فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۷٬۶۴۱ تا ۱۷٬۶۶۰ مورد از کل ۷۹٬۳۰۳ مورد.
منبع:
مصباح الفقاهه سال ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱
25 - 43
حوزههای تخصصی:
این نوشتار، در صدد بیان دلائل حجاب در اسلام و قرآن نیست که خود نیاز به بحث مفصّل و مبسوطی دارد که بسیار روشن است، ولی پاسخ به شبهات و ادعاها و مبانی بی اساسی است که نویسنده مقاله «اشتباهات ما در حجاب»، آنها را مسلّم فرض کرده است. باید توجه داشت که فقهای بزرگوار، با تحقیق و کاوش کامل در هر مسأله، متعهّد به استنباط احکام الهی بوده و تحت تأثیر فضای اجتماع یا خواسته های نفسانی نمی باشند و در مورد حجاب هم، حدود آن را به دقت بیان کرده اند. مهم تر اینکه به حجاب و جزئیات آن در آیات متعدّد قرآن تصریح شده است. از سوی دیگر، موضوع حجاب با نقش مهم دینی، فرهنگی و اخلاقی ای که در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی داشته، اهمّیت قانونی فراوانی دارد که دولت موظف به اجراء آن می باشد، زیرا تشکیل حکومت اسلامی برای اجرای دستورات و فرامین اسلامی بوده و دولت از جهات متعدّد دیگری هم موظّف به جلوگیری از بی حجابی می باشد، هم از جهت جلوگیری از فساد و هم اجرای نهی از منکر در جمیع مراتب آن. همچنین، بی حجابی افراد غیر مسلمان در ملأ عام، تجاهر به گناه، حرمت شکنی دستور الهی و موجب فساد می باشد و سبب نفوذ فرهنگی اجانب بوده و مقدمه ای برای نفوذ سیاسی و استعماری و آفت های فراوان دیگر است.
عوامل رشد اخلاقی کودکان در رابطه والد ۔ فرزند از منظر روان شناسی اخلاق(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اخلاق پژوهی سال ۲ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴
113 - 135
حوزههای تخصصی:
تربیت نسلی که به هنجارهای اجتماعی و اخلاقی پایبند باشد و بتواند هم به عنوان عضوی مؤثر و سازگار با دیگر انسان ها زندگی کند و هم به عنوان انسان برخوردار از قابلیت تعالی ، از تعاملات اجتماعی برای رشد فردی بهره ببرد ، موضوعی است که پیشینه ای دیرینه دارد . شناسایی عوامل و ساز و کارهای تأثیر این عوامل ، در رشد اخلاقی ، نخستین گام برای اقدام مؤثر در راستای رسیدن به این هدف تاریخی است . این نوشتار در صدد است با مروری بر یافته های روان شناسی اخلاق و با روش اِسنادی ، عوامل رشد اخلاقی کودکان در خانواده را شناسایی و معرفی نماید . حوزه تأثیر این عوامل ، اخلاق اجتماعی است . این نوشتار به خانواده های هسته ای شامل والدین و فرزندان می پردازد و به خانواده گسترده نمی پردازد . شناسایی عواملی که در مناسبات دوسویه والد۔فرزند قلمروی این نوشتار است و دیگر عوامل از جمله آنها که به رابطه خواهر/برادرها مربوط هستند ، به مجالی دیگر واگذار شده است .
