مهارت تدریس

"امروزه تحلیل و بررسی «خلاقیت در آموزش» مورد توجه پژوهشگران و برنامه ریزان آموزشی است. نظام های آموزشی، با برنامه ها، اهداف، محتوا و سایر عوامل آموزشی خود، نقش موثری در توسعه یا تخریب خلاقیت دانش آموزان دارند و معلمان در این زمینه نقش کلیدی ایفا می کنند. در این مقاله، پس از بحث درباره خلاقیت، به عنوان رویکردی آموزشی و بررسی نظریه ها و الگوهای یادگیری خلاق، مانند الگوی رانکو و چاند (1995) و موضوع آموزش خلاقیت در معلمان، ابتدا به صورت عام و سپس به طور خاص در ایران که توسط نگارنده طراحی و سپس تحت دو عنوان پژوهشی مورد بررسی قرار گرفته است، می پردازیم. محور اصلی برنامه آموزش، الگوی رشد خلاقیت است که در آن به پنج جنبه اساسی عملکرد معلم، درابعاد: محیطی- اجتماعی، عاطفی- شناختی، فکری، آموزشی، و فیزیکی، توجه شده است. در بخشی از پژوهش یاد شده نیز تاثیر برنامه و الگوی رشد خلاقیت بر مهارت معلمان بررسی شده است تجزیه و تحلیل اطلاعات براساس آزمون T، در این پژوهش نیمه تجربی، بیانگر تاثیر مثبت برنامه و تایید فرضیه پژوهش است. بازخورد معلمان مبنی بر تغییر عملکرد آنها در کلاس، به رغم گذشت چند سال، از بهره گیری سازنده آنها از این الگو حکایت می کند. "

هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر تلفیق یادگیری مسأله محور با فن آوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه دانش محتوایی و مهارت تدریس دانشجو معلمان مرکز تربیت معلم بود. کلیه دانشجو معلمان مرکز تربیت معلم شهید باهنر استان همدان در سال 1389 به عنوان جامعه تحقیق انتخاب شدند و از بین آنها دو گروه آموزش ابتدایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر، از نوع شبه تجربی و طرح مورد استفاده، طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. در گروه کنترل، برنامه ای با نرم افزار پاور پوینت توسط مدرس تهیه شد و از طریق آن برنامه، نحوه تدریس مفاهیم ریاضی با استفاده از روش های حل مسأله و اکتشافی، آموزش داده شد. در گروه آزمایش نیز از دانشجو معلمان خواسته شد بعد از جمع آوری اطلاعات و تنظیم طرحی بر اساس روش های حل مسأله و اکتشافی، در محیط پاور پوینت، مفاهیم ریاضی را آموزش دهند. در واقع مسأله ای که آنها با آن درگیر بودند، این بود که چگونه برنامه ای پویا بسازند که از طریق آن برنامه، دانش آموزان به کشف مفاهیم ریاضی بپردازند. بدین ترتیب در پایان اجرا، طی یک جلسه، آزمون تئوری و عملی از هر دو گروه در حوزه دانش محتوایی و مهارت تدریس به عمل آمد. تجزیه و تحلیل نتایج دو آزمون (تئوری و عملی) با استفاده از آزمونt گروه های مستقل، نشان داد که عملکرد دانشی و مهارتی دانشجو معلمانی که یادگیری مسأله محور را با فاوا به منظور حل مسأله، تلفیق کرده بودند، بهتر از گروهی بود که فقط از فاوا استفاده کرده بودند.

هدف: تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی تدریس اثربخش در دانشگاه با بهره گیری از نظرات اساتید و با استفاده از تحلیل شبکه های عصبی مصنوعی انجام گرفت.روش : پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از نوع طرحهای ترکیبی- اکتشافی است. جامعه آماری تحقیق، اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه است که در قسمت کیفی با 15 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند و تا مرحله اشباع نظری یافته ها مصاحبه شد. در قسمت کمّی نیز با استفاده از فرمول برآورد حجم نمونه کوکران و به صورت ﺗﺼﺎدﻓﯽ طبقه ای، 137 نفر از اساتید به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات لازم، از دو نوع ابزارِ مصاحبه نیمه ساختارمند و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی و پایایی پرسشنامه ، محرز شد.یافته ها : عوامل مؤثر بر تدریس اثربخش در پنج مقوله کلی ویژگی های شخصیتی و فردی، ویژگی های علمی و سواد، توانمندی در روابط انسانی و قدرت برقراری ارتباط، مهارت تدریس و مدیریت کلاس درس و مهارت ارزشیابی قابل بررسی است. نتایج تحلیل حساسیت مدل سازی شبکه عصبی مصنوعی نیز نشان داد توانمندی در بعد روابط انسانی و قدرت ایجاد ارتباط و ویژگی های علمی و سواد، به ترتیب بیشترین و کمترین اهمیت را در پیش بینی تدریس اثربخش اساتید دارند.نتیجه گیری : توجه به ایجاد و تقویت روابط انسانی و قدرت ایجاد ارتباط مؤثر با دانشجو در برنامه ریزی برای آموزش و انتصاب و نگهداری اساتید دانشگاه در تدریس اثربخش اساتید مؤثر است.

در زمینه تعلیم و تربیت می توان مهم ترین علت شکست نظریه های غربی را، مبتنی بودن آن ها بر نگاه های غیر الهی و گرایش های غیر آسمانی دانست. از جمله بزرگ ترین غفلت هایی که در زمینه تعلیم و تربیت در جامعه مسلمانان صورت گرفته است، عدم توجه کافی در بازشناسی حوزه های مختلف تعلیم و تربیت از جمله در زمینه مهارت های تدریس می باشد. گرچه در خصوص مهارت های تدریس کارهای فراوانی از سوی دانشمندان صورت گرفته است؛ اما حاصل کار یا در نتیجه تحقیقات تجربی بوده و یا اگر از جانب دانشمندان مسلمان صورت گرفته براساس روایات انجام شده است. جنبه تمایز این نوشتار با تحقیقات صورت گرفته این است که نگارنده روش ها و مهارت های تدریس را با اقتباس از قرآن کریم انجام داده و مهارت های معلمی بر اساس زمان تدریس و شخصیت معلم دسته بندی کرده است. در این پژوهش مهارت های تدریس شامل مهارت های قبل، ضمن و بعد از تدریس و شخصیت معلم شامل مهارت های تخصصی، شناختی، اخلاقی بیان شده است.

هدف این مطالعه، پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان با بررسی رابطه ی مهارت های تدریس،هیجان های تحصیلی(مثبت و منفی) استرس تحصیلی و کنترل رفتاری ادراک شده(مثبت و منفی) بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان بود. روش نمونه گیری ، نمونه گیری طبقه ای نسبی بود که تعداد 360 نفر انتخاب گردید. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد. اعتبار مدل اندازه گیری با استفاده از پارامترهای آلفای کرونباخ،ضریب پایایی مرکب ، روایی همگرا و روایی واگرا برآورد شد . در بخش ارزیابی مدل ساختاری ، معیارهای ضریب تعیین،اندازه ی اثر، ضریب استون-گایسر محاسبه گردید. بررسی معیار برازش بر اساس رویکرد حداقل مربعات جزیی صورت گرفت. داده های پژوهش به وسیله نرم افزارهای SPSS نسخه ی 25 و اسمارت پی ال اس نسخه ی 3 تحلیل شدند که نتایج ارزیابی ها در هر سه بخش ، روایی ، اعتبار و برازش الگوی پیشنهادی را در سطح مطلوبی نشان داد، به گونه ای که الگوی پیشنهادی قابلیت به کارگیری در موقعیت های مختلف توسط محققان را دارد. نتایج نشان داد رابطه ی کنترل رفتاری ادراک شده مثبت با پیشرفت تحصیلی دانشجویان معنادار بود و نقش کلیدی مهارت اساتید دانشگاه در پیشرفت دانشجویان مورد تائید قرار گرفت.