فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۲۱ تا ۸۴۰ مورد از کل ۸۹۹ مورد.
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۶ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳
327 - 344
حوزههای تخصصی:
این مقاله به بررسی کیفی تغییرات سبک زندگی در کردستان ایران شهر مریوان و پیوند آن با صورت بندی هویتی در میان زنان آن شهر می پردازد. مناطق مرزی شهرستان مریوان به دلیل موقعیت جغرافیایی و سیاسی اقتصادی خاص درگیر رشد اقتصادی فزاینده و بحران های فرهنگی خاص ناشی از آن شده است؛ به گونه ای که شکل جدیدی از سبک زندگی و صورت بندی هویتی در این شهر آغاز شده و پیوسته در حال گسترش است. مطالعه حاضر درصدد است به منابع، مجاری، فرایند، و پیامدهای تغییرات در سبک زندگی و شکل بندی هویتی جدید در میان زنان این شهر بپردازد. روش شناسی این مطالعه کیفی است و در آن از روش اتنوگرافی و نظریه زمینه ای برای گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. با 53 نفر از زنان و دختران این شهر مصاحبه های عمیقی انجام شده است. نمونه گیری با روش هدفمندِ اکتشافی و زنجیره ای انجام گرفته است. یافته های تحقیق حکایت از گسترش فزاینده تغییرات در ابعاد گوناگون سبک زندگی و هویتی مشارکت کننده ها دارد که در اکثر موارد با ساختار فرهنگی عام و سنتی و ارزش ها و هنجارهای شهر مریوان در تضادی بنیادین و همه جانبه است. بر اساس روش نظریه زمینه ای با تحلیل داده های متنی مصاحبه ها و برخی یافته های مشاهده ای، مجموعه ای از مقولات به منزله شرایط بسترساز تغییرات سبک زندگی، تعاملات شکل گرفته در این بستر و پیامدهای ناشی از آن ها استخراج شده اند که درنهایت به یک مقوله هسته با عنوان هویت تنش زا ختم شده است.
تقابل سنت و مدرنیته؛ کشمکشی گفتمانی در الگوهای بازنمایی؛ تحلیلی بر شیوه های بازنمایی روابط دختر و پسر در سریال های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۶ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱
95 - 118
حوزههای تخصصی:
امروزه همه ما در جامعه رسانه ای غوطه وریم. در این میان، تلویزیون یکی از مهمترین ابزارهای جامعه پذیری در جوامع مدرن است و سریال های تلویزیونی یکی از بهترین ابزارهای انتقال ارزش ها در زندگی اجتماعی. هدف از این پژوهش، تحلیل نشانه شناختی شیوه های بازنمایی روابط دختر و پسر در سریال های تلویزیونی بوده است. بدین منظور با استفاده از روش نشانه شناسی، به بررسی سه سریال ایرانی پربیننده در سال های 1388، 1389 و 1390 پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهند که این روابط در سریال های مختلف، در مجموع در سه قاب گفتمانی متفاوت قرار می گیرند: «گفتمان سنت»، «گفتمان نیمه سنتی» و «گفتمان مدرن». هر یک از این گونه ها با دلالت های رسانه ای مختلفی رمزگذاری شده اند. گفتمان سنت، با «عدم رابطه» دختر و پسر همراه بود اما گفتمان نیمه سنتی که برای انطباق سنت با نیازهای اجتماعی جدید پدید آمده است، میزان محدود و مشروعی از رابطه پیش از ازدواج بین دختر و پسر را پذیرفته است («روابط غیرعاشقانه»)؛ رابطه ای که با اطلاع خانواده ها صورت می گیرد. در هر دو مورد، بازنمایی با "خوب نمایی" همراه بوده است. اما از سوی دیگر، در رسانه ملی با بازنمایی گفتمان مدرن در روابط دختر و پسر هم مواجه بوده ایم. ویژگی الگوهای مدرن، پیدایش روابط عاطفی شدید پیش از ازدواج بین دختر و پسر بوده است؛ رابطه ای که نه خانواده ها از آن اطلاعی دارند و نه رضایتی. الگویی از بازنمایی که همیشه با "بدنمایی" رسانه ای همراه بوده است. تقابل «سنت و مدرن» و «عقل و عشق» از مهمترین تقابل های بازنمایی شده در این سریال ها بوده است.
