جامعه شناسی فرهنگ

نمایش ۴۶۱ تا ۴۸۰ مورد از کل ۳٬۲۵۸ مورد.

۴۶۱.

تبیین تاریخی- اجتماعی تجزیه سرزمینی ایران در عصر قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هادی نوری

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: قاجار جامعه شبکه ای نظام جهانی دولت ضعیف تجزیه سرزمینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۶ تعداد دانلود : ۸۰۸

هدف نوشتار حاضر تبیین جامعه شناختی تجزیه سرزمینی ایران در عصر قاجار است. لذا با مطرح کردن این پرسش که تجزیه سرزمینی در عهد قاجار، محصول ضعف دولت مرکزی ایران بود یا تغییر موازنه قدرتِ دولت های مرکز در نظام جهانی سرمایه داری، سعی دارد با نگاهی جامعه شناختی به بررسی این واقعیت اجتماعی - تاریخی بپردازد. بر این اساس نوشته حاضر معتقد است که جدایی بخش هایی از ایران و تغییر جغرافیایی این کشور در عصر قاجار یک تغییر اجتماعی است که این تغییر را می توان همانند والرشتاین در بافت یک نظام جهانی به گونه ای تاریخی در نظر گرفت. بدین منظور در تبیین عوامل موثر بر این جدایی، هم نقش عوامل داخلی و هم نقش عوامل خارجی مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق مقاله از نوع موردی تاریخی و روش گرداوری داده ها کتابخانه ای است. بدین منظور در تبیین عوامل موثر بر این جدایی، هم نقش عوامل داخلی و هم نقش عوامل خارجی مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق مقاله از نوع موردی تاریخی و روش گرداوری داده ها کتابخانه ای است.

۴۶۲.

بررسی ساختار گروه اسمی گویش کلهری از گویش های زبان کردی بر پایه نحو ایکس - تیره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طاهره افشار نعمت جهان فر

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۶ و ۵۷

کلیدواژه‌ها: گروه اسمی گویش کلهری نحو ایکس - تیره هسته گروه حرف تعریف وابسته های هسته

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی

تعداد بازدید : ۹۸۰ تعداد دانلود : ۶۷۴

در این مقاله بر اساس نظریه حاکمیت و مرجع گزینی که هگمن (1994) آن را در کتاب مقدمه ای بر حاکمیت و مرجع گزینی معرفی کرده است و بر طبق قواعد ایکس- تیره، به بررسی نحوی گروه اسمی گویش کلهری از گویش های زبان کردی (وابسته به زبان های ایرانی شمال غربی) در مقایسه با زبان فارسی، پرداخته شد. در این چارچوب نظری، اسم به عنوان هسته، در گروه اسمی قرار می گیرد تا سازه بزرگتری تشکیل شود. عناصر دیگر نیز در کنار هسته گروه اسمی قرار می گیرند که وابسته های هسته خوانده می شوند. وابسته های اسمی در گویش کلهری، شامل وابسته های پیشین و وابسته های پسین هستند. وابسته های پیشین؛ عبارتند از: صفت اشاره، صفت شمارشی، ممیز، صفت پرسشی، صفت مبهم، صفت تعجبی، شاخص، صفت عالی و یکِ نکره. وابسته های پسین نیز شامل نشانه های معرفه و نکره، نشانه های جمع، صفت بیانی، گروه اضافه یا مضافٌ الیه، صفت شمارشی ترتیبی نوع دوم، گروه حرف اضافه ای، اسم ملکی، گروه بدلی و بند موصولی می باشند که به ترتیب خاصی و با توجه به نزدیکی و دوری از هسته گروه اسمی قرار می گیرند؛ به طوری که جابجایی هرکدام از جای اصلی خود، باعث بدساختی و نامفهومی گروه اسمی می شود.

۴۶۳.

