلامی ایران گسترده شده است وبا اقداماتی که در حوزه رفع تبعیض صورت گرفته، دامنه شهروندی وسیع تر شده است، ولی همچنان با دامنه شهروندی شاناتال موف که در قالب دموکراسی رادیکال جای می گیرد، فاصله دارد. جایگاه زنان، اقلیت های مذهبی و قومی، مهاجران، کارگران، مطرودان اجتماعی و آوارگان ازنظر حقوق در قانون اساسی با مبانی شهروندی اسلامی ارتقا پیدا کرده ولی با معنای شهروندی موف که هویت یاب، چندسوژه و برساخته است، متفاوت است. تحقق شهروندی فرهنگی کامل در ایران به ترتیبات و پیش نیازهای اساسی نیاز دارد که یکی از مهم ترین آن ها تعمیق شهروندی در فرهنگ عمومی است.
۴۲۳.

رابطه نفت و امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران؛ تبیین و ارائه راهکاری برای آینده پیش رو

نویسنده:
منبع: مطالعات امنیت اقتصادی سال اول بهار ۱۴۰۰ شماره ۳ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: نفت امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران زنجیره ارزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۹
کشورهای جهان با فراز و نشیب های اقتصادی زیادی در دهه های اخیر روبه رو شده اند که باعث تغییر رویکرد تحلیل های اقتصادی به سمت تحلیل های امنیتی و به خصوص امنیت اقتصادی شده است. نفت نیز از این ماجرا دور نمانده است و رابطه آن با امنیت اقتصادی همواره یکی از دغدغه های دولت ها بوده است. سؤال اصلی این مقاله این است که راهکار تقویت امنیت اقتصادی در حوزه نفت برای کشور ایران چیست؟ که با بررسی و تبیین رابطه نفت و امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در چهار حوزه: دسترسی به انرژی، ارتقای قدرت، رشد ثروت و عدم وابستگی وضعیت موجود کشور مورد ارزیابی قرار گرفت. این مقاله برای ارائه راهکار تقویت امنیت اقتصادی ایران در حوزه نفت به تشکیل زنجیره ارزش نفت می پردازد و تأثیر تشکیل این زنجیره را بر امنیت اقتصادی ایران در حوزه های: دسترسی به انرژی، ارتقای قدرت، رشد ثروت و عدم وابستگی، بررسی و تبیین می نماید.
۴۲۴.

بررسی عوامل همگرایی و واگرایی بین ج.ا.ایران و جمهوری آذربایجان

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل مهر ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 23-42
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۳۶
جمهوری آذربایجان باتوجه به داشتن شرایط ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی همیشه مورد توجه بازیگران مطرح بین المللی قرار داشته است و بالطبع آن تحولات داخلی وخارجی این کشور در سطوح مختلف بر محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار بوده است. برهمین اساس، بررسی شرایط حاضر جهت اتخاذ تصمیم های درست سیاسی برای رویارویی با سیاست های منطقه این کشور برای ج.ا.ایران جزء ملزومات به حساب می آید. مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که ایران و آذربایجان در دوره کنونی، در چه زمینه هایی دارای همگرایی و در چه زمینه هایی دارای واگرایی هستند. فرضیه این پژوهش بدین ترتیب است که داشتن یک رابطه صحیح و درست با جمهوری آذربایجان در گرو شناخت عوامل همگرایی و واگرایی منطقه ای می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با استفاده از امکانات و منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری صورت پذیرفته است. نتایج این تحقیق بیانگر فراز و نشیب زیاد در روابط بین دو کشور در سالیان گذشته بوده است که بیشتر موانع، اختلافات و مشکلات موجود به ماهیت های نظام سیاسی دو کشور و نیز رقابت آنها در چارچوب نظام های منطقه ای و بین المللی برمی گردد و چنانچه هریک از طرفین بخواهند از شرایط موجود استفاده درست کنند لازم است درکی صحیحی از وضعیت طرف مقابل و رفع موانع و مشکلات داشته باشند.
۴۲۵.

تحولات سوریه متاثر از نقش عربستان و تأثیر سنجی آن بر امنیت دفاعی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم نظامی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 35 - 78

کلیدواژه‌ها: عربستان تحولات سوریه امنیت ملی امنیت منطقه ای امنیت دفاعی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۷
پژوهش حاضر با هدف بررسی «تحولات سوریه متأثر از نقش عربستان و تأثیر سنجی آن بر امنیت دفاعی جمهوری اسلامی ایران» انجام شده است. در اجرای این نقش، محققان به منظور دستیابی به نتایج مطلوب علمی، با استفاده از تحقیقات میدانی مؤلفه امنیت دفاعی، مجموع 30 شاخص احصاء شده را مورد سنجش قرار داده اند. حجم نمونه آماری در این پژوهش، با استفاده از روش اعتبار سنجی به دست آمده، 65 نفر می باشند. این نوشتار که نمونه یک طرح اعتبار سنجی است؛ از حیث هدف، یک پژوهش کاربردی؛ از حیث سطح تحلیل، برخوردار از ماهیتی توصیفی- تحلیلی (اعتبار سنجی) و از حیث رویکرد و طبقه بندی روش، متکی به روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی است. نتیجه به دست آمده از مؤلفه امنیت دفاعی با میانگین رتبه 4.37 است. می توان گفت تحولات سوریه به دو گونه سلبی و ایجابی که از یک سو با ایجاد چالش های امنیتی و آسیب پذیری های داخلی و خارجی، همه ابعاد امنیت ملی را به مخاطره انداخته و می اندازد که در صورت عدم چاره جویی، ضریب امنیت دفاعی را کاهش می دهد. از سوی دیگر، فرصت های مناسبی نیز برای ایران فراهم ساخته و می سازد که به شرط بهره برداری و استفاده مناسب و بهینه از آن ها، پایه های امنیت ملی تحکیم شده و ضریب امنیت دفاعی افزایش می یابد.
۴۲۶.

تأثیرات سیاسی و رسانه ای دیپلماسی سایبری آمریکا در ایران (با تأکید بر دولت باراک اوباما)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 235 - 260

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی سایبری ایالات متحده آمریکا باراک اوباما جمهوری اسلامی ایران تروریسم سایبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۲۰۵
فضای سایبری کنشگری جهانی دارد. این فضای نوپدید، ملت ها و شهروندان در سرتاسر جهان را به هم متصل کرده و تعاملات و اختلافات بین آنها را تقویت می کند. ایالات متحده آمریکا نیز که در حوزه سایبری پیشگام است، با بهره گیری از دیپلماسی سایبری، دیدگاه ها، منافع و ارزش های خود را ترویج می کند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر تحلیل پیامدهای سیاسی-رسانه ای «سایبر دیپلماسی» دولت اوباما در قبال ایران است. پرسش اصلی این است که سایبر دیپلماسی آمریکا در دوره اوباما چگونه بر تحولات سیاسی ایران تأثیرگذار بوده است؟ در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، ابتدا دیپلماسی سایبری آمریکا در دوره اوباما در قبال ایران و سپس تأثیرات سیاسی آن بر جامعه ایرانی بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که دیپلماسی سایبری آمریکا در دوره جرج بوش پسر به صورت محدود شروع شد، ولی در دوره اوباما از تمام ظرفیت دیپلماسی سایبری مانند وبلاگ، فیس بوک، یوتیوب، توییتر، مرورگرها و غیره در دیپلماسی عمومی و سایبری آمریکا در قبال ایران استفاده شد. در مجموع می توان گفت در زمینه هایی از جمله ایجاد برخی از ناآرامی های داخلی بعد از انتخابات 88 و جاسوسی و تروریسم سایبری، سایبر دیپلماسی آمریکا فعالانه عمل کرده است.
۴۲۷.

چگونگی کاربست منابع دینی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران در نگرش های عرفی شدن و اسلامی سازی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹۹) 165-197

کلیدواژه‌ها: عرفی شدن اسلامی سازی منابع دینی نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۴۵
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مواضع متعدد (به طور نمونه اصل چهارم و اصل نود و ششم)، بر لزوم انطباق قوانین و مقررات بر موازین اسلامی و عدم مغایرت آن ها با احکام و اصول مذهب رسمی کشور تأکید نموده و بر این اساس، بی تردید نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران باید مبتنی بر منابع اسلامی باشد، اما به منظور اسلامی سازی بایسته تقنین، طبیعی است که صِرف پذیرش منابع دینی کافی نیست و ضروری است چگونگی کاربست آن به صورت مستمر و دقیق مورد توجه باشد؛ زیرا در عرفی شدن نیز مرجعیت منابع دینی به نحو آشکار طرد نشده و تنها در منطق فهم نصوص دینی و فحوای آن تصرف می شود. طرف داران نگرش عرفی شدن، ضمن پذیرش دخالت نصوص دینی در سیاسات، با تصرف در فحوای ماورایی منابع نقلی، ارائه تفاسیر عصری و بی ضابطه، بهره گیری از عقلانیت ابزاری، قیاس و مصلحت سنجی غیر اجتهادی، نگرشی کاملاً متفاوت با طرف داران نگرش اسلامی سازی دارند. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی در مقام تبیین و تحلیل چگونگی کاربست منابع تقنینی در دو نگرش اسلامی و عرفی، اثبات کرده است که صِرف پذیرش مرجعیت منابع دینی در تنظیم نظام حقوقی کافی نبوده و ضروری است علاوه بر آن، منابع دینی بر اساس منهج اجتهادی و به ویژه با توجه به غایات کلان شریعت در تصویب قوانین و انتخاب فتوای معیار، مورد توجه باشند.
۴۲۸.

طراحی الگوی نظام فرهنگی مطلوب از منظر امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 61 - 37
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۲۹
نظام فرهنگی به عنوان مجموعه ای منسجم از باورها، ارزش ها و هنجارهایی که برای تأمین هدفی خاص سامان داده می شوند و دارای آثار و کارکرد اجتماعی هستند، یکی از اجزای مهم نظامات اجتماعی جامعه محسوب می شود و از اهمیت و جایگاهی بالا در تحقق اهداف و آرمان های پیش روی یک جامعه برخوردار است. با توجه به تفوق فرهنگ بر سایر نظامات اجتماعی در اندیشه غالب اندیشمندان مسلمان، اهمیت شناخت و تحقق یک نظام فرهنگی مطلوب، متناسب با آرمان ها و اهداف مد نظر در نظام اسلامی بیشتر آشکار می شود. در این پژوهش ملزومات، موانع، راهکارها و ثمره های تحقق یک نظام فرهنگی مطلوب از منظر بنیان گذار نظام اسلامی، حضرت امام خمینی( ره)، بررسی شده است. بدین منظور شش پیام مهم از میان پیام ها، نامه ها و سخنرانی های امام راحل در سال های 1366 و 1367 انتخاب و با استفاده از روش داده بنیاد[1] تحلیل شده اند. پس از رسیدن به اشباع نظری، مدل نهایی با بهره گیری از الگوی پارادایمی استراوس و کوربین طراحی شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، شرایط علّی (شامل محوریت اسلام حقیقی (سیاسی) و مقابله با اسلام انحرافی (مقدس مآب)، مبنا قرار دادن کتاب (قرآن) و سنت (سیره اهل بیت(ع)) و توجه به طراحی الگوی بومی در فرهنگ)، شرایط زمینه ای (برخورداری از فرهنگ غنی و اصیل شیعی، نظام حکومتی ولایی و رابطه حُبّی دولت و ملت، برخورداری از تمدن کهن ایرانی، بهره مندی از نیروی متراکم و فعال مردمی)، شرایط واسطه ای (القائات و اقدامات خصمانه دشمنان، ناکارآمدی سیاست های فرهنگی در داخل، روی کار آمدن مسئولان وابسته و غرب زده، خودکم بینی و مرعوب شدن از هیمنه ساختگی تمدن غرب) و راهبردهای مناسب برای تحقق نظام فرهنگی مطلوب (تشکیل حکومت حق، ایجاد خودباوری و اعتماد به نفس در جامعه، ایجاد وحدت، یکپارچگی و عزم اجتماعی، به کارگیری نیروی انسانی شایسته) از منظر امام خمینی( ه) مشخص شده و پیامدهای تحقق این نظام (الگوسازی برای سایر ملت های جهان، زندگی شایسته و آرامش دنیوی، اجرای احکام الهی، حرکت عمومی جامعه به سوی سعادت اخروی، زمینه سازی برای تشکیل حکومت مهدوی، تحقق اهداف و آرمان های عالی شارع مقدس اسلام) نیز تبیین شده است.
۴۲۹.

تأثیر واگرایانه وهابیگری عربستان بر روابط ایران و پاکستان (2018-1991) بر پایه نظریه سازه انگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 151 - 170
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۲۰
این مقاله می کوشد تأثیر وهابیت و اقدامات واگرایانه کشور عربستان بر روابط ایران و پاکستان در فاصله زمانی 1991 تا 2018 را بررسی کند. این مقاله با به کارگیری مدل سیاست خارجی مبتنی بر سازه انگاری، سعی کرده است به این سؤال پاسخ دهد که ساختارهای فکری و عقیدتی حاکم بر سیاست خارجی عربستان، چه تأثیری بر روابط ایران و پاکستان به دنبال داشته است. فرضیه ای که در این تحقیق اثبات خواهد شد، عبارت از این است که فعالیت های واگرایانه سعودی ها و روابط نزدیک پاکستان با عربستان و سرمایه گذاری های کلان ریاض در حوزه دینی پاکستان، روابط تهران و اسلام آباد را دچار تنش کرده است. این مقاله برای آزمون فرضیه خود از روش توصیفی- تحلیلی استفاده کرده است و با بهره برداری از منابع کتابخانه ای و اینترنتی نشان می دهد که هدف اصلی عربستان سعودی، مقابله با نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران، گسترش شیعه هراسی و ایران هراسی، حمایت از جریانات بنیادگرای وهابی و درنهایت جلوگیری از گسترش روابط ایران و پاکستان است.
۴۳۰.

راهبردهای ارتقاء دیپلماسی دیجیتال ج.ا.ا در دوران پسابرجام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هفتم تابستان ۱۴۰۰شماره ۲۶ 1-28

کلیدواژه‌ها: راهبرد دیپلماسی دیجیتال موازنه نرم جمهوری اسلامی ایران پسابرجام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۲۳۴
ابزارهای ارتباطی نوین در بستر فضای مجازی و دیجیتال در قرن 21 در شکل دهی به افکار عمومی و ذهنیت ها، تأثیر به سزایی دارند. هدف این تحقیق، راهبردهای مطلوب ارتقاء دیپلماسی دیجیتال ج.ا.ا در دوران پسابرجام است. این تحقیق با استفاده از روش دلفی، طی سه مرحله، با بهره گیری از الگوی برنامه ریزی استراتژیک انجام شد. برای دستیابی به اهداف تحقیق از نظرات خبرگان این حوزه استفاده شد. بعد نوآورانه این تحقیق استفاده از نخبگان عرصه های ارتباطات بین الملل و روابط بین الملل و مطالعات امنیتی در گروه دلفی و ترکیب این مباحث سه گانه در یافته ها و نتیجه تحقیق است. نتیجه این تحقیق نشان داد راهبردهای رقابتی مناسب ترین راهبردها برای ارتقاء دیپلماسی دیجیتال ج.ا.ا در دوران پسابرجام هستند. در انتها راهبردهای رقابتی تدوین شده اولویت بندی شدند. مهمترین راهبرد این تحقیق « بهره گیری از گسترش شبکه های رسانه ای خصوصی در فضای مجازی با حمایت کارشناسان نخبه رسانه ای برای حضور کارا و اثربخش در فضای جنبش های اجتماعی معاصر جهانی در دوران پسابرجام » است، که به نظر می رسد با نظریه موازنه نرم مطابقت دارد.
۴۳۱.

راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در قبال امنیت خلیج فارس

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره سوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۹ 213 - 223

کلیدواژه‌ها: امنیت امنیت منطقه ای خلیج فارس جمهوری اسلامی ایران اعتمادسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۰۰
منطقه  خلیج فارس همواره به عنوان یکی ازمناطق مهم امنیتی، راهبردی و اقتصادی در نظام بین الملل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که در طول قرن های اخیر، پیوسته مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی بوده و از تجاوز آنها در امان نمانده است. امروزه با اکتشاف نفت، و با توجه به نقش اساسی آن در اقتصاد جهانی، امنیت و ثبات این منطقه دغدغه اصلی کشورهای منطقه و جهان است. به نظر می رسد با توجه به بافت دولت های منطقه ی خلیج فارس و وضعیت سرزمینی و جغرافیای سیاسی آن امنیت منطقه ای مبتنی بر همکاری بین دولت های منطقه، مناسب ترین شیوه برای تامین امنیت خلیج فارس است. البته این مهم نیز حاصل نمی شود، مگر با به کارگیری شیوه های گوناگون اعتماد سازی متقابل بین دولت های منطقه برای رفع سوء تفاهمات که وظیفه سران کشورهای منطقه است.
۴۳۲.

جایگاه حزب الله لبنان در استراتژی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره چهارم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۱ 123 - 156

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی استراتژی بازدارندگی عمق استراتژیک حزب الله لبنان جمهوری اسلامی ایران اسراییل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۱۷۲
هدف این مقاله شناسایی و تحلیل جایگاه حزب الله لبنان در استراتژی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران است. اقدامات حزب الله لبنان در مجاور مرزهای اسراییل (به عنوان تهدید اصلی علیه جمهوری اسلامی ایران) ضمن دادن موقعیت مهم به این جنبش منجر به افزایش توان بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران گردیده است. بنابراین سوال اصلی مقاله حاضر این است که: حمایت جمهوری اسلامی ایران از حزب الله لبنان چه تاثیراتی بر توان بازدارندگی ایران دارد؟ در پاسخ به سوال فوق، فرضیه تحقیق آن است که: حمایت جمهوری اسلامی ایران از حزب الله موجب افزایش قدرت بازدارندگی ایران می گردد. در راستای آزمون فرضیه فوق، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی متغیرهایی مانند افزایش عمق استراتژیک ایران، شکست استراتژی بازدارندگی و کاهش ضریب امنیت نظامی اسراییل و کاهش احتمال حمله ی نظامی به ایران مورد بحث قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از این است که: حمایت جمهوری اسلامی ایران از حزب الله در مسیر مواجهه با رژیم اسراییل از یک سو، موجب شکست بازدارندگی و کاهش امنیت ملی اسراییل گردیده و از سوی دیگر، ضمن افزایش عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران منجر به کاهش احتمال هر گونه تهاجم نظامی علیه ایران شده است. این وضعیت، در نهایت باعث افزایش قدرت بازدارندگی غیرمستقیم منطقه ای و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شده است.
۴۳۳.

تأثیر ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط با جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۲ 83 - 117

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک جمهوری آذربایجان جمهوری اسلامی ایران همگرایی واگرایی روابط خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۱۶۷
این مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانی بوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک این کشور می تواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور ما سودمند و برای کاستن از تصادمات احتمالی در آینده مفید واقع شود. از این رو در این تحقیق برای پاسخ به این سوال که ویژگی های ژئوپلیتیکی آذربایجان چه تأثیری بر روابط با ایران دارد، از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده تا به درک کامل تری از شناخت ویژگی ها و ریشه یابی چالش ها، فرصت ها و تهدیدها کمک نماید. در پایان ضمن تبیین تأثیر عوامل مختلف ژئوپلیتیکی آذربایجان در کاهش یا افزایش سطح روابط میان دو کشور،به تجزیه و تحلیل و ارایه پیشنهادهای لازم در این زمینه پرداخته خواهد شد.
۴۳۴.

تحریم نفتی ایران (با تاکید بر تحریم نفتی اتحادیه اروپا در سال 2012 )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۵ 99 - 129

کلیدواژه‌ها: تحریم نفت اتحادیه اروپا جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۴۴
موفقیت ایران در غنی سازی اورانیوم و رسیدن به فناوری چرخه سوخت هسته ای واکنش های متفاوتی را در جوامع بین المللی به همراه داشت، برخی از کشورها از جمله امریکا و برخی هم پیمانان او در مخالفت با ایران از هرگونه اقدامی فروگذاری نکرده و با صدور قطعنامه ها و جنجال آفرینی سعی در معرفی ایران به عنوان کشوری علیه صلح جهانی داشته اند و با فرستادن پرونده ایران به شورای امنیت و صدور قطعنامه های تحریم سعی دارند ایران را به تعطیلی فعالیت های هسته ای صلح آمیز خود وادار کنند. در این راستا در سالهای اخیر، سیاستمداران اروپایی هم تحت فشار ایالات متحده به قصد تحت فشار قرار دادن درآمد نفتی و به تبع آن اقتصاد ایران موضوع تحریم را مطرح کرده اند. اتحادیه اروپا تحریم خرید نفت از ایران را در راستای اجرای قطعنامه 1929 شورای امنیت عنوان نموده و به مقدمه این قطعنامه، به عنوان مبنای حقوقی تحریم خود استناد کرده است. بنابراین سعی نگارنده در این نوشتار، تبیین امکان استمرار یا عدم استمرار تحریم نفتی ایران با تاکید بر تحریم نفتی اتحادیه اروپا در سال2012 می باشد.
۴۳۵.

بررسی پیامدهای امنیتی عضویت ایران در معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات (مطالعه موردی: معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ششم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۹ 1 - 28

کلیدواژه‌ها: کنترل تسلیحات خلع سلاح جمهوری اسلامی ایران امنیت معاهده منع گسترش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۴۴
یکی از روش های تقویت صلح و امنیت در سطح ملی و بین المللی، ایجاد توافقات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می باشد. کنترل تسلیحات و خلع سلاح چه از نظر روند و چه از نظر مفاد و مقررات، ابزارهای پر اهمیت و تاثیر گذار در امنیت کشورها به شمار می آیند؛ زیرا موجب رفع ابهامات در رفتارهای نظامی و سیاست خارجی دولت شده و ثبات را افزایش می دهند. از سوی دیگر عضویت در این نوع از معاهدات پیامدهای امنیتی خاصی را به دنبال دارند، همچون معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای که باعث تحدید حاکمیت کشورها می شود. نوشتار حاضر با روش توصیفی – تحلیلی در پی نشان دادن پیامدهای امنیتی عضویت ایران در معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات می باشد. جمهوری اسلامی ایران با عضویت در سال 1968 به معاهده منع گسترش بار تعهدات امنیتی خاصی را پذیرفته است. این نوشتار با بررسی پیامدهای امنیتی عضویت ایران در معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای به این نتیجه می رسد که معاهده مذکور باعث تضعیف توان نظامی، علمی و صنعتی و از سوی دیگر به تضعیف و تحدید امنیت منجر می شود.
۴۳۶.

نقش زبان در گفتمان دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ششم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۹ 163 - 198

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران دیپلماسی فرهنگی زبان بازنمایی گفتمان هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۶۳
دیپلماسی فرهنگی در واقع تأمین منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است. دیپلماسی فرهنگی به یک کشور امکان می دهد که فرهنگ، جامعه و مردم خود را به دیگران معرفی کند و با طریق فزونی بخشیدن به ارتباطات خصوصی بین مردم کشورهای گوناگون، کشورها را قادر می سازد که ایده آل های سیاسی و سیاست هایشان را در انظار افکار عمومی بسیار جذاب نشان دهند. هدف اساسی دیپلماسی فرهنگی ارائه ی دیدگاه روشن و موجّه نسبت به فرهنگ ارزشی و رفتاری یک بازی گر برای بازی گران مختلف عرصه ی بین الملل شامل دولت ها، سازمان های بین المللی دولتی و غیردولتی، نهادهای جوامع مدنی و افکارعمومی است. برای فهم دیپلماسی فرهنگی هر کشوری درک زمینه ها و فرایندهای شکل گیری آن امری ضروری است. دیپلماسی فرهنگی ایرانی- اسلامی با بهره گیری از زبان انقلاب اسلامی و با هدایت رهبری انقلاب اسلامی در ابتدای شکل گیری نظام اسلامی در کشور پی ریزی شد و با توسعه و عمق بخشیدن به آن در مراحل بعدی به یک گفتمان تمام عیار در دیپلماسی عمومی ایران تبدیل شده است، در این پژوهش هدف اصلی، نشانه شناسی عناصر، استعاره ها و اجزای بازنمایی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و بررسی نقش زبان در گفتمان سازی دیپلماسی فرهنگی این کشور به روش تحلیل گفتمان است.
۴۳۷.

دیپلماسی فناوری جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر فناوری های دفاعی-امنیتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ششم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۹ 235 - 269

کلیدواژه‌ها: تنش زدایی جمهوری اسلامی ایران دیپلماسی دیپلماسی فناوری منطقه گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۴۳
در دنیای امروز یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده قدرت ، اعم از قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی، مسأله فناوری های برتر است که به مولد قدرت تبدیل شده است. تغییر عرصه سیاست بین الملل در نتیجه توسعه فناوری های پیشرفته، اشکال، ابعاد، دامنه و مکانیسم های اعمال قدرت را متنوع و پیچیده نموده است. به تبع پیشرفت فناوری برای کشورها مسائل جدیدی در روابط بین الملل بوجود آمد که یکی از آن ها دیپلماسی فناوری است. با توجه به تحریم های تکنولوژیک غرب علیه جمهوری اسلامی ایران این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوال است که دیپلماسی فناوری جمهوری اسلامی ایران چگونه می تواند نیازهای دفاعی- امنیتی کشور را تأمین نماید؟ به نظر می رسد که دستیابی ایران به فناوری های مرتبط با نیازهای دفاعی- امنیتی، مستلزم شناخت دقیق محدودیت های بین المللی بر سر راه تأمین فنی ایران و تنظیم راهکارهای مبتنی بر بهبود نهادی، فنی و حرفه ای دیپلماسی فناوری برای دور زدن تحریم ها و محدودیت های حقوقی و سیاسی به ویژه با تکیه بر رهیافت منطقه گرایی و سیاست تنش زدایی می باشد. روش مطالعه در پژوهش حاضر، توصیفی و تحلیل ثانویه می باشد. این پژوهش منطقه گرایی را مبنای نظری خود قرار داده است.
۴۳۸.

تأملی سایبرنتیک بر مدل تصمیم گیری هسته ای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ششم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۱ 119 - 146

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران مدل تصمیم گیری سیاست هستهای نظریه سایبرنتیک تصمیم چرخه سوخت هستهای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
در سال های اخیر سیاست هسته ای ایران، یکی از بحث انگیزترین مسائل روابط بین الملل بوده؛ به گونه ای که در اغلب نشست های سران کشورها به رغم عدم حضور ایران، از آن سخن به میان آمده است. برخی بر این باورند که سیاست هسته ای جمهوری اسلامی ایران و نحوه تصمیم گیری در خصوص انتخاب گزینه های بدیل را نمی توان بر پایه نظریه های رایج تصمیم گیری یا «پارادایم تحلیلی» تفسیر و تبیین کرد؛ لذا نیازمند به کارگیری نظریه های جدید و اتکا به رویکردهای تصمیم گیری متفاوت هستیم. در نوشتار حاضر با معرفی و تشریح اصول و مفروضه های «نظریه سایبرنتیک تصمیم» نشان داده می شود که این چارچوب نظری از قدرت تبیین بیشتری در مقایسه با سایر رهیافت ها به منظور بررسی سیاست هسته ای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. نویسندگان بر این باورند که در چاچوب نظریه سایبرنتیک، تمرکز بر متغیر حیاتیِ «دستیابی به چرخه سوخت هسته ای» اصل رفتاری جمهوری اسلامی ایران در سیاست هسته ای بوده است.
۴۳۹.

خیزش اقتصادی- نظامی جمهوری خلق چین و پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۲ 59 - 83

کلیدواژه‌ها: جمهوری خلق چین خیزش اقتصادی - نظامی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ایالات متحده ی امریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۹
جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین را می توان دولت هایی تجدیدنظرطلب در نظام بین الملل کنونی دانست. مبادلات اقتصادی و تجاری میان دو کشور زمینه ی بروز روابط مناسب را ایجاد کرده است و در مسائلی   هم چون پرونده هسته ای ایران و بحران سوریه، مواضع آن ها هم راستا بوده است. حال، ظهور چین به عنوان قدرتی بالاتر از ایالات متحده در سال های آینده، چه تأثیرات امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران در پی خواهد داشت؟ این مقاله با توجه به روی کرد امنیتی بری بوزان در پی پاسخ است و فرض بر آن است که پس از ظهور چین به عنوان یک قدرت بالاتر یا در حد ایالات متحده، نظام بین الملل دست خوش تغییر می شود و دیگر آمریکا نخواهد توانست بر جمهوری اسلامی ایران فشار وارد کند و امنیت آن را به مخاطره اندازد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای است.
۴۴۰.

روابط سیاسی- اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در سایه ی تحریم های غربی درباره ی مناقشه اوکراین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۲ 181 - 210

کلیدواژه‌ها: اوک‍رای‍ن تحریم های بین المللی جمهوری اسلامی ایران روابط اقتصادی سیاسی فدراسیون روسیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۲۰۳
روابط دو کشور ایران و روسیه در حوزه های مختلف از گذشته های بسیار دور وجود داشته و غالباً روسیه نیز دست بالاتر را دارا بوده است. وقوع انقلاب اسلامی در ایران به دلایل مختلف جریان روابط خارجی کشورمان را تغییر داد. ایران و روسیه علیرغم وجود ذهنیت های مشوش از یک دیگر در حوزه های مختلف روابط خویش را با شدت و ضعف ادامه داده اند. مسأله ی اوکراین در سالیان اخیر تأثیر مهمی بر روابط روسیه و غرب داشته و موجب تشدید تنش ها میان روسیه و کشورهای غربی به زعامت ایالات متحده و اتحادیه ی اروپا شده است. در همین راستا در سال گذشته میلادی تحریم های اقتصادی مختلفی علیه فدراسیون روسیه اعمال شد که این کشور را ناگزیر از جایگزینی شرکای غربی با شرقی کرد. این مسأله ظاهراً دو کشور را بیش ازپیش به یک دیگر نزدیک کرده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که تحریم های اعمال شده علیه فدراسیون روسیه چه تأثیری در روابط اقتصادی سیاسی این کشور با جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ پاسخ احتمالی به پرسش مطرح شده این است که اعمال تحریم های غربی، روسیه را ناگزیر از تقویت روابط اقتصادی- سیاسی خود با ایران کرده و موجبات نزدیکی بیش ازپیش دو کشور را فراهم کرده است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای و الکترونیکی انجام شده است.