تحلیل نمادهای زنانه در رمان های غسان کنفانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱
25 - 44
حوزههای تخصصی:
کنفانی از مشهورترین رمان نویسان فلسطینی است که در چهار رمان «مردانی در آفتاب»، «چه برایتان مانده؟»، «بازگشت به حیفا» و «أم سعد»، گونه های شخصیتی متنوعی را ساخته و پرداخته است. یکی از مهم ترین گونه های شخصیتی، شخصیت نمادین است که بسیار مورد توجه نویسنده است که چه نوع مؤنث و چه نوع مذکر آن به وفور در چهار رمان فوق به کار رفته اند. شاید به نظر آید که نگاه نمادین کنفانی به شخصیت های زن در رمان هایش بر غنای محتوایی و فنی این رمان ها افزوده است اما اصرار این نویسنده بر پررنگ کردن بعد نمادین شخصیتهای زن دو رمان «چه برایتان مانده؟» و « أم سعد» امری است که از هر دو لحاظ نظری و فنی مشکلاتی را برای بعد واقعی این شخصیتها به وجود آورده و آزادی عمل آنان را محدود کرده است. ریش? مسئله شاید به آنجا برگردد که این نویسند? متعهد و متعصب به فلسطین در این دو رمان نیز همچون سایر رمان های خود با شور و اشتیاق به دنبال طرح اید? خود درباره چیستی و چرایی بحرانها و معضلات روز فلسطین و راه حل آنهاست. شخصیت های نمادین رمانها نیز در این میان ابزاری هستند در خدمت تبلیغ و ترویج این ایده های غالباً انقلابی؛ در نتیجه بخش عمده ای از پتانسیلهای ذاتی و روایی این دو رمان به جای صرف شدن در جهت تقویت جنبه های انسانی و طبیعی شخصیتهای زن، صرف تقویت ابعاد نمادین و اسطوره ای این شخصیتها شده تا پیام ایدئولوژیک داستان تمام و کمال رسانده شود.
عملکرد نمایندگان زن در دورۀ ششم مجلس شورای اسلامی (1379- 1383)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳
431 - 450
حوزههای تخصصی:
پارلمان در ساختار قدرت سیاسی مدرن، تجلی اراده عمومی مردم و دارای جایگاه ویژه ای در جامعه است. در این راستا، مسئله زنان نیز یکی از موضوعات مهم جریان های سیاسی کشور در مجلس بوده است. طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت خطیر تصمیم گیری در گستره ملی بر عهده نمایندگان گذاشته شده و در اصول متعدد آن، بر اهمیت حقوق زنان، توانمندسازی آنان و ایجاد فرصت های مناسب شغلی با رعایت موازین اسلامی، تأکید شده است. مجلس ششم (1379-1383) با اکثریت اصلاح طلب و مشارکت گسترده مردم تشکیل شد. در این دوره، زنان منتخب دارای تحصیلات عالی بودند و با تشکیل «فراکسیون زنان» و حمایت سایر نمایندگان با ارائه طرح، اصلاح و تصویب قوانینی در زمینه های اشتغال، تحصیل، تحکیم بنیاد خانواده، نظام هماهنگ حقوق و روند پیوستن به کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان، به بهبود شرایط بانوان کمک شد. این پژوهش با بهره گیری از روش پژوهش کیفی و رویکردی تحلیلی-توصیفی، در پی پاسخ دادن به این پرسش است که زنان نماینده مجلس ششم با بهره مندی از چه تمهیداتی و چگونه موفق به انجام تغییرات مذکور شدند؟ فرضیه پژوهش نیز چنین است که نمایندگان زن در این دوره با تشکیل فراکسیون زنان و ارائه طرح و اصلاح و تصویب قوانین به بهبود شرایط زنان در زمینه هایی چون اشتغال و تحصیل، کمک مؤثر و سودمندی کردند
تأثیر حرمسرا بر شیوه پیکرنگاری فتحعلی شاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲
187 - 205
حوزههای تخصصی:
وجوهی از تاریخ همیشه از آن رو ناگفته باقی می مانند که در کنار بدیهیات واقع می شوند. در چنین موقعیت هایی، اذهان تنها متوجه آنچه آشکار است می شود و در نتیجه برخی حقایق نادیده گرفته خواهند شد. در بیشتر منابعی که به بررسی پیکرنگاری فتحعلی شاه پرداخته اند، میل شدید او به استفاده از جواهر یا توجه افراطی به ظاهرش را ناشی از سیاست های او در برابر بیگانگان دانسته اند. این مطلب چنان جای خود را در مطالعات هنر باز کرده که کمتر کسی میلی به واکاوی دوباره آن از خود نشان می دهد. در این جهت، نویسنده به بررسی حرمسرا و زنان فتحعلی شاه پرداخته و با تکیه بر نقاشی های به جا مانده از زنان حرمسرا، به این پرسش پاسخ می دهد که چه ویژگی های مشترکی را بین این دسته از آثار و پیکرنگاری فتحعلی شاه می توان یافت؟ فرضیات پیشنهادی شامل گزینه جواهرات و آرایش است. در مقایسه ای تطبیقی که بین نقاشی های زنان و فتحعلی شاه انجام گرفت، شباهت هایی در آن ها دیده شد که تأثیر سلایق زنانه بر چنین رفتارهایی از فتحعلی شاه را نشان می دهد؛ موضوعی که تاکنون مورد توجه پژوهشگران تاریخ هنر قرار نگرفته و از این نظر بدیع است. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی تاریخی از این تأثیرات پرده برخواهد داشت.
زبان جنسیتی و مواردی از انعکاس کمی و کیفی آن در برخی از فیلم نامه ها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۲ پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱
41-54
حوزههای تخصصی:
زنانه نگاری در نسخه مصوّر حمله حیدری (مقایسه تطبیقی جایگاه زن در نگاره های نسخ مصوّر حمله حیدری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۲ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
543 - 566
حوزههای تخصصی:
مردان در حماسه ها عهده دار نقش های اصلی هستند و حضور زنان در سایه قرار می گیرد. اگر این حماسه موضوع دینی داشته باشد، منع حضور زنان دوچندان می شود. پژوهش حاضر جایگاه زن را در نگاره های نسخه حمله حیدری باذل مشهدی (مورخ۱۲۲۲ ه.ق، محفوظ در کتابخانه ملی فرانسه) از منظر موضوع، ارتباط متن و تصویر، شاخصه های تصویری و... بررسی می کند. برای نشان دادن اهمیت جایگاه زن در این نسخه، نگاره های آن را با یکی از نسخ هم عصر، یعنی چاپ سنگی مصور حمله حیدری راجی کرمانی، مقایسه می کنیم. این دو نسخه تقریباً در یک دوره زمانی (عصر قاجار) اما در دو مکان مختلف (هند و ایران) مصور شده اند. این مقایسه تطبیقی نشان می دهد که حمله باذل، زن را در نقش های متنوع و گوناگونی به تصویر درآورده است؛ از زن در جایگاه قدیس یا فرشته گرفته تا زنانی در نقش نوازنده و رقصنده. اما تصویر زن در نگاره های حمله راجی به فرشته و قدیس محدود می شود. نگارگر این نسخه با ابداع شیوه ای نوین و خلاقانه، نه تنها بر حضور زنان چشم نپوشیده، بلکه آنان را دوشادوش یا حتی پیشاپیش مردان ترسیم کرده است. این موارد سبب می شود که زن در نگاره های حمله حیدری باذل از چارچوب های فکری و فرهنگیِ سنتی فراتر رود و نقش هایی را عهده دار شود که در تصاویر کمتر حماسه ای می توان نظیر آن را پیدا کرد.
بررسی تأثیر الگوی مشاوره ای اسماء الحسنی برکیفیت زناشویی زنان متأهل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۹ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳
409 - 428
حوزههای تخصصی:
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیرالگوی مشاوره ای اسماء الحسنی بر کیفیت زناشویی زنان بود. این پژوهش به روش نیمه تجربی با استفاده از گروه کنترل و طرح پیش آزمون پس آزمون انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر، مادران 30-48 ساله بودند که دخترانشان در سال تحصیلی 1395 1396 در دبیرستان های متوسطه شهر تهران تحصیل می کردند. نمونه آماری شامل 30 زن بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. سپس شرکت کنندگان در گروه آزمایش در ده جلسه آموزشی مبتنی بر اسماء الحسنی شرکت کردند. محتوای جلسات آموزشی، با توجه به منابع موجود و مرتبط با اسماء الحسنی و حدیث معروف پیامبر، که در آن 99 اسم الهی شمرده شده، تنظیم شده است. ابزار پژوهش، پرسش نامه کیفیت زناشویی اصلاح شده باسبی و همکاران (1995) بود که هر دو گروه آن را تکمیل کردند. در پایان، نتایج بین دو گروه از طریق تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمره های کیفیت زناشویی و زیرمقیاس های آن شامل توافق، رضایت و انسجام در مرحله پس آزمون در گروه آزمایش افزایش معناداری یافته است (005 / 0>p). با توجه به یافته های این پژوهش، الگوی مشاوره ای اسماء الحسنی بر کیفیت زناشویی زنان تأثیر دارد و می تواند در تدوین مداخلات زوج درمانی مورد استفاده متخصصان قرار گیرد.
بررسی تحلیلی- انتقادی؛ نماد نفس بودن زن از منظر عرفا با تکیه بر داستان اعرابی و خلیفه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳
85 - 102
حوزههای تخصصی:
موضوع زن، نماد نفس کوششی است در تبیین چرایی زمینه های نمادین زن و نفس. در این نوشتار، ابتدا خلاص? داستان " اعرابی و خلیفه" از منظر نماد پرداخته شده و در ادامه تعریفی از نفس، نماد، چرایی نماد ِنفس بودن زن از منظر عرفا مطرح شده است. نتیجه تمثیلی داستان بر اساس نظری? نجم رازی، بیانگر آن است که همپویگی و سلوک نفس با عقل، عشق را در سالک به ظهور می رساند؛ سرّ "من عرف نفسه، فقد عرف ربّه" اینجاست و با نگاهی انتقادی به باور ِنماد نفس بودن زن؛ با استناد به آیات الهی قرآن، نشان داده شده است که از منظر کلام الله، سیر الی الله خاص مردان نیست و زنان نیز می توانند به قل? کمال انسانی و عشق الهی دست یابند.
زن به مثابه شخص آندروژن در دو فیلم از سینمای ایران: بررسی فیلم های روسری آبی و کافه ترانزیت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳
311 - 331
حوزههای تخصصی:
هویت جنسی که در فرهنگ هر جامعه ای تبلور می یابد سرچشمه بسیاری از نابرابری های جنسیتی اجتماعی است. زن یا مرد ناچار است، با حفظ حدی از ارزش ها و عرف جامعه، برای تطابق خود با محیط و انجام شدن کارهایش، برخی از خصلت های جنس مخالفش را وام گیرد و همچون نقاب بر چهره خود زند و چه بسا تحمیل های جامعه خصلت های جنس مخالف را در او درونی کند و روند سنخ یابی جنسی (sex typing) فرد را تغییر دهد. آنجا که نقاب ها به بیان هم زمان روان مردانه و روان زنانه کمک می کند، تمهید آندروژنی شکل می گیرد. مسئله این پژوهش آن است که شخصیت های فیلم در چه موقعیت هایی و به چه دلایلی از تمهید آندروژنی به مثابه یک نقاب بهره می گیرند یا اینکه اصلاً چگونه به شخصیت های آندروژنس تبدیل می شوند. به این منظور، با بهره گیری از نظریات ساندرا بم (psychological androgyny)، دو فیلم روسری آبی (1373) و کافه ترانزیت (1383)، به روش توصیفی تحلیلی بررسی شده اند؛ تا نقش جامعه در ایجاد آندروژنی روان شناختی در جنسیت زن تبیین شود. یافته ها نشان می دهد که زنان برای احقاق حقوق پایمال شده یا گذران زندگی شان به استفاده از نقاب آندروژنی مجبور و رفته رفته در روند جامعه پذیری به انسان های آندروژنس تبدیل می شوند؛ در حالی که زن پوشی یا برگرفتن خصلت های زنانه برای مردان یا از سوی دیگران برای تحقیر و اهانت مردان به کار گرفته شده است یا از سوی خودشان برای فرار از موقعیت های دشوار.
مخالف پوشی در سینمای ایران: رویکردی پساساختارگرایانه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۹ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳
359 - 384
حوزههای تخصصی:
«مخالف پوشی» به معنای پوشیدن لباس مردانه از سوی زنان، یا لباس زنانه از سوی مردان از سال های ابتدایی اختراع سینما وارد روایت های سینمایی شد و همچنان نیز ادامه دارد. بر اساس آنچه تاکنون در مخالف پوشی مشاهده شده است، این کار با هدف دستیابی به امتیازات جنسیت دیگر و خدمت به پیشبرد درام، طبق خواست فرد مخالف پوش، انجام می پذیرد. در پژوهش حاضر، کارکرد مخالف پوشی در 18 فیلم سینمای ایران، از دهه 1330 تا کنون، بر اساس آرای پساساختارگرای فوکو و پسافمنیستی جودیت باتلر، که در کتاب معضل جنسیت آن ها را تشریح کرده، بررسی شده است. در چارچوب اندیشه فوکو، جنسیت «برساخته ای فرهنگی» تلقی می شود که گفتمان حاکم آن را شکل می دهد و با پایان یافتن اعتبار این گفتمان، تعاریف آن نیز می تواند تغییر کند. از سوی دیگر، باتلر (با تأیید نظر فوکو) جنسیت را نه یک ویژگی ذاتی، بلکه ایفای نقش هایی می داند که گفتمان حاکم از هر جنس انتظار دارد. بر اساس یافته های بررسی پیش رو، مردپوشی زنان در فیلم های ایرانی از سر درماندگی انجام می گیرد و فقط در صورت رسوایی است که راز از چهره زن مردپوش برگرفته می شود. حال آنکه زن پوشی، که اغلب حربه ای سودجویانه است، در اولین فرصت رها می شود و مرد زن پوش با بازگشتن به نقش مردانه خود، تقابل مرد/ زن را تحکیم می کند. هشت فیلمی که توجه اصلی این پژوهش بر آن ها متمرکز است، آثاری هستند که در آن ها قهرمان یا ضدقهرمانِ اثر دست به مخالف پوشی زده است؛ حال آنکه 10 اثرِ دیگر، که در آن ها مخالف پوشی نقشی فرعی دارند، موردِ مطالعه قرار گرفتند تا شرایطِ قیاس این دو نگاهِ متفاوت به مخالف پوشی فراهم شود.
واکاوی شخصیت پردازی های زنانه در رمان تحت أقدام الأمهات اثر بثینه العیسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲
273 - 290
حوزههای تخصصی:
ادبیات زنانه به منزله یکی از گونه های ادبی، در کشورهای عربی و به طور خاص کویت از دهه پنجاه آغاز و در دهه هفتاد تا نود به اوج خود رسید. بثینه العیسی به عنوان یکی از فعالان این حوزه با انتشار رمان تحت أقدام الأمهات توانسته است با قلم ادبی خود مشکلات زنان و جامعه در حال گذار کویت را در دنیای داستان به تصویر بکشد. از ویژگی های بارز این رمان، چند صدایی و تعدد شخصیت های زنی است که هریک نماینده طبقه ای از جامعه زنان کویت هستند؛ شخصیت های زنی که به تناوب در داستان حاضر می شوند و نویسنده از ذهن ایشان رنج ها و مشکلاتشان را روایت می کند و تغییر و تحولات جامعه زنان را به تصویر می کشد. به نظر می رسد بثینه العیسی درصدد است ضمن آگاهی بخشی به خوانندگان خود، از تحولی سخن بگوید که با دست یافتن نسل جدید به حقوق از دست رفته خویش به دست آمده است. تحقیق حاضر درصدد است با روش توصیفی تحلیلی شخصیت های زن رمان را مورد تحلیل قرار دهد و تشویش ها و تمایلات درونی شان را به تصویر بکشد. نتایج تحقیق گویای آن است که بثینه العیسی با تکیه بر دانش ادبی و مهارت نویسندگی خود توانسته است در رمان تحت أقدام الأمهات، آرا و اندیشه های فمینیستی خود را بیان کند و با کلیشه سازی های فرهنگ مردسالار به مقابله برخیزد. العیسی در این اثر ادبی با آفرینش شخصیت های مختلف زن، اندیشه های مردسالار و زن ستیزانه جامعه کویت را منعکس می کند و دو واکنش «تسلیم شدن» ایشان را در نسل قدیم و «عصیان گری» را در نسل های جدید به نمایش می گذارد.
بازتاب حادثه اشغال (1948) در شعر شاعران زن فلسطینی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱ پاییز ۱۳۸۸ شماره ۱
119-135
حوزههای تخصصی:
: پس از اشغال فلسطین به دست صهیونیست ها در 1948، شماری از فلسطینیان در کشورهای عربی هم جوار آواره شدند و برخی دیگر در داخل سرزمین های اشغالی به ویژه کرانه غربی و نوار غزه سکنی گزیدند. از آن پس فلسطینیان هرگز روی آرامش، ثبات و استقرار سیاسی را به خود ندیدند. در نتیجه شعر معاصر نیز از این اوضاع نابسامان تاثیر پذیرفت. آوارگی، تبعید، قتل، غارت، مصادره ی املاک و اراضی، تخریب و ویرانی و دیگر رخدادهای سیاسی ناگوار این کشور سبب شد تا شاعران زن فلسطینی پس از «اشغال» پیوسته نظاره گر درد، رنج و اندوه بی پایان هم وطنان خود باشند و بی وقفه آلام آنان را در آثار خود به تصویر کشند. بدین سان شعر آنان که مالامال از احساسات و عواطف صادقانه بود، پیوندی ناگسستنی با توده ی مردم برقرار کرد؛ روحیه مبارزه طلبی و آزادسازی وطن را در کالبد فدائیان دمید و گامهایشان را در راه پیشبرد اهداف جنبش ملی فلسطین استوارترساخت.
نشانه شناختی تصویر زن در سینمای ابراهیم حاتمی کیا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱
85 - 105
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف نشانه شناختی تصویر زن در سینمای ابراهیم حاتمی کیا انجام شده است. فیلم های مورد بررسی چهار فیلم دیده بان، بوی پیراهن یوسف، روبان قرمز و دعوت، از شانزده فیلمی است که این فیلم ساز از 1365 تاکنون در چهار دور? جنگ، سازندگی، اصلاحات و اصولگرایی ساخته است. داده ها با استفاده از روش نشانه شناسی به صورت کیفی به دست آمده اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که زنان در فیلم های اولیه حاتمی کیا که به واسط? ارتباط با فضای جنگ، آثاری مردانه هستند، جایگاهی ندارند. مردها در محور رخدادها قرار داشتند و زن ها بدون حضور مردها تعریف نمی شدند، سوژه ها و موضوعاتی که اصلاً زن در آن ها جایگاهی نداشت. دور? اول فیلم سازی حاتمی کیا اصلاً به حضور زنان نیاز نداشت، اما از دوره های بعدی و با ورود حاتمی کیا به فضای شهر و تمرکز او روی مسائل اجتماعی جنگ، پای زنان طبیعتاً به سینمای حاتمی کیا باز می شود. اما همه این زن ها همواره یک نفر بوده و هستند و تنها با گذشت زمان ابراهیم حاتمی کیا، نقش زنان را پررنگ تر می کند.
سبک فرزندپروری و احساس تحقیرشدگی مطالعه زنان بالای 15 سال ساکن در مناطق ده گانه شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳
351 - 380
حوزههای تخصصی:
هدف تحقیق حاضر، تحلیل و تبیین جامعه شناختی تحقیرشدگی بین زنان و ارتباط آن با سبک های مختلف فرزندپروری است. این تحقیق توصیفی و تحلیلی کمی است که با روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کل زنان بالای 15 سال ساکن در شهر تبریز تشکیل می دهند. نمونه گیری از نوع خوشه ای چند مرحله ای و حجم نمونه برابر با 400 نفر بوده است. ابزار تحقیق پرسش نامه بوده که در متغیر سبک فرزندپروری از پرسش نامه استاندارد بامریند استفاده شده و در احساس تحقیر شدگی، پرسش نامه محقق ساخته بوده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شدند. براساس نتایج توصیفی تحقیق، میانگین تحقیرشدگی بین زنان نسبتاً کم و میانگین ابعاد فرزندپروری در بعد آسان گیر در حد نسبتاً کم، در بعد مقتدرانه نسبتاً کم و در بعد استبدادی نسبتاً زیاد است. تحقیرشدگی با دو بعد فرزندپروری استبدادی و فرزندپروری مقتدرانه رابطه معناداری نشان می دهد. طبق دیدگاه های مطرح شده در زمینه فرزندپروری، تربیت منفی تحقیرشدگی بالایی را به همراه دارد، ولی ممکن است این تحقیر شدگی چنان با رفتار های عادی و روابط روزمره عجین شود که به منزله امری عادی تلقی شود. درواقع، هرچقدر به تعامل برابر نگر در بعد خانوادگی تأکید بیشتری شود، به همان میزان افراد تحقیرشدگی کمتری را تجربه خواهند کرد.
بازنمایی وظایف الوهی ناهید به روایت آثار هنری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۹ بهار ۱۳۹۶ شماره ۱
93 - 117
حوزههای تخصصی:
در آثار هنری تمدن های کهن، حضور نیروهای ماوراءالطبیعه در قالب تصاویر طبیعی ملموس است و زندگی دنیوی آدمیان را با نیروهای آسمانی پیوند می زند. زندگی ایرانیان باستان بر نظام کشاورزی استوار بوده؛ لذا حاصل خیزی و باروری اهمیت بسیار داشته است. ایزدبانوان و الهگان باروری جایگاه ویژه ای در فرهنگ های کهن داشته اند و شکل فیزیکی و متافیزیکی ایشان در ارتباط با عناصر طبیعی چون حرکت اجرام سماوی (منطقه البروج)، گیاهان، حیوانات و آلات موسیقایی پیوند دارد. ایزدبانوی آناهیتا/ ناهید، نماد حاصل خیزی و باروری و موکل آب ها در ایران است. بلندپایگی وی به حدی است که عبادتگاه های متعدد بنا و نذرهای فراوان نثارش می کردند. این نذرها بیانگر وظایف روحانی جسمیت یافته آناهیتاست که در آثار هنری بسیار نفیس و ملهم از ادبیات دینی آن دوره حلول یافته اند. از این روی، بازنگری ادبیات دینی و توصیفات دینی ناهید، تحلیل های نادرست را کاسته و شناسایی این ایزدبانو را در آثار هنری ممکن می کند. این نوشتار سعی دارد با گردآوری های کتابخانه ای و اسنادی (تصویری/ آثار هنری) به روش مطالعه تطبیقی آثار هنری به تحلیل و توصیف این موضوع بپردازد؛ تا وجوه اشتراک این مهین الهگان در جوامع مادرسالار و کهن و ریشه های هنری و تصویری مشترک میان آناهیتای ایرانی و دیگر ایزدبانوان باروری هویدا شود.
نقدی درون داستانی بر فمینیسم رادیکال: رویکرد انتقادی مهسا محب علی بر فمینیسم رادیکال در قالب رمان نفرین خاکستری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴
629 - 649
حوزههای تخصصی:
بازتاب ایده و طرح های فمینیستی در متون ادبیات داستانی موجب شد تا در برهه های مختلف، زنان تمایل زیادی به خلق متون زن محورانه پیدا کنند. اکنون با نگاهی گذرا بر پژوهش های پیشین در نقد رمان نفرین خاکستری (1381) اثر مهسا محب علی، کاملاً مشخص می شود اکثر این پژوهش ها در قالب مقاله و پایان نامه، این اثر را صرفاً متنی فمینیستی در نظر گرفته اند و به تحلیل عناصر این رویکرد اکتفا کرده اند، درحالی که نویسندگان در جستار پیش رو سعی کرده اند موضوع مغفول مانده پژوهش های دیگر منتقدان در خصوص نقد فمینیستی رمان نفرین خاکستری را با پرسشی جدی روبه رو سازند. می توان مهم ترین پیش فرض این جستار را برطرف ساختن ابهام رویکردی نویسنده با توجه به تلاش آرمان گرایانه اش در نظر گرفت. بدین منظور نویسندگان این مقاله درصدد نقد و بررسی رویکرد انتقادی و اعتراضی مهسا محب علی نسبت به فمینیسم رادیکال در قالب رمان نفرین خاکستری هستند. این مقاله پژوهشی است به روش تحلیل محتوای کیفی، که با استفاده از منابع اسنادی، کتابخانه ای، مصاحبه و سایت های معتبر بر مبنای استنباط نویسندگان از تحلیل داده های تحقیق فراهم آمده است. مهم ترین دستاورد این پژوهش استخراج و تحلیل درون متنی مؤلفه هایی در حیطه فمینیسم رادیکالی همچون: بکرزایی- خودباروری، مردستیزی و تحقق فردیت زن است که محب علی با استفاده از این موارد در میانه داستان با تغییر عقیده بر این حقیقت تأکید می کند که آموزه های شالوده شکنانه فمینیسم رادیکال در کاهش نابرابری ها و ظلم های جنسیتی به توفیق های قابل اعتنایی دست نیافته است و این گونه مبانی نظری فمینیست های رادیکال را زیر سؤال برده است.
مقایسه ی درک نوای غیرعاطفی (زبانی) گفتار در دو جنس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱ زمستان ۱۳۸۸ شماره ۲
119-130
حوزههای تخصصی:
توانایی های گفتاری مردان با زنان متفاوت است. هدف از این مطالعه، بررسی تفاوت دو جنس در درک نوای غیر عاطفی (زبانی) گفتار است. این مطالعه به صورت مقطعی- مقایسه ای بر روی 50 نفر در دو گروه مرد و زن صورت گرفت. پاسخ هر یک از گروه های مورد بررسی به مجموعه آزمون های تهیه شده ثبت شد. محرک های مورد استفاده در این پژوهش، جملات غیرعاطفی (سوالی، امری و خبری) بودند که به صورت معنی دار، بی معنی و فیلتر شده در 144 جمله توسط دو گوینده ی مرد و زن ضبط شده و برای آزمودنی ها پخش گردید. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری تی مستقل صورت گرفت. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که تفاوت معنی داری در دو گروه زن و مرد در درک نوای زبانی جملات معنی دار وجود دارد. (P<0.05) مقایسه ی میانگین ها نشان می دهد که کارایی زنان در درک نوای زبانی گفتار بالاتر است. تفاوت بین دو گروه زن و مرد در درک نوای زبانی جملات بی معنی، معنی دار بود. (P< 0.05) مقایسه ی میانگین ها نشان می دهد که کارایی زنان در درک نوای زبانی بالاتر است. تفاوت بین دو گروه زن و مرد در درک نوای زبانی جملات صافی شده معنی دار نبود (P= 0.103). یافته ها، تمایز میان پردازش نوایی غیرعاطفی (زبانی یا دستوری) گفتار در جملات بی معنی را بین دو جنس نشان می دهد. این تفاوت نشان می دهد که در غیاب اطلاعات معنایی که قضاوت مبتنی بر اطلاعات نوایی است کارایی زنان بالاتر است. تفاوت منطقه ی بروکای راست و چپ در مردان بیشتر از زنان است و از آن جایی که منطقه ی بروکا علاوه بر تولید گفتار بر اساس مطالعات جدید دخیل در درک دستور پیچیده است می توان چنین استنتاج نمود که زنان به طور وسیع تری از بروکای دو طرف استفاده می نمایند که توانایی درک نوای زبانی بالاتری دارند.
بررسی مقایسه ای هوش معنوی دانش آموزان دوره متوسطه بر اساس جنسیت و پایه تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴
75 - 88
حوزههای تخصصی:
هدف این تحقیق بررسی مقایسه ای هوش معنوی دانش آموزان دوره متوسطه شهر کرمان به تفکیک جنسیت و پایه تحصیلی بوده است. بدین منظور 537 دانش آموز دوره متوسطه از شهر کرمان (299 پسر و 238 دختر) به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند تا به پرسشنامه هوش معنوی 24 سؤالی SISRI (کینگ، 2008) که دارای چهار خرده مقیاس تفکر انتقادی وجودی (CET)، تولید معنای شخصی (PMP)، آگاهی متعالی (ماورایی) (TA) و توسعه حالت هوشیاری CSE)) بود، پاسخ دهند. اعتبار و پایایی پرسشنامه به روش تنصیف و آلفای کرانباخ به ترتیب 79/0 و 87/0 به دست آمد. نتایج با توجه به مقادیر به دست آمده از آزمون t نشان داد که هوش معنوی دانش آموزان دوره متوسطه شرکت کننده در آزمون به تفکیک جنسیت، تفاوت معنی داری ندارد (05/0 p?). همچنین تفاوت میانگین ها در پایه های مختلف تحصیلی نیز علیرغم رشد صعودی نمرات در پایه های بالاتر تحصیلی، معنادار نبود
از خودِ ناشکفته تا خودشکوفایی هنجاری هژمونیک، کاوشی بسترمند از فعالیت های هنری زنان طبقه متوسط شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲
153 - 175
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش سعی شده است فهم زنان از انجام دادن فعالیت های هنری و اجتماعی از طریق اکتشاف میان ذهنیت آن ها به دست آید. برای این هدف، فعالیت های هنری و اجتماعی زنان طبقه متوسط و متوسط رو به بالای شهر مشهد مطالعه شد. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند تعدادی از زنان شهر مشهد انتخاب شدند و مصاحبه های عمیقی با آن ها به عمل آمد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. یافته ها شامل 13 مقوله اصلی و یک مقوله هسته با عنوان «شکفتگی هنجاری هژمونیک» است که در قالب خط داستان، مدل پارادایمی و نظریه کوچک مقیاس ارائه شدند. به طور کلی، نتایج تحقیق نشان داد که زنان در مواجهه با دیگران خودشکوفا با خودِ ناشکفته شان روبه رو می شوند. بنابراین، با توجه به مالکیت سرمایه ای ویژه ای که دارند و همچنین تمایل به خودنمایی، در بستری چشم و همچشمانه و تحت تأثیر ذائقه های هژمونیک هنری به فعالیت های هنری می پردازند و دنیای اجتماعی و هنری خود را تولید و بازتولید می کنند.