تهدیدات جرایم سازمان یافته در جهان امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامحسین بیابانی

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: جرایم سازمان یافته تهدید نفوذ سند راهبردی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۶۱۹

یکی از جرایمی که کشورها را تهدید می کند، جرایم سازمان یافته است که روز به روز بر تهدید آن افزوده می شود. با رشد اقتصادی کشورها، این جرم هم به آهستگی در حال حرکت و سایش بر روی سایر ابعاد اقتصادی است. هدف از این پژوهش تشریح ابعاد مفاهیم تهدیدات جرایم سازمان یافته و روش های نفوذ مجرمین سازمان یافته در سازمان های هدف و راههای مقابله با این تهدیدها است. روش به کار رفته در مقاله حاضر از لحاظ ماهیت کاربردی بوده و از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد. یافته ها حاکی از آن است که در هیچ قرنی کشورها به اندازه قرن حاضر از جرایم سازمان یافته متضرر نشده اند. این موضوع آنقدر دارای اهمیت بوده که از سال 2003 به بعد عمده کشورها در سند راهبردی، این جرم را به عنوان تهدید مهم شناسایی و معرفی کردند. بر این اساس در اکثر تفاهم نامه های دوجانبه و چند جانبه جرایم سازمان یافته مورد تاکید همگان قرار گرفته است. چرا که جرایم سازمان یافته، تهدیدات جدی و طولانی مدت روی مؤسسات، جامعه، اقتصاد و کیفیت زندگی شخصی مردم ایجاد می کند و به جز این اثرات جرایم سازمان یافته در اقتصاد و امنیت منطقه ای و بین المللی مشهود است. نتیجه آن است که مجرمین سازمان یافته دولت ها را همانند سرمایه داران بین المللی تحت فشار قرار می دهند و به چالش می کشند. به گونه ای که به عنوان یک تهدید غیر نظامی برای امنیت ملی و توسعه بین الملل به شمار می روند. جرایم سازمان یافته همانند بازی دومینو عمل می کند یعنی ابتدا در کشوری این جرم شکل می گیرد و سپس یکی پس از دیگری کشورهای دیگر را در می نوردد. همچنانکه کشورها در حوزه اقتصاد از هم تاسی می پذیرند جرایم سازمان یافته هم آرام آرام به دیگر کشورها سرایت می کند.

۴۶۴.

بررسی نوستالژی در دیوان غلامرضا ارکوازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: خلیل بیگ زاده طاهره رحمتی فرمانی

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۶ و ۵۷

کلیدواژه‌ها: غلامرضا ارکوازی غم غربت نوستالژی شعر بومی و محلی فرهنگ ایلام

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی ادبیات

تعداد بازدید : ۹۹۷ تعداد دانلود : ۶۱۵

نوستالژی یا غم غربت، حسرت و دلتنگی انسان نسبت به گذشتة سرشار از موفقیت خویش است و در اساس، اصطلاحی روانشناختی است که وارد ادبیات شده و زمینه گسترش پژوهش های بینارشته ای را فراهم کرده است. فقر، حصر و زندان، مهاجرت، دوری از وطن، مصیبت و معصیت در ایجاد این احساس مؤثر است. روانشناسان، نوستالژی را یک حالت هیجانی و انگیزشی پیچیده می دانند که گاهی حاصل غم غربت و میل بازگشت به وطن و گاهی درماندگی ناشی از تفکر دربارة آن وطن است. غلامرضاخان ارکوازی، شاعر بلندآوازة ادب سنتی کردی، زیر تأثیر عوامل و شرایطی، جلای وطن کرده و غم دوری از وطن، فقدان عزیزان و حصر و زندان، خاطرات تلخی را برای او بر جای گذاشته و باعث شده است فضایی سرشار از دلتنگی و غم غربت را در شعر خود بیافریند. این پژوهش با هدف تبیین عاطفة غم غربت در آثار غلامرضا ارکوازی، شاعر بلند آوازة ایلامی با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده و گونه های نوستالژی مانند دوری از فرزند، یار و دیار و نیز تنوع موضوعی آن از گونة فردی و جمعی را بررسی کرده است. حاصل پژوهش نشان می دهد که شاعر، گاهی این موارد را در قالب گونه های بلاغی نمود داده و گاهی عاطفة فردی و جمعی غم غربت را در گونه های رنگ ها تبیین کرده است.

۴۶۵.

راهکارهای معماری پیشگیری از وقوع جرم در مجموعه های مسکونی باز در سطح واحد مسکونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید امین سیدین مهرداد جواهریان حسین آقابابایی قادر بایزیدی

منبع: دانش انتظامی سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۷۷)

کلیدواژه‌ها: معماری پیشگیری وضعی از جرم سطح واحد مسکونی کنترل دسترسی طراحی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۳۰ تعداد دانلود : ۶۸۹

زمینه و هدف: غالب پژوهش های انجام شده در زمینه پیشگیری وضعی از وقوع جرم، به مفاهیمی کلی و عمومی، بدون عنایت به مسایل تخصصی مرتبط با طراحی فضا پرداخته اند. پژوهش حاضر در پی بررسی و استخراج راهکارهای معماری پیشگیری از وقوع جرم در سطح واحد مسکونی، با توجه به سطوح مختلف فضای سکونتی است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام ساکنان مجموعه های مسکونی باز شهر رشت است که از میان آن ها، سه مجموعه مسکونی در «مسکن مهر رشت»، «مسکن بسیجیان تالش» و «مسکن ارکید گلسار رشت» به صورت هدفمند انتخاب و با توزیع 1000 پرسش نامه روا و پایا (80/0) در بین ساکنان آن ها، 259 پرسش نامه جمع آوری و داده ها با کمک نرم افزار «اس.پی.اس.اس» تحلیل شدند. یافته ها و نتایج: یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد که تمهیدات پیشگیرانه طراحی در راستای کاهش وقوع جرم در سطح واحد مسکونی، بیشتر براساس اصل کنترل دسترسی معنا پیدا می کند، بنابراین راهکارهای معماری پیشگیری از وقوع جرم در سطح واحد مسکونی، در راستای جلوگیری از نفوذ بزهکار از طریق تقویت حوزه های دسترسی به واحد (مانند بالکن ها، پنجره ها، در ورودی و...)، طراحی می شوند. باید توجه داشت که راهکارهای منتج از سایر اصول پیشگیری از وقوع جرم از طریق معماری به دلایل مختلفی از جمله تمایل نداشتن ساکنان به امکان رویت فضای داخل واحد مسکونی (اصل نظارت طبیعی)، نبود امکان افزایش قلمروگرایی ساکنان واحد از طریق طراحی به دلیل فقدان عرصه عمومی (قلمروپایی) و تعارض با محرمیت و آسایش فضاهای داخل واحد (اصل شنودپذیری) با موفقیت کمتری مواجه هستند.

۴۶۶.

بازتاب رسوم ایران باستان در فرهنگ مردم ایلام (تقدس آب و چشمه، احترام به نان و نمک، کارد و کفن)(1)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نجم الدین گیلانی

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۵۴ و ۵۵

کلیدواژه‌ها: ایلام ایران باستان نان و نمک کارد و کفن آب و چشمه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۸۵۶

استان ایلام، تاریخ و فرهنگی چند هزار ساله دارد. آداب و رسوم اصیل و بسیار کهن مردم این استان، جدا از بحث قدمت تاریخی ، می تواند به لحاظ اخلاقی، فرهنگی، انسان سازی و حفاظت از محیط زیست الگو باشد. این آداب و رسوم که ریشه در فرهنگ باستانی این منطقه دارد، نسل به نسل از پس هزاره ها گذشته است و هم اکنون در فرهنگ مردم ایلام رایج است؛ از جمله این رسومِ بازتاب یافته از دوران باستان می توان به سنت «کارد و کفن»، «احترام به نان و نمک» و «تقدس آب و چشمه» اشاره کرد. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و استناد به منابع، به این پرسش، پاسخ داده شد که چه رسومی از ایران باستان در فرهنگ مردم ایلام بازتاب یافته است؟ نتایج پژوهش، حاکی از آن بود که سنت کارد و کفن، احترام به نان و نمک و تقدس آب و چشمه، امروزه به همان شیوة مرسوم در ایران باستان در بین قوم کُرد و لُر رایج است.

۴۶۷.

آسیب شناسی زبانی و بلاغی زبان فارسی در شبکه ارتباطی تلگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسیحه هدایت مفیدی عطیه کامیابی گل علی علیزاده

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال دهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۴۰)

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی رسانه زبان فارسی زبان اینترنتی الگوهای غیرمعیار شبکه ارتباطی تلگرام

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۷۵۶

امروزه تلفن همراه، به عنوان مدرن ترین ابزار ارتباطی، با امکانات گسترده، آسان، و ارزان، کاربرد ویژه ای دارد. یکی از وظایف و کاربردهای ویژه گوشی های هوشمند، ایجاد فضاها و امکاناتی مانند خدمات پیام کوتاه و راه اندازی گروه های ارتباطی از طریق فضاهای مجازی است که ارتباط بین افراد و گروه های مختلف جوامع زبانی و فرهنگی را امکان پذیر می کند. با گسترش سریع محتوا در شبکه جهانی اینترنت، یکی از برنامه های راهبردی، حمایت از زبان ملی در محیط چندزبانه فضای مجازی است. گاهی زبان فارسی به کاررفته در این فضاها دارای ایرادهای اساسی است. در این مقاله سعی شده است پیام های کاربران فارسی زبان شبکه ارتباطی تلگرام از منظر زبان شناسی و به روش تحلیل محتوا و میزان همخوانی زبانی و بلاغی پیام های کوتاه با زبان فارسیِ معیار بررسی شود. جامعه آماری این پژوهش، شامل 150 پیام است که از 5 گروه به طور تصادفی انتخاب شده اند و پیام ها شامل 327 جمله است. مجموع خطاها در دو حوزه، 501 مورد بود که 27/62 درصد آن ها مربوط به ایراد های زبانی و 72/37 درصد، مربوط به اشکال های بلاغی می شد. بررسی ها نشان داد که بیشترین خطاها در حوزه زبانی، مربوط به کاربرد اسامی بیگانه و بیشترین اشکال ها در حوزه بلاغی، مربوط به جابه جایی ارکان جمله است. نتیجه بررسی ها نشان می دهد زبان فارسی به کاررفته در فضای مجازی، مغایرت هایی با زبان فارسی معیار دارد. نخستین گام در راستای اصلاح خطاهای زبان ارتباطی در فضای مجازی، آگاهی دادن در مورد نوع خطاها به کاربران است و در وهله بعد این ناهنجاری های زبانی باید، در صورت امکان، کنترل، و الگوهای معیار، جایگزین آن ها شوند.

۴۶۸.

فرهنگ عامه و تأثیر آن در شکل گیری گونه کلاه مخملی در سینمای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علی روحانی پویان غفاری

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال هجدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: سینمای ایران فرهنگ عامه شمایل نگاری گونه کلاه مخملی شمایل شناسی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۸ تعداد دانلود : ۹۱۴

از آغاز پیدایش سینما در ایران تا امروز مجموعه آثاری پدید آمده اند که با عنوان کلی فیلم های کلاه مخملی شناخته می شوند. این فیلم ها با بهره گیری آگاهانه و مکرر از عناصر محتوایی و بصری فرهنگ عامه توانسته اند در ادوار مختلف سینمای ایران حضور داشته، مخاطبان عام و گاهی خاص را جذب کرده و به رونق صنعت سینمای ایران یاری رسانند. در این پژوهش علاوه بر تأکید بر ضرورت توجه به رویکرد مطالعات فرهنگی در تبیین تولیدات سینمای ملی و نفی نخبه گرایی فرهنگی، از آرای اروین پانوفسکی در تحلیل سطوح معنایی تصاویر و تمایز میان شمایل نگاری و شمایل شناسی استفاده شده و تأثیر این آراء بر رویکردِ گونه شناسیِ موسوم به رویکرد شمایل نگارانه در مطالعات سینمایی بررسی می شود. در ادامه و پس از تشریح سیر تاریخی سینمای کلاه مخملی تلاش می شود با بهره گیری از عناصر شمایل نگارانه و شمایل شناسانه، سطوح معنایی این آثار به عنوان یک گونه سینمایی تشریح شده و نشان داده شود که چگونه این آثار سینمایی با آگاهی از زمینه های تاریخی موثر بر مخاطبان بومی و بهره گیری از عناصر بصری فرهنگ عامه و رویکرد مفهومی به آئین های فتوت و جوانمردی به عنوان گونه ای از سینمای ملی قابل تحلیل هستند و حوزه مهمی در مطالعات سینمای بومی به شمار می آیند.

۴۶۹.

آگاهی از طبقه اجتماعی، ابعاد و پیامدهای آن در میان دانشجویان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمزه نوذری

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلیدواژه‌ها: پایگاه اجتماعی - اقتصادی طبقه اجتماعی نابرابری آگاهی دانشجویان دستیابی به فرصت ها

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۷۰ تعداد دانلود : ۶۷۳

در این مقاله، به منظور تحلیل آگاهی و نگرش دانشجویان درباره طبقه و اهمیت آن، داده های دو پیمایش نگرش ها و آگاهی های دانشجویان ایرانی در سال 1382 و سال 1394 به کار گرفته شده است. هدف پژوهش، تحلیل میزان آگاهی دانشجویان از طبقه اجتماعی شان، نگرش پاسخگویان به تأثیرگذاری طبقه اجتماعی در دستیابی به فرصت های اجتماعی و اقتصادی و میزان تطابق شاخص عینی طبقات و ذهنیت افراد به طبقه است. داده ها براساس نظریه وبر تفسیر شدند. نتایج نشان می دهد بیشتر دانشجویان خود را متعلق به یک طبقه اجتماعی می دانند و بر این باورند که افراد جامعه نیز از تفاوت طبقاتی در جامعه آگاهی دارند. بین پایگاه اجتماعی-اقتصادی و آگاهی طبقاتی دانشجویان همخوانی وجود دارد. مطابق یافته ها، بیشتر دانشجویان خود را متعلق به طبقه متوسط می دانند. علاوه براین، اکثر پاسخگویان معتقدند طبقه در دستیابی به فرصت های اجتماعی و اقتصادی تأثیرگذار است. با وجود این، بیش از نیمی از آن ها امید دارند پس از پایان تحصیلات و شاغل شدن، طبقه اجتماعی بالاتری داشته باشند.

۴۷۰.

مفهوم سازی سبک زندگی فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین حسنی محمدسعید ذکایی ابوتراب طالبی علی انتظاری

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی مصرف فرهنگ سبک زندگی فرهنگی خرده فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۴۱ تعداد دانلود : ۱۵۶۷

در سال های اخیر پژوهش های قابل توجهی در موضوع سبک زندگی انجام شده است که مفهوم سازی های نامناسب و خلط مفهومی سبک زندگی با مفاهیم نزدیک، از جمله مشکلات برخی از این پژوهش ها به شمار می آیند. هدف از این مقاله پالایش فضای مفهومی سبک زندگی و ارائه مفهوم سازی دقیق از سبک زندگی فرهنگی است. بدین منظور، با استفاده از روش اسنادی و تکنیک تحلیل مفهومی، ابتدا ارتباط میان فرهنگ، خرده فرهنگ، مصرف و سبک زندگی بررسی و سپس با تحلیل وجوه مشترک تعاریف موجود، تعریف روشن تری از سبک زندگی و سبک زندگی فرهنگی ارائه شده است. یافته ها نشان می دهد که سبک زندگی به معنی الگوی کنش های روزمره مطعوف به مصرف و تولید فرهنگی، اجتماعی و مادی با مفاهیمی نظیر فرهنگ، خرده فرهنگ و مصرف همبسته است و با آنها همپوشانی جزئی و یا کلی دارد. سبک زندگی به سه مقوله فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی قابل تفکیک است؛ در حالی که سبک زندگی اجتماعی به تولید و مصرف روابط اجتماعی معطوف است، سبک زندگی اقتصادی شامل تولید و مصرف مادی است و سبک زندگی فرهنگی نیز به الگوی کنش های روزمره معطوف به مصرف و تولید محتوای نمادین راجع است.

۴۷۱.

بازنمایی گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران (مورد مطالعه: گزیده آثار هدایت و فروغ)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر عظیمی حسین ابوالحسن تنهایی حسین آقاجانی مرساء

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلیدواژه‌ها: مدرنیته فروغ فرخزاد صادق هدایت ادبیات معاصر ایران جامعه شناسی تفسیری نگرش کنش پژوهانه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۱۹۸

این مقاله به بازنمایی گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران می پردازد. در این راستا، دو تن از چهره های شاخص ادبیات معاصر ایران، صادق هدایت و فروغ فرخزاد، انتخاب شدند تا با ردیابی مؤلفه های بازنمایی در گزیده آثار و اندیشه آنان و تطبیق آن با جریان توسعه مدرنیته، وضعیت تفکر در ایران معاصر تبیین شود. پژوهش حاضر به روش مطالعه کتابخانه ای و تحلیل محتوایی و پارادایم متکی بر رویکرد جامعه شناسی تفسیری انجام گرفته است. پرسش اصلی این است که مبنای بازنمایی صادق هدایت و فروغ فرخزاد در گذار مدرنیته ایران، متکی بر چه اسلوب و نگرشی است که بر شناخت، نوع نگاه و خلق آثار آن ها مؤثر افتاده است. در تجزیه و تحلیل آثارمهمآنان، این دستاورد حاصل شد که هردو آن ها از نظر شیوه کار، نگرش کنش پژوهانه را در فرایندی دیالکتیکی پیشه خود کرده اند، اما برخی نگرش های ایستایی شناسانه که حاصل دیالکتیک ذهن و عین در بستر پرورشی ویژه آنان است، سبب تفاوت در نوع نگاه به انسان شده است. حصار سنتی ساختار جامعه مردمحور صادق هدایت نتوانسته است تمایز سنت و مذهب و عینیت زمان را در هم فراخوانی طبیعت گرایانه از یکدیگر منفک کند، اما فروغ فرخزاد مرزهای سنتی جنسیتی را درمی نوردد و به افق هایی فراجنسیتی ره می سپارد.

۴۷۲.

گفتمان شناسی «قسمت» در زبان و فرهنگ مردم ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا پیش قدم آتنا عطاران

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال هفدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: تقدیرگرایی قسمت فرهنگ کاوی زباهنگ جبرگرایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۶۶ تعداد دانلود : ۲۰۲۴۵

واژة «قسمت» و عبارت های هم معنای آن مفاهیم عجین شده در فرهنگ فارسی هستند که به کاربردن صحیح و فهم آنها نیاز به تعمق و بررسی دارد؛ ازاین رو، در این پژوهش کوشیدیم تا نگاهی زبانی تاریخی به باور تقدیرگرایی در جامعة ایران بیندازیم و با به کاربردن نظریة اسنادی به بررسی دقیق تر این باور بپردازیم؛ بنابراین، در 4 ماه، 280 موقعیت گفتمانی از افراد با گروه های سنی، سطح تحصیلات و مشاغل مختلف گردآوری شد. سپس، با استفاده از مدل هایمز (1967) تفکر تقدیرگرایی واکاوی شد و معنای مفهوم قسمت و واژگان هم نشین با آن بررسی شد. افزون بر این، با بهره گیری از فرهنگ کاوی این باور در جامعه، «زباهنگ جبرگرایی» را معرفی کردیم و نشان دادیم که می توان مفهوم «قسمت» را فصل مشترک دو زباهنگ «جبرگرایی» و «صراحت گریزی» دانست. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان داد تقدیرگرایی با سن رابطه ای مستقیم و با تحصیلات رابطه ای معکوس دارد.

۴۷۳.

پرونده ویژه: اسباب بازی

نویسنده: حمید فلاحتی

منبع: پایش سبک زندگی سال سوم مهر و آبان ۱۳۹۵ شماره ۱۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۰۲ تعداد دانلود : ۳۴۳۶

اسباب بازی و سبک زندگی تاریخچه اسباب بازی در ایران تولید اسباب بازی در ایران؛ تنگناها و چالش ها کارکردهای مثبت اسباب بازی باربی و سبک زندگی اسباب بازی؛ راهکارها و اقدام ها

۴۷۴.

بررسی رابطه گرایش دیگرخواهانه و اعتماد اجتماعی در روابط بین شخصی، مورد مطالعه ساکنان 18 سال به بالای شهر یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اصغر میرفردی حکیم احمدی قارنایی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۶۴)

کلیدواژه‌ها: ایران اعتماد اجتماعی یاسوج گرایش دیگرخواهانه روابط بین شخصی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۳۴ تعداد دانلود : ۴۹۲

اعتماد از عناصر بنیادین روابط اجتماعی و از پیش شرط های اساسی برای توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هر جامعه ای محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی و شناخت رابطه گرایش دیگرخواهانه و اعتماد اجتماعی در روابط بین شخصی در بین ساکنان 18 سال به بالای شهر یاسوج است. در این پژوهش از نظریه های اعتماد اجتماعی کلمن، بازی ها و شبکه اجتماعی برای چارچوب نظری استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار تحقیق، پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش برابر با سرشماری سال 1390 کل کشور، 88278 نفر است که با استفاده از جدول لین (1976)، حجم نمونه 384 نفر محاسبه شد. برای ارزیابی روایی از اعتبار صوری و برای ارزیابی میزان انسجام درونی (پایایی) گویه های متغیّر وابسته و متغیّر مستقل، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. به صورت کلی نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیّر گرایش های دیگرخواهانه و اعتماد اجتماعی در روابط بین شخصی، با توجّه به مقدار سطح معناداری ( 000/0 =Sig)، رابطه معناداری وجود داشته است، همچنین نتایج پژوهش نشان داد، بین اعتماد اجتماعی در روابط بین شخصی با توجه به وضعیت تأهل پاسخگویان، تفاوت معناداری وجود ندارد و به صورت کلی میانگین اعتماد اجتماعی پاسخگویان برابر با 2/25 (از میانگین واقعی= 27) است.

۴۷۵.

مطالعه تحلیلی سبک زندگی مصرف گرا از طریق سه فیلم مربوط به دهه های 60 و 80 شمسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هادی اسماعیلی

منبع: رسانه سال ۲۷ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۳)

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی

تعداد بازدید : ۸۴۸ تعداد دانلود : ۵۸۴

۴۷۶.

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تعلق مندی نسبت به محیط زیست (مورد مطالعه: شهروندان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالحسین کلانتری مسعود کیان پور وحید مزیدی شرف آبادی مجتبی لشکری

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۶۲)

کلیدواژه‌ها: ارزش های زیست محیطی احساس زیست محیطی احساس تعلق نسبت به محیط زیست تجربه ارتباط با طبیعت جامعه پذیری زیست محیطی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۵۸ تعداد دانلود : ۷۲۷

احساس را می توان بخشی از فضای مفهومی نگرش های زیست محیطی دانست. احساسات زیست محیطی که دلالت های تعلق گرایانه دارند، بی شک تأثیری مهم بر رفتارهای همسو در قبال محیط زیست خواهند داشت. این پژوهش به بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر احساس تعلق شهروندان تهرانی نسبت به محیط زیست با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه پرداخته است. روابط دو متغیره مابین ارزش های زیست محیطی، تجربه ارتباط با طبیعت، جامعه پذیری زیست محیطی و دینداری با متغیر وابسته، قابل تأیید و تعمیم هستند. رگرسیون چند متغیره حاکی از آن است که مدل نظری توانسته است 48 درصد از تغییرات متغیر وابسته را در میان نمونه تحقیق توضیح دهد. تحلیل مسیر متغیرهای مستقل با متغیر وابسته نیز نشان می دهد که متغیرهای تجربه ارتباط با طبیعت با 0.617 و ارزش های زیست محیطی با 0.346 درصد، به ترتیب بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته داشته اند.

۴۷۷.

کندوکاو کیفی پدیده جراحی زیبایی بینی (مورد مطالعه: زنان و مردان جراحی شده شهر آستارا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ثریا پورنصیری داریوش بوستانی

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: آستارا جامعه شناسی بدن رینوپلاستی جر احی زیبایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۳۴ تعداد دانلود : ۶۹۹

رینوپلاستی یا جرّاحی بینی یکی از پدیده هایی است که اخیراً در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران و حتّی در شهرهای کوچکی مانند آستارا، رایج شده است. پژوهش حاضر در پی کندوکاو و فهم شرایط، بسترها و پیامدهای فرآیند پدیده رینوپلاستی در شهر آستارا است. این مطالعه از روش شناسی نظریه زمینه ای بهره می برد. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق می باشد. بیست مشارکت کننده (سنین ۴۵-۱۸) شامل ۱۰ زن و ۱۰ مرد در این پژوهش مشارکت کردند. برای انتخاب مشارکت کنندگان و مفاهیم از یکی از استراتژی های روش نمونه گیری هدفمند؛ یعنی حدّاکثر تنوّع و هم چنین، نمونه گیری نظری استفاده شده است. مقولات استخراج شده در یک مدل پارادایمی تنظیم شد که شامل ۱۰ مقوله است. تحلیل داده ها نشان داد که دلایلی از جمله رسانه ها و نفوذ مدل های نقش، ادراک و اهمیّت زیبایی و انگیزه همسریابی به عنوان شرایط علّی شناخته شد، فراگیری عمل و فشار هنجاری و شرایط مالی، شرایط زمینه ای و مداخله گر درباره عمل بینی است. راه بردهای کنش/ کنش متقابل نیز عبارت اند از: بازاندیشی و انجام عمل. نتیجه حاصل از سوی مشارکت کنندگان، مطلوب و مثبت ارزیابی شد. رضایت-مندی، تسهیل روابط اجتماعی و تأیید اجتماعی پیامد این عمل برای بخش عمده ای از مشارکت کنندگان بوده است. در نهایت، رینوپلاستی به مثابه بازاندیشی و تغییر رضایت بخش به عنوان مقوله هسته استخراج شد.

۴۷۸.

عوامل مؤثر بر سرانه مصرف آب خانواده های تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین دهقان ناصر پوررضا کریم سرا

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: مسئولیت پذیری سرانه مصرف نگرش به مصرف آب اعتماد به اداره آب و فاضلاب آگاهی و تبلیغات

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۹۳

هدف این مقاله شناخت متغیرهای مؤثر بر سرانه مصرف آب و رابطه بین هر یک از این متغیرها است. این تحقیق از نوع پیمایشی است و جامعه آماری آن را شهروندان منطقه 3 آب و فاضلاب شهر تهران (مناطق 2 و 5 شهرداری) تشکیل می دهند. در فرایند گردآوری اطلاعات، ابتدا مصرف هر یک از مشتریان از طریق اطلاعات دریافتی از اداره آب و فاضلاب مشخص و سپس از طریق مراجعه به درب منزل 325 خانوار و پر کردن پرسشنامه پژوهشگرساخته به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد: بین نگرش به مصرف بهینه آب و مسئولیت پذیری با سرانه مصرف آب خانواده رابطه معنا داری وجود دارد. به بیان دیگر، با افزایش نگرش به مصرف بهینه آب و مسئولیت پذیری، سرانه مصرف خانواده کاهش می یابد. بین سایر متغیرها (اعتماد به شرکت آب و فاضلاب، آگاهی و دانش نسبت به مصرف آب، تبلیغات شرکت آبفا و اعتماد نهادی) با سرانه مصرف رابطه معناداری وجود ندارد.

۴۷۹.

چگونگی تأثیرگذاری تحصیلات زنان بر تأخیر در فرزندآوری : نتایج یک مطالعه کیفی در بین دانشجویان دانشگاه های تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حجیه بی بی رازقی نصرآباد

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: زنان تحصیلات دانشجویان تأخیر تولد اولین فرزند

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۴۸

سؤال اساسی مقاله این است که چگونه تحصیلات، زمان فرزندآوری زنان ایرانی را تحت تأثیر قرار می دهد. داده های مورد نیاز برای این مطالعه با رویکردی کیفی و به کارگیری مصاحبه عمیق با 25 دانشجوی زن ازدواج کرده در شهر تهران در سال 1393 جمع آوری شد. یافته های مطالعه نشان می دهد: زنان دانشجو به دلیل صرف زمان طولانی از وقت برای فعالیت های آموزشی و تحقیقی، مشکلات انجام همزمان نقش دانشجویی و مادری و مسائل مالی و اقتصادی که در ابتدای ازدواج با آنها مواجه هستند، فرزندآوری را با تأخیر آغاز می کنند. تحصیلات، دانش و توانمندی زنان در زمینه تنظیم باروری و به کارگیری روش های مؤثرتر را ارتقا بخشیده است. همچنین تأخیر در فرزندآوری با این حقیقت مرتبط است که زنان با تحصیلات بالاتر، قدرت تصمیم گیری بالاتری درون خانواده در مورد زمان فرزندآوری، فاصله موالید و تعداد فرزندان دارند.

۴۸۰.

تحلیل کارکردی سبک زندگی اقتصادی مطلوب در اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: محمدجواد توکلی امید ایزانلو

منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: مصرف تولید اقتصاد اسلامی توزیع دولت رفاه سبک زندگی اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۱۵ تعداد دانلود : ۹۳۵

نظام های اقتصادی تحلیل های متفاوتی از کارکرد سبک زندگی اقتصادی مورد نظر خود دارند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی کارکرد سبک زندگی اقتصادی مطلوب در اسلام در مقایسه با کارکرد سبک زندگی اقتصادی در دولت رفاه می پردازد. بنا به فرضیه مقاله سبک زندگی اقتصادی اسامی به واسطه ترویج سه الگوی متمایز ولی تکمیل کننده تولید نافع، مصرف حد کفاف و انفاق مازاد درآمد، کاراتر، عادلان هتر و پایدارتر از سبک زندگی اقتصادی در الگوی دولت رفاه است. بر اساس یافته های پژوهش، الگوی سبک زندگی اقتصادی دولت رفاه به واسطه تحریک هم زمان انگیزه تولید و مصرف، فشار زیادی را به منابع اقتصادی وارد نموده و با کسرهای ممتد بازتوزیعی مواجه است. در مقابل، الگوی سبک زندگی اقتصادی اسامی به صورت همزمان به تحریک تولید نافع، کنترل مصرف در حدف کفاف و تشویق انفاق مازاد درآمد در راه خدا می پردازد. این الگو نه تنها باعث افزایش کارآیی و کمک به حفظ منابع زیست محیطی می شود؛ بلکه با سرازیر کردن مازاد درآمد افراد به سمت فقرا با کمترین هزینه ممکن به بهبود عدالت توزیعی کمک می نماید. ازاین رو، سبک زندگی اقتصادی اسلامی به واسطه تحقق همزمان کارآیی، عدالت و پایداری نسبت به سبک زندگی اقتصادی دولت رفاه برتر است.

درخت حوزه‌های تخصصی