زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۸۷۵ مورد.

۳۰۱.

مطالعه بسترهای زمینه ساز تأخیر در ازدواج دختران با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد عباس زاده نرمین نیکدل

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۸ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ 493 - 516

کلیدواژه‌ها: ازدواج تأخیر در ازدواج تجرد دختران پدیدارشناسی روش کیفی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۹۴

روند رو به رشد تجرد در میان دختران در جامعه ایرانی پدیده ای نوظهور است که نقش بنیادینی در تحول مفهوم خانواده ایفا می کند، زیرا ازدواج، به منزله واقعه ای اجتماعی، زیستی و فرهنگی، تأثیرات درخور توجهی را بر ساختار جمعیتی و به تبع آن ساخت یابی نهادهای متبوعه می گذارد. بر این اساس، پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی و کشف زمینه ها و شرایط به تأخیر افتادن سن ازدواج دختران به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی بپردازد. بدین منظور، 20 دختر بالای 30 سال به روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته مطالعه شدند. تحلیل تجارب شرکت کنندگان به شناسایی 346 کد اولیه، 16 خرده مقوله اولیه، 9 خرده مقوله ثانویه و 2 مقوله اصلی شامل زمینه های فردی و زمینه های اجتماعی و فرهنگی منجر شد. نتایج حاصل از تحلیل مضامین کشف شده نشان می دهد که زمینه های بازدارنده ازدواج دختران بسیار وسیع تر از فاکتورهای عموماً ارائه شده است.

۳۰۲.

تأثیر سوادرسانه ای در بعد پردازش و تحلیل پیام های رسانه ها بر مصرف کالاهای فرهنگی (مورد مطالعه در زنان 15-39شهر شهرکرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهری فاضلیان دهکردی اصغر محمدی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: زنان سواد رسانه ای مصرف کالاهای فرهنگی پیام های رسانه ای شهر شهرکرد پردازش و تحلیل پیام ها

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۵۳ تعداد دانلود : ۸۰۸

امروزه مسئله مصرف و بویژه مصرف کالاهای فرهنگی از چنان اهمیتی برخوردار است که به عنوان یکی از مسایل کلیدی و مهم در دستور کار برنامه ریزان و مسئولان فرهنگی جوامع قرار دارد. بر این اساس، هدف این مطالعه بررسی تأثیر سواد رسانه ای بر مقدار مصرف کالاهای فرهنگی در بین زنان (13-15) سال شهر شهرکرد بود. روش مطالعه از نوع پیمایش می باشد. جامعه آماری برابر با ( 39596) نفر بوده است که از این تعداد 380 نفر با توجه به فرمول کوکران و از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای (سیستماتیک) به عنوان نمونه انتخاب شد. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS (مدل تجربی) و آماره های رگرسیون چند متغیره و ضریب همبستگی تحلیل شد. یافته ها نشان می دهند رابطه آماری معناد اری بین دو متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی زنان و مقدار مصرف کالاهای فرهنگی وجود نداشت و درعوض در بین پردازش و تحلیل پیام ها و مقدار مصرف کالاهای فرهنگی رابطه ای معنادار وجود داشت. مصرف کالاهای فرهنگی بر مبنای بعد (مقدار، نوع و گرایش به مصرف) و با توجه به سطح مصرف و انگیزه، عادت و رفتار بررسی شد که نشان داد انگیزه مصرف در زنان منجر به رفتار مصرف و گرایش و تنوع در مصرف کالاهای فرهنگی و تکرار در اعمال مصرف، منجر به ایجاد عادت در مصرف کالاهای فرهنگی آن ها می شود.

۳۰۳.

تأثیر سیاستهای فرهنگی پهلوی بر بروز بحران هویت زن ایرانی (با تکیه بر نظریه تکوین و تکون هویت ملی ایرانیان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی سیاوشی فرهاد زیویار

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال یازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: زن ایرانی سیاست های فرهنگی پهلوی اول نظریه تکوین و تکون بحران هویت در ایران

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۲ تعداد دانلود : ۱۵۲۲

این مقاله با استفاده از روش تحلیلی تاریخی به تبیین سیاستهای فرهنگی پهلوی اول در عرصه زنان می پردازد و با تکیه بر نظریه تکوین و تکون هویت ملی ایرانیان به دنبال پاسخ به این سؤال است که این سیاستها بر بروز بحران هویت زن ایرانی چه تأثیری داشته است. یافته های تحقیق حاکی است به دلیل اینکه لایه اصلی و هسته مرکزی هویت ایرانی بر سه عنصر اسلامی، ایرانی و شیعی مبتنی است و سیاستهایی نظیر تقویت روحیه خودناباوری در زن مسلمان، ترویج سبک زندگی غربی (سبک زندگی غیر ایرانی)، ترویج علنی بی حجابی، ترویج ولنگاری با تغییر در قانون ازدواج و طلاق در تعارض جدی با هویت زن ایرانی است. به دلیل غلبه نسبی ساختارهای مبتنی بر الگوی توسعه غربی بر جامعه ایرانی عصر پهلوی اول، در دراز مدت، زن ایرانی را با به هم ریختگی و در نهایت بحران هویت روبه رو کرده است.

۳۰۴.

نقد و بررسی نظریه مصرف نمایشی وبلن بر مبنای معیارهای سنجش معرفت اجتماعی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فردین قریشی داوود قاسم زاده ذاکر قاسم زاده

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: زنان مدگرایی سبک پوشش و لباس نقدهای اولیه و ثانویه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۱۹ تعداد دانلود : ۸۷۱

در دهه های اخیر، در پرتو تبلیغات گسترده رسانه ها، در سبک های پوشش و لباس تغییرات شگرفی رخ داده است. تا جایی که در بسیاری از مواقع، این تغییرات با هنجارها و ارزش های فرهنگی جامعه تعارض پیدا کرده است. سبک های پوشش در قالب سبک های زندگی خاص، اعم از «مصرف نشانه ها» و یا «مصرف نمایشی»، در ابعاد هویتی دختران و زنان تأثیر گذاشته، مسیری آسیب زا را طی می کند. این مقاله، نظریه مصرف نمایشی وبلن را به عنوان تبیین کنندة سبک پوشش و لباس در دنیای معاصر مورد استفاده قرار داده است تا بر اساس معیارهای سنجش معرفت اجتماعی، (نقد منطق درونی و بیرونی، اعتبار جامعه شناختی و روان شناختی، اعتبار فلسفی و اعتبار کارکردی) مورد نقد و واکاوی قرار گیرد. نتایج حاصل از معیارهای سنجش نشان می دهد که نظریه مصرف نمایشی وبلن، به دلیل عدم طرح جامع و مانع اهداف مورد انتظار، تمرکز بر دو طبقه بالا و پایین، مصرف را مبنای هویت پنداشتن، فرض انسان منفعل و بی اراده در برابر معیارهای نقد موفق نبوده است.

۳۰۵.

بررسی و تحلیل نقش و شخصیت زنان در «محبوب القلوب» میرزا برخوردار بن محمود فراهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اکبر صیادکوه معصومه بهمه ای

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۷)

کلیدواژه‌ها: دوره صفوی محبوب القلوب نقش و شخصیت زن میرزا برخوردار بن محمود ترکمان فراهی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۷ تعداد دانلود : ۸۶۶

در میان آثار منثور کلاسیک بازمانده از دوره صفوی، «محبوب القلوب» برجستگی بیش تری یافته و با عنوان های «شمسه و قهقهه» یا «رعنا و زیبا» نیز شهره شد. در این اثر زنان نقشی برجسته دارند و این امر از نظر جامعه شناختی بر ارزش آن افزوده. روش پژوهش در این مقاله به شیوه توصیفی- تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای می باشد. پس از مطالعه نسخه 1336 کتاب محبوب القلوب و استخراج موردهایی که زن در آن نقشی پذیرفته، بر اساس تعاریف شخصیت، مطالب طبقه بندی شد. در نزدیک به نیمی از مجموع 83 حکایتی که در این کتاب وجود دارد، زنان با نقش اصلی یا فرعی، هم راز، مخالف، مثبت یا منفی حضور دارند. در مجموع، در 19 حکایت نقش زن، مثبت و در20 حکایت منفی است. بنابراین، در این اثر هم به بعد منفی و هم بعد مثبت شخصیتی زن پرداخته شده است.

۳۰۶.

بررسی مؤلفه های سرمایه جنسی در رمان های پر تیراژ فارسی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: شاپور بهیان مرجان زرندی پریرخ امامی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال نهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۹)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا جامعه شناسی ادبیات سرمایه جنسی رمان پرتیراژ

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۸۸ تعداد دانلود : ۱۱۲۲

توجه به سرمایه جنسی به عنوان یکی از اشکال سرمایه، دیدگاهی تازه و قابل بررسی و تامل است. حکیم با الهام گرفتن از تقسیم بندی بوردیو درباره انواع سرمایه، عنوان می کند که سرمایه جنسی نقش مهمی را در مناسبات قدرت در سطوح مختلف جامعه ایفا می کند. ایشان اعتقاد دارد این سرمایه دارای 6 مولفه است و در فرهنگ های خاص می تواند مفاهیم این مؤلفه ها متعدد باشد. اگر اعتقاد داشته باشیم که ادبیات آیینه تمام نمای ملتهاست، بنابراین داستان و رمان می تواند در بازتابش فرهنگ عمومی جامعه، نقشی بسیار مهم و ارزشمندی را ایفا کند و اندیشه ها، باورها و عملکردهای ملتها را به یکدیگر بنمایاند. با پذیرش اصل بازتابی بودن ادبیات در این پژوهش سعی شده به بررسی مولفه های سرمایه جنسی در ادبیات پر تیراژ دهه اخیر پرداخته شود. روش تحقیق تحلیل محتوای جهت دار بر اساس دیدگاه سرمایه جنسی بوده، بدین منظور مشخصات 47 کتاب که در زمینه ادبیات داستانی در 14 سال گذشته بیش از 10نوبت چاپ داشته اند، در اختیار محقق قرار گرفت و از این میان بر اساس اشباع نظری تعداد 12 رمان به شیوه کاملاً تصادفی انتخاب و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد مقوله های زیبایی و جذابیت جنسی در زنان و مقوله های جذابیت جنسی و مؤلفه های اجتماعی در مردان از اهمیت بیشتری برخوردارند. همچنین مولفه روابط جنسی در رمان های مذکور مطرح نشده اند.

۳۰۷.

فراتحلیل چهار دهه پژوهش در موضوع اشتغال زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سهیلا صادقی فسایی عاطفه خادمی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 243 - 256

کلیدواژه‌ها: اشتغال پژوهش دهه های پس از انقلاب اسلامی زنان فراتحلیل

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۱

اشتغال زنان یکی از حوزه های مهم مورد توجه در وضعیت اجتماعی آنان بوده است. اهتمام سطوح سیاست گذاری، اجرایی، قانون گذاری و نخبگانی به کم و کیف اشتغال زنان نشان دهنده این اهمیت است. در این مقاله، با فراتحلیل پژوهش های به عمل آمده شامل 8 پایان نامه، 87 کتاب، 132 مقاله علمی و پژوهشی و 13 گزارش پژوهشی از پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ملی، ایران داک و نورمگز با جست وجوی کلید واژه «زن و اشتغال»، در بازه زمانی 1357 تا 1393، به نمایان سازی زوایای پنهان و آشکار مسئله اشتغال و سیر حرکتی جمهوری اسلامی ایران در بدنه علمی و دانشگاهی پرداختیم. غلبه رویکرد کمی در روش انجام پژوهش ها، توجه به نقش سطحی اشتغال زنان در توسعه، سطحی دیدن روند اشتغال، بی توجهی به کیفیت اشتغال، نگاه خرد در تبیین موانع اشتغال و... از اهم نتایج این پژوهش است. در حقیقت، سیر کلی پژوهش های صورت پذیرفته از یک نگاه ثابت و بدون تغییر در مسئله اشتغال زنان متأثر بوده و تغییر محتوایی و ساختاری مهمی در این حوزه شکل نگرفته است.

۳۰۸.

تطبیق مصادیق اجتماعی زنان در دوره قاجار با جایگاه زن در نگارگری نسخه خطی هزارویک شب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهناز شایسته فر محبوبه شهبازی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 455 - 471

کلیدواژه‌ها: جایگاه اجتماعی زنان سفرنامه های قاجار نقاشی زنان هزارویک شب

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۶۲

منابع تصویری به جای مانده از آثار هنری دوران قاجار می تواند به منزله یکی از مدارک معتبر جهت شناسایی هویت و نقش اجتماعی زنان در این دوره بررسی شود. از این منظر، نقاشی ها ی نسخه خطی هزارویک شب صنیع الملک، که از آثار ممتاز نگارگری ایران در دوران قاجار است، این قابلیت را دارد که به منزله مرجعی جهت شناخت بهتر زنان دوره قاجار بررسی شود. این نسخه مصور ویژگی ها ی منحصر به فردی دارد که آن را از دیگر نسخه ها ی مصور شده در این دوره متمایز می کند. یکی از این ویژگی ها استفاده نگارگر از منابع اجتماعی و شخصیت ها ی معاصر خود در ترسیم تصاویر این نسخه است. بر این اساس، هدف از این مقاله توصیف جایگاه اجتماعی زنان در دوره قاجار با استفاده از سفرنامه ها و منابع مکتوب دیگر و مقایسه تطبیقی آن با تصاویر این نسخه از هزارویک شب است. در این مقاله، تصویر ها یی مطالعه شده اند که حضور زن در آن ها پر رنگ تر است. بنابر یافته این پژوهش، گرچه صنیع الملک جهت ترسیم زنان این نسخه از شرایط اجتماعی معاصر خویش استفاده کرده است، در برخی موارد، نظیر تفکیک جنسیتی، بیشتر به متن وفادار بوده است تا ساختار اجتماعی و نقش واقعی زنان هم عصر خویش.

۳۰۹.

تحلیل روایی و نشانه شناختی تصویر زن مطلقه در سینمای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم رفعت جاه نیلوفر هومن

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 421 - 436

کلیدواژه‌ها: ایدئولوژی بازنمایی روایت زن سینما فیلم نشانه شناسی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۰۴

این مطالعه تلاشی است برای واکاوی سوژه زن مطلقه در محتوای روایی و تصویری سینمای ایران. بدین منظور، با به کارگیری رویکرد برساخت گرا در نظریه بازنمایی استوارت هال، به منزله چارچوب نظری، و با استفاده از روش تحلیل ساختار روایت بارت و تحلیل نشانه شناختی فیسک در سه سطح رمزگان واقعیت، بازنمایی و ایدئولوژی، فیلم های استراحت مطلق و ناهید تحلیل و ارزیابی شده اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که: 1. ساختار روایی فیلم ها سه بخشی است، 2. روایت ها در فضای شهری اتفاق می افتد، 3. بحران هایی که زن مطلقه با آن ها مواجه می شود، مهم ترین مضامین را تشکیل می دهند، 4. زنِ با درایت مهم ترین تیپ مطرح است، 5. نشان دادن مردسالاری، تدبیر زنانه در برابر بی درایتی مردانه و تفوق شر بر خیر، مهم ترین دغدغه های ایدئولوژیک مطرح شده در فیلم ها هستند.

۳۱۰.

چگونگی تأثیر جنسیت بر ادبیات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: روح انگیز کراچی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 223 - 241

کلیدواژه‌ها: ادبیات زنانه ادبیات مردانه جنسیت نقد فمنیستی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۵

بحث درباره ادبیات زنانه و مردانه، مخالفان و موافقانی دارد. مخالفان به فراجنسیتی بودن ادبیات تأکید می کنند و نظریه پردازان فمنیست و موافقان با پژوهش از زاویه های مختلف به این نتیجه رسیده اند که ادبیات زنانه و مردانه تفاوت دارد. به منظور یافتن پاسخ این پرسش که آیا جنسیت بر ادبیات تأثیرگذار است، کوشش شد موضوع بحث شده با رویکردهای مختلف زیست شناختی، روان شناختی، جامعه شناختی، زبان شناختی و ادبیات بررسی و تحلیل شود تا تفاوت ادبیات زنانه و مردانه از جنبه های مختلف نشان داده شود. اثر ادبی محصول ذهنیت، زبان و جهان هنرمند است و تأثیر جنسیت بر آن نخست با دو عامل اصلی ارتباط دارد. از یک سو، تفاوت ذاتی بین زن و مرد در ایجاد تفاوت های ذهنی، رفتاری، اندیشگی و زبانی به منزله ابتدایی ترین عامل تفاوت بر ادبیات تأثیرگذار است و از سوی دیگر، تفاوت جنسیتی، که بر ساخته جامعه و فرهنگ است، سبب تبعیض، نابرابری و تسلط مردان بر زنان شده است. مجموعه ای از این تفاوت ها به خلق دنیای ذهنی، جهان بینی، تجربه، تفکر، نگاه، زبان و نوشتار متفاوت زنان و مردان انجامیده و بازتاب تفاوت ها در آثار ادبی در سطح پاره ای از شکل های زبانی، سبک، مضمون، درون مایه و نوع بیانِ متفاوت خود را آشکار کرده است.

۳۱۱.

نهادگرایی هنجاری، ارائه الگوی حکمرانی مطلوب نمایندگی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهراد رضوی الهاشم آرین قلی پور

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 537 - 554

کلیدواژه‌ها: اثربخشی توانمندی حکمرانی مطلوب مدیریت فرهنگی اجتماعی نهادی شدن

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۹۵

مقاله حاضر در صدد پاسخ به این سؤال است که: فرایند نهادگرایی هنجاری چگونه می تواند به ارائه الگوی حکمرانی مطلوب نمایندگی کمک کند؟ هدف این است که تعیین شود چگونه می توان نهاد مجلس شورای اسلامی را با ارزش ها و هنجارهای اجتماعی پیوند داد. روش مقاله، توصیفی تحلیلی است. آمارهای موجود با تحلیل کیفی و تحلیل ثانویه بررسی شده است. جامعه آماری؛ نمایندگان زن ادوار مجلس شورای اسلامی بوده و داده های استفاده شده از گزارش های توسعه انسانی سازمان ملل، مجلس شورای اسلامی، سایر متون مرتبط جمع آوری و تجزیه و تحلیل شده است. تاکنون 10 دوره انتخابات مجلس در ایران برگزار شده که دوره دهم با 96 / 7 درصد بیشترین آمار حضور زنان در پارلمان را داشته است. نتایج نشان داد وجود محدودیت های مدیریتی، اجتماعی و فرهنگی مانع تأثیرگذاری زنان در مجلس بوده است. رشد روز افزون سطح کیفی زنان ایجاب می کند که برای اثربخش بودن در صحنه های اجتماعی توانمند شوند. حکمرانی مطلوب زنان در پارلمان می تواند با توانمندی در ارائه طرح های توسعه ای و سطوح مختلف دولتی، خصوصی و مدنی تسهیل شود. لازم است نمایندگان به منظور اثرگذاری بیشتر بر مدیریت فرهنگی اجتماعی جامعه در کمیسیون ها، فراکسیون ها، هیئت ها و مجامع تخصصی، فعالانه مشارکت کنند.

۳۱۲.

چگونگی بازنمایی زنان سنتی و مدرن در آگهی های تلویزیونی ایران (از مهر 1390 تا مهر 1391)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اشرف السادات موسوی لر شبنم لیلیان

منبع: جلوه هنر بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: آگهی های تلویزیونی بازنمایی زن مدرن و زن سنتی نشان داری و بی نشانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۲۲۵

آگهی های تلویزیونی یکی از زمینه های مناسب برای مطالعات فرهنگی، به ویژه سلیقه های حاکم بر نحوة نمایش هویت زنان جامعه است. در این مقاله، چگونگی بازنمایی هویت های جنسیتی با عناوین گوناگون و با رویکردهای مختلف، ازجمله نشانه شناختی و تحلیل محتوا بررسی شده است. چگونگی بازنمایی زنان و نقش های محول شده به آن ها که برسازندة نقش زن سنتی و مدرن هستند، موضوع این پژوهش است. در این تحقیق، روش نمونه گیری به صورت تصادفی است و آگهی های پخش شده در یک سال مربوط به تمام انواع محصولات در هفت گروه طبقه بندی شده است. در گام اول، میزان حضور زنان و مردان در آگهی ها مشخص و سپس نقش زنان در آگهی ها با توجه به تعریف زن مدرن و سنتی نقد شده است. در این پژوهش، مشخص شد که در 40 درصد کل آگهی ها، شخصیت زنی وجود نداشته است و در باقی تبلیغات، مردان معادل 59 درصد، زنان 17 درصد و مردان و زنان با هم 23 درصد حضور داشته اند. در نمایش زنان، معمولاً نقش زن سنتی اولویت داشته است. دلیل این وضعیت، علاوه بر مسائل فرهنگی، حاکمیت سلیقه و تفکری است که زن درحاشیه، مصرف گرا و غیرمتفکر را بیشتر می پسندد و به نشان دار شدن آگهی هایی منجر شده است که شخصیت زن داشتند.

۳۱۳.

واکاوی چالشهای زنان در فضای سایبری

نویسنده: مهدیه شادمانی

منبع: فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان سال اول زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی فضای سایبری خشونت آنلاین جرائم سایبری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۷۰ تعداد دانلود : ۳۶۳۴

اینترنت مهمترین شاخصه عصر ارتباطات است. گسترش و تبادل اطلاعات سبب شده تا ابزار مختلفی برای سهولت ارتباط بین کاربران ایجاد شود. اما در کنار این پیشرفت فناوری، متأسفانه جرائم سایبری نیز گسترش پیدا کرده است. جاسوسی رایانه ای، شنود غیر مجاز، کلاهبرداری در فضای مجازی نمونه هایی کوچک از این جرائم می باشد. نکته مهم آسیب رساندن به زنان و دختران در این فضا با توجه به ویژگی های عاطفی و جسمی آن ها می باشد. وابستگی در ارتباطات مجازی ، انتشار اطلاعات خصوصی و همچنین آزار جنسی از جمله خطراتی است که متوجه زنان و دختران است.

۳۱۴.

موضوعات پژوهشی در اولویت علوم اجتماعی زنان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمیه سادات شفیعی

منبع: پژوهشنامه زنان سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی خانواده مطالعات زنان سیاست گذاری تفکیک جنسیتی پژوهش علوم اجتماعی زنان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۷۵ تعداد دانلود : ۷۸۹

مقالة حاضر به اولویت یابی پژوهشی علوم اجتماعی زنان اختصاص دارد. اولویت یابی برآمده از تجربة کار میدانی اعضای اجتماع علمی این عرصة جوان تخصصی، ضمن توجه به چگونگی تداوم انباشتگی علوم اجتماعی زنان و نیز روشن سازی ابعاد پژوهشی مسیر طی شده، با نگاه به پرسش هایی که در این حیطه در ایران مطرح نشده یا بی پاسخ مانده اند دستاوردهای سودمندی دارد. بنابراین، این تحقیق کوشیده تا از رهگذر مصاحبة نیمه سازمان یافته با پژوهش گران متخصص علوم اجتماعی به گردآوری اولویت های موضوعی آنان همت گمارد؛ اولویت هایی که ناظر به ارزیابی پژوهش های انجام شده در حکم بخشی از ساختار علمی این حیطه و نیز درک مقتضیات کنونی جامعة ایران از منظر ایشان است. یافته ها نشان می دهد متخصصان با درک تغییرات اجتماعی پرسرعت چند دهة اخیر و تحول کرد و کارهای جنسیتی بر موضوعاتی چون سیاست گذاری ها، اشتغال، تفکیک جنسیتی، خانواده، آسیب ها و مشکلات اجتماعی، سبک زندگی، مهاجرت، مطالعات فرهنگی زنان و مطالعات نظری تأکید دارند.

۳۱۵.

مطالعه بازنمایی حجاب، پوشش و آرایش هنرپیشگان زن در پوسترهای فیلم های سینمای ایران و مطابقت آن با سیاست گذاری فرهنگی سه دولت (سازندگی، اصلاحات و اصولگرا): به روش رهیافت گفتمانی استوارت هال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی منتظرقائم محمدحسن یادگاری

منبع: دین و ارتباطات سال بیست و دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۴۸)

کلیدواژه‌ها: حجاب آرایش پوشش بازنمایی نشانه شناسی پوستر رهیافت گفتمانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۱۷۹

در این مقاله به مطالعه چگونگی بازنمایی هنرپیشگان زن در پوستر های فیلم های سینمایی (1368 تا 1392) می پردازیم. این تحلیل روی 88 پوستر، متعلق به یک دوره 24 ساله و به صورت کمی انجام شده است. 9 متغیر در این تحلیل لحاظ شده که به ترتیب عبارت اند از 1. متغیرهای نسبت مساحت عکس به زنان به کل، 2. اندازه نما، 3. محل استقرار تصویر زنان در کل لایه ها، 4. آرایش، 5. پوشش، 6. حجاب، 7. نسبت تعداد شخصیت زن به کل، 8. رتبه شخصیتی زنان به کل شخصیت ها، 9. ژانر فیلم. به علاوه نمونه ها به 6 دورة زمانی تقسیم شده اند. با استفاده از رهیافت گفتمانی هال، در مجموع این تحقیق تأکیدی بر اهمیت تطابق بازنمایی ها با اندیشه ها و ایدئولوژی هاست. این نتایج حاکی از آن است که ارزش ها و سیاست گذاری های دهه 70 و 80 در سینما، در مقوله پوشش و حجاب و آرایش به بازنمایی نرسیده و رویکردی منفعلانه از جانب ساختار قدرت نسبت به مقتضیات صنعت سینما اخذ کرده است.

۳۱۶.

زمینه های اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر فعالیت های زنان نقاش دوران پهلوی (1304 -1357 ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آزاده علیپور هریس ابوالقاسم دادور

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 171 - 186

کلیدواژه‌ها: آموزش و طبقه اجتماعی دوران پهلوی و سیاست های فرهنگی زمینه های اجتماعی زنان نقاش نگارخانه ها

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۰۷

عوامل مختلفی در دوران پهلوی بر حضور زنان تأثیرگذار بود. در ساختارهای جدید پس از مشروطه و همراه با مدرنیسم پهلوی، و نیز دیگر گفتمان ها، دربار به دولت و رجال به مردم تبدیل شدند. در این دوران، زنان در رویکرد جنسیتی از یک طبقه در خود به یک طبقه برای خود تبدیل شدند. پیامد زمینه های اجتماعی سبب شد تا در دوران پهلوی دوم شاهد حضور فعال تر زنان نسبت به گذشته در عرصه نقاشی باشیم؛ چنان که تاریخ نگارخانه های تهران از 1328 تا 1357 مؤید این امر است. مقاله حاضر به بررسی زمینه هایی می پردازد که این زنان را از حاشیه به متن کشاند و تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که چه زمینه های اجتماعی جهت ارتقای حضور زنان نقاش دوران پهلوی مؤثر بوده است؟ در این پژوهش، گردآوری مطالب کتابخانه ای و میدانی است و به روش تطبیقی توصیفی تحلیلی نگاشته شده و می توان دریافت که حضور مردان حمایت کننده در خانواده، آموزش، طبقه اجتماعی، زندگی شهری، عمومی سازی فرهنگ به لطف رسانه ها و نهادهای فرهنگی، حضور حقیقی و حقوقی ملکه، حمایت های حاکمیت و سیاست های فرهنگی، جنبش های اجتماعی زنان و دگرگونی نقش زنان در قرن بیستم نقشی تعیین کننده در ارتقای جایگاه زنان نقاش این دوران داشته است.

۳۱۷.

ازدواج موقت در دین زردشتی و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین بادامچی کلثوم غضنفری پروین داوری

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 521 - 535

کلیدواژه‌ها: ازدواج موقت حقوق دین زردشتی فقه امامیه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۹۵

در دین زردشتی، شواهدی مبنی بر وجود ازدواج موقت وجود دارد که می توان آن را با متعه یا ازدواج موقت در فقه امامیه تطبیق داد. اگرچه میان فقهای امامیه و اهل تسنن در تداوم مشروعیت این نوع ازدواج اختلاف نظر وجود دارد ، فقهای امامیه با استناد به قرآن و روایات قائل به تداوم آن هستند. این نوع ازدواج از نظر فقه امامیه مشروع است، اما برای انعقاد آن باید شرایطی احراز شود که در صورت وجود آن شرایط، چنین ازدواجی صورت می پذیرد. در دین زردشتی نیز، اگرچه مبحث مجزایی در رابطه با این نوع ازدواج وجود ندارد، با توجه به شواهد موجود در متون پهلوی باقی مانده می توان وجود چنین ازدواجی را تأیید کرد. در این پژوهش، نخست به مسئله ازدواج موقت در دین زردشتی با توجه به شواهد مستقیم و غیر مستقیم موجود در متون پهلوی پرداخته شده و سپس همین مسئله از منظر اسلام بررسی شده است. در پایان، به تطبیق موارد مطرح شده و تحلیل شباهت ها و تفاوت های آن ها اقدام شده است. بررسی ها نشان می دهد که ازدواج موقت در دو دین زردشتی و اسلام شباهت درخور توجهی به هم دارند؛ اگر چه گاه در اهداف و شرایط این نوع ازدواج تفاوت هایی نیز قابل مشاهده است.

۳۱۸.

تبیین رابطة میزان نوگرایی و مصرف کالاهای فرهنگی مطالعة موردی دانش آموزان دختر مقطع متوسطة شهرستان کاشان در سال تحصیلی 1392- 1391(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن نیازی الهام شفایی مقدم

منبع: پژوهشنامه زنان سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: نوگرایی ریسک پذیری محاسبه پذیری کالاهای فرهنگی پیشرفت گرایی جهت گیری علمی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۲ تعداد دانلود : ۶۶۹

مفاهیم نوگرایی و کالاهای فرهنگی به منزلة دو مؤلفة اساسی جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی توجه صاحب نظران این علوم را به خود جلب کرده است. هدف اساسی این مقاله، بررسی رابطة بین مؤلفه های نوگرایی و میزان مصرف کالاهای فرهنگی در میان دانش آموزان است. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و اطلاعات تحقیق با استفاده از تکنیک پرسش نامه جمع آوری شده است. جامعة آماری شامل همة دانش آموزان دختر مقطع متوسطة شهر کاشان در سال تحصیلی 1392-1391 است که با استفاده از فرمول کوکران، 760 نفر در حکم حجم نمونه تعیین و بررسی شده اند. نتایج تحلیل رگرسیون میزان تأثیر هریک از مؤلفه های نوگرایی، شامل محاسبه پذیری، جهت گیری علمی، ریسک پذیری، پیشرفت گرایی و جهت گیری عام گرا بر میزان مصرف کالاهای فرهنگی را به ترتیب، به میزان 47/0، 32/0، 27/0، 18/0 و 10/0 نشان داده است. در مجموع، 52 درصد از تغییرات متغیر وابسته از طریق مؤلفه های نوگرایی تبیین شده است

۳۱۹.

ویژگی های خانواده مستحکم ایرانی: مرور پژوهش های انجام شده طی سال های 1374 -1389(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه حاجیان مقدم غلامرضا غفاری رضا صالحی امیری

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ 137 - 156

کلیدواژه‌ها: خانواده ایرانی عوامل استحکام بخش خانواده

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۹۰

هدف از این مطالعه تحلیل نتایج و یافته های پژوهش های انجام شده در حوزه خانواده به منظور شناسایی ویژگی ها و عوامل استحکام بخش خانواده ایرانی است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روشمطالعه، اسنادی از نوع فراتحلیل است. بر این اساس، از میان پژوهش های انجام شده، با نمونه گیری هدفمند 51 اثر علمی که شناسایی عوامل اثرگذار بر استحکام خانواده را مورد توجه قرار داده بودند، از لحاظ روش شناختی مورد قبول و دارای ویژگی ها و اطلاعات لازم برای اجرای فراتحلیل مورد نظر بودند، در بازه زمانی سال های 1374 تا 1389 انتخاب و بررسی شدند. ابزار پژوهش، چک لیست فراتحلیل بود. تکنیک های استفاده شده در تجزیه و تحلیل داده ها شامل تکنیک های آمار توصیفی نظیر توزیع فراوانی و درصد بوده است. اطلاعات به دست آمده به وسیله نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. در بررسی یافته های پژوهش های مطالعه شده، الگویی از 9 عامل مؤثر بر نهاد خانواده به دست آمد که به ترتیب اهمیت بدین قرارند: ایمان، عقاید و ارزش های اخلاقی، تعاملات مثبت خانوادگی، سلامت جسمی و روحی، شیوه اداره زندگی خانوادگی، رشد فردی، محیط فرهنگی اجتماعی و سیاسی جامعه، رفاه خانواده (تأمین نیازهای اساسی)، خدمات عمومی و ملاحظات بهداشتی جامعه.

۳۲۰.

خلاقیت و نوگرایی در جنسیت زدایی از زبان های محاوره ای و عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریده حمیدی پردیس عامری

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 389 - 404

کلیدواژه‌ها: تبعیض جنسیتی جنسیت جنسیت زدایی زبان خلاقیت هویت فرهنگی زنان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۸۷

زبان از عناصر مهم در شکل گیری هویت فرهنگی و انتقال فرهنگ افراد است. در کنار آن، جنسیت در مفهوم تلفیقی آن شامل عناصر زیست شناختی، روان شناختی، فرهنگی و اجتماعی است. در نتیجه، زبان و هویت یابی جنسیتی رابطه ای پیچیده دارند. در این زمینه، بررسی بنیادهای زبانی از نگاه اندیشمندان انسان شناسی و فمنیسم، یافتن مصادیق تبعیض آمیز جنسیتی و بررسی نظام زبانی درون هر فرهنگ، از شاخه های مهم مطالعات فرهنگی به شمار می آیند. با این فرض که جامعه می تواند از رهگذار زبان، به افراد هویت خاص جنسیتی فرودَست یا فرادَست بخشد، تلاش نوشتار حاضر بر این بوده تا با بررسی داده های کتابخانه ای و تحلیل این داده ها با رویکرد معناکاوانه، توصیفی و انتقادی، به جنسیت زدایی از زبان فارسی و عرفانی به منزله نوآوری فرهنگی بپردازد. برای این مقصود، امکان خوانش های جدید با رویکرد انتقادی و نوگرایانه ملاک عمل قرار گرفته است. نکته آن است که در زمینه برنامه ریزی برای جنسیت زدایی از زبان فارسی، پژوهش ها و آسیب شناسی های نظام مند کمتر انجام شده است و ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ از ﮐﻠﯿﺸﻪ ﻫﺎی زبانی، در زبان رایج و زبان عرفانی، ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺟﺪﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺪ ﻭ ﭘﺮﺳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﯿﺮﻧﺪ، ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﯿﺪند.

درخت حوزه‌های تخصصی