نُصیریّه و انتقال میراث حدیثی غالیان کوفه به شام؛ بررسی موردی آثار منسوب به محمد بن سنان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۲۴ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۱)
125 - 147
حوزههای تخصصی:
محمد بن سنان زاهری از آن دست راویان پُر روایتِ کوفی است که اعتبار وی میان رجال شناسان و فقیهان مورد گفت وگوست؛ گروهی وی را قابل اعتماد می دانند و برخی او را نامعتبر قلمداد می کنند. ظاهراً تمایلات غالیانه وی در بی اعتباری اش نزد رجالیان امامی بی تأثیر نبوده است. هرچند رگه های این تمایلات و گرایش ها در میراث روایی بازمانده از او در جوامع روایی امامیه چندان مشهود نیست، اما در میراث برجای مانده و منسوب به وی در میان گروه های غالی شام در سده های چهارم و پنجم هجری وجود عناصر غلوآمیز به روشنی قابل مشاهده است. در آثار برخی مؤلفان نصیری، از متونی با انتساب به ابن سنان یاد و مطالبی از آن ها نقل شده است که - در صورت درستی انتساب - از یک سو مؤید غالی بودن وی و از سوی دیگر، شاهدی در پالایش میراث حدیث امامیه توسط محدثان بزرگ از عناصر غلوآمیز خواهد بود.
رهیافتی به ضوابط معیار قرار گرفتن تاریخ برای ارزیابی روایات(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۲۴ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۱)
148 - 169
حوزههای تخصصی:
حدیث پژوهان برای ارزیابی روایات صحیح از ناصحیح معیارهای گوناگونی را برشمرده اند. عرضه حدیث بر مسلّمات تاریخ یکی از این معیارها است. پژوهش گران حدیث همواره از معیار مذکور برای ارزیابی احادیث بهره برده اند؛ ولی تا کنون اصول و ضوابط عرضه روایات بر مسلّمات تاریخ، به گونه ای شایسته مورد توجّه قرار نگرفته است؛ لذا در این نوشتار شروط و ضوابطی برای این معیار برای پالایش روایات بیان گردیده تا روشمندانه از معیار نامبرده استفاده شود. از جمله این ضوابط می توان به اجماع مورخان، سکوت مورخان، استمرار عمل در زمان اصحاب و نقادی کردن به شیوه محدثان اشاره کرد. در این نوشتار، همچنین آرای صاحب نظران درباره چرایی ملاک قرار گرفتن تاریخ برای اعتبارسنجی احادیث آورده شده که از جمله می توان به اعتماد پیشینیان به تاریخ برای ارزیابی، یقینی و قطعی دانستن مسلّمات تاریخی و نیز اجتهادی و استنباطی نبودن قضایای تاریخی اشاره کرد.
روایت «لا یُقاتل معی، مَن علیه دَین»، در ترازوی نقد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۳)
158 - 176
حوزههای تخصصی:
در منابع اهل سنت خبری از سیّدالشهداء7 نقل شده که در آستانه روز عاشورا خطاب به یارانش فرمود: «لایُقاتل معی، مَن علیه دَین». طبق این خبر، امام7 کسانی را که بدهکاری مالی داشته اند، از همراهیِ با خود در جهاد و شهادت منع کرده و خواستار خروج آنان از جمع دیگر یاران خود شده است. این خبر، اهمیّت حق الناس و لزوم ادای آن را مورد تأکید قرار داده و فراوان، مورد استناد واقع می شود. مقاله پیش رو ضمن بررسی محتوایی این خبر، تلاش دارد به درستی یا نادرستی آن دست یابد. یافته های تاریخی، حکایت از آن دارد که گزارش مورد نظر، ضعیف و غیرقابل اعتماد است. گویا چنین خبری ساخته شده تا از زبان سیّدالشهداء7، اهمیت فوق العاده پرداخت «دَین» نسبت به تکالیف دیگر، حتی در بالاترین سطح آن، یعنی جهاد و نبرد با دشمنان فرزند رسول خدا9 و محافظت از جان ایشان را دست کم در میان پیروان و شیعیان آن حضرت نهادینه نماید.
نفس واحده در عرفان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عرفان اسلامی سال ۱۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۰
132 - 151
حوزههای تخصصی:
یکی از مسائل بحث برانگیز در قرآن کریم که محل مناقشه برخی از عرفا قرار گرفته است تقدم در خلقت مرد بر زن و عاملیت واسطه بودن مرد در خلقت زن می باشد. در واقع این گروه از عرفا با مطرح نمودن اولویت در خلقت مرد، از زن با عنوان جنس دوم و طفیل وجود مرد نام برده و اساس خلقت زن را امری بی ارزش و صرفا جهت کامجویی، ازدیاد نسل و... معرفی نموده اند. در حالی که در بینش اسلامی و با تکیه بر تعالیم وحیانی اگر چه زن و مرد دو جنس متفاوت محسوب می شوند اما هر دو دارای وحدت نوعی و ماهیت انسانی یکسان و منقسم از یک گوهر وجودی می باشند. و ملاک و معیار ارزش گذاری بین زن و مرد را در تقوا و پارسایی قرار می دهد. هدف از نگارش این مقاله نگاهی تحلیلی-تطبیقی نسبت به جایگاه زن در هستی شناسی از منظر عرفا می باشد تا با تکیه بر آیات قرآن کریم به رفع تبعیض بین مرد و زن و متعاقباً به اثبات جایگاه وجودی زن به عنوان نوع انسانی منجر شود.
آرکی تایپ و مفهوم عرفانی پل در مصیبت نامه عطار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عرفان اسلامی سال ۱۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۰
254 - 273
حوزههای تخصصی:
مقاله آرکی تایپ و مفهوم عرفانی پل در مصیبت نامه عطار برگرفته از پایان نامه دکتری می باشد. در مصیبت نامه چند حکایت بر روی پل اتفاق می افتد: 1- حکایت عبدالله طاهر در شکار 2- حکایت ملکشاه و گاو پیرزن 3- حکایت بهلول و هارون. هدف از این تحقیق مطابقت برخی نماد های به کار رفته در مصیبت نامه با نظریه کهن الگوی کارل گوستاو یونگ است. سپس به میزان خود آگاهی عطار در به کار بردن نماد های به کار گرفته شده در مصیبت نامه پرداخته شده است؛ تا چه اندازه عطار نماد ها را ناخودآگاهانه به کار برده است؟ می توان نتیجه گرفت که پل استعاره از دنیا است که با دیدی دیگر می توان آنرا در ارتباط با کهن الگوی عبور از آب دانست. یکی از دلایل استفاده از نماد پوشیدن اسرار عرفانی از نا اهلان بوده است. عطار با استفاده از عناصر و شخصیت های مشخصی به ساخته و پرداخته کردن دیدگاه خود پرداخته است. همچنین درکنار مصیبت نامه از منابع عرفانی دیگر جهت بررسی در این نظریه استفاده شده است. این تحقیق به شیوه کتابخانه ای و به وسیله ابزار فیش به شکل تحلیلی توصیفی انجام شده است.
مفهوم دیگری و دیگرستیزی و دیگرپذیری در مثنوی مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عرفان اسلامی سال ۱۶ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶۱
68 - 99
حوزههای تخصصی:
«دیگری» از مفاهیم فلسفی ای است که از قرن بیستم در آثار فیلسوفانی چون هایدگر، سارتر و بوبر و لویناس مطرح شده است.اگر چه در فلسفه اسلامی مفهوم «دیگری» به صورت یک مساله مطرح نشده است اما در ادبیات فارسی به شکل های مختلفی چون اقلیت های دینی، قومی و زبانی به این پدیده پرداخته شده است. نگاه مولانا در کتاب مثنوی معنوی اش به مساله دیگری به دو گونه است که هر دو نگاه، برخاسته از ویژگی های شخصیتی و فکری خود او و ضرورت های فضای فرهنگی عصر زندگی شاعر است. در نگاه اول مولانا در قامت یک فقیه مدرسه ای وامدار بر ساخته های پیشین درباره دیگری های مطرح در جامعه زمان خویش است و داوری هایی را روایت می کند که خود هیچ نقشی در تولید آن نداشته است و رنگی از ستیز با دیگری در قالب تحقیر، طرد و نفی را به همراه دارد. در نگاه دوم اما، دنیای مولانا بسیار متفاوت بوده و اندیشه خود وی و تجربیات شخص اش، شکل دهنده و تعریف کننده مفهوم دیگری است. اگر در نگاه اول، شاعر روایتگر اندیشه های دیگران است در نگاه دوم، خود دست به تولید معرفت می زند و در این افق جدید با کمک بن مایه های اندیشه عرفانی، بسیاری از بر ساخته های مرسوم پیشین را بر نتافته و تکرار نمی کند و با نگاهی انسانی و عرفانی، هستی و انسان را روایت می کند و از این رهگذر مفهوم «دیگری» نیز از تعاریف سابق خود دور و بازتعریف می شود.
مقایسه تثلیت در آفرینش از دیدگاه ابن عربی و مسیحیت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عرفان اسلامی سال ۱۶ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶۱
170 - 191
حوزههای تخصصی:
در کلام جدید و فلسفه دین، جهان را علت غایی آفرینش در نظر می گیرند و رابطه جهان و خداوند را به گونه ای پس از آفرینش قطع می نمایند. دریافت فهم صحیحی از آفرینش و چگونگی رابطه خداوند با عالم و عدم جدایی این دو از یکدیگر از ضرورت هایی است که می بایست به اثبات برسد تا زندگی انسان در این عالم معنا پیدا کند. در اکثر سنت های مذهبی و نظام های فلسفی و برخی از ادیان، سه گانه هایی در ارتباط با نیروهای خداوند متعال می توان یافت که تثلیت را به عنوان یک نماد ظهور کامل قدرت الهی در جهان معرفی می نمایند. در ایمان مسیحیت تثلیت از آموزه های اصلی در الهیات مسیحی است که عیسی را مایه نجات بشر و روح القدوس را رابطه این نجات با ذات (پدر) معرفی می کند. در میان عارفان مسلمان ابن عربی در هستی شناسی خود نوعی تثلیت را در امر آفرینش الهی بیان می کند که از آن می توان پدیده صدور کثرت از وحدت را تبیین نمود. ابن عربی علاوه بر بیان دیدگاه عرفا مانند بحث حقیقت محمدیه و عشق برای تبیین آفرینش از قضایای منطقی مانند صغری و کبری و حد وسط استفاده برده و محور اساسی کار خود را بر مبنای اسماء بنا نهاده است و به غیر از فاعل به قابل نیز پرداخته و نیمی از خلقت را به قبول همت قابل می داند. بدین لحاظ بحث فردیت و تثلیت را مطرح می کند تا چگونگی ظهور کثرت از وحدت را به نوعی بیان نماید و برای بیان این مطلب به مثال های مختلفی مانند علم و عالم و معلوم، عقل و عاقل و معقول، عشق و عاشق و معشوق، فعل و فاعل و مفعول اشاره می کند. او تثلیت را هم از طرف فاعل می گیرد و هم از طرف قابل و هر یک را مقابل یکدیگر قرار می دهد چنانکه ذات- اراده و قول را در برابر اعیان ثابته- پذیرش (سماع) و تسلیم می آورد و از این طریق چگونگی صدور کثرت از وحدت را تبیین می نماید.
تحلیلی بر رویکرد شناسی مکتب سلفی ابن تیمیه درباره صفات خبری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه نوین دینی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۶
75-96
حوزههای تخصصی:
ازجمله اسباب تفرقه در جامعه اسلامی چگونگی تبیین صفات خبری خداوند در قرآن است. جریان سلفی از فرقه هایی است که تفسیر آنان متفاوت تر از دیگر فرق می باشد. این جریان در طیفی از افراط و تفریط به گروها و زیرشاخه های متعددی تقسیم می شود. وجه مشترک گروهای سلفی تأثیرپذیری آنان از باورهای ابن تیمیه است. تحلیل اندیشه های ایشان از روش های فهم مکتب عام سلفی است. نظر به ضرورت شناختن مبانی فکری این فرقه و اهمیت شناخت اسباب تفرقه در جهان اسلام، این پژوهش با روشی اسنادی و تحلیلی به این سؤال پاسخ می دهد که کیفیت دیدگاه مکتب سلفی ابن تیمیه در تبیین صفات خبری خداوند چگونه است؟ دیدگاه آن ها از چه میزان استحکام برخوردار است؟ از یافته های مقاله حاضر این است که جریان فوق نگاه واحدی در تبیین صفات خبری ندارند. آنان به انکار حجیت عقل در فهم این صفات، و مخالفت با تأویل و مجاز در این صفات می پردازند. گاهی فهم این صفات را به خداوند تفویض و گاهی با حجیت دانستن ظواهر آیات سر از تشبیه درمیاورند.
عنصرشناسی بیع (نقد فقهی - حقوقی ماده 338 قانون مدنی)
حوزههای تخصصی:
برای تحقق عقد بیع در نظام حقوقی ایران، وجود پاره ای از عناصر ضروری است. قانون گذار کوشیده است تا این عناصر را در ماده (338) قانون مدنی گرد آورد. بر این اساس، در ماده یاد شده در مقام تعریف عقد بیع آمده است: «بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم». مطابق این ماده، عناصر بیع عبارت اند از: «تملیکی بودن»، «معاوضی بودن»، «عین بودن موضوع»، «قابلیت ثمن قرار گرفتن هر مال» و «معلوم بودن ثمن». از آن رو که تعریف مذکور در برشمردن عناصر بیع از دقت نظر کافی برخوردار نیست، نوشتار حاضر تلاش می کند تا با رویکرد توصیفی - تحلیلی ضمن بیان ایرادات وارد بر آن، عناصر عقد بیع در نظام حقوقی ایران را بر اساس حقیقت عرفی آن احصا نماید و ابهامات موجود در این باره را مرتفع سازد.
تبیین نظام مقابله با جنگ نرم و اصول حاکم بر افسران جنگ نرم
منبع:
رهیافت فرهنگ دینی سال دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶
59 - 88
حوزههای تخصصی:
با پیروزی انقلاب اسلامی، دنیای استکبار که به یکباره با گفتمانی جدید و بی سابقه مواجه شده بود به انواع و اقسام روش ها برای متوقف کردن سیر حرکت رو به رشد آن، اقدام ورزید. پس از آن بود که در حمایتی بین المللی طولانی ترین جنگ قرن بیستم را علیه انقلاب اسلامی به راه انداختند، اما در پایان این جنگ سخت، نهال انقلاب ایران به درختی تناور تبدیل شد که از این پس روش های نرم برای رویارویی با آن در پیش گرفته شد. این مقاله در ابتدا ضرورت و لزوم دشمن شناسی را مطرح نموده و سپس به بیان تغییر رویکرد دشمنان ایران از برخورد سخت به جنگ نرم پرداخته و در نهایت در راستای تبیین نظام مقابله با جنگ نرم با توجه به اندیشه سیاسی امام خامنه ای(مدظله )، دکترین جنگ نرم و محورهایی از اصول حاکم بر فرماندهان، افسران و سربازان جنگ نرم را برای پیکار در این عرصه مورد ملاحظه قرار می دهد و با توجه به نقطه نظرات صاحب نظران، به مرور الگوی مفهومی این تقابل می پردازد و پیشنهاداتی چون تشکیل شورای عالی جنگ نرم همانند تشکیل ستاد جنگ در زمان دفاع مقدس، ورود مجلس شورای اسلامی و قانون گذاری در این حوزه و تقویت هسته های فکری و علمی، جهادی و تشکیل هیئت های اندیشه ورز در سطوح مختلف کشور را مطرح می کند. این مقاله با شیوه پژوهشی توصیفی- تحلیلی تدوین شده و در گردآوری اطلاعات مورد نیاز از کتب و مقالات موجود در کتابخانه ها استفاده شده است.
تحلیل وجودی مسئله ضعف اراده از منظر حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
موضوع این مقاله ضعف اراده یا شکاف بین نظر و عمل است و مسئله آن، چگونگی تحلیل وجودی این مسئله بر اساس نظریه وحدت تشکیکی وجود. در تحلیل ماهوی، مبادی فعل ارادی دارای ترتب علّی و زمانیند اما در تحلیل وجودی، آنها مراتب حقیقت واحد وجودند. با این تفسیر، علم و عمل وجوه یک حقیقتند که وقتی از ذات نشئت میگیرد، در مرحله یی نام علم به خود میگیرد و در مرحله یی دیگر، نام اراده یا شوق. در نتیجه، علم و عمل ارادی دو رشته بهم متصل هستند که ریشه واحدی در ذات انسان دارند؛ ریشه یی از سنخ محبت و ابتهاج. در دید ماهوی، ضعف اراده را باید در ضعف اعضای زنجیره علّی قبل از آن، مثل تصور فعل و تصدیق به فایده آن، جستجو نمود. اما در دید وجودی، ضعف عمل ارادی در رابطه مستقیم با ضعف وجودی انسان و ضعف علم مساوق با آن است. تفاوت نگاه وجودی با نگاه ماهوی در اینست که نگاه وجودی عمل ارادی را در انتهای یک زنجیره از مبادی و جدای از علم نمیداند بلکه عمل یکی از ظهورات حقیقتی وجودی و مساوق با علم است.
خلا صه سخنرانیهای برگزیده بیست و سومین همایش بزرگداشت حکیم صدرالمتألهین (ملا صدرا)؛ حکمت ایرانی و حکمت متعالیه» (خرداد 1398؛ تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بیست و سومین همایش بزرگداشت حکیم ملاصدرا، با موضوع «حکمت ایرانی و حکمت متعالیه» در تاریخ 22/3/98 برگزار شد. فرایند برگزاری همایش «حکمت ایرانی و حکمت متعالیه» در تاریخ 25/9/97 با تشکیل جلسه شورای عالی علمی بنیاد حکمت اسلامی صدرا و تصویب موضوع، آغاز شد. در ادامه و پس از بررسیها و جلسات هم اندیشی، سرفصلها و موضوعات همایش استخراج و بتصویب شورای عالی همایش رسید و در تاریخ سوم بهمن ماه 1397 برای اطلاع عموم اساتید و پژوهشگران، اعلان شد. در مدت اعلام شده برای ارسال چکیده مقالات، تعداد 122 چکیده مقاله دریافت شد. از این میان، پس از داوری و بررسیهای مربوطه، تعداد 72 چکیده مقاله پذیرفته و در کتابچه چکیده مقالات منتشر شد. همچنین تعداد 25 سخنران در روز برگزاری همایش، مقالات و دیدگاههای خود را ارائه دادند. در ادامه خلاصه یی از سخنرانیهای اساتید و چهره های ماندگار فلسفه کشور، تقدیم شده است.
هستی شناسی اعتباریات؛ اعتبار بمثابه نحوه هستی انسان در جهان مادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
برغم وجود دیدگاههای متفاوت و در مواردی متضاد درباره نظریه اعتباریات علامه طباطبایی، تقریباً همه پژوهشهایی که در این زمینه صورت گرفته است، در داشتن این پیشفرض مشترک همداستانند که نظریه اعتباریات نظریه یی از اساس معرفت شناختی است؛ نظریه یی که میکوشد به توجیه دسته یی از ادراکات انسان بپردازد که مطابقی در خارج ندارند. این پیشفرض برغم اینکه پیشفرض نادرستی نیست، مبین همه واقعیتهای قابل طرح در باب نظریه اعتباریات هم نیست. مدعای ما در پژوهش حاضر اینست که نظریه اعتباریات بیش از آنکه نظریه یی معرفت شناختی باشد، نظریه یی از اساس هستی شناختی است. با توجه به نحوه طرح نظریه اعتباریات در رساله های الولایه و الانسان، بنظر میرسد اعتبار بمثابه یکی از مشخصه های هستی انسانِ مجردی است که در جهان مادی بسر میبرد؛ مشخصه یی که دسته یی از افعال انسانی را که بنحوی به امور مادی مرتبط هستند، ممکن میسازد.
جایگاه کولبری در فقه و حقوق جزایی
منبع:
مطالعات فقه و اصول دوره دوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱
13 - 34
حوزههای تخصصی:
مناطق مرزی به دلیل موقعیت جغرافیای و سیاسی خاص، با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بحران های فرهنگی زیادی روبه رو هستند؛ از جمله این مشکلات، مشکل بیکاری و روی آوردن به شغل قاچاق کالا و کولبری به عنوان یکی از شیوه های معیشت و سبک خاص زندگی است. لذا مناطق مرزی از محروم ترین مناطق کشور هستند که بحث دوری از مرکز هم در این محرومیت بی تأثیر نیست نظریات و تئوری های نوین در رابطه با امنیتی ساختن مناطق مرزی، در کنار مقوله های امنیتی که برای مناطق مرزی تعیین و در نظر می گیرند، جهت محرومیت زدایی از این مناطق، مولفه هایی را در نظر گرفته و در صدد اجرای آن در این مناطق هستند که زمینه توسعه و پیشرفت را در این مناطق نیز فراهم آورند. تحقیق حاضر علی رغم اینکه کولبری را به دلایلی که به تشریح آن پرداخته ایم برخلاف شأن و جایگاه کولبر به عنوان یک انسان می داند به بررسی پدیده کولبری به عنوان پدیده ای موجود پرداخته و به ارائه تعریف و تببین ماهیت فقهی و حقوقی آن پرداخته است تا ضمن روشن نمودن ماهیت این پدیده و شناسایی و تعیین قواعد فقهی و حقوقی حاکم بر موضوع کمبودهای تقنینی و فقهی در این رابطه نیز واضح و مبرهن گردد. همچنین ضمن مقایسه با نهادهای مشابه مانند قاچاق کالا در صدد بوده که مشخص نماید کولبری از لحاظ فقه و حقوق جزایی چه ساختار و ماهیتی دارد و نویسندگان برآنند که کمبودها و نبود حمایت های حداقلی از کولبران را با تکیه بر قوانین و مقررات و خلاءهای موجود مشخص و ضرورت وجود آن را بیان و برای رفع این خلاءها راهکار ارائه دهند.
مطالعه و تحلیل اصل تفاوت های فردی در تربیت از دیدگاه مفسران قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هر انسانی نسخه ای منحصر به فرد است و در عالم وجود هیچ دو انسانی با ویژگی های کاملا یکسان یافت نمی شوند. اندیشمندان حوزه تربیت، تفاوت های فردی را با عنوان "اصل تفرد" بیان داشته اند و این اصل از جمله اصولی است که اکثرا به آن توجه داشته اند. در قرآن کریم آیاتی که به این موضوع اشاره داشته اند، گاهی جز مبانی تربیت و گاهی جز اصول تربیت است. این مقاله با روش توصیفی و تحلیل مفهوم، آیاتی را که به این مقوله اشاره داشته استخراج نموده و دیدگاه مفسران قرآن را مورد مطالعه و تحلیل قرار داده است. اندیشمندان حوزه تربیت اسلامی اشاره ای بسیار گذرا به برخی از آیات داشته اند در حالی که قرآن کریم به تفاوت های فردی میان انسانها که شامل تفاوت های جسمی و روحی و اجتماعی است، صحه گذاشته است و این تفاوت ها را طبقه بندی نموده است و آن را از ویژگی های نظام آفرینش و در برخی موارد آزمایش بندگان معرفی کرده است.
هم سنجی سروده منطق الورد محمدعلی الرباوی و منطق الطیر عطار نیشابوری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات عرفانی پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰
19-50
حوزههای تخصصی:
زبان صوفیانه یکی از مهم ترین ابزارهای کاربست معانی سیروسلوک و مدارج عرفانی به شمار می رود. فریدالدین عطار (540ق)، شاعر پرآوازه ایران زمین، و محمدعلی الرباوی (1949م) شاعر سرشناس کشور مغرب، دو تن از شاعران عارف در ادبیات جهان هستند که در آثارشان طریق سیروسلوک را ترسیم کرده و کوشیدند تا تصویری از انسان کامل فرادید مخاطب قرار دهند و هرکدام به نحوی از سالکی سخن گفته اند که قدم در این راه صعب الوصول گذاشته است. مهم ترین متنی که تبلور رویکرد یادشده است، دو منظومه منطق الورد از محمدعلی الرباوی و منطق الطیر از عطار نیشابوری است. در پرتو اهمیت مسئله، پژوهش حاضر که بر اساس مکتب آمریکایی در حوزه ادبیات تطبیقی و به شیوه توصیفی تحلیلی انجام می گیرد، در پی هم سنجی و تحلیل دو منظومه و بررسی نمادهای صوفیانه دو شاعر است و تلاش دارد در خلال آن به ارائه برخی شباهت ها و تفاوت ها بپردازد . یافته های پژوهش نشان می دهد که عمده ترین شباهت این دو اثر، انتخاب هدفمند دالّ منطق در عنوان دو سروده، هدف مشترک سیر سالک، شباهت در کاربست رمز «باز» برای سالک، عذرآوریِ باز در ادامه مسیر و نیز به کارگیری برخی نمادهای عرفانی چون ستر، سلطان، سرّ، ضوء، طریق و... است. از جمله تفاوت ها می توان به اختلاف در انتخاب پیر و راهنما و تفاوت در به کارگیری نماد بلبل و گل اشاره کرد. راز آشکارشده در کل داستان، بیانگر این نکته است که درک حقیقت هستی جز با حقیقت خودِ انسانی امکان پذیر نیست و رسیدن به حقیقت انسان، کاری بس دشوار و طاقت فرساست.
تحلیل ساختار داستان حضرت آدم (ع) در رکوع دوم سوره اعراف با تأکید بر بیانات رضوی (ع)
حوزههای تخصصی:
در قرآن کریم قصه خلقت حضرت آدم (ع) در سوره های مختلفی از جمله سوره اعراف نقل شده است. روایت ها و قصص قرآنی از جمله قصه آدم (ع) بدون تخیّل و مبالغه در خدمت اهداف تربیتی و هدایتی قرآن قرار گرفته اند. بر اساس این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف ساختارشناسی روایت حضرت آدم (ع) در رکوع دوم سوره اعراف( آیات 11 تا25) و بیانات امام رضا (ع) (مناظرات و احادیث تفسیری) نگارش یافته است، طرح و پیرنگ رکوع و بیانات رضوی (ع) در موضوع خلقت آدم (ع) مبتنی بر رابطه علت و معلول است و حوادث داستان در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر هستند. زاویه دید در رکوع اکثر موارد به صورت سوم شخص (دانای کل) و در آیه نخست به صورت متکلم مع الغیر است. زاویه دید در بیانات رضوی (ع) به صورت روایت گری است چرا که حضرت به عنوان فرد غایب از صحنه و راوی، داستان را تبیین می کنند. شخصیت های داستان که هر کدام ویژگی های خاصی دارند. طبق رکوع، کنش های داستان بر دو محور اصلی ابلیس و آدم (ع) رخ می دهد که هر دو از فرمان الهی سرپیچی می کنند. کنش های داستان در بیانات رضوی پرسش راوی (گره) و پاسخ های امام (حل گره) است. گفت و گوهایی میان اشخاص حاضر در داستان صورت گرفته که به داستان جلوه هنری خاصی می بخشد. صحنه پردازی در دو قالب زمان و مکان، به تصورات ذهنی خواننده جهت ملموس سازی داستان کمک می کند. هر یک از عناصر قصه، با هدف تربیتی خاصی، ایفای نقش می کنند که در نهایت هدف اصلی داستان یعنی بُعد هدایتی را محقق می سازند.
نهاد دین و دوگانه مناسک- مصالح
منبع:
حوزه دوره جدید تابستان ۱۳۹۸ شماره ۷
62 - 71
حوزههای تخصصی: