علوم نرم

در چارچوب تاریخ و فلسفه علم، دوگانه های علوم سخت/نرم و نیز علوم رشته ای/میان رشته ای از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. در این مقاله، نگارنده می کوشد تفاوت ها و شباهت های احتمالی دوگانه های فوق الذکر را در خرده ژانر «عنوان مقاله» مطالعه کند. همان طور که می دانیم، عنوان هر مقاله پژوهشی، نخستین بخش از هر مقاله است که خواننده با آن مواجه می شود، بر اساس آن، ارتباط مقاله با موضوع تحقیق خود را می سنجد و درخصوص مطالعه کامل مقاله تصمیم می گیرد. به منظور انجام پژوهش، 6000 عنوان مقاله (3000 عنوان فارسی و 3000 عنوان انگلیسی) منتشرشده در نشریات علمی پژوهشی و آی.اس.آی مربوط به 12 رشته و میان رشته ای علوم سخت (علوم پایه و تجربی) و علوم انسانی به عنوان داده تحقیق مدنظر قرار گرفت و طول عنوان و نیز سه نشانه نقطه گذاری شامل دونقطه (:)، ویرگول (،) و نشانه پرسشی (؟) به عنوان متغیرهای تحقیق انتخاب شد. براساس یافته ها، در کل پیکره 72281 واژه به کاررفته و میانگین طول عنوان برای هر مقاله 12 واژه است. عنوان مقالات فارسی نسبت به عنوان مقالات انگلیسی طولانی تر است، اما میزان استفاده از نشانه های نقطه گذاری در عنوان های انگلیسی بیشتر است. بررسی داده ها با توجه به محور زمان نیز نشان می دهد که عنوان مقالات به مرور زمان افزایش یافته اند. در مجموع، یافته های مقاله حاکی از آن است که دیدگاه های محققان پیشین در تأکید بر ملاحظات کلان دوگانه های علوم سخت/نرم و همچنین علوم رشته ای/میان رشته ای، در زمینه خرده ژانرهایی مانند عنوان مقاله نیز قابل تأمل و پذیرفتنی است.

مقاله بر موضع تاثیر علم بر عرفی شدن تمرکز دارد و تلاش دارد با بررسی چرایی تاثیر علم بر عرفی شدن چگونگی این تاثیر را نیز نشان دهد. در مسیر پاسخ گویی به سوال فوق به شکل مفصل نظرات حامیان تاثیر علم بر عرفی شدن مورد بررسی قرار گرفت و از نگاه آنان این موضوع به بحث گذاشته شد. در انتها و در پاسخ به این سوال که علل و مکانیسم عرفی شدن چه می باشد؟ این نتیجه حاصل شد که علت تأثیر علم بر عرفی شدن تخالف و ناسازگاری «پیش فرض ها و اعتقادات اساسی»، «پیامد ها»، «ویژگی ها»، «تبیین ها» و «روحیه» علمی با دین می باشد. در این وضع یعنی وجود ناسازگاری میان موارد بالا با دین علم از طریق کاهش نیاز به دین یا تغییر نگرش ها و اعتقادات افراد موجب عرفی شدن جامعه می گردد. یعنی علم از یک سو نیاز افراد به دین را کاهش می دهد و از سوی دیگر موجب تغییر در نگرش ها و اعتقادات آنان می گردد و از این طریق عرفی شدن را نتیجه می دهد.

میراث فرهنگی و مفاهیم مرتبط با آن در طول تاریخ تکامل یافته است. در مفهوم جدید میراث فرهنگی، تمرکز از روی اشیا و آثار تاریخی گسترش یافته و ساختارهای اجتماعی، روش های زندگی، اعتقادات، آداب و رسوم، شخصیت ها و آیین ها را دربرگرفته است. لازمه این تغییر، تغییر در رویکردها و روش های حفاظت و مرمت است. امروزه حفاظت به عنوان فرایند اجتماعی پیچیده و مداوم شناخته می شود که شامل شناسایی و ارزش گذاری میراث است و نحوه استفاده، مراقبت و تفسیر را دربر می گیرد. فرهنگ عامه به عنوان یکی از مصداق های میراث معنوی ارزشمند است که بایستی تلاش شود چون نمادی از اصالت و هویت به نسل های آینده انتقال پیدا کند. متناسب با این مفهوم، در این مقاله سعی شده است آیین باران خواهی با محوریت عروسک در مناطق مختلف جغرافیایی و در فرهنگ آن ها بررسی شود، سپس درمورد ارزش های این آثار بحث و درنهایت رویکردهای حفاظتی و مرمتی در ارتباط با این آیین و اشیای مورد استفاده در آن بررسی و تحلیل شود. نتایج نشان می دهد که عروسک ها در جایگاه یک شیء آیینی و به عنوان یک شیء فرهنگی هنری، دارای مفاهیم، معانی، ارزش ها و کارکردهای آیینی، هنری، فرهنگی، اعتقادی و نمادین هستند. امروزه جهت حفاظت و حراست از این اشیای آیینی روش ها و رویکردهای متفاوتی لازم است. رویکردهایی که بتواند شناخت و آگاهی نسبت به این اشیا و آیین ها را در جامعه افزایش دهد و از طرفی لازمه این رویکرد استفاده از همه علوم مرتبط با حفاظت و مرمت، اعم از علوم سخت و علوم نرم است. درواقع، هر جامعه برای استمرار بخشیدن به حیات اصیل و واقعی خود، باید در حفاظت از الگوهای فرهنگی کشورش بکوشد.