مطالب

ترتیب بر اساس: جدیدترینمرتبط‌ترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۳٬۳۸۱ تا ۶۳٬۴۰۰ مورد از کل ۵۲۴٬۹۴۲ مورد.
۶۳۳۸۱.

تیمور بختیار؛ چالش پهلوی دوم به روایت اسناد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اسنادی انقلاب اسلامی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۸ 229 - 256
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۳۳۰
برکناری تیمور بختیار از ریاست ساواک و سپس اعلام بازنشستگی وی از ارتش، باعث بروز چالش ها و دردسرهای فراوانی برای رژیم شاه شد. تیمور، که قبل از آن در سمت های مختلفی که داشت، از جمله وفاداران به دربار و افراد نزدیک و مورد اعتماد شخص شاه بود، در سال های پایانی دهه ۱۳۴۰ شمسی، به دلیل بروز سوءظن شاه، از قدرت برکنار و زمینه اختلاف میان او و شاه فراهم شد. هدف این مقاله بررسی یکی از دلایل مهم برکناری بختیار یعنی تماس های وی با عشایر ایل بختیاری، رفت وآمدهای متعدد وی به منطقه ی چهارمحال و اصفهان و نیز اقدامات حکومت پهلوی دوم برای مقابله با بروز چالش های سیاسی - امنیتی ناشی از حذف تیمور بختیار، از صحنه قدرت در ایران است. بررسی علل و چگونگی برکناری بختیار و به دنبال آن بروز چالش در کشور، و نیز راهکارهای رژیم برای پایان دادن به این چالش ، مسئله اصلی پژوهش حاضر است. شیوه جمع آوری داده ها در این پژوهش اسنادی-تاریخی بوده و از رویکرد تحلیلی، توصیفی و تبیینی برای بررسی موضوع تحقیق استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر ارتباط تیمور با مردم چهارمحال و بختیاری از یک سو و بهره گیری حکومت پهلوی دوم، از طیف وسیع و متنوعی از شیوه های اطلاعاتی و امنیتی و اقدامات سیاسی و فرهنگی از سوی دیگر، برای پایان دادن به این چالش است، که سرانجام با قتل بختیار این امر محقق می شود.
۶۳۳۸۲.

الگوی استناد به عبارت بسم الله الرحمن الرحیم در صورت جلسات 24 دوره مجلس شورای ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اسنادی انقلاب اسلامی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۸ 293 - 313
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۲۱۵
این پژوهش در نظر دارد تا با استفاده از روش پژوهش ترکیبی، به الگوی «بسم الله الرحمن الرحیم» به عنوان یکی از عبارات قرآنی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که اساساً می توان الگویی برای استناد به این عبارت در صورت جلسات 24 دوره مجلس شورای ملی متصور شد؟ در مرحله اول که از روش کمی استفاده شد، با روش آماری خی دو، تک نمونه ای در محیط نرم افزار  SPSS25 به تحلیل داده های کمی پرداختیم. نتایج کمی بیانگر آن هستند که: از مجلس اول تا ششم تعداد سی وچهار مورد (9/6 درصد)، مجالس هفتم تا دوازدهم، هجده مورد (6/3 درصد)، مجالس سیزدهم تا هجدهم، سیصد و بیست مورد (8/64درصد) و مجالس نوزدهم تا بیست و چهارم به تعداد ۱۲۲ مورد (7/24 درصد)، عبارت قرآنی «بسم الله الرحمن الرحیم» به کار رفته است. در مرحله دوم به تبیین این داده ها با روش کیفی پرداختیم و به نتایج زیر دست یافتیم. بیشترین استناد به عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» در مجالس سیزدهم تا هجدهم بود که دوره فضای باز سیاسی از تبعید رضاشاه تا سال 1335 و کمترین آن بین سال های 1305 تا 1320 یعنی دوران حکومت استبدادی رضاشاه را شامل می گردید. به عبارت دیگر الگوی استناد به این عبارت در صورت جلسات مجلس شورای ملی به این صورت بود که در دوره های فضای باز سیاسی، تعداد استناد و افراد استناد کننده، بیشتر از دوره استبداد بود.
۶۳۳۸۳.

تأملی در حکم فقهی خلق پول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 197 - 218
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۴۴
خلق پول از مهم ترین پدیده های اقتصادی است که آثار بسیاری را در اقتصاد به جای می گذارد. خلق پول یا اعتبار جهت اعطای وام به مشتریان بانکی صورت می گیرد که بر اساس آن، بانک ها به اصطلاح از «هیچ» به خلق اعتبار در حساب متقاضی وام اقدام می کنند. گرچه این پدیده موافقانی نیز دارد، لکن همین گروه نیز به آثار مخرب اقتصادی خلق پول واقف و معترف اند. از مهم ترین آثار آن می توان به بی ثباتی اقتصادی، ایجاد تورم افسارگسیخته، تبعیض و نقض عدالت اشاره کرد. از آنجا که کمتر کسی یافت می شود که تقاضای وام از بانک ها نکرده باشد، می توان این مسئله را در عداد مسائل مبتلابه جامعه اسلامی به شمار آورد. از نظر فقهی می توان این پدیده را اکل مال به باطل قلمداد کرد؛ زیرا بانک در مقابل «هیچ» به کسب مال مبادرت می کند. از سوی دیگر، منع سوءاستفاده از حق که مستفاد از ادله قاعده لاضرر است، بر ممنوعیت خلق پول دلالت دارد. بانک ها این حق را دارند که به مشتریان خود وام دهند و این حق را شرع و قانون برای آن ها در نظر گرفته است و لکن این حق را دستاویزی برای سوداگری خود و اضرار به کل جامعه قرار داده اند که بر اساس ادله منع سوءاستفاده از حق و لاضرر، این عمل محکوم به حرمت است. نهایتاً باید گفت ملاکی که در برخی روایات برای حرمت ربا بیان شده است که عبارت از کسب سود بدون هیچ ما   بازائی است بر خلق پول نیز بی کم وکاست صادق بوده و با تنقیح مناط قطعی می توان حرمت ربا را به آن تعمیم داد.  
۶۳۳۸۴.

بازپژوهی در حکم فقهی «شرط عدم مهر» در نکاح(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 219 - 238
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۲۵۳
گرچه به استناد آیه 24 سوره نساء، روایات متواتر و اجماع فقها، تعیین مهریه در عقد نکاح دائم شرط نبوده و نکاح بدون ذکر مهر هم عقد کاملاً صحیح است، اما گاه فرضی قابل تصور است که نه تنها مهریه اصلاً در متن عقد ذکر نمی شود، بلکه نکاح به «عدم وجود مهریه» مشروط شده و عدم مهر از سوی یکی از زوجین یا هر دو شرط می شود. حال پرسش این است که اساساً «شرط عدم مهر» در نکاح چه حکمی دارد و بالتبع تأثیر آن در صحت و بطلان عقد نکاح چیست؟ نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی تلاش کرده است به رغم نظر مشهور فقهی که چنین شرطی را باطل می داند، ضمن نقد و ردّ مستندات حکم به بطلان از قبیل آیات و روایات، با ارائه ادله اثباتی، علاوه بر تضعیف دیدگاه مشهور، به این نتیجه دست یابد که شرط عدم مهر در نکاح صحیح بوده و یا حداقل خالی از قوت نیست؛ و این همان یافته اصلی تحقیق است.
۶۳۳۸۵.

ارزیابی ناهنجارنمایی پیامد آموزه تشکیک وجود در تعلیم و تربیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فلسفه اسلامی بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 3 - 24
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۸۵
مقاله ای با در پیش گرفتن روند شبهه زایی بر مبادی هستی شناسیِ فلسفه اسلامی، مدعی است که ایرادات ابتکاری بر نظریه فیض با محوریت آموزه تشکیک، در همه مکاتب فلسفی فراهم آورده تا نشان دهد ابتنای نظریه تعلیم و تربیت بر فلسفه اسلامی، بی اعتبار و بی فایده است. این مقاله پس از پراکنده گویی ها و تولید شبهات گوناگون و عنوانْ قرار دادنِ «پیامدها در تعلیم و تربیت»، قصد دارد با الزامات مردود بر فلسفه اسلامی، به نظریه پردازی بدیع درباره «هدف و مراحل تعلیم و تربیت» نائل گردد! آنچه بیش از همه برای خرده گیری مقاله به کار آمده، برشی از مبحث تشکیک وجود و چون و چرا درباره برخی مطالب پراکنده هستی شناختی است و هیچ اشاره اندکی حتی به مواضع نفس شناختی و انسان شناسی و مراحل رشد انسان در فلسفه اسلامی نکرده تا بتواند مراحل تعلیم و تربیت را همسو با مراحل رشد در دیدگاه فلاسفه اسلام احراز کند و برای شبهات خود، راه به ظاهر منطقی به روی مخاطب بگشاید. با این وصف، مدعی است که به نوآوری نائل شده و دو نظریه توالی گرا و توازی گرا را مردود دانسته و به احداث نظر سوم یعنی جمع بین هر دو راه یافته است. واکاوی دعاوی مقاله و اتهاماتش علیه فلسفه اسلامی به ویژه در امر تعلیم و تربیت، عیار تمایز نقد راستین را از شبهه زایی برملا خواهد ساخت.
۶۳۳۸۶.

تحلیل و بررسی چالش ها و راه حل های مسئله «خطای حسی» در حکمت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فلسفه اسلامی بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 79 - 104
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۵۳
وجود خطا در ادراکات حسی، چالش های فلسفی متعددی را به همراه دارد. از این رو پرداختن به دیدگاه ها و راه حل های فلاسفه مسلمان در این مسئله اهمیت پیدا می کند. در این نوشتار به روش کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات، و با روش عقلی به تحلیل آن پرداخته شده است؛ به این صورت که ابتدا به چیستی علم حسی و فرایند پیدایش آن در حیطه بدن و نفس پرداخته شده است، سپس چالش های نشئت گرفته از مسئله خطای حسی مورد تبیین قرار گرفته و در ادامه به نحوه مواجهه حکمای مسلمان با مسئله خطای حسی و چالش های آن پرداخته شده است. با تحلیل دیدگاه حکمای مسلمان چنین نتیجه گرفته شده که محورهای مواجهه حکما در مورد خطای حسی عبارت اند از: 1 عدم اتصاف ادراک حسی به خطا و صواب؛ 2 تأثیر قوه واهمه و متخیله در خطای حسی؛ 3 کشف و تصحیح خطای حسی به واسطه قوه عاقله. از نظر نویسندگان با تحلیل و تفکیک جنبه های معرفت شناختی و هستی شناختی ادراکات حسی، مشخص می شود که ادراکات حسی به معنای حقیقی قابل صدق و کذب هستند و اعتبار معرفت شناختی آن ها مبتنی بر فکر و تعقل است. از این رو، ادراکات حسی و قضایای محسوسات از تحت بدیهیات و یقینیات خارج می شوند.
۶۳۳۸۷.

بازنگری انتقادی استدلال کلامی مثبِت «اراده الهی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فلسفه اسلامی بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 131 - 148
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۲۹
متکلمان در اثبات اراده الهی، از استدلالی بر پایه مقدمات و مبانی خاص استفاده می کنند که اشکالاتی جدی دارد. این اشکالات متوجه حکمایی که مبانی متفاوتی دارند، اما این استدلال را پذیرفته و به آن استناد نموده اند نیز می گردد. خلاصه استدلال این است که از بین اشیاء ممکن الوجود تنها بعضی اشیاء ایجاد می گردند و این اشیاء در زمانی خاص به وجود می آیند. اختصاص وجود به آن ها و اختصاص آن ها به زمان خاصشان به مخصصی نیازمند است. این مخصص که نمی تواند علم یا قدرت باشد، بنابراین صفتی دیگر به نام اراده را برای خداوند اثبات می کند. این استدلال که در دامان اشاعره شکل می گیرد و با وجود اشکالات مبنایی و محتوایی، بعضی متکلمان معتزله، امامیه و برخی حکما نیز آن را تکرار کرده اند، مستلزم اشکالاتی از جمله ترجیح بلامرجح، حدوث زمانی عالم، اختصاص اراده به امور مادی و زمانی، امکانی شدن اراده الهی و... می باشد. به علاوه، اشکالاتی در تمامیت این استدلال نیز وجود دارد که از آن جمله می توان تعارض درونی، عدم انحصار مخصص در اراده، امکان تعمیم ویژگی های اراده به علم و قدرت و در نتیجه امکان جایگزینی این دو صفت به عنوان مخصص و... را برشمرد. در این جستار برآنیم که با بررسی اشکالات و نقد این استدلال، مانع از ابتلا به خطاهای ناشی از آن شویم.
۶۳۳۸۸.

نقادی نظریه فخر رازی در اثبات خلأ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فلسفه اسلامی بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 191 - 206
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۲۶
یکی از مسائل و مباحث قدیمی در میان فلاسفه، وجود داشتن یا عدم وجود خلأ می باشد. فیلسوفان مسلمان عمدتاً به پیروی از ارسطو، نظریه خلأ را نادرست می دانستند و براهینی نیز در ابطال خلأ اقامه می نمودند. فخر رازی از معدود متکلمان و متفکران مسلمان می باشد که سعی بسیاری در اثبات آن نموده است. او استدلال های بسیاری در اثبات نظریه خویش اقامه می نماید که از طریق بی نیاز بودن خلأ از جسم، خلأ بودن مبدأ و منتهای حرکتِ جسم متحرک و به وجود آمدن خلأ هنگام جدا گشتن سطوح مماس می باشد. در پژوهش حاضر اثبات گردید که استدلال های فخر رازی و نظریه او در این زمینه، دچار اشکالات و انتقاداتی می باشد که از مهم ترین آن ها می توان به خلط و مغالطه میان احکام خلأ با فضای خالی از هر جسمی اشاره نمود.
۶۳۳۸۹.

مبانی معرفت شناختی قرآن از دیدگاه طباطبایی و دلالت های آن در مسائل تربیتی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد آراء تفسیری سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵) 112 - 140
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۱۹۷
شناخت و ادراک انسان ازجمله مباحث فلسفی است که در مکاتب فکری گوناگون به فراخور سایر اندیشه های آن مکاتب تبیین شده است. موضوعاتی چون ماهیت، امکان، ابزار ها و مراتب شناخت همواره میان اهل نظر مورد بحث و اختلاف بوده است. از سوی دیگر، شناخت و معرفت از ارکان اساسی تربیت به شمار می رود. ازاین رو باورِ ما نسبت به آن در سامان دهی نظام تربیتی تأثیر قابل توجّهی خواهد داشت. یکی از فیلسوفان مسلمان که در تفسیر خویش بر قرآن کریم توجه وافی به مباحث معرفت شناختی نشان داده، سیدمحمدحسین طباطبایی است. در این مطالعه بنا داریم که مبانی معرفت شناختی وی در تفسیر المیزان را بازشناسیم و دست آورد های این مبانی را در بحث از دیگر مؤلّفه های نظام تربیتی هم چون اهداف، اصول و روش ها پی جویی کنیم. بنا ست از این دیدگاه دفاع کنیم که طباطبایی معتقد است از نظرگاه قرآن، معرفت به معنای مطلقِ آگاهی است که به کمک حسّ و عقل و وحی امکان پذیر می گردد و دارای مراتبی است؛ هم چنان که وی معتقد است قرآن تسبیح خدا را هم چون شیوه ای برای دست یابی به معرفت می داند، مهار نفس و بازداشتن آن از اشتغال به بدن را نیز برای دست یابی به معرفت امری ضروری بازمی نُماید، و اسوه پردازی، آموزش مستدل و دوری از تحمیل، و تقویت تفکّر نقادانه را از روش های تربیتی هماهنگ با این مبانی می شناسانَد.
۶۳۳۹۰.

مدل سازی کیفی سازوکار تعاملات شهری در رسانه های اجتماعی: موردمطالعه محتواهای منتشر شده در توییتر و اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 49 - 85
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۱۸
این مقاله با عینک نظری برساخته از تلفیق «حکمرانی خوب شهری» و «شهروندی فرهنگی در عصر اطلاعات» به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که تعامل دوسویه شهروندان و مدیریت شهری در پرتو ابزارهای نوین فناوری اطلاعات و ارتباطات در چه الگویی قابل فهم است. لذا، پژوهش حاضر باهدف دستیابی به شناختی از جریان افکار عمومی در فضای مجازی و یافتن الگویی از تعاملات شهری در آن انجام شد. به این منظور، تعداد 18095 پست اینستاگرامی و 48300 پست توییتری جمع آوری شدند و دسته بندی کمّی و کیفی آن ها با روش تحلیل محتوای کمّی و تحلیل مضمون انجام گرفت. سپس، بر مبنای اطلاعات به دست آمده مدلی از تعاملات شهری ترسیم شد. بر اساس یافته ها گروه های فعال حوزه شهری در توییتر و اینستاگرام را می توان در پنج دسته «مدیریت شهری»، «بازیگران حاکمیتی مرتبط با مدیریت شهری»، «جریان های سیاسی»، «مردم» و «رسانه های جمعی» جای داد. همچنین، مقایسه فضای اینستاگرام و توییتر تفاوت قابل ملاحظه ای در این زمینه نشان می دهد و می توان گفت تمرکز بر توییتر، به دلیل تنوع و تکثر گروه های فعال در آن، بیشتر از اینستاگرام بیانگر وضعیت تعاملات شهری در رسانه های اجتماعی است. در توییتر برخلاف اینستاگرام، غلبه با محتواهای دارای جهت گیری منفی نسبت به مدیریت شهری تهران است و تعاملات بین بازیگران گاهی رویکرد تخاصم آمیز هم پیدا می کند.
۶۳۳۹۱.

تحلیل تأثیر مکان گزینی سفرا و اتباع خارجی در تحول ساختار جدایی گزینی اجتماعی-فضایی شهر تهران در دوره قاجاریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 121 - 151
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۲۱۶
اقامت اتباع خارجی در شهر تهران و رفت وآمد آن ها در قالب جدید سفیر و مستشار و شکل قدیمی تاجر و سیاح و حرکت تدریجی به سمت مناطق شمالی شهر به همراه شاه و درباریان و تملک باغ ها و احداث خانه های بزرگ و مجلل، موجب بروز برخی تغییرات و تحولات در این مناطق و به مرور تمام شهر تهران می شود. هدف این پژوهش، برشماری تأثیرات اتباع خارجی و به ویژه سفرای کشورهای مختلف ساکن در شهر تهران و تحلیل تغییرات اجتماعی- فضایی ناشی از سکونت آنان در محلات شمالی شهر تهران در دوره قاجار است. برای تحلیل چگونگی رخداد تغییرات اجتماعی و فضایی در بستر تاریخی شهر تهران، از روش مطالعات تاریخی و روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفتیم. نتایج این پژوهش نشان می دهد اتباع خارجی و به ویژه سفرای کشورهای صاحب نفوذ در دوران قاجار، با بهره مندی از اختیارات پادشاه، تمکن مالی مناسب و تا حدودی مقبولیت اجتماعی، بهترین نقاط سکونتی شهر تهران را در برهه های مختلف در اختیار گرفته و سبب بسط و تقویت پدیده جدایی گزینی اجتماعی-فضایی در شهر تهران شدند. آن ها با سکونت در بهترین مناطق شهر (عموماً شمال شهر)، بسیاری از مناسبات اقتصادی-اجتماعی رایج را تغییر داده و زمینه ساز بروز تحولات سکونتی بودند که اثرات آن تا به امروز قابل مشاهده است.
۶۳۳۹۲.

بررسی سلسله مراتب فضایی در ایجاد محرمیت خانه ها با رویکرد گونه شناسی تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 153 - 189
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۷۵
بدون شک، محرمیت با ابزار سلسله مراتب فضایی، یکی از معیارهای اصلی طراحی و ساخت شهرهای اسلامی بوده است. تأکید اسلام بر محرمیت، باعث شده که این مشخصه بر تمامی ابعاد اجتماعی و فرهنگی که معماری، یکی از نمودهای آن است اثر بگذارد. در حقیقت، معماری ساختمان ها برای پاسخ به نیازهای فرهنگی و محیطی افراد، طراحی شده است. ازآنجاکه الگوی خانه های معاصر کرمانشاه تا حدودی گواه بر بی توجهی به اصل محرمیت در معماری و فرهنگ ایران است، ارائه الگویی برای حفظ محرمیت در خانه های امروزی بر اساس گونه شناسی مسکن، یکی از ضروریات مهم به نظر می رسد. هدف از این پژوهش، شناخت سلسله مراتب فضایی در ایجاد محرمیت درگونه شناسی تاریخی خانه هاست. با بررسی سلسله مراتب فضایی در ایجاد محرمیت، سیر تحول این فضاها در خانه های سه دوره، موردبررسی قرار گرفت. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی، با تأکید بر روش استدلال منطقی است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در خانه های تاریخی (دوره سنتی و انتقال) کرمانشاه، سلسله مراتب در ورود به خانه با نیازهای ساکنان متناسب بوده است که این تناسب، کمتر در اولویت توجه طراحان امروزی قرارگرفته است. ازاین رو، با ایجاد سلسله مراتب در فضای ورودی، علاوه بر ایجاد محرمیت، می توان به تعریف درستی از فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی در خانه های معاصر (تجدد) دست یافت و از اختلال در کاربری و هویت دیگر فضاها جلوگیری به عمل آورد.
۶۳۳۹۳.

تحلیل تطبیقی روابط و چیدمان (نحو) فضا در ادراک پیکره بندی فضایی مسکن در خانه های ایرانی (نمونه موردی: خانه های دوره پهلوی و معاصر شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 191 - 219
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۳۰۳
هدف از این پژوهش تحلیل تطبیقی روابط و چیدمان (نحو) فضا در ادراک پیکره بندی فضایی مسکن در خانه های دوره پهلوی و معاصر شهر ارومیه می باشد. روش پژوهش حاضر، به دلیل استخراج معیارهای قابل اندازه گیری و کمی شدن، تلفیقی از راهبردهای کمی و کیفی می باشد که با تحلیل نحوی شش نمونه از پلان های خانه های دوره پهلوی و پلان های معاصر ارومیه صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عمق فضایی در پلان های معاصر، بیشتر از عمق نسبی سه پلان دوره پهلوی می باشد. میزان هم پیوندی در پلان های معاصر کم می باشد به این مفهوم که این بناها به صورت متراکم می باشند. فضاها در سه مجموعه دوره پهلوی دارای هم پیوندی بالاتری هستند و در سه نمونه پلان دوره معاصر، افتراق فضاها از سیستم بیشتر است. فضاها در سه مجموعه دوره پهلوی دارای هم پیوندی بالاتری هستند و در سه نمونه پلان دوره معاصر، افتراق فضاها از سیستم بیشتر است و میزان کنترل کل مجموعه در 6 نمونه مطالعاتی تقریباً در یک تراز است، به جز نمونه پلان 1 معاصر که از سطح کنترل بیشتری برخوردار است.
۶۳۳۹۴.

دلالت های اعتقادی و شبهات کلامی داستان موسی و خضر علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۷۲) 69 - 94
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۲۱۹
آیات 60 تا 82 سوره کهف، داستان ملاقات موسی و خضر علیهم السلام را گزارش کرده است. حوادثی که در مدت هم نشینی و مصاحبت این دو شخصیت الهی به وقوع پیوسته، موضوع بحث یا مستند برخی دیدگاه ها در علم فقه، اخلاق و تربیت، کلام و ... شده است. نوشتار حاضر که به سبک توصیفی تحلیلی سامان یافته، با بازخوانی وقایعی که در این ملاقات رخ داده، در پی استخراج دلالت های اعتقادی و پاسخ به شبهات مستند به برخی از آیات این داستان است. در آثار تفسیریِ دارای رویکرد کلامی، به صورت پراکنده و مختصر به این موضوع پرداخته شده است، اما مقالاتی که در باره آیات مذکور نوشته شده، عمدتاً فاقد رویکرد کلامی است و از نگاه اخلاقی، تربیتی و عرفانی به آن نگریسته اند. در این پژوهش بر مواردی از معارف اعتقادی تمرکز شده که به صورت مستقیم و بی واسطه، از نفس آیات قرآن استنتاج می شوند و نیازمند گزارش های فرا قرآنی و پیش فرض های اختلافی نیستند، یا حداقل، کمترین نیاز را داشته باشند. مهم ترین دلالت های اعتقادی آیات مورد بحث، به عنوان دستاوردهای پژوهش را می توان چنین برشمرد: امکان برخورداری برخی انسان ها از علم غیب با افاضه الهی؛ تکلیف آور بودنِ قسمی از اقسام علم غیب اولیاء؛ تأییدی بر قاعده کلامی لطف؛ رمزگشایی از حکمت برخی پدیده های ناگوار و پاسخی به شبهه شرور.
۶۳۳۹۵.

تحلیل نظر سنایی درباره رابطه عقل و شرع با تکیه بر حدیقه و قصاید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۷۲) 119 - 114
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۲۶۰
  یکی از دغدغه های اصلی سنایی، وجوه تقابل و اشتراک میان عقل و شریعت است. اظهار نظرهای متنوع و گوناگون سنایی درباره عقل و شرع سبب شده است هم چنان که عده ای لقب حکیم بر وی نهاده اند، عده ای نیز او را شاعری متشرع به شمار آورند و حتی گاهی او را در زمره خردستیزان بدانند. به نظر می رسد دلیل اصلی این برداشت های متفاوت از دیدگاه سنایی نسبت به موضوع مذکور، توجه او به مراتب گوناگون عقل و شرع بوده است. پرسش اصلی این است که سنایی بیشتر چه معنایی از عقل و شرع را مدنظر داشته و تحت چه شرایطی عقل را بر شریعت یا شریعت را بر عقل ترجیح داده است. در این مقاله سعی خواهیم کرد با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای، تناقض های ظاهری کلام وی را در این موضوع توجیه نماییم. به نظر می رسد سنایی نه تنها خردورزی و دین داری را در تعارض نمی دیده است و این دو را مکمل هم می دانسته است، بلکه معتقد به اتحاد عقل و شرع در مرتبه ای فراتر از صوت و حرف بوده است.
۶۳۳۹۶.

نقش حکومت و تربیت در تبیین شکاف میان معرفت و فعل اخلاقی در آراء و اندیشه های فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۷۲) 145 - 164
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۱۴
آراء و اندیشه های فارابی در تبیین شکاف میان معرفت و فعل اخلاقی، با بررسی نقش مدینه فاضله نمایان می شود. از نظر فارابی، وظیفه حکومت و مدینه فاضله، ایجاد زمینه مناسب برای عادت ها و سنت های فاضله در شهرها و بین امت هاست که از طریق تعلیم و تربیت امکان پذیر می شود. در واقع در دیدگاه فارابی مدینه و حکومت می تواند شرایط تربیت صحیح و به تبع آن زمینه بروز و ظهور رفتارهای اخلاقی پسندیده گردد و آن زمانی است که مدینه از نوع فاضله آن باشد؛ اما در عین حال مدینه می تواند زمینه ساز شکاف میان معرفت و فعل اخلاقی گردد و آن زمانی است که مدینه از نوع فاسقه باشد. مدینه فاسقه، مدینه ای است که اهالی آن به همه آراء و عقاید اهالی مدینه فاضله باور دارند؛ اما به آن عمل نمی کنند و افعال و کردارشان شبیه افعال و کردار اهالی مدینه جاهلیه است. علت این امر را می توان در تربیت اهالی مدینه فاسقه و چگونگی حکومت آن جستجو کرد. در واقع تربیت، اساس شکل گیری رفتارهای اخلاقی اعم از پسندیده و ناپسند است. البته بایستی به این نکته اشاره شود که فارابی در عین حال به نقش عادت، لذت، ضعف اراده و ضعف در سنجش نیز در ایجاد شکاف میان معرفت و فعل اخلاقی اشاره می کند.
۶۳۳۹۷.

بررسی توزیع مکانی و زمانی پارامترهای بارش، دما، طوفان تندری و عمق برف در تصادفات جاده های استان سمنان با استفاده از تکنیک GIS (مطالعه موردی: محور سمنان- شاهرود و میامی- جاجرم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 58 - 95
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۲۰۵
در این تحقیق با کمک تکنیک GIS، داده های اقلیمی ایستگاه های امیریه، بسطام، فرومد، قلعه نوخرقان، حسینیان، کوهان، مهدی شهر، مجن، و نردین از استان سمنان که شامل دما، بارش، طوفان تندری، عمق برف مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. سپس داده های تصادفات رخ داده در محور سمنان – شاهرود و میامی – جاجرم طی یک دوره زمانی 6 ساله (1395 الی 1400) مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. نقشه های ارایه شده برای هر پارامتر هواشناسی در محورهای مورد مطالعه به 5 وضعیت بسیار کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد از نظر خطرپذیری تصادف تقسیم بندی شده اند. دو روش درون یابی Kriging و IDW مورد بررسی قرار گرفت. بطور کلی در ماه فروردین بیشترین تصادفات برای هر دو محور گزارش می شود. برای هر دو محور، در تمامی سال ها بیشترین تصادف در روز اتفاق و سپس رتبه بعدی برای وضعیت روشنایی در شب می-باشد. برای سال های 1395 تا 1400 در محورهای میامی – جاجرم و سمنان – شاهرود، وضعیت آب و هوایی صاف، بیشترین تعداد تصادفات را داشته است. همچنین وضعیت بارانی در رتبه دوم از نظر خطر ایجاد در دو محور برای سال های مورد مطالعه گزارش می شود. در محور سمنان – شاهرود، میزان خطرپذیری در وقوع تصادف برای پارامترهای اقلیمی طوفان تندری کم الی متوسط، پارامترهای اقلیمی بارش و عمق برف، کم تا متوسط و پارامتر دما بسیارکم گزارش می شود. در محور میامی – جاجرم میزان خطرپذیری در وقوع تصادف برای پارامتر اقلیمی عمق برف کم تا زیاد، پارامتر دما کم، پارامتر طوفان تندری متوسط و بارش کم تا متوسط حاصل شد.
۶۳۳۹۸.

رابطه ی خودتنظیمی و خودکارآمدی با سرزندگی تحصیلی دانش آموزان: نقش واسطه ای تاب آوری تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال هجدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۸ 61 - 39
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۵۳
سرزندگی تحصیلی به عنوان یکی از مفاهیم بنیادی در روانشناسی مثبت در یادگیری موفقیت آمیز و اثربخش فراگیران حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه خودتنظیمی و خودکارآمدی با سرزندگی تحصیلی با توجه به نقش واسطه ای تاب آوری تحصیلی انجام شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان کاشان در سال تحصیلی 401 – 400 بود. 375  دانش آموز ( 178 پسر و 197 دختر) با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه سرزندگی تحصیلی، پرسشنامه راهبردهای شناختی و فراشناختی، پرسشنامه خودکارآمدی و پرسشنامه تاب آوری تحصیلی اطلاعات جمع آوری گردید. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و با روش بوت استراپ انجام گرفت. نتایج نشان داد که خودتنظیمی، خودکارآمدی و تاب آوری با سرزندگی تحصیلی رابطه مثبت معناداری دارند. همچنین نتایج ها حاکی از آن بود که تاب آوری تحصیلی در ارتباط میان خودتنظیمی و خودکارآمدی با سرزندگی تحصیلی نقش میانجی دارد. یافته های پژوهش حاضر دارای تلویحات کاربردی برای مداخله های آموزشی – مشاوره ای با هدف ارتقای سرزندگی تحصیلی دانش آموزان بر اساس تقویت خودتنظیمی، خودکارآمدی و تاب آوری تحصیلی است تا دانش آموزان بتوانند به هنگام رویارویی با چالش های تحصیلی به شیوه کارآمد و سازگارانه پاسخ دهند.
۶۳۳۹۹.

ارزیابی الگوی معادلات ساختاری عوامل مؤثر بر صمیمیت زناشویی زوج ها در دوران عقد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) 83 - 102
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۲۴۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی ارزیابی الگوی معادلات ساختاری عوامل مؤثر بر صمیمیت زناشویی زوج ها در دوران عقد صورت گرفت. در مطالعه حاضر از رویکرد کمّی استفاده شد. هدف پژوهش توسعه ای و روش آن توصیفی همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوج های شرکت کننده در کارگاه های دوران عقد معاونت اجتماعی دادگستری و وزارت ورزش و جوانان شهرکرد در بازه زمانی تابستان 99 بودند. نمونه پژوهش 200 زوج (200= مرد و 200= زن) بودند و با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. زوجین پرسشنامه های صمیمیت زوج ها، همدلی زناشویی، خوداِفشایی و اعتماد زناشویی را تکمیل کردند. نتایج نشان داد بین همدلی و مؤلفه های آن، خوداِفشایی و مؤلفه های آن و اعتماد با صمیمیت زناشویی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. همچنین، در بررسی مدل یابی متغیرهای پژوهش با صمیمیت زناشویی نتایج بیانگر آن بود که خوداِفشایی و همدلی با واسطه گری اعتماد قادر به پیش بینی صمیمیت زناشویی هستند. در پایان، باتوجه به نتایج پژوهش می توان بیان کرد بررسی مؤلفه های اثرگذار بر صمیمیت زناشویی زوجین می تواند در بهبود کیفیت روابط آنان مهم باشد و در تدوین برنامه های عملی جهت بهبود روابط زوج های تازه مزدوج مؤثر است.
۶۳۴۰۰.

بررسی نقش میانجی گری باورهای لذت بردن در رابطه بین عملکرد خانواده، رضایت از زندگی و افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) 121 - 140
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۸۶
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی گری باورهای لذت بردن در رابطه بین عملکرد خانواده، رضایت از زندگی و افسردگی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و معادلات ساختاری و جامعه آماری شامل کلیه زنان و مردان متأهل ساکن شهر اصفهان در سال 1401-1400 بودند که از بین آنها 250 نفر ازطریق نمونه گیری دردَسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های باورهای لذت بردن بریانت (2003)، رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985)، عملکرد خانوادگی موس و موس (2009) و مقیاس افسردگی کرونکه و همکاران (2001) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS23 و AMOS23 و روش های همبستگی پیرسون و تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج رابطه مثبت و معنادار بین عملکرد خانوادگی، رضایت از زندگی و باورهای لذت بردن و رابطه منفی و معناداری با افسردگی را نشان دادند (001/0p<). همچنین، اثر غیرمستقیم عملکرد خانوادگی با افسردگی ازطریق میانجی گری باورهای لذت بردن و عملکرد خانوادگی و رضایت از زندگی ازطریق باورهای لذت بردن تأیید شد (05/0p<). یافته های پژوهش نشان می دهد باورهای لذت بردن (لذت بردن از تجربیات مثبت) نقش مهمی به عنوان یک همبسته مهم در پیامدهای روان شناختی خانواده های ایرانی دارد؛ درنتیجه، می توان از یافته های این پژوهش برای بهبود مسائل روان شناختی زوج ها در ایران استفاده کرد.

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان