فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۹٬۶۰۱ تا ۱۹٬۶۲۰ مورد از کل ۷۹٬۳۳۶ مورد.
منبع:
کلام حکمت سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱
43 - 62
حوزههای تخصصی:
تحقیق حاضر با موضوع «کمال انسان در حوزه عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه مکتب صدرایی»، به بررسی کمال انسان بما هو انسان و چگونگی وصول به آن با استفاده از آثار ملاصدرا و شاگردان مکتب او تدوین شده است. ملاصدرا کمال انسان را در دو بعد معرفتی و عملی دانسته است. کمال انسان در بعد معرفتی، کسب حقایق و معارف حقیقی است که بالاترین درجه آن معرفت به خداوند و فنا در شهود ذات اوست. و کمال در بعد عملی، تطهیر ظاهر و باطن است که حاصل آن قرب و فنا در صفات و افعال خداست؛ به گونهای که انسان متصف به صفات و متخلق با اخلاق الهی شده است. و از مهمترین عوامل برای رسیدن به کمال عبارت است از تفکر و شناخت سلوک علمی، جهاد نفس و ریاضت شرعی، اخلاص و عشق الهی.
راهکارهای عملی کردن آموزه های قرآن در جامعه دینی با تأکید بر نقش رسانه های جمعی
حوزههای تخصصی:
قرآن کریم بر توجه به فطرت بعنوان امری درونی و ذاتیِ انسان، در مسیر هدایت به عامل بیرونی یعنی وحی و نبوت تأکید دارد. خداوند انبیاء را جهت شکوفایی عقول بشر مبعوث کرد تا غبار مفاسد را زدوده وگرایش فطری انسان را برجسته نمایند. قرآن کریم این مسیر انقلابی را مختوم به انبیاء و اولیاء ندانسته و مراحلی از آن را برای همه در جهت ترویج فرائض اجتماعی اسلام ملحوظ می دارد. امر به معروف و نهی از منکر، نسبت به سایر فرائض اسلام، جامعیت ممتازی دارد. در نگاه دینی، آمر به معروف و ناهی از منکر، خلیفه الله و خلیفه رسول الله معرفی شده است. امام خمینی(ره) بزرگترین مصلح اجتماعی سده اخیر بر اساس مبانی فقه غنی شیعی در راستای تحقق انقلاب در عرصه روحی انسان با توجه به ظرفیت های فطری و ساختار سیاسی من جمله رسانه ها جهت تثبیت انقلاب روحی استفاده نمودند. بی شک در جهان معاصر که عصر رسانه هاست، استفاده از رسانه های جمعی بواسطه سهمی که در عملی نمودن آموزه های دینی و قرآنی دارند بی بدیل و ممتاز است. این پژوهش برآن است که به روش توصیفی- تحلیلی، تعامل بین وجوه ابزاری رسانه و محتوای فطریِ امربه معروف و نهی از منکر در جهت عملی کردن آموزه های قرآنی در فرد و جامعه را تبیین نماید.
جواز فقهی تنبیه بدنی کودک از منظر روایات اهل البیت(ع)
منبع:
تأمل سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵
7 - 26
حوزههای تخصصی:
دین اسلام روش های بسیار زیادی را برای تربیت کودک از جمله: مهر و محبت، تشویق و پاداش، ترغیب و متمایل ساختن کودک به کارهای شایسته و... پیش بینی نموده است که تنبیه، یکی و آخرین روش تربیت کودک در صورت مؤثر نیفتادن روش های قبلی است. علماء فقه، علوم تربیتی و روان شناسان با اختلاف نظری که دارند ولی در کل، تنبیه بدنی را به عنوان آخرین روش تربیتی به رسمیت می شناسند و حتی در بعضی موارد، آنرا ضروری می دانند. مقاله حاضر با واکاوی در روایات فقهی مربوطه از منابع روایی شیعی، به خصوص وسایل الشیعه، مستدرک و بحار و مطالعه دیدگاه های فقها، در صدد پاسخ گویی به این سوال است که آیا تنبیه بدنی کودک مبنای شرعی دارد؟ و نظریه علمای علوم تربیتی چیست؟. بررسی روایات وارده از حضرات معصومین(ع) در این باب اکثرا از جواز تنبیه بدنی کودک البته توسط افراد معینی مانند پدر، معلم، وصی و وکیل پدر در حد محدودی مثل سه ضربه(معلم) و شش ضربه(پدر و وصی) و در موارد مشخصی از جمله تربیت و تادیب، حکایت دارند.
بررسی و نقد تأثیر و تأثر امام فخر رازی در مباحث بیان با رویکرد کتاب نهایه الایجاز فی درایه الاعجاز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کتاب نهایه الایجاز فی درایه الاعجاز از امام فخر رازی (606 ه.ق) یکی از کتابهای مهم و قابل توجه در حوزه مباحث بلاغی است. این کتاب که در واقع تلخیصی از دو کتاب اسرار البلاغه و دلائل الاعجاز عبد القاهر الجرجانی است، متضمن برخی آرا و دیدگاه های امام فخر رازی نیز می باشد. این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی و با بهره گیری از روش مقایسه ای، تأثیرپذیری و تأثیرگذاری فخر رازی در مباحث علم بیان را از کتاب نهایه الایجاز فی درایه الاعجاز، مورد بررسی و نقد قرار داده و اختلافات و اشتراکات آنها را ارزیابی می نماید. برخی نتایج مقاله حاکی از آن است که فخر رازی در کتاب خود آرای عبدالقاهر را مورد تحلیل قرار داده و در اغلب موارد همراه با استدلال لغوی و منطقی بر آن صحه می گذارد و در برخی موارد نیز با استاد خود با سبکی منطقی که با مسائل بلاغی سازگار نیست، به گفت و گو می پردازد. فخر رازی نظرات و دیدگاه-های فشرده عبدالقاهر جرجانی را به گونه ای مبسوط بیان می کند و خود نیز تحلیل هایی دیگری به آن می افزاید. و در عین حال خود نیز بر برخی از صاحب نظران و دانشمندان بعدی تأثیر گذاشته است.
ترجمه پذیری تعابیر تشبیهی و استعاری در قران کریم با تکیه بر ترجمه های فرانسوی حمیدالله و کازیمیرسکی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
"تشبیه " و " استعاره" دو آرایه ادبی هستند که ترجمه آنها همواره مشکل می نماید؛ چراکه اساس ارتباط آنها همانند ارتباط میان دو موجود است. از آنجاکه مضامین فرهنگی در "تشبیه" و "استعاره" وروابط بین آن دو لزوماً در زبان مقصد به مانند زبان مبدأ نیست، از این رو به نظر می رسد این رابطه باید به گونه ای در ترجمه انعکاس یابد. در این پژوهش ابتدا ترجمه "تشبیه " و " استعاره" مورد مطالعه قرار گرفته، سپس با نگاهی بر دو ترجمه فرانسوی قرآن از محمد حمیدالله و آلبرت کازیمیرسکی، چگونگی ترجمه پذیری " تشبیه ها " و " استعاره های " موجود در آیات انتخابی ،به صورت مقایسه ای مورد بررسی قرار گرفته است. از ازاهداف این بررسی ،مطالعه روش های مختلف در ترجمه این آرایه ها در قرآن کریم است. در چهارچوب این مقاله، از میان آیات ، 10 آیه به عنوان نمونه آورده شده است که برآیند پژوهش نشان می دهد که دو مترجم از شیوه های گوناگون ترجمه در جهت تلاش برای حفظ معانی عظیم قرآن، بیش تر شیوه تحت اللفظی را در انتقال دو آرایه به کار برده اند تا صورت نیز علاوه بر معنی حفظ شود اما در مواجهه با آیات دارای عناصری با بار فرهنگی به توضیحات نیز روی آورده اند.
منزلت زندگی بشری
حوزههای تخصصی:
مدل سازی ویژگیهای بسته بندی محصولات غذایی وتاثیرآن بر روی تصمیم گیری خرید مشتریان با رویکرد اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از اجزای بسیار تاثیر گذار در فرایند فروش الگویی است که برای ساختار بسته بندی طراحی و انتخاب می شود. این طراحی گاهی الهام گرفته از عناصر مرتبط با محصول مثل هندسه محصول، منشا محصول یا جغرافیای تولید محصول می باشد.در شرایطی که امروزه مشتری ها از قدرت انتخاب بیشتری نسبت به گذشته برخوردار هستند، تمایلی به مشاهده توضیحات و مواد تشکیل دهنده هر یک از این محصولات برای مقایسه آنها ندارند.البته با توجه به اینکه هنوز در کشور ما فرهنگ خرید بر مبنای خرید فله و باز است هنوز راه درازی در پیش داریم تا شاهد رشد و رونق بسته بندی های محصولات باشیم ولی این روزها صادرکنندگان متوجه این شده اند که بدون توجه به این بخش توفیقی در بازار جهانی نخواهند داشت و همگان می دانیم که به خاطر همین بسته بندی بود که بازار زغفران را به اسپانیا واگذار کردیم و اگر تولید کننده ای گوشه چشمی به بسته بندی نشان می دهد در راستای ارتقای بسته بندی محصولاتش از بد به متوسط است و هنوز جایی برای بسته بندی های خلاقانه در صنعت کشور در نظر گرفته نشده است.براین راستادراین نوشتارانواع مدل هاونظریه های بسته بندی راهم ازلحاظ اخلاقی و اعتقادی نظریه های مختلف دانشمندان موردبررسی قرارداده ایم, باشد که بتوانیم گامی درراستای کمک به تولیدکنندگان و افزایش فروش آن هابرداریم.
روایت شنو و موقعیت آن در رمان «الطنطوریه» اثر رضوی عاشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بررسی و تحلیل روایت شنو شالوده ای است برای شناخت فرم و چگونگی ارائه حوادث داستانی به نحوی که مفهوم تازه ای را به مخاطب القا کند. این حوزه از دانش تا جائی پیشرفت نموده که می توان آن را به عنوان یک شاخه علمی از روایت، بررسی نمود. رمان الطنطوریه، اثر رضوی عاشور، نویسنده ی معاصر مصری به دلیل ظرفیت، پتانسیل و تکنیک های خاص روائی، گزینه ای مناسب برای مطالعات روایت شناسی محسوب می شود. نویسنده در این رمان نشان داده است که راوی برای آفرینش جهان روایی خود، روایت شنو خاص خود را مخاطب قرار داده است. روایت شنو در این داستان ضروری است؛ طوری که نبود آن به معنای نیستی روایت است. روایت شنو در این رمان، جزو شخصیت ها(حسن) و درون داستانی است و در کنش بخش های مختلف روایت، دخیل است. نگرش او همسو با جهان بینی راوی است. علاوه بر روایت شنو اصلی، شخصیت های دیگر و از جمله راوی در موقعیت های کوتاه برای واقعی و ملموس نشان دادن حوادث، درجایگاه روایت شنو نقش ایفاکرده اند و همچنین در برش های کوتاهی از رمان، روایت شنو در مقام راوی جلوگرشده است. نویسنده در این رمان، نکاتی را بیان نموده که متوجه روایت شنو برون داستانی(خواننده) نیز می شود. این پژوهش با روش توصیفی -تحلیلی به بررسی ابعاد و موقعیت شناختی روایت شنو پرداخته تا با درک و فهم آن عناصر، عرصه برای کشف، شهود، درک عمیق و روش تولید معنا از متن رضوی عاشور فراهم کند.
جایگاه عقلانیت و معنویت در برنامه درسی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش، که با روش تحلیلی و استنتاجی، و با هدف بررسی عقلانیت و معنویت در برنامه درسی با نگرش به فلسفه اسلامی انجام شد، بر این فرض اساسی مبتنی است که جهت گیری های هنجاری برنامه درسی، بر مبانی فلسفی استوارند. یافته ها حاکی از آن است که جهت گیری های عقلانی و معنوی برنامه درسی، به ترتیب، بیشتر از مبانی فلسفی عمل گرایی و انسان گرایی سرچشمه می گیرند. برخلاف این جهت گیری ها که در آن ها ارتباط روشنی بین عقلانیت و معنویت، و به ویژه معنویت دینی وجود ندارد، در جهت گیری عقلانیت معنوی برنامه درسی برگرفته از فلسفه اسلامی، عقلانیت و معنویت به هم مرتبط اند. عقلانیت مراتبی دارد که از پایین ترین مرتبه، یعنی عقلانیت ابزاری تا دستیابی به عقل فعال و درک پروردگار متعال امتداد می یابد. برقراری ارتباط بین پایین ترین تا بالاترین مرتبه عقلانیت در برنامه درسی، هدف غایی در برنامه درسی را الهی می کند و اهداف واسطی را نیز معنوی می سازد. همچنین، جهت گیری عقلانیت معنوی، جامعیت و یکپارچگی را برای محتوای برنامه درسی رقم می زند و در جهت نیل به کمال و سعادت واقعی، فضای آکنده از شوق و انگیزه در فراگیران ایجاد می کند.
نقد و بررسی کتاب «درسنامه نحو»
حوزههای تخصصی:
یک ی از راه ه ای بهین ه س ازی آم وزش دان ش ه ا، کارآم د و روزآم د س ازی مت ن ه ای آموزش ی آنهاس ت. در ح وزه علمی ه تولی د مت ن ه ای آموزش ی چندس الی اس ت ک ه در کان ون توج ه ق رار گرفت ه و دفت ری ب ا ن ام دفت ر تدوی ن مت ون درس ی ح وزه ه ای علمی ه تأس یس ش ده اس ت. کت اب «درس نامه نح و» یک ی از مت ن ه ای تولی دی ای ن دفت ر در ح وزه دان ش نح و اس ت. در ای ن مقال ه س اختار ای ن کت اب از نظ ر بی ان مقدم ه، ترتی ب بی ان قواع د و تبوی ب و محت وای آن از نظ ر تعاری ف و تمرین ات ب ا اس تفاده از روش تحلیل ی- توصیف ی نق د و بررس ی ش ده اس ت.
بررسی تطبیقی مبنای خدا شناختی اخلاق دینی از منظر استاد مطهری و بندیکت قدیس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۱
143-156
حوزههای تخصصی:
این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به بررسی تطبیقی مبنای خداشناختی اخلاق دینی از منظر استاد مطهری و بندیکت قدیس پرداخته است. در این تحقیق دیدگاه های شهید مطهری به عنوان یک نظریه پرداز اسلامی و بندیکت قدیس به عنوان پدر رهبانیت غرب موردِ بحث قرار گرفته است. اعتقاد به خدا اصلی ترین مبنای هر دین الهی و هر مکتب اخلاق دینی است. اخلاق اسلامی و اخلاق مسیحی بدون اعتقاد به خدا بی معنی است. دستورات بندیکت ازجمله فضائل اصلی اخلاق یعنی ایمان، امید و محبت وابسته به این مبنا است. بدون اعتقاد به خدا متون مقدس دینی که منبع ارزش گذاری مفاهیم اخلاقی هستند، اعتبار خود را از دست می دهند. اعتقاد به خدا باعث اعتقاد به حضور و نظارت خدا و مقدمه اعتقاد به معاد است. شهید مطهری نیز اخلاق بدون اعتقاد به خدا را بی اعتبار و بدون توجیه می داند. تنها با اعتقاد به خدا است که رعایت امور اخلاقی که سود مادی برای انسان ندارد، عقلانی می شود. همچنین اعتقاد به معاد انگیزه رعایت اخلاق را ایجاد، و ضمانت اجرای اخلاق را فراهم می کند. شهید مطهری و بندیکت قدیس، درباره این مبنای اخلاق، نظر تقریباً یکسانی دارند.
نقد ترجمه ها و تفاسیر آیه «مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوای» با تاکید بر نظریه آیت الله مشکینی و ابن عاشور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تفسیری سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۳
63-80
حوزههای تخصصی:
سوره یوسف حاوی نکات ارزشمند اعتقادی، اخلاقی و تربیتی است. ازجمله تعابیری که در این سوره به کار رفته، تعبیر « مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوای » در آیه بیست وسوم این سوره است که در پاسخ به تقاضای شوم زلیخا از زبان حضرت یوسف نقل شده است. حضرت یوسف × با تعبیر «او پروردگار من است و جایگاهم را نیکو ساخته است» به امتناع خود از تقاضای زلیخا تعلیل آورده است. مرجع ضمیر «انه» و مصداق «ربی» محل اختلاف مترجمان و مفسران است؛ آنان غالبا در یکی از سه حالتِ برگشت ضمیر «انه» به: «عزیز مصر»، «خدا» یا «ارائه ترجمه ای مبهم و دوپهلو» نظرشان را ابراز نموده اند. این مقاله با نگاهی تطبیقی به 40 ترجمه و نزدیک به 80 تفسیر و با دسته بندی نو و دقیقی از ترجمه ها و تفاسیر، بازگشت ضمیر «انه ربی» به هر دو مرجع «عزیز مصر» و «خدا» را با الهام از ترجمه آیت الله مشکینی و تفسیر ابن عاشور تقویت نموده و مبنای اصولی جواز استعمال لفظ واحد در اکثر از یک معنا را شاهد بر این مدعا قرار داده است.
مقایسه توانمندی اخلاق دینی و اخلاق تکاملی در تبیین دامنه دگردوستی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۰
47-68
حوزههای تخصصی:
در این تحقیق با گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و توصیف رویکرد تکاملی در مرحله اول، و تحلیل و مقایسه با رویکرد دینی در مرحله دوم، متناسب با روش متداول در حوزه علوم انسانی؛ با مقایسه و تطبیق بین رویکرد دینی و تکاملی مقوله «دگردوستی» واکاوی می شود تا جهات اشتراک و افتراق دو رویکرد به صورت مسئله محور محک بخورد. در اخلاق تکاملی، دگردوستی نهایتاً از دامنه خویشان ژنتیکی و گروه خارج نمی شود. بنابراین توجیه دگردوستی در غیر قبیله از معضلات اخلاق تکاملی است. با تبیین پی آمد ثابت می شود که در اخلاق اسلامی اصولاً این معضل محل ورود ندارد. ازجمله یافته های این پژوهش رخ نمایی توانمندی برتر اخلاق اسلامی در تبیین دامنه، ماده و موضوع دگردوستی و انفاق است. در اخلاق اسلامی برخلاف اخلاق تکاملی هم موضوع انفاق وسیع است و هم ماده و دامنه انفاق. ماده انفاق؛ از درم و قلم و قدم گرفته تا وقت و اعتبار و آبرو و شفاعت و ... همه را شامل می شود. موضوع انفاق هم، از انفاق بینشی گرفته تا انفاق کنشی کشیده می شود و دامنه انفاق نیز از خویشان تا دشمنان وسعت می یابد.
مهارت های تدریس با اقتباس از قرآن کریم
حوزههای تخصصی:
در زمینه تعلیم و تربیت می توان مهم ترین علت شکست نظریه های غربی را، مبتنی بودن آن ها بر نگاه های غیر الهی و گرایش های غیر آسمانی دانست. از جمله بزرگ ترین غفلت هایی که در زمینه تعلیم و تربیت در جامعه مسلمانان صورت گرفته است، عدم توجه کافی در بازشناسی حوزه های مختلف تعلیم و تربیت از جمله در زمینه مهارت های تدریس می باشد. گرچه در خصوص مهارت های تدریس کارهای فراوانی از سوی دانشمندان صورت گرفته است؛ اما حاصل کار یا در نتیجه تحقیقات تجربی بوده و یا اگر از جانب دانشمندان مسلمان صورت گرفته براساس روایات انجام شده است. جنبه تمایز این نوشتار با تحقیقات صورت گرفته این است که نگارنده روش ها و مهارت های تدریس را با اقتباس از قرآن کریم انجام داده و مهارت های معلمی بر اساس زمان تدریس و شخصیت معلم دسته بندی کرده است. در این پژوهش مهارت های تدریس شامل مهارت های قبل، ضمن و بعد از تدریس و شخصیت معلم شامل مهارت های تخصصی، شناختی، اخلاقی بیان شده است.
تبیین ملاک ارزش اخلاقی مبتنی بر تناسب بین ارکان فعل اختیاری(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
تبیین ملاک ارزش فعل اخلاقی، از دیرباز مورد اهتمام دانش اخلاق و فلسفه اخلاق بوده است. دو گرایش عمده در این زمینه، تکیه بر نتیجه و وظیفه، در اخلاقی شدن رفتار است. در این تحقیق، با نقد این دو گرایش، ملاک ارزش اخلاقی مورد بازکاوی قرار می گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد استناد به نتیجه و وظیفه، تمسک به متعلقات رفتار اخلاقی در شناخت و سنجش فعل اخلاقی است، درحالی که لازم است ارزش اخلاقی را در فعل مستقیم فاعل جست وجو کرد. اخلاقی بودن یک رفتار، منوط به تناسب بین ارکان فعل اختیاری، یعنی شناخت، توانایی و انگیزه فاعل است. طبق این مبنا، عمل اخلاقی به تعداد مراتب معرفت و شدت و خلوص انگیزه و توانایی، قابل تشکیک است. با اقرار به عبودیت انسان در برابر خدا، ملاک اخلاقی بودن رفتار انسان مسلمان، انجام خواست خداوند است که مصداق عالی تناسب گرایی اخلاقی است.
کارگزاران و حوزه های اخلاق در سیاست(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
آدمیان همواره بر سر چندراهی انتخاب قرار دارند و آنها همواره ناگزیر از سنجش گزینه های مختلف اند. ارزشگذاری یا اخلاق ابزار این کار است. سیاست به عنوان یکی از عرصه های زندگی آدمی، از این قاعده مستثنا نیست. تهی کردن سیاست از اخلاق، کاری ناممکن و عبث است. تنها می توان این گونه بحث کرد که کدام نگرش اخلاقی، می تواند و باید بر حوزه عمومی حاکم باشد؟ اخلاق در چه حوزه هایی از سیاست و به چه صورتی باید رعایت شود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، به بررسی بخش هایی از سیاست می پردازد که نیازمند قواعد اخلاقی است. این بخش ها عبارتند از: تشکیل جامعه سیاسی و دولت، توجیه رابطه اطاعت میان فرمانروا و فرمانبردار (نظریه مشروعیت)، محدوده اعمال آمریت، چگونگی اعمال آمریت، و روابط جمعی شهروندان. اما دامنه دخالت اخلاق در سیاست را بر حسب کارگزار یا فاعل اخلاقی، می توان تقسیم بندی کرد؛ اخلاق شهریاری و اخلاق شهروندی. این دو مجموعه، شامل همان چیزی است که گاهی با نام فضیلت سیاسی، یا فضیلت مدنی از آن یاد می شود.
آسیب شناسی بی توجهی به ارتباط معنایی واژگان «اساطیر الاولین» و «امّی» در ترجمه های فارسی قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
توجه به ارتباط معنایی واژگان با یکدیگر، تأثیر بسیاری در دقت و صحت ترجمه دارد؛ ولی غالب ترجمه ها به دلیل بی توجهی به این نکته، معادل های نادرستی برای اساطیرالاولین و امی ارائه کرده اند. اساطیرالاولین خواندن کلام الهی از سوی مشرکان، در نُه آیه شریفه نکوهش شده است. از سوی دیگر، بی سواد بودن پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم به عنوان آورنده کلام الهی نیز آماج نقدهای مستشرقان قرار گرفته است. با وجود پژوهش های بسیاری که درباره این دو واژه به طور مستقل صورت گرفته، آنچه از دید صاحب نظران این عرصه پنهان مانده، ارتباط معنایی و هدفمند این واژگان با همدیگر است. بررسی هم زمان این دو واژه، ازآن رو ضرورت دارد که دقیقاً در راستای پاسخ به شبهه اقتباس قرآن از عهدین است. در همین راستا در پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، ابتدا معانی مختلف هر یک از دو واژه در آرای لغویان، مترجمان و مفسران مطرح شده؛ سپس ضمن نقد آرای نادرست، معنای درست واژه در خودِ قرآن واکاوی و ارتباط معنایی آنها در قرآن بررسی گردید. در نهایت، چند مورد از ترجمه های فارسی قرآن کریم، از نظر دقت در نحوه گزینش معادل های معنایی و همچنین میزان انعکاس ارتباط معنایی دو واژه یادشده در ترجمه، ارزیابی شدند. در خلال پژوهش روشن شد که بیشتر ترجمه ها، هم در معادل یابی دقیق و هم در انعکاس ارتباط معنایی این دو واژه، توفیق چندانی نداشته اند.
قرآن و آموزه تفضیل پیامبران؛ اسلوب، زمینه ها و ماهیت(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
تبیین رویکرد قرآن به تفضیل پیامبران با محوریت گونه شناسی اسلوب بیانی آیات، زمینه پژوهی چرایی طرح تفضیل پیامبران در قرآن، رهیافت شناسی مفسران در مواجهه با این مسئله و تعیین مصداق پیامبر افضل از نگاه قرآن، مسائل محوری این پژوهش هستند که ضمن نقد نظریه رقیب، به اقتراح در هر یک از مسائل محوری پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که آموزه تفضیل پیامبران در آیات متعدد مکی و مدنی قرآن با دو اسلوب تصریح و تلویح و در گونه های ارجاع، استشهاد و احتجاج بیان شده است. طرح و بسط این آموزه، از فرایند اجمال در مکه و تفصیل در مدینه برخوردار بوده است. سه زمینه اخلاقی، تبلیغی و معرفتی برای پاسخ به چرایی ورود قرآن به این آموزه قابل ارائه است. دو رهیافت «سکوت» و «تبیین» در تحلیل ماهیت تفضیل پیامبران رایج است. برابر رهیافت تبیین، سه فرضیه تاریخی بودن، اعطایی بودن و اعطایی- اقتضایی بودن فضایل پیامبران محتمل است. نگارنده فرضیه سوم را به دلیل امتیازات آن به عنوان دیدگاه معیار پذیرفته است. هرچند قرآن بر وجود نوعی تفاضل میان بعضی از پیامبران تصریح دارد، ولی آیه ای صریح در تفضیل و افضیلت پیامبری خاص بر سایر پیامبران به دست نیامد؛ لکن در روایات اسلامی بر افضلیت محمد صلی الله علیه و آله وسلم بر پیامبران پیشین تأکید و از سوی متکلمان و محدثان ادعای اجماع شده است؛ همچنین برخی از نظریه های تفسیری نیز دلالت آیه «وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجات» بر افضلیت محمد صلی الله علیه و آله وسلم را پذیرفته اند.
آسیب شناسی روایات تفسیری
منبع:
مطالعات حدیث پژوهی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵
28 - 49
حوزههای تخصصی:
روایات معصومین(ع) دومین منبع دین مبین اسلام است و از صدر اسلام تا عصر حاضر به علل مختلف ضربه های زیادی به این میراث اهل بیت به ویژه روایات تفسیری وارد شده است از جمله آسیب ها، آسیب های سندی و متنی می باشد که دشمنان دین گاهی وقت ها، متن روایات را با انگیزه های مختلف جعل می کردند گاهی اوقات اسرائیلیات را وارد حوزه دین می کردند در نتیجه تناقضاتی نیز در روایات تفسیری دیده می شود، درآمیختگی تفسیر و تأویل، تصحیف در روایات، تفسیر نشدن تمام قرآن، جدا نشدن روایات ضعیف از متون تفسیر و ... از جمله آسیب های متنی می باشد.آسیب های سندی ای نیز وجود دارد که از جمله آن جعل سند، ارسال سند، تدلیس سند، تصحیف سند، فاسد المذهب بودن راوی، یا اصلاً نداشتن سند و ... می باشد.
بررسی و شناخت ابعاد شخصیتی احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع)
منبع:
رهیافت فرهنگ دینی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
33-47
حوزههای تخصصی:
این مقاله با هدف اهمیت و محوریت شناخت شخصیت حضرت احمد بن موسی(ع) و محمدبن موسی(ع) نگاشته شده است. بی تردید زیارت امامزادگان هرگاه از سر معرفت و با بصیرت و آگاهی باشد به مثابه تجدید پیمان با اهل بیت(ع) است که این چنین عهد و پیمانی در شناخت اهداف و رسالت ائمه اطهار و گسترش تشیع نقش مهمی دارد. وجود ائمه و امام زادگان به سبب جایگاه و شخصیت والای انسانی و مرتبه وجودی آنان نه تنهادر زمان حیات، بلکه بعد از آن نیز برکات دنیوی و اخروی زیادی به همراه دارد و به سبب این برکات است که اسلام به وجود و لزوم زیارت و پرداختن به آن در زندگی انسان تأکید داشته است. در این مقاله به بررسی ابعاد شخصیتی حضرت احمد بن موسی(ع) و محمد بن موسی(ع) و وقایع تاثیرگذار در زندگی آن بزرگواران و همچنین نقش ایشان در تاریخ تشیع می پردازیم و همچنین گوشه هایی از سیره رفتاری آن حضرات را در حوزه اخلاق برای خوانندگان محترم به رشته تحریر در می آوریم. نتایج مورد انتظار که برخی به دست آمد عبارتند از: تعریف جامع و کاملی از زیارت و فلسفه زیارت ائمه و امام زادگان و اهل قبور، شناخت توام با معرفت نسبت به حضرت احمد بن موسی(ع) و محمدبن موسی(ع)،وجود ارتباط بین قیام حضرت احمدبن موسی(ع) و امامزادگان دیگر در سراسر ایران و چند نتیجه دیگر که طی مطالعه نوشتار به دست می آید.