علی صیادانی

علی صیادانی

مدرک تحصیلی: استادیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۱ مورد.
۱.

بن مایه های تراسازگاری در ترجمه نمایشنامه جسر إلی الأبد اثر غسان کنفانی بر اساس الگوی بازآفرینی ترجمه ای لانس هیوسِن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۰ 99 - 130

کلیدواژه‌ها: فرآیند ترجمه بن مایه های تراسازگاری لانس هیوسن نمایشنامه جسر إلی الأبد غسان کنفانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۳۵
خلاقیت در ترجمه با مفهوم تراسازگاری رویکردی تعبیری و مفهومی است که در آن به ترجمه با دید کاربردی نگاه می شود. از برجسته ترین نظریه پردازان این حوزه، لانس هیوسن است. وی بر این باور است که در مورد مسائل ترجمه چالش هایی وجود دارد که در بازتولید معنا رنگ و بوی قوی تری به خود دارد. این چالش ها با نشانگرهای عملگرایانه بازشناخته می شود. هیوسن این نشانگرها را با الگوهای ساختاری در قالب نمایه های همترازی و با عناصر همگزینی، افزونه های مصنوعی و دگرش «تغییر بیان» و الگوهای زبانی را در قالب نمایه های تصریح، تلویح و اطلاق «وصفی سازی» معرفی کرده و بازنمایی مفهومی هر یک از عناصر زبانی در ترجمه را به تحلیل و برابرسنجی دقیق هر یک از مؤلفه ها مرتبط دانسته است. پژوهشگران در جستار حاضر با استفاده از الگوی بازآفرینی ترجمه ای هیوسن و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به تطبیق هر یک از این نمایه ها در ترجمه نمایشنامه  جسر إلی الأبد از غسان کنفانی (2013) در مجموعه ای با عنوان «نمایشنامه ها» از فاروق نجم الدین (1402) پرداخته اند. مترجم در ترجمه نمایشنامه جسر إلی الأبد با عنوان «پلی به سوی ابدیت» با مدنظر داشتن سبک نگارشی رمزی کنفانی سعی در بازنمایی امثال، اصطلاحات و استعارات زبانی داشته و از این منظر شخصیت پردازی ها در اثر ترجمه ای حاضر نقش زیادی ایفا کرده است. در این استدلال با این نظر که زبان رمزی موجود در ترجمه به بازنمایی عناصر زبانی مزبور پرداخته است، تمثیل دقیقی از تعارض اجتماعی و سیاسی حاکم در فرهنگ و ایدئولوژی شخصیت ها در قالب بافت کلامی داشته است. از این رو، تطبیق نمایه های تراسازگاری هیوسن قابلیت سنجش در ساخت ارتباطی نمایشنامه  مزیور را داشته است.
۲.

تحلیل عناصر صحنه و پیرنگ در رمان "موت صغیر" اثر محمدحسن علوان

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات عرب سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۳شماره ۹ 152 - 171

کلیدواژه‌ها: رمان صحنه پیرنگ محمد حسن علوان موتٌ صغیرٌ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۴۷
محمدحسن علوان، یکی از نویسندگان برجسته ادبیات عربی و عربستان سعودی است که تاکنون رمان های متعددی از وی به زیور طبع آراسته شده که تعدادی از آن ها برنده جوایز معتبر ادبی شده اند. در میان آثار او، رمان «موت صغیر» که سرگذشتی توأم با تخیّل از زندگی عارف مشهور، محی الدین ابن عربی است، در سال 2017 م برنده جایزه معتبر بوکر عربی شده است. جستار حاضر کوشیده است با استفاده از روش توصیفی- حلیلی و با بهره گیری از ابزار کتابخانه ای به بررسی و تحلیل عناصر صحنه و پیرنگ در این رمان مشهور بپردازد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که علوان به خوبی با فضای داستان نویسی آشنا بوده و با استفاده از تکنیک خاص این فن، توانسته است مخاطب را با داستان همراه سازد. علی رغم حجم بالای رمان، نویسنده توانسته با استفاده از دو نوع پیرنگ: پیرنگ اصلی که زندگی نامه آمیخته با تخیّل ابن عربی است و پیرنگ فرعی که حوادثی پیرامون حفظ و نگهداری کتاب خطیِ "فتوحات مکیه" ابن عربی است، مخاطب را به خواندن ادامه داستان ترغیب سازد. از دیگر نقاط بارز توجه در هنر داستان نویسیِ علوان، دقت فراوان وی در توصیف فضا و صحنه و مکانی است که متن در آن جاری گشته یا حادثه ای در آن روی داده است.
۳.

بررسی تطبیقی اسلوب «کولاژ» در شعر فاطمه ناعوت و یداله رؤیایی (مطالعه موردی: نقره إصبع و فوق کف إمرأه / شعرهای دریایی و لبریخته ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵۲ 81 - 104

کلیدواژه‌ها: کولاژ رؤیایی لبریخته ها شعرهای دریایی ناعوت نقره أصبع فوق کف إمرأه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۰۳
شعر معاصر عربی و فارسی به منظور تأثیر بیشتر به مخاطب از امکانات هنرهای دیگر ازجمله سینما، موسیقی و نقاشی کولاژ، استفاده کرده است. شاعران با بهره گیری خلاقانه از ظرفیت و امکانات فن کولاژ، خواننده را به تأمل و تفکر بیشتر واداشته اند، در نتیجه موجبات بهره وری و لذت بیشتر خواننده شده اند. یدالله رؤیایی، شاعر حجم گرای ایرانی و فاطمه ناعوت شاعر نواندیش معاصر مصر، در اشعارشان از این فن استفاده کرده اند. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، براساس مکتب آمریکایی، سروده های دو شاعر مذکور را از نظرگاه کولاژ موردبررسی قرار می دهد، ازآنجاکه از شاخصه های اصلی هردو شاعر کاربست شگرد یادشده است؛ بررسی اشعار این دو شاعر، نشان می دهد که هردو شاعر به صورت هنرمندانه، با رعایت اصل تکه چسبانی، مؤلفه های کولاژ را ازجمله گسست فضای متن، ایجاد تصاویر پارادوکسی و آفرینش تصاویر دیداری- نوشتاری به کار گرفته اند. البته کاربست مؤلفه آفرینش تصاویر دیداری- شنیداری در اشعار رؤیایی در مقایسه با اشعار ناعوت از بسامد بالایی برخوردار است.
۴.

نقش زبان در دو ترجمه رضا عامری و عطاءالله مهاجرانی از رمان موسم الهجره إلی الشمال بر اساس دیدگاه کریستین نورد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 101 - 144

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی نقش زبان کریستین نورد رضا عامری عطاءالله مهاجرانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۲
طی دهه های مختلف، زبان و ترجمه ارتباط گسترده و متقابلی باهم داشته و ترجمه با بهره گیری از علم زبان شناسی و مدنظر قرار دادن بافت های زبانی در برقراری ارتباطی پویا و ملموس با مخاطب به پیشرفت های بسیاری دست یافته است. کریستین نورد (۱۹۷۷) نظریه پرداز حوزه مطالعات ترجمه با ارائه مؤلفه های الگوی نقش زبانی خاص خود سبب بهبودی هرچه بیشتر ارتباط میان گوینده و شنونده یا نویسنده و مخاطب شده است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی درصدد است دو ترجمه رضا عامری و عطاءالله مهاجرانی از رمان موسم الهجره إلى الشمال را بر اساس الگوی کریستین نورد موردنقد و بررسی قرار دهد تا به میزان بازتاب نقش های زبانی مدل نورد و تأثیر آن ها در ترجمه های موردبررسی دست یابد و سطح کیفی عملکرد هرکدام از مترجمان را مشخص سازد. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که ترجمه رضا عامری در زمینه نقش ارجاعی و نقش بیانی بیشترین بازتاب را داشته و همین طور عملکرد رضا عامری در مقایسه با عطاءالله مهاجرانی در ترجمه رمان موسم الهجره إلى الشمال مقبول تر بوده است.
۵.

تحلیل زبان شناختی سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» اثر احسان عبدالقدوس بر اساس الگوی حل مسأله مایکل هوئی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۷ 247 - 280

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی متن حل مسأله احسان عبدالقدوس لن أعیش فی جلباب أبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۱۱۶
زبان شناسی متن، شاخه ای نوپا در حوزه زبان شناسی است که در بررسی زبان از سطح جمله فراتر می رود و بر مطالعه متن به عنوان بزرگترین واحد زبانی تأکید می ورزد. از میان رویکردهای مختلف زبان شناسی متن، الگوی حل مسأله هوئی، یکی از پرکاربردترین رویکردها محسوب می شود. این الگو که از چهار عنصر موقعیت، مسأله، پاسخ و ارزیابی تشکیل شده است، به بررسی چگونگی تولید و درک متن می پردازد. این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» اثر احسان عبدالقدوس را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. شیوه روایتی این رمان به گونه ای است که می توان آن را با رویکرد حل مسأله بررسی نمود. سازمان این متن روایی حول محور سه مسأله اصلی، یعنی سرخوردگی عبدالوهاب، انزوای روزالین و ازدواج نظیره می چرخد. این سه مسأله ارکان اصلی رمان هستند. در این متن، پاسخ های متعددی برای حل مسأله اول ارائه می شود که ناموفق بوده و ارزیابی از آنها منفی است. به همین دلیل، مسأله نخست با وجود ورود به چرخه مجدد، به صورت حل نشده باقی می ماند. مسائل دوم و سوم بدون طی کردن چرخه طولانی با ارزیابی مثبت پاسخ های ارائه شده با موفقیت به اتمام می رسند. نتایج به دست آمده نشان می دهند که سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» تا حد زیادی با چهار عنصر الگوی حل مسأله منطبق است و ساختار آن از این الگو تبعیت می کند.
۶.

سبک شناسی شعر روباه و کلاغ با تکیه بر اشعار حبیب یغمائی، میرزا علی اکبر صابر، سلیمان العیسی و محمد عثمان جلال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۰ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: شعر کودک روباه و زاغ یغمائی صابر عثمان جلال سلیمان العیسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۷
حکایت روباه و کلاغ از دیرباز موردتوجّه شاعران و داستان سرایان قرار گرفته است، شاعران در کشورهای مختلف، به زبان های متنوع و با سبک های متمایز این داستان را به نظم کشیده اند. در این پژوهش به بررسی و مقایسه سروده های چهار شاعر؛ حبیب یغمائی، (شاعر فارسی زبان) و علی اکبر صابر (سراینده اشعار ترکی) و سلیمان العیسی، شاعر سوری محمد عثمان جلال شاعر مصری تبار می پردازیم. این جستار با روش توصیفی - تحلیلی بر اساس مکتب آمریکایی (که در تطبیق دو ادب اصل تأثیرگذاری و تأثیرپذیری و داشتن ارتباط تاریخی را شرط واجب نمی داند) در ادبیات تطبیقی می کوشد جنبه های مختلف زیبایی شناسانه، نوآوری، شباهت ها، تفاوت ها و کارکردهای مختلف قصیده «روباه و زاغ» در چهار سطح؛ آوایی (موسیقی درونی و بیرونی)، بلاغی (کارکردهای زیبایی شناسی) لایه نحوی و فکری در آثار چهار شاعر نامبرده را ارزیابی کند. بررسی متون شعری این شاعران نشان می دهد که همه آن ها، جهت زیبا و جذاب جلوه دادن سروده خود به موسیقی شعر، اهتمام ویژه ای داشته اند و از انواع تشبیهات و استعارات و جناس ها استفاده نموده اند. توجّه به واج آرایی و ضرب آهنگ شعر در سروده سلیمان العیسی نسبت به سه شاعر دیگر، کمتر است، شعر یغمائی، صابر و عثمان جلال دارای ردیف و قافیه و آهنگین است و کودکان به راحتی قادر به حفظ آن هستند، ولی سروده سلیمان العیسی به سبک شعر نو است و ضرب آهنگ آن چندان ملموس نیست. در لایه فکری، هدفشان تعلیم و تربیت و دوری از چاپلوسی و راست گویی کودکان است. یغمائی دریافت پیام متن را به عهده مخاطب نهاده است ولی شعرای دیگر به پیام داستان اشاره نموده اند.
۸.

فاعلیه تآزریه الحواس (السمع والبصر) فی روایه "دفاتر الوراق" للروائی جلال برجس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی السردانیة العربیة جلد ۳ الربیع و الصیف ۱۴۴۴ شماره ۲ (پیاپی ۶) 275-297

کلیدواژه‌ها: فاعلیه تآزریه الحواس الصوره السردیه دفاتر الوراق جلال برجس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۰۴
بما أن الروایه لها حصه التأثیر على وقع المتلقی، فقد یستخدمها الروائیون لبث الواقع المعیشی لتواکب الحدثیات بشکل مفبرک یهتم بالجانب الملفت کالحواس أکثر من باقی الجوانب. ولکن ما بقی فی موضع الإهمال هو الحدیث عن فاعلیه التآزریه فی آلیه الحواس، حیث إنها لم تحظ بموضع اهتمام یصب علیها مرتکزات النقاد بصوره خاصه کما حظیت آلیه التراسل وغیرها؛ من هذا المنطلق اخترنا روایه "دفاتر الوراق" للکاتب جلال برجس نموذجاً حتى ندرس من خلالها الآلیات الحسیه التی تحمل صوره الحدثیات فی المقاطع السردیه بشکل متضافر، مع التدقیق على حاستی السمع والبصر حسب المنهج الوصفی التحلیلی. وتبیّن لنا من خلال النتائج بأنّ الکاتب ربط هذه التآزریه مع الواقع المعیشی لیصور المقاربه بینهما أکثر، وکان هذا من ناحیه ما لقصد التوسیع فی مساحه التأثیر على المتلقی، ومن ناحیه أخرى لیخلق إندماجاً بین عالمین مختلفین کالسردی والواقعی أثناء عملیه السرد. وهذا التوزیع بین الأحاسیس المتآزره على الجوانب المقسمه _الواقعی والمجازی_ أدى إلى تمثلات جمالیه تتراوح بمدلولاتها على ترابط الجانبین، وقد أبدع به برجس فی تضافر الخیال وواقع الأحداث فی روایته.
۹.

جلوه پذیری اکسپرسیونیستی سازواره های زبان و معنا در سروده های عائشه أَرناؤو ط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 26 - 45
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۳
در میان شیوه های پرتعداد نگرش به هستی و تفسیر آن، اکسپرسیونیسم را باید رویکرد منحصر به فردی تلقی نمود. این شیوه که از ماهیتی فرامحاکاتی در گزاره گری پدیده ها برخوردار است، از توصیف صِرف وقایع-آنگونه که به چشم می آیند-عدول می کند. ادبیان و هنرورزان این دبستان، صورت های عینی پدیده ها را در ذهن گزاره کرده و چون خواب گزاری از آن ها تعبیر می کنند؛ جریانی پرهیجان که در مقابل هر ساختار از پیش تعریف شده ای می ایستد و کُرنش می کند . این رویکرد با ظرفیت های گسترده خود، فرصت بسیار مناسبی را برای بازنمایی تصویری برون فکنانه از جهان درون و برون انسان معاصر فراهم ساخته است. در این میان، از جمله چهره هایی که در ساحت شعر، سروده های پرانطباقی را با مبادی این مکتب برجای نهاده، عائشه ارناؤوط (زاده 1946م)، نویسنده و شاعر سوری-آلبانیایی است. اشعار او در دو بخش فرم و محتوا، نمودهای برجسته ای از ادبیات آبستره را ارائه بخشیده اند. از این رو، این قلم می کوشد تا در جستار حاضر به شیوه ای توصیفی-تحلیلی، برساخت های زبانی و محتوایی سروده های این شاعر معاصر عربی را بر اساس مؤلفه های اکسپرسیونیسم واکاود. از جمله نتایج این پژوهش باید به ویژگی هایی چون: «تعلیق و اَندروای»، «ریتم و ایقاع ناهمگون» و «استعاره های خودگردان» در حوزه زبان و نیز درون مایه هایی نظیر «گروتسک»، «هویّت باختگی» و «برون فکنی های ذهنی-هیجانی» اشاره نمود که در سروده های ارناؤوط، از بسامد بالایی برخوردارند. از جمله نتایج این پژوهش باید به ویژگی هایی چون: «تعلیق و اَندروای»، «ریتم و ایقاع ناهمگون» و «استعاره های خودگردان» در حوزه زبان و نیز درون مایه هایی نظیر «گروتسک»، «هویّت باختگی» و «برون-فکنی های ذهنی-هیجانی» اشاره نمود که در سروده های ارناؤوط، از بسامد بالایی برخوردارند.
۱۰.

برابریابی های تشبیه و صفات مرکب در ترجمه خطبه ها و نامه های نهج البلاغه براساس الگوی بومی گزینی پیرینی (مطالعه موردی: ترجمه بهرامپور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 165 - 193

کلیدواژه‌ها: راهکارهای ترجمه پیرینی تشبیه صفات مرکب نهج البلاغه ترجمه بهرامپور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۴۷
از مهم ترین مباحثی که در ترجمه متون دینی و ادبی، مترجم را به چالش می کشاند بحث برگردان و برابریابی های آرایه های ادبی است. در این بحث واکاوی دو مقوله ترجمه تشبیه و صفات مرکب از اهمیت خاصی برخوردار است. بیشتر چالش ها و مشکلات مترجمان در ترجمه چنین آرایه هایی به جهت تفاوت های نوع شناختی و فرهنگی بین دو زبان است. مترجم می تواند با در نظر داشتن این تفاوت ها تا حد زیادی بر این چالش ها تسلط یابد. پژوهشگران در جستار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی ابتدا به ماهیت، عملکرد و معیارهای طبقه بندی تشبیهات و صفات مرکب در ترجمه خطبه ها و نامه های نهج البلاغه از بهرامپور می پردازند و سپس با استفاده از الگوی پیرینی (2007) به بررسی راهکارهای اتخاذ شده برای حل مشکلات موجود در ترجمه این آرایه ها اقدام می کنند. پیرینی برای حل این مسأله از راهکار کلی بومی سازی در معادل ترجمه ای استفاده می کند. با در نظر گرفتن این استراتژی، وی در مقوله صفات مرکب دو راهکار و در باب تشبیهات شش روش اساسی پیشنهاد می کند. برآیند پژوهش نشان می دهد که هنگام ترجمه هر نوع صفت مرکب و تشبیهی، روش های ترجمه ای اتخاذ شده براساس بومی گزینی زبانی و فرهنگی مناسب بوده و قابلیت اجرایی دارد، چراکه در ترجمه حاضر، مترجم از روش ادبی بهره برده است. چنین تطبیقی نشان دهنده تقارن فرهنگ در دو زبان مبدأ و مقصد است.
۱۱.

خوانش رمان «سیدات القمر» بر اساس نظریه تقابل های دوگانه هلن سیکسو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد ادب عربی دوره دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۵ (پیاپی ۸۳) 181 - 216
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۸۳
در سال های اخیر، نظریه معاصر، مفهوم تفکر دوگانه را که ریشه در نظریات سوسور و ساختارشکنی دریدا دارد، بررسی کرده است. هلن سیسکو نویسنده فمنیست فرانسوی به تأسی از لاکان و دریدا در نظریه تقابل های دوگانه خود به وارونه سازی این تقابل ها اعتقاد دارد. او با برقراری ارتباط بین زن و نوشتار، به دنبال براندازی نظم مردسالارانه است. جوخه الحارثی در رمان سیدات القمر، تغییرات سریع اجتماعی و پیامدهای آن را از طریق یک خانواده عمانی، با گذشته و تاریخ واقعی عمان پیوند می دهد. این رمان، داستان سه خواهر از یک طبقه متوسط را در روستای کوچک العوافی عمان و در یک فرهنگ مردسالار به تصویر کشیده و تلاش می کند با وارونه سازی تقابل های دوگانه، شخصیت های زن رمان را از وضعیت موجود رهانیده و به آنها فردیت و هویت ببخشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی بر آن است تا تغییرات ساختار فرهنگی را با توجه به رویکرد هلن سیکسو در نظریه تقابل های دوگانه که تجلی آن از طریق ترکیب سنت با مدرنیته، تغییر الگوهای نقش جنسیتی، شکستن تابوها، ساختار اجتماعی، نگرش به آموزش و روابط عاشقانه است، تبیین کرده و با خوانش رمان سیدات القمر، نحوه ترسیم شخصیت های زن و چالش تفکر دوگانه مردسالارانه در جامعه عمان را بررسی کند. یافته های تحقیق نشان می دهد الحارثی تلاش کرده است شخصیت های زن رمان با به چالش کشیدن تقابل های دوگانه در جامعه مردمحور و وارونه سازی آن ها، فردیت و نقش زنانه جدیدی را بپذیرند.
۱۲.

خوانشی جامعه شناختی از نامه های امام علی (ع) به معاویه بر اساس نظریه تقابل های اجتماعی لوئیس کوزر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 349-370

کلیدواژه‌ها: تقابل تقابل های اجتماعی لوئیس کوزر نهج البلاغه نامه های امام علی (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۳۵
تقابل یا تضاد یکی از مهم ترین رویکردهای نظری در بررسی مسائل اجتماعی به شمار می رود. لوئیس آلفرد کوزر یکی از سرشناس ترین نظریه پردازان جامعه شناسی به حساب می آید که تاثیر بسزایی در بسط و توسعه نظریه تقابل داشته و این نظریه را در لایه های سلبی و ایجابی آن، بازآفرینی کرده است. کوزر در کتاب خود «نظریه تقابل های اجتماعی»، رفتار و تعامل انسان ها، گروه ها و احزاب سیاسی را در شانزده نظریه واکاوی کرده است. این نظریه بستری مناسب برای خوانش متون مختلف از منظر جامعه شناختیبه شمار می رود؛ از این روی، پژوهش پیش رو، با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر نظریه تقابل های اجتماعی کوزر، به بازخوانی و تحلیل نامه های امام علی (ع) به معاویه برآمده است تا درون مایه و محتوای پنهان و عمیق این نامه ها را در ضمن تقابل های اجتماعیبه تجزیه و تحلیلبگذارد و افق های نویی فراروی پژوهشگران قرار دهد. پژوهش حاضر با خوانش و تحلیل نامه های امام (ع) به معاویه بر اساس نظریه تقابل اجتماعی کوزر، به این نتیجه دست یافته که متن نامه های نهج البلاغه، بستری بسیار مناسب جهت خوانش جامعه شناختی بر اساس نظریه تقابل به دست می دهند؛ چراکه از گفتمان جدلی بهره می گیرند و می توان از تقابل های فراوانی همچون تقابل و ایدئولوژی، تقابل خالص و ناخالص، تقابل و انگیزش ناگهانی خصمانه، نظریه در تعقیب دشمنان و غیره در بطن نامه ها سخن گفت.
۱۳.

دراسه فی فاعلیه أنماط الحجج فی مرآه شعر سمیح القاسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 220 - 244
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
إنَّ الاستعمال الاجتماعی للکلام یبرز للحجاج سمه ممیزه فکل حجه تفترض حجه مضاده ولا وجود البته لحجاج دون حجاج مضاد باعتبار أن الحقیقه متى تنزلت فی إطار العلاقات الإنسانیه والاجتماعیه صعب إدراکها واضحت محل نزاع وجدال فی غیاب الحجج المادیه والموضوعیه. فمیدان الحجاج إذن لیس الصادق الضروری وهو ما یمیزه عن البرهنه - وإنما الممکن المحتمل لذا یقول جیل دکلارک (Gilles Declercq) إن الحجاج وهو یتخذ من العلاقات الإنسانیه والاجتماعیه حقلا له یبرز کاداه لغویه وفکریه تسمح باتخاذ قرار فی میدان یسوده التزاع وتطغى علیه المجادله. سمیح القاسم أحد أهم وأشهر الشعراء العرب والفلسطینیین المعاصرین الذین ارتبط اسمهم بشعر الثوره والمقاومه. فموضوع بحثنا کما یدل علیه عنوانه دراسه للحجاج فی شعر سمیح القاسم ونعنی بالدراسه هنا النظر فی مجموع التقنیات التی یعتمدها الشاعر لیحتج لرأی أو الیدحض فکره محاولا إقناع القارئ بما یبسطه أو حمله على الإذعان لما یعرضه. وهو أمر سیقودنا حتما إلى دراسه بنیه الحجاج من ناحیه وأسالیبه من ناحیه ثانیه، فلن نکتفی بحصر الحجج المعتمده ورصد ما بینها من فوارق ظاهره وباطنه ولن نکتفی کذلک بتصنیفها وتفریعها باعتماد أکثر من مقیاس. إنّنا نعتمد فی هذه الرساله بمنهج الوصفی التحلیلی.
۱۴.

دراسه نقدیه لقصیده أندلسیات لجروح العراق علی ضوء نظریه لاکلا وموف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اضاءات نقدیه سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 9-32

کلیدواژه‌ها: بشری البستانی أندلسیات لجروح العراق التحلیل النقدی للخطاب لاکلا وموف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۶۹
یعتبر التحلیل النقدی للخطاب محاوله جاده لتحلیل النصوص. إنّ الوظیفه الأساسیه للتحلیل النقدی للخطاب، فهم الخطاب من خلال الصراع معه والدخول المنهجی إلی أعماقه لبلوغ فهمه والمعرفه به ولا یخفی علی أحد ما یضطلع به من دور الرئیسی فی إشاعه دلالاته ومعانیه. مسار التحلیل فی هذا الاتجاه یختلف عن مسار تحلیل الخطاب من حیث المنهج والرؤیه. فی التحلیل النقدی للخطاب، تتجه الدراسه نحو البحث فی العلاقه بین الخطاب وبین السلطه والأبعاد السیاسیه والاجتماعیه للخطاب. بشری حمدی البستانی من الشاعرات البارزات فی الشعر العراقی الحدیث ومکانتها بارزه وظاهره وقد أثرت أعمالها الحرکه الشعریه المقاومه وحظی شعرها نظراً لبنائه اللغوی الممتاز ونثرها أیضاً باهتمام الباحثین ولایزال یجلب اهتمامهم. یحاول هذا البحث عبر الاعتماد علی منهج التحلیل النقدی للخطاب وفی ضوء نظریه لاکلا وموف دراسه قصیده أندلسیات لجروح العراق من الشاعره. تعد هذه القصیده من أشهر قصائدها التی أنشدتها فی سنوات الحصار والاحتلال وتحتوی علی رؤیه حضاریه ومواقف متعدده من الصراع الخطابی ومحاوله لتثبیت الأنا وتقویض العدوان. إن البناء الإیدئولوجی لخطاب بشری البستانی الشعری وثراء القصیده من حیث البناء والمعنی یقود الباحث إلی مثل هذا الجهد العلمی. موضوع المقاومه یجسّد الدال المحوری لهذه القصیده ودعوی الخیانه وتسلیم مفاتیح البلاد إلی الأجانب والصراع مع المحتل فی المستوی الأیدئولوجی الخطابی من أبرز الدوال المتحرکه تمفصل حولها مجموعه من الدوال الأخری تؤکد المسار الدلالی للدوال المرکزیه فی تمحورها حول الموضوعات المختلفه المتحرّکه والتأکید علی الحلم العربی. یعتبر الصراع مع الأمل والانتصار علی الموت والعدوان من الدوال المحوریه الأخری فی القصیده وسلسله التکاتف فی الخطاب تأتی ضمن المحاوله لإسقاط خطاب الآخر ومسعاه الإیدئولوجی والکشف عن الهویه الثابته للآخر وفضح الهویه الحقیقیه للعدو الذی یجر الخراب والدمار فی العراق الحضاری أیضا محاوله تقویضیه من الشاعره لبشری البستانی لفضح حقیقیه السلطه وأفعالها العدوانیه التی تعبر عن إرهاب الاحتلال الأمریکی عبر الاعتماد علی اللغه الشعریه الموحیه.
۱۵.

بازآرایی های زبانی در ترجمه رمان النوم فی حقل الکرز اثر ازهر جرجیس بر اساس الگوی هم ترازی فرهنگی مالون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 489 - 514

کلیدواژه‌ها: ترجمه نقش زبان نظام های زبانی الگوی بازآرایی جوزف مالون رمان النوم فی حقل الکرز أزهر جرجیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۴۵
بحث بازآرایی زبانی یکی از مسائل مهم در حیطه مطالعات ترجمه به خصوص ترجمه مفاهیم زبانی است. بحث حاضر نمودی از آرایش تازه و چینش دوباره واژگان و ساخت های پیچیده زبانی در کنار یکدیگر برای درک بهتر مفهوم اصلی آن ها و راهکاری برای پر کردن خلاءهای موجود در دانش مخاطبان زبان مقصد به جهت تفاوت های سبکی و روایی است که برای نخستین بار توسط جوزف مالون ارائه شده است. در اصل بازآرایی تقطیع ساخت های پیچیده زبانی که شالوده ای از مسائل زبانی همچون هنجارهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است، از طریق فرایندهای چهارگانه تطابق، متناوب سازی، سازگاری و باز مجموعه سازی صورت می پذیرد. در مقاله حاضر رویکرد بازآرایی با فرایندهای زبانی ویژه در ترجمه رمان النوم فی حقل الکرز (2019) به روش توصیفی- تحلیلی مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. چراکه شاکله رمان متناسب با هنجارهای فرهنگی و مسائل سیاسی و اجتماعی شخصیت های رمان در کنار اسطوره ها و مباحث تاریخی شکل یافته است؛ و توجه به چنین بافتاری شایستگی و قابلیت سنجش به وسیله رویکرد بازآرایی را دارد. ترجمه رمان حاضر به قلم محمد حزبایی زاده – مترجم و روزنامه نگار خوزستانی- با عنوان «خواب در باغ گیلاس» (1400) و به زبان فارسی نوشته شده است. در این اثر مترجم به وجوه برجسته زبانی و اصطلاحات خاص فرهنگی رمان مزبور توجه داشته است. حزبایی زاده در ترجمه یادشده ضرب المثل ها و قصه های عامیانه کوچه و بازاری موجود در محتوای رمان را متناسب با وجوه زبانی و فرهنگی فارسی بازسازی کرده و به زبان فارسی انتقال داده است. با بررسی رویکرد حاضر در ترجمه رمان مزبور درمی یابیم که تطبیق هر یک از فرایندهای زبانی در نمونه های رمان حاضر، نمودهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در ضمن عملکرد شخصیت ها و هنجارهای کلامی آن ها به وضوح بازتاب یافته است. 
۱۶.

خوانش نشانه شناسی قصیده «ریتا أحبینی» محمود درویش بر اساس الگوی «مایکل ریفاتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 122 - 145

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی خوانش پس کنشانه مایکل ریفاتر محمود درویش ریتا أحبینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۰۶
الگوی نشانه شناسی ریفاتر از جمله اولین الگوهای نشانه شناسی است که به شکل ویژه به بررسی گونه ادبی شعر پرداخته است. در این روش، توانش ادبی خواننده و عکس العمل او نسبت به شعر بسیار مهم است و خوانش شعر در دو سطح اکتشافی و پس کنشانه انجام می گیرد. در سطح اول، معنا و روساخت متن بررسی می شود و در سطح دوم، با توجه به عناصر غیردستوری، ژرف ساخت متن و دلالت های زبانی، واکاوی می شوند. مقاومت و عشق، دو مضمون اصلی شعر محمود درویش است و او در این مضمون های شعری با استفاده از عناصر غیردستوری، دلالت های زبانی را پدید می آورد و مدلول و پیام اصلی خود را در ورای سطح ظاهری واژگان پنهان می سازد و آگاهانه ادراک مفهوم شعر را برای مخاطب به تأخیر می اندازد. پژوهش حاضر می کوشد با شیوه توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر مبانی نظریه نشانه شناسی شعر مایکل ریفاتر، به کشف انباشت ها و منظومه های توصیفی قصیده «ریتا أحبینی» بپردازد و با دریافت تداعی واژگان، ماتریس(قالب) ساختاری قصیده را برای خواننده بازگو کند. تبیین الگوی نشانه شناسی مایکل ریفاتر و تبیین بن مایه های ادبیات مقاومت در شعر محمود درویش و زوایای پنهان آن با به کارگیری الگوی نشانه شناسی، از اهداف این پژوهش است. ازجمله نتایج برآمده از خوانش پس کنشانه قصیده مذکور، بیانگر وجود دلالت های متعددی از واژه «ریتا» در نزد محمود درویش است که با مفهوم وطن در نزد وی درآمیخته و در نهایت به رمز فلسطین بدل گشته است و این گونه، مضمونی رمانتیک را در خدمت مفهوم مقاومت قرار داده است. تداعی های واژگانی این شعر در ماتریس ساختاری آن با ظرافت هر چه بیشتر، بازتاب یافته اند و تصویری از وضعیت فلسطین و دورنمای مقاومت را به نمایش گذاشته اند.
۱۷.

البولیفونیّه فی روایه الدیوان الإسبرطی لعبد الوهاب عیساوی علی ضوء النظریه الباختینیّه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۳ 103 - 130

کلیدواژه‌ها: البولیفونیه باختین الدیوان الإسبرطی عبد الوهاب عیساوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۱۶۹
بدأت البولیفونیّه فی عالم النقد والأدب مع المنظر الروسی میخائیل باختین فی العقد الثانی من القرن العشرین، قدمها فی أبحاثه حول روایات دوستویفسکی. کشف باختین بواسطتها عن أساسیات الدیموقراطیه الحواریه بین الشخصیات، ونفی بها السلطه الحاکمه للراوی المتفرد. من أهم ما تشمل هذه الأساسیات هو تعددیه الأصوات، وتعددیه اللغات. وتنقسم تلک الأخیره لمفاهیم مختلفه أهمها: التهجین، التنضید، البارودیا، الأجناس التعبیریه، والحوارات الخالصه. اخترنا روایه "الدیوان الإسبرطی" للروائی الجزائری "عبد الوهاب عیساوی" لهذا البحث، إذ وجدنا تجسید البولیفونیه غالبه علی سردیته، معتمدین علی المنهج الوصفیّ-التحلیلیّ. رسم عیساوی مرایا تاریخ الجزائر ما بین 1815 إلی 1833 بأحداثه السیاسیه والاجتماعیّه مع استخدام خمس شخصیات أساسیه خیالیه، غیر أن البعض منها اقتبسها من شخصیات حقیقیه عاشت فی تلک الفتره. تسرد من خلال هذه الأصوات، حوادث سلطات العثمانیین، واستعمار الفرنسیین التی خلفت الکوارث آنذاک. نالت هذه الروایه جائزه البوکر للروایه العربیّه عام 2020. اختار عیساوی البنیه البولیفونیه للروایه کی ینقل التاریخ من شتی الزوایا، ویبیّن أهمیه الأحداث بواسطه تلک الأصوات. من أهم النتائج التی توصّل إلیها البحث أنّ سرد الروایه الأدبی المفبرک، وتلفیق الحوارات الخالصه فیه، مع لمسات التهجین والبارودیا والتنضید وحتی انکسار الحرف الواضح ضمنه جعل منها بولیفونیه الإنتماء، وقریبه لعالم الواقع فی نقل أحداثه.
۱۸.

ناهنجاری های دستوری- معنایی از دیدگاه لارنس ونوتی در رابطه با دو ترجمه مهدی سرحدی و موسی اسوار از رمان عیسی إبن الإنسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 299 - 327

کلیدواژه‌ها: ترجمه آشنایی زدایی رمان عیسی إبن الإنسان لارنس ونوتی سرحدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۱۵۹
یکی از الگوهای ارائه شده جهت تحقق ترجمه ای شفاف و برجسته به ویژه در حوزه مطالعات ترجمه، الگوی لارنس ونوتی (1995) است. وی ابتدا با طرح مؤلفه هایی تحت عنوان آشنایی زدایی و غرابت زدایی به چگونگی انتقال پیام در چارچوبی شفاف و واضح خاصه در شرایطی استثنائی می پردازد، سپس با در نظر گرفتن روابط فرهنگی- تاریخی و ساختاری میان دو زبان، اقدام به ساده سازی مفاهیم پیچیده می کند؛ که مترجم در این مرحله با تکیه بر منطق و استدلال از طریق عواملی چون تعدیل، تفسیر، اشتراک و نهایتاً انتقال، فرآیند ساده سازی را در متن ترجمه اعمال می کند. در مفهوم کلی تر، ساده سازی به معنای شکستن جملات یا عبارت های طولانی و جانشین سازی جملات کوتاه به جای آن ها و کاهش دادن عبارات تکراری است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی درصدد است دو ترجمه مهدی سرحدی و موسی اسوار از رمان عیسی إبن الإنسان از آثار جبران خلیل جبران را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد تا به میزان بازتاب الگوی بیان شده در ترجمه های مورد بررسی دست یابد و ترجمه دقیق تر و مقبول تر را معرفی کند. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که نظریه لارنس ونوتی با همه مؤلفه ها (آشنایی زدایی، غرابت زدایی، آشنایی زدایی دستوری- نحوی و آشنایی زدایی معنایی) مطابقت داشته و ترجمه موسی اسوار در زمینه آشنایی زدایی و ترجمه مهدی سرحدی در حوزه غرابت زدایی، بیشترین بازتاب را داشته است. 
۱۹.

فنا و مراتب سه گانه آن از دیدگاه ابن فارض و حضرت امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال نوزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 159 - 186

کلیدواژه‌ها: فنا هستی و بقا ابن فارض حضرت امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۲۱۳
یکی از موضوعاتی که حضرت امام خمینی (ره) و ابن فارض در آن وحدت نظر دارند، فنای فی الله است. فنا از والاترین درجات وجودى بشر و از عالى ترین کمالات جهان هستى است که اساس و پایه بقا است و در عرفان نظری و عملی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. هم ابن فارض در تائیه کبری و هم حضرت امام خمینی (ره) در دیوان اشعار و سایر آثار خود، از فنا و نیستی بسیار سخن گفته و آن را اساس بقا شمرده اند. این پژوهش بر آن است تا مشخص کند که فنا به عنوان یکی از مهم ترین احوالات عرفانی در دیدگاه این دو عارف چه جایگاه و ویژگی هایی دارد؟ روش تحقیق در پژوهش حاضر، تحلیلی –توصیفی و ابزار مورداستفاده کتابخانه ای است. برآیند پژوهش نشان می دهد که این دو عارف بزرگ از خود و خواهش های نفسانی رها شدن را شرط فنای فی الله می دانند و با تأکید بر سه مرتبه فنا یعنی محو، طمس و محق، دیدگاه های خود راجع به فنا را، در آثار خود نمایان می سازند.
۲۰.

الگوهای کنش محور در ترجمه نهج البلاغه بر اساس رویکرد اسکوپوس (مطالعه موردی ترجمه بهرامپور 1396 ه .ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 163-206

کلیدواژه‌ها: الگوهای کنش محور رویکرد اسکوپوس ورمیر نهج البلاغه ترجمه بهرام پور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۳۶۸
یکی از مهم ترین رویکرد های نقش گرایی که در بررسی مطالعات ترجمه موردتوجه قرار گرفته، نظریه اسکوپوس است که توسط هانس ورمیر 1 در اواخر دهه هفتاد میلادی معرفی گردید. این الگو برخلاف دیگر دیدگاه های ترجمه ای که بیش تر بر نقش زبانی استوار هستند، بر نقشِ متن پای بند است. ورمیر در تفسیر رویکرد اسکوپوس، ابتدا به بیان مفاهیم بنیادی نظریه در قالب بسندگی متن در چارچوب تعادل، بحث انسجام در قالب انسجام درون متنی و بینامتنی، تحلیل فرهنگ و عناصر فرهنگی در ترجمه متن و موضوعیت تحلیل نقشی متن و بررسی عناصر و مفاهیم تأثیرگذار در متن (اطلاعاتی- بیانی و ترغیبی) می پردازد. در این میان نهج البلاغه یکی از نمودهای آشکاری است که هر یک از سبک های مختلف بیانی از مثل ها ، کنایه ها، مجازها و استعاره های مفهومی را شامل می شود. بیشتر این سبک ها و عناصر به جهت تقارن و نزدیکی به نظریه هدفمندی نقش گرایی ورمیرقابل بررسی هستند. لذا بررسی هریک از این عناصر در ترجمه بهرامپور از نهج البلاغه (1396) قابل بحث است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی درصدد تطبیق ترجمه بهرامپور از نهج البلاغه (1396) با رویکرد کنش محور مزبور است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که بهرامپور در ترجمه حاضر سعی کرده علاوه بر صراحت گویی، مفاهیم و نمودهای خاص متن را بنابر هدفِ متن مقصد بازتاب نماید.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان