فرامرز میرزازاده احمدبیگلو

فرامرز میرزازاده احمدبیگلو

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۲ مورد.
۱.

تربیت سیاسی و تبیین نقش آن در تمدن سازی نوین اسلامی: بسترها و موانع(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تمدن نوین اسلامی تربیت سیاسی بسترها موانع مصادیق عینی مصادیق ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۹
تمدن سازی نوین اسلامی دغدغه و خواسته ای است که آیت الله خامنه ای از آن به عنوان آخرین مرحله از فرآیند تکاملی جامعه اسلامی یاد کرده است. اما رسیدن به این سطح از تکامل، نیازمند مقدماتی است که این مقاله در صدد تحلیل آن می باشد. مطالعات موجود در این زمینه گرچه بر وجه کلی تربیت سیاسی پرداخته اند؛ اما مقاله ی حاضر اصلی ترین مقدمه آن را در انسان سازی و تربیت اجتماعی و سیاسی افراد جامعه می داند. این تحقیق داده های لازم را از منابع معتبر گردآوری کرده و با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی و تبیین امکان تمدن سازی نوین اسلامی با اولویت تربیت سیاسی در قالب مراحل نمادی، توصیفی، استدلالی، نظریه پردازی و نهادسازی پرداخته و با طرح بسترها و موانع آن به این نتیجه رسیده است که این امر محقق نخواهد شد مگر این که نه تنها مصادیق عینی (نمادها و نهادهای) از قبل موجود بومی و بلکه موارد عاریتی آن در چهارچوب ذهنیت و دانش بومی، اما متناسب با اقتضاءهای جدید و جهانی شده، مورد توصیف، تبیین مستدل و نظریه پردازی مجدد قرار گیرد تا نهادهایی جدید با کارکردهای متناسب با جامعه اسلامی و ایرانی تولید یا بازتولید شوند.    
۲.

سیاست مجادله ای: بررسی تطبیقی مناظرات رضوی و دموکراسی مجادله ای

تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۸۴
هدف این مقاله طرح فهم جدیدی از مناظرات رضوی و تبیین نسبت آن فهم باسیاست پست مدرن است. می دانیم که سیاست بنا به ماهیت متحول و سیال مفهومی دارای معانی و تعاریف متفاوتی است که متناسب با هریک از آن تعاریف در اشکال حکومتی متنوع رخ می نماید. آخرین شکل در حال طرح آن دموکراسی مجادله ای است که به اقتضای دوره پسامدرنی حاکم در غرب در حال زایش و پردازش علمی است. از طرف دیگر، ما مسلمانان مدعی هستیم که احکام اسلامی و در امتداد آن سیره معصومین علیهم السلام ظرفیت کار آیی و کاربست در همه ادوار را دارد. این مقاله با اتکاء به روش اکتشافی-انطباقی درصدد انکشاف نسبت مناظرات رضوی و دموکراسی مجادله ای برآمده و به این نتیجه رسیده است که سیاست رضوی علاوه بر استفاده از اصول سیاست مجادله ای، اساساً به دلیل غایت احقاق حق و هدایت مردم به سمت توحید، با اتکاء به اصل قرآنی «جدل احسن» از آرای نمایندگان دموکراسی مجادله ای ارجح تر و برآورنده نیاز واقعی بشریت است.
۳.

بررسی تطبیقی رویکرد جماعتگرایان و جان استوارت میل در خصوص هویت و حق تفاوت جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حق تفاوت جماعت گرایی حکمت عملی جان استوارت میل رمانتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۳۷
تفکر در باره هویت فردی و جایگاه فرد و گروه ها در نظام های سیاسی از دیرباز مورد توجه اندیشمندان بوده است. از این رو مفهومی به نام «حق تفاوت» مطرح شده است که در حیطه عدالت اجتماعی و به تبع آن در عرصه سیاسی قرار می گیرد. جماعت گرایان و جان استوارت میل نظریه پرداز لیبرال و فمینیست پیشکسوت نیز در مورد «حق تفاوت» اجماع نظر دارند. این مقاله با تأکید بر جنسیت، بر آن است که این دو تفکر را واکاوی و مقایسه کند. پرسش این است که اختلاف نظر جماعت گرایان و میل در خصوص حق تفاوت در چیست؟ فرض این است که جماعت گرایان تحت تأثیر مفهوم حکمت عملی (فرونیسس) ارسطو، برداشتی از هویت و حقوق افراد در بستر اجتماعی ارائه می دهند که متضمن زندگی سعادتمندانه درون نظام های سیاسی است. اما جان استوارت میل که از برابری و حقوق افراد از جمله زنان در بستر تفاوت ها دفاع می کند، تحت تأثیر برداشتی دیگر از حق تفاوت است که برگرفته از «رمانتیسم» روسو و هردر می باشد. علاوه بر این، اگرچه به نظر می رسد دیدگاه میل در برخی موارد شباهت هایی با جماعت گرایان دارد، نمی توان نگرش او را به اندیشه جماعت گرایان نزدیک دانست ، زیرا این دو به نحو متفاوتی مفاهیم هنجاری و فرااخلاق خود را سازمان می دهند.
۴.

سنجش رابطه بین مولفه های سرمایه اجتماعی شهروندان آذربایجان غربی با اعتماد سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی مشارکت سیاسی مشارکت مدنی اعتماد سیاسی استان آذربایجان غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۲۹
هدف تحقیق «سنجش رابطه بین مولفه های سرمایه اجتماعی شهروندان آذربایجان غربی با اعتماد سیاسی» با روش پیمایشی، در بین کلیه شهروندان استان آذربایجان غربی بالای 18 سال به تعداد ۲,۲۸۴,۳۵۹ نفر، با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 384 نفر حجم نمونه با استفاده از پرسشنامه انجام شد. یافته ها نشان داد: برمبنای ضریب روایی آلفا کرونباخ، کلیه گویه های متغیرها، از قابلیتِ پایایی لازم و مطلوبی برخوردار می باشند. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون حاکی از معناداری بین تمام متغیرها بود. طبق آزمون رگرسیون چندگانه، اعتماد سیاسی در استان آذربایجان غربی بستگی دارد به: افزایش 16 درصدی مشارکت سیاسی؛ افزایش 18 درصدی بخشش و روحیه داوطلبی؛ افزایش 15 درصدی مشارکت مذهبی و افزایش 35 درصدی عدالت در مشارکت مدنی. بنابراین هر چه میزان سرمایه اجتماعی در بین شهروندان افزایش پیدا کند، به همان نسبت میزان اعتماد سیاسی ایشان بیشتر شده و به موازات آن میزان مشارکت های مدنی و اجتماعی مردم نیز افزایش خواهد یافت.
۵.

Measuring Socio-Political Participation on Political Trust in the Elections of West Azerbaijan Province from 2011 to 2019

کلیدواژه‌ها: Assessment Political social participation political trust elections West Azerbaijan

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۷
The present study seeks to examine whether the measurement of political and social participation is effective on political trust in the elections in the province of West Azerbaijan from 2011 to 2019? It seeks to examine the hypothesis that there is a significant relationship between civic participation, forgiveness and the spirit of volunteerism, political participation and religious participation with political trust. Survey research method was used to test the hypotheses; The statistical population of this study includes all citizens of West Azerbaijan province, both men and women (urban and rural); Who are over the age of 18 and are eligible to vote by law. According to the latest information and statistics of the Management and Planning Organization of West Azerbaijan Province, there are 2,284,359 (two million two hundred and eighty-four thousand three hundred and fifty-nine) people. In this study, simple random sampling method was used and 384 samples were selected. Research questionnaires have been prepared from standard questionnaires in two parts related to dependent variable (political trust) and independent variable (social and political participation). The inferential statistics method used in this section includes tests such as: factor analysis test, Pearson correlation coefficient test, regression test, path analysis test. To analyze the data of the present study, SPSS software version 24 was used and according to the results of the research, the research hypotheses were confirmed.
۶.

بررسی تطبیقی مناظرات رضوی و دموکراسی گفت وگو محور؛ امکان کاربرد سیاست رضوی در دوران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مناظرات رضوی دموکراسی گفتوگویی غایت مشارکت و هدایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۲۲
سنت های تاریخی و فرهنگی به خصوص اینکه از سیره ائمه معصومین(ع) نشئت گرفته باشند، زمانی بار معنایی و ارزش استناد دارند که در دنیای کنونی کاربرد داشته باشند، به طوری که می توان امکان آن را با یکی از وجوه سیاست مدرن سنجید. به ویژه اینکه این نوع سیاست با چرخشی فرهنگی مواجه شده و از مطالعه نهادهای دولتی و رسمی به دموکراسی گفت وگویی و مرتبط با زندگی روزمره تغییر معنا یافته است. این مقاله با اتکا به روش اسنادی تطبیقی به امکان سنجی مناظرات رضوی و دموکراسی گفت وگویی در چهارچوب سیاست غایت گرای فضیلت محور و از منظر روند، فرایند، جهت و غایت پرداخته و به این نتایج رسیده است که این دو به رغم تشابه در مبنای فرهنگی و فرایند (عقلانی، آزادی، برابری و تساهل)، در بقیه زمینه ها متفاوت از هم هستند؛ غایت دموکراسی گفت وگویی، ترغیب مردم به عمل مشارکت مستقیم، اما غایت مناظرات رضوی احیای سیاست نبوی، توحید و حقانیت امامت ائمهb است. در نتیجه، می توان از سیاست رضوی همانند دموکراسی گفت وگویی، در دنیای معاصر بهره برد با این تفاوت که باید به جای توجه به فضایل فردی و مادی در دموکراسی گفت وگویی به فضایل جمع گرای سعادت محور در سیاست رضوی روی آورد.
۷.

نسبت مفهوم فرهنگ و تمدن نوین اسلامی در گفتمان رهبری انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۷۵
فرهنگ در گفتمان رهبری و نقشی که در تحقق تمدن نوین اسلامی دارد، از موضوعات مهمی است که نیازمند تحقیق و پژوهش بسیار است. از آن جا که فرهنگ در دیدگاه مقام معظم رهبری از اهمیت بسیاری برخوردار است و جایگاهی محوری دارد. بر این اساس، اهمیت جایگاه فرهنگ در اندیشه مقام رهبری ایشان را به طرح دیدگاه مهندسی فرهنگی واداشته است. مهندسی فرهنگی، از این منظر تلاش در جهت تقویت اجزای اصلی فرهنگ اسلامی و ملی کشور و پاسداشت آن در برابر نفوذ و تاثیر فرهنگ مخرب غربی، در پرتو چینش مناسب و تعیین جایگاه صحیح تمامی ابعاد و ویژگی های فرهنگی جامعه است و دستیابی به نتیجه در خور این تلاش ها، نیازمند طراحی صحیح مهندسی فرهنگی می باشد. این نوشتار با هدف بررسی جایگاه فرهنگ در گفتمان رهبری و نقش فرهنگ در شکل گیری تمدن نوین اسلامی درصدد پاسخگویی به این پرسش است، که چه رابطه ای میان مفهوم فرهنگ و تمدن نوین اسلامی در گفتمان رهبری انقلاب اسلامی ایران وجود دارد؟ در پژوهش حاضر، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است و برای گرداوری داده ها از روش اسنادی و کتابخانه ای بهره برده است تا مهمترین بنیان های فکری تمدن نوین اسلامی متاثر از فرهنگ را از دیدگاه مقام معظم رهبری با استناد به مجموعه اثار گفتاری و نوشتاری ایشان استخراج و ارائه نماید. این مقاله در قالب نظریه تمدن نوین اسلامی بر این فرضیه استوار است که از نظر مقام معظم رهبری فرهنگ زیربنای شکل گیری و گسترش تمدن نوین اسلامی در جامعه را فراهم اورده است. نتایج پژوهش نشان داده است که رابطه وثیق و معناداری میان فرهنگ و تمدن نوین اسلامی برقرار است. به گونه ای که فرهنگ در تحقق تمدن نوین اسلامی تاثیرگذار بوده و با توجه به مهم ترین مولفه های تمدن اسلامی که همانا خدا محوری بر مبنای کرامت انسانی و ارزش های فرهنگی و معنوی است، این گزاره تایید می شود
۸.

نسبت دین و دموکراسی: بررسی تطبیقی آرای سیاسی جان لاک و علامه نایینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دین دموکراسی لاک نائینی سیاست و هرمنوتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۳۳
مشروطه گرایی با تحدید قدرت نظام پادشاهی از طریق قانون همراه بوده است. مهم نیست در انگلستان یا ایران اتفاق افتاده باشد، مهم این است که گفتمان اقتدارگرای نظام پادشاهی از دین برای مشروعیت بخشی خود استفاده می کرد. اینک مشروطه گرایی با ارائه تفسیری دموکراتیک از دین در تلاش بوده تا گفتمان جدیدی را مفصل بندی نماید که ضمن مشروعیت بخشی به نظام سیاسی، حقوق افراد جامعه را نیز محترم شمارد. این مقاله، با بررسی تطبیقی این موضوع در آرای سیاسی جان لاک و علامه نائینی به این نتیجه رسیده که گر چه هر دو اندیشمند مبانی گفتمانی خود را بر دین استوار ساخته اند اما در فرایند واگذاری حاکمیت به مردم و در نتایج آن کاملاً متفاوت نظریه پردازی کرده اند. به گونه ای که لاک در فرایند واگذاری حاکمیت به جای آموزه های دین به عقل انسانی گذر کرده و در نتیجه یک جامعه مدنی عرفی و فارغ از دخالت کلیسا ترسیم نموده است. این در حالی است که نائینی، همان گونه که سیاست را بر دین مبتنی کرده، جامعه و سیاست را در ذیل دین مورد بررسی قرار داده است. این یعنی عدم التزام حتمی جامعه و سیاست لاک به دین، و التزام حتمی جامعه و سیاست نائینی به دین.
۱۰.

سیاست پسامدرنی؛ دموکراسی مجادله ای «ویلیام کونولی»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پسامدرنیسم کونولی دموکراسی مجادله ای کثرت گرایی چندبعدی و سیاست برآمدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۹۸
پسامدرنیسم با بن فکنی همه بنیان ها و روایت های کلان، شرایطی را به وجود آورده است که در آن کثرت گرایی و تعدد، مبنای اتخاذ سیاست هاست. در حالی که عده ای از اندیشمندان از امتناع شکل گیری سیاست در فضای پسامدرنی صحبت کرده و فقدان مبنا را برای پایه گذاری نظریه سیاسی نامناسب دانسته اند، عده ای دیگر درصدد بوده اند تا سیاست متناسب با این فضا را هم از لحاظ نظری و هم از جنبه عملی بنیان نهند. از جمله این افراد، «ویلیام کونولی» است که با ابداع مفاهیمی چون کثرت گرایی چندبعدی، سیاست مبتنی بر هستی شناسی، سیاست برآمدن، تفاهم انتقادی و احترام مجادله ای، سیاست در شرایط پسامدرن را تبیین نموده و متناسب با تعدد، تکثر، پراکندگی و تفاوت هویت ها، راه کار عملی پیش نهاده است. دموکراسی مجادله ای، که البته بانیان و طرفداران دیگری چون شانتال موفه، دیوید اوون و جیمز تولی را نیز همراه خود دارد، راه کاری است که به عنوان راهکار عملی بدیل به جای دموکراسی رأی زنانه پیشنهاد شده و امکان زندگی سیاسی شمول گرا، اقتضایی و مسئولیت پذیری را همراه با منازعه احترام انگیز هویت های جدید، شگفت انگیز، پیش بینی ناپذیر، متفاوت و حتی متناقض مورد توجه قرار داده است. عدم قطعیت، پیش بینی ناپذیری، کنار هم نهادن عقاید الهی و الحادی در شرایط تکثر هویت های جنسیتی، زبانی، نژادی و فرهنگی از مؤلفه هایی است که کونولی در سیاست پسامدرنی مورد توجه و تبیین قرار داده است.
۱۱.

نهاد انتخاباتی پارلمان در حکمرانی مدرن؛ امکان سنجی نظام انتخاباتی تناسبی برای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۲۱
دموکراسی مدرن در اغلب کشورهای جهان یکی از اصلی ترین بخش های زندگی سیاسی امروز به شمار می آید و پارلمان و نظام پارلمانی نقش ویژه ای در این کشورها ایفا می نمایند. در این راستا، انتخابات امروزه به عنوان یکی از ارکان دموکراسی نقش مهمی در مشارکت و نظارت شهروندان بر عملکرد و تصمیمات کارگزاران نظام های سیاسی دارد. در این بین انتخابات مجلس هر کشور متناسب با الگوی نظام انتخابات آن کشور دارای جایگاه متفاوتی است که خود می تواند مبتنی بر احزاب قدرتمند باشد. سابقه بیش از یک قرنی پارلمان در ایران، با نظام انتخاباتی اکثریتی از سال 1285 تاکنون، دارای نواقصی است که در قالب طرح استانی شدن حوزه های انتخاباتی در آستانه یافتن جایگزین مناسبی است. در این راستا، با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به دنبال بررسی این سوال است، این جایگزین مبتنی بر چه نوع نظام انتخاباتی باشد تا بتواند، ضمن تقویت تحزب، از کارآیی و کارآمدی بالایی برخوردار باشد؟ مقاله با این فرض به دنبال پاسخ به مسأله فوق است که نظام انتخاباتی تناسبی بهترین بدیل ممکن برای نظام پارلمانی جمهوری اسلامی ایران است است که هم می تواند منجر به احزاب مستقل و قدرتمند شود و هم در تجارب بسیاری از کشورها نیز به عنوان الگوی مناسب، کارآیی و کارآمدی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و با اتکاء به تجارب کشورهایی همچون کانادا، نیوزلند، انگلستان و ایتالیا در صدد تبیین فرضیه طرح شده بر آمده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که نظام انتخاباتی تناسبی (به خصوص در حوزه های غیر تک کرسی) می تواند به جای نظام فعلی، مبنای استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی محسوب شود.
۱۳.

Decision-Making Structure in the Domain of Gas, Procedures and Results

کلیدواژه‌ها: Policymaking Gas export Foreign exchange direct income Resources decline Exploitation of oil resources

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۲۹۷
Gas export is one of the considerable choices in gas consumption to obtain foreign ex-change direct income by the government. Gas can be transformed and exported by various forms such as LNG and GTL. All forms of gar transformation and its export row gas with a convertible coefficient. Therefore, gas export means the total gas export through pipelines, LNG on the other forms of gas transition. Increasing concerns towards the environmental practices and human communal lives, on the other hand, due to be added the natural gas to the numbers of clean fuel applicants. Iran has the most natural gas resources in the Middle-East and universally, offers in the second stance following Russia. Therefore, it’s expected to provide the massive benefit of e4xploitation from the enormous resources of natural gas to present the appropriate opportunities for economic prosperity, industrial development and sustainable technological improvement in Iran. However, the slight share of gas in the for-eign exchange income indicates that Iran's policymaking is inefficient in regard. Analyzing and finding the main reasons for policymaking deficiency in the Islamic Republic of Iran in the gas export domain from 1996 to 2016, was a purpose by which the proposed research was formed. The results of the study indicate that regarding the technical and economic de-pendency of utilization from Iranian oil resources, on the one hand, and the critical signific-ance of oil for governing, and understanding policymaking purposes of Iran gas export is integrated into the political structure. Accordingly, the type of governing structural perspec-tive in the universal system has deprived gas export through LNG pipes and novel technol-ogies. This research is amongst the existing fundamental and theoretical research practices which aim to find originally an appropriate strategy via investigating policymaking of the Islamic Republic of Iran between 1996 to 2016, for extroverting the current issues. The data-collection method is library-based on which will be done by taking notes of the firsstance resources, and also some valid internet-based ones. The data analytical method will be a descriptive-analytical method.
۱۴.

واکاوی علت عدم موفقیت ایران در صادرات گاز(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۲۶
شرایط ژئوپلیتیکی و وجود منابع عظیم گازی ایجاب می کند که ایران به بزرگترین صادر کننده گاز در جهان تبدیل شود اما این مهم تا کنون محقق نشده است. مسأله اصلی اﯾﻦ تحقیق بررسی ﭼﺮایی استفاده نکردن اﯾﺮان از موقعیت ژئوپلیتیکی و ذخایر عظیم گازی و ناکامی در بازی های منطقه ای و جهانی در عرصه صادرات گاز است.این تحقیق که به شیوه توصیفی – تحلیلی تلاش کرده است ضمن تبیین مسأله فوق به ریشه یابی موضوع بپردازد.تحقق حاضر، ابتدا ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ذﺧﺎﯾﺮ وﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔ ﺎز اﯾ ﺮان وﻣﻮﻗﻌﯿ ﺖ ژﺋﻮﭘﻮﻟﯿﺘﯿﮏ اﯾﺮان وراه ﻫﺎی اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز اﯾﺮان ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻪ و سپس سیاست گذاری نادرست نخبگان را عامل عدم استفاده بهینه از شرایط ژئوپلیتیکی برای کسب جایگاه مناسب در صادرات گاز دانسته است. در واقع، تصمیم گیرندگان اصلی جمهوری اسلامی ایران، بنا بر دیدگاه فضیلت گرای خود، تا اوایل دهه 1390 اعتقاد و برنامه خاصی برای صادرات گاز نداشتند تا این که تحریم های غرب علیه ایران جدی تر شد. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑ ﻪ ﺟﺰﺋﯿ ﺎت وﻓﺮاورده ﻫﺎی ﮔﺎزی ﻧﭙﺮداﺧﺘﻪ و صرفاً در صدد اﺳﺖ تبیین ﮐﻨﺪ که ﭼﺮا ایران ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘه است ﮔﺎز ﻣﺼﺮﻓﯽ و اﻧﻮاع آن را ﺑﻪ ﺧ ﺎرج از ﮐﺸﻮر ﺻﺎدر ﮐﻨد.
۱۵.

تاریخ گرایی و ساختارگرایی در اندیشه محمد عابد جابری: بررسی و نقد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایدئولوژی و اپیستمولوژی تاریخ گرایی ساختارگرایی عقل برهانی عقل بیانی عقل عرفانی فرهنگ عربی- اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۴۸۷
گذشته درخشان و تمدن ساز جهان اسلام و عقب افتادگی کنونی آن مسئله ای است که ذهن خیلی از اندیشمندان مسلمان را به خود مشغول داشته است. هر یک از اندیشمندان مسلمان نیز به طور معمول متناسب با یافته ها و بافته های فکری و فلسفی خود بدان پرداخته اند. محمد عابد جابری در راستای جستن راهکاری برای برون رفت از فضای فکری مسدود عربی-اسلامی به تحلیل «سنت» و «گذشته» آن روی آورده و با نگرشی تاریخی و ساختارمند و در چارچوب عقلانیت انتقادی، سه نظام فکری بیانی، عرفانی و برهانی را در ساختار آن تشخیص داده است. روش شناسی تاریخ گرایانه و ساختارگرایانه به فکر وی سمت و سویی داده است که ضمن ساختارشکنی در تحلیل فضای فکری عربی- اسلامی، ساختارهایی را نیز بر آن تحمیل می کند. این مقاله، پس از بررسی روش و تفکر جابری، نشان می دهد که تاریخ گرایی و ساختارگرایی موجود در تفکر او، موجب شده است که نگرش وی برای رسیدن به مطلوب خود، ایدئولوژیک باشد؛ ایدئولوژی ای که از علم گرایی مدرن، تاریخ گرایی و ساختارگرایی نگرش جابری نشأت می گیرد.
۱۶.

بررسی و نقد تاریخ گرایی و ساختارگرایی در اندیشه محمدعابد جابری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختارگرایی تاریخ گرایی فرهنگ عربی اسلامی عقل برهانی عقل بیانی عقل عرفانی ایدئولوژی و اپیستمولوژی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات تاریخ فلسفه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
تعداد بازدید : ۷۵۱ تعداد دانلود : ۴۷۲
محمدعابد جابری برای یافتن راه کاری به منظور برون رفت از فضای فکری مسدود عربی اسلامی به تحلیل «سنت» و «گذشتة» آن روی آورد و با نگرشی تاریخی و ساختارمند و در چهارچوب عقلانیت انتقادی سه نظام فکری بیانی، عرفانی، و برهانی را در ساختار آن تشخیص داد. روش شناسی تاریخ گرایانه و ساختارگرایانه به فکر وی سمت و سویی داده است که ضمن ساختارشکنی در تحلیل فضای فکری عربی اسلامی، ساختارهایی را نیز بر آن تحمیل می کند. در این مقاله پس از بررسی روش و تفکر جابری، به این نتیجه رسیده ایم که تاریخ گرایی و ساختارگرایی تفکر جابری به این منجر شده است که نگرش وی برای رسیدن به مطلوب خود ایدئولوژیک باشد؛ ایدئولوژی ای که از علم گرایی مدرن، تاریخ گرایی، و ساختارگرایی نگرش وی نشئت می گیرد.
۱۷.

اندیشه «انتقادی» و بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بیداری اسلامی جهان عرب عقلانیت و رهایی نظریه انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۳۶۷
این مقاله در چارچوب الگوی نظریه انتقادی به تبیین تحولات انقلابی کشورهای عربی خاورمیانه پرداخته و به این نتیجه رسیده است که این تحولات صبغه اسلامی دارد. پس می توان آن را بیداری اسلامی نامید. از این روی، جهان عرب با ابتنا به عقلانیت فرهنگی نهفته در دین اسلام به سنت اسلامی جاری و دستاوردهای غرب به دیده انتقاد نگریسته و با استفاده از ظرفیت رهایی بخش اسلام علیه نظام حاکم شوریده است. هر چند امکان داشته و دارد که این خیزش توسط قدرت های خارجی و داخلی مخالف اسلام به چالش کشیده شود.
۱۸.

دورنمای چالش های هویتی برآمده از تحولات اخیر خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۰
تداوم بحران و ابهام در آینده خاورمیانه موضوعی است که ذهن هر محققی را به خود مشغول کرده است. این مقاله در صدد است تا شرایط موجود در خاورمیانه را از منظر چالش های هویتی مورد بررسی قرار دهد. گرچه عوامل داخلی و بین المللی زیادی در شکل گیری خیزش های اخیر مردم منطقه اثرگذار بوده اند اما ما به دنبال بررسی و تبیین عوامل اثرگذار در تداوم بحران و ابهام در آینده خاورمیانه هستیم. بنابراین با تعیین و تعریف سه هویت مشروعیت بخش، مقاومتی و برنامه دار، نقش کنشگران اصلی را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده ایم که غرب به عنوان کنشگر هویت مشروعیت بخش، سلفی های جهادی به عنوان کنشگران هویت برنامه دار، علیه محور مقاومت به عنوان کنشگر هویت مقاومت ائتلاف کرده و این محور را به چالش کشیده اند. راه برون رفت از این چالش برای محور مقاومت نیز در خروج از سنگر مقاومت و تبدیل شدن به هویت برنامه دار است.
۱۹.

رقابت قدرت ها، ژئوپولیتیک خزر و منافع ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۴
منافع ملی قدرت های کوچک و منطقه ای همواره تحت تأثیر رقابت قدرت های بزرگ بوده اند. رقابت استراتژیک قدرت های بزرگ در سطح بین المللی از جمله در منطقه دریای خزر، منافع ملی جمهوری اسلامی نیز را تحت الشعاع خود قرار داده است. حضور قدرت های فرامنطقه ای در حوزه دریای خزر باعث شده که رقابت آشکار و پنهان آنها، منافع ملی کشورهای موجود در این منطقه را یا به چالش کشانده یا وابسته به خود سازد. بدیهی است که روسیه به عنوان میراث دار اتحاد جماهیر شوروی سابق از حضور قدرت های فرامنطقه ای ناخشنود باشد و برای حفظ منافع خود عمل کند. روسیه با استفاده از امکانات و ظرفیت های داخلی، منطقه ای و جهانی خود به دنبال احیای موقعیت از دست رفته اش است؛ ازاین رو تلاش دارد با حفظ و تقویت شرایط خود در زمینه انرژی، موقعیت امنیتی و استراتژیک خود را ارتقا دهد و از قدرت و نفوذ ایالات متحده در منطقه بکاهد. این مقاله در چهارچوب نظریه نوواقع گرایی بر این باور است که روسیه توان بازمعنایابی و درنتیجه احیای قدرت ازدست رفته خود را دارد و در رقابت استراتژیک با امریکا از سایر کشورها از جمله ایران به عنوان متحد مقطعی و منقطه ای بهره می برد. در این چهارچوب، روسیه نه تنها از ظرفیت های ایران به نفع خود بهره می برد، بلکه مانع برآورده شدن و ارتقای منافع ملی ایران نیز شده است.
۲۰.

نسبت اسلام و دموکراسی در ایران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حق فردی و اسلام دموکراسی ژرف دموکراسی متعهد شریعتی فضیلت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۳۹۸
در این مقاله تلاش می شود نسبت اسلام و دموکراسی در قالب دموکراسی ژرف و دموکراسی متعهد (از دیدگاه شریعتی) بررسی شود. بنابراین، این نسبت در هفت مولفه مفهوم دموکراسی، آگاهی از دنیای بیرون، رهیافت چندگانه به دموکراسی، تعامل اجتماع و فرد، ارتباط کلامی، خود موقعیت مند و کثرت گرایی سنجیده شده است مولفه هایی فراتر از لیبرال دموکراسی رایج در غرب و هم در انتقاد به آن هستند. چون دموکراسی متعهد از آراء علی شریعتی برگرفته شده، در دموکراسی متعهد به دیدگاه های وی استناد کرده ایم. در نهایت، نتیجه گرفته می شود که در این قالب، دیدگاه های اسلامی شریعتی عمدتاً دموکرتیک است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان