طاهره افشار

طاهره افشار

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۶ مورد از کل ۱۶ مورد.
۱.

بررسی تکیه در افعال زبان کردی ایلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۵ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: همبسته آکوستیکی زبان کردی ایلامی تکیه واژگانی هجا فعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۵۹
تکیه یکی از مقوله های مهم واج شناختی و مربوط به هجاست. هدف پژوهش حاضر، بررسی تکیه در افعال زبان کردی ایلامی در چارچوب نظریه وزنی هیز (1995) است. برای انجام این پژوهش، تعداد 10 کلمه از مقوله نحوی فعل انتخاب شد و پنج گویشورِ کرد زبان مرد با میانگین سنی 40 تا 60 سال و توانایی خواندن و نوشتن در سطح ابتدایی آن ها را تلفظ کردند. گویشوران هر کلمه را سه بار ادا کردند. مجموع 150 طیف نگاشت با استفاده از نرم افزار Praat به دست آمد و بررسی شد. براساس واکه های موجود در هر کلمه بسامد پایه، شدت و دیرش تا سه رقم اعشار اندازه گیری شد. سپس با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل آماری انجام گرفت و با برنامه Excel گراف هایی برای آن ها رسم شد. در بررسی داده ها، برای تحلیل های آماری از آزمون هایی مانند کلموگروف اسمیرنوف، تی وابسته یا تی زوجی، ویلکاکسون و اندازه گیری های مکرر استفاده شد. نتایج به دست آمده به این شرح است: در زبان کردی ایلامی، عامل ایجادکننده تکیه واژگانی، همبسته آکوستیکی بسامد پایه است. در این زبان جایگاه تکیه، روی یکی از هجاهای ابتدایی کلمات است.
۲.

تکواژهای منفی ساز در زبان ترکی آذری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۲) 23 - 45

کلیدواژه‌ها: ادات تکواژهای منفی ساز زبان ترکی آذری منفی سازی نفی صریح و ضمنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۳۱
در تمامی زبان ها روشی برای منفی کردن بخش های مثبت وجود دارد که جزئی جدایی ناپذیر از آن زبان ها است. زبان ترکی آذری نیز از این قاعده مستثنی نیست. در خصوص در زبان ترکی آذری مطالعاتی انجام شده، ولی بیش تر جنبه نحوی مقوله منفی سازی بررسی شده است و در زمینه ساخت واژی نیاز به بررسی های دقیق تری وجود دارد. بنابراین در این مقاله سعی شد مقوله منفی سازی از نظر ساخت واژی بررسی شود. به همین منظور داده هایی از شم زبانی نویسنده و سایر گویشوران این زبان و همچنین جملاتی از سه کتاب ترکی کلیات اشعار ترکی شهریار به انضمام حیدربابایه سلام (با مقدمه، تصحیح و تعلیقات حمید محمدزاده،1392) ، «آتالار سوزو» اثر فرهاد صادقی قورولو (1390) که حاوی مجموعه ای از ضرب المثل های ترکی آذری است و رمان ترکی «شرق جنگل» اثر لی اصلان اوغلو (2009)  جمع آوری شدند که حاوی جملات منفی بودند.  سپس تکواژ هایی که چه به صورت صریح و چه ضمنی معنای منفی را به جمله القا می کردند، استخراج و دسته بندی شدند. پس از بررسی این داده ها مشخص شد، تکواژهای [ma] و [mə] به عنوان نشانه های نفی صریح در زبان ترکی وجود دارند، که این تکواژها با توجه به زمان افعال به صورت تکواژهای [m] [may] [məy] [məz] [maz] تغییر شکل می دهند. در مقابل نفی صریح، نفی ضمنی قرار دارد که یا با استفاده از افعال نقض، جمله مفهومی منفی پیدا می کند و یا حضور برخی از ادات مفهومی منفی به همراه دارد. به علاوه، برخی از تکواژهای نفی نیز از زبان های فارسی و عربی وارد این زبان شده اند.
۳.

بررسی چندمعنایی حروف اضافه زمانی بر پایه معناشناسی شناختی در زبان کردی ایلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال ۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴) 227 - 252

کلیدواژه‌ها: چندمعنایی معنی شناسی شناختی مقولات شعاعی شبکه معنایی معنی سرنمون کردی ایلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۹
چند معنایی رویدادی است که در آن یک عنصر واژگانی معمولاً با دو یا چند معنا ارتباط دارد که به نظر می رسد به طریقی به هم مربوط هستند. هدف پژوهش حاضر آن است که تحقیقی معناشناختی بر پیکره محدودی از زبان انجام گیرد تا نتیجه ای قابل تعمیم به دست آید. بدین منظور با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از رویکرد معناشناسی واژگانی شناختی تایلر و ایوانز (2003)، معانی مختلف 7 حرف اضافه زمانی wӕrӡӕ,Ɂӕre, nǝzik, dӕ, dǝma, dǝj, ta )) در زبان کردی ایلامی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. این داده ها از طریق مصاحبه با گویشوران زبان کردی ایلامی و استفاده از لغات فرهنگ زبان کردی ایلامی جمع آوری شدن د. پس از بررسی داده ها مشخص شد که رویکرد معنی شناسی شناختی روش کاملا مناسبی برای بررسی حروف اضافه زمانی در زبان کردی ایلامی است و نتایج نشان داد که در این حروف اضافه چند مفهوم در ارتباط با یک مفهوم مرکزی سازماندهی شده اند که تمامی این مفاهیم به طور نظام مند و با توجه به ملاک های تایلر و ایوانز از مفهوم اولیه مشتق می شوند. بدین صورت که حرف اضافه wӕrӡӕ فقط دارای یک معنای مرکزی اما حروف اضافه nǝzik، dӕ ،Ɂӕre علاوه بر معنای مرکزی دارای یک معنای دیگر و حروف اضافه ta ، dǝj ، dǝma علاوه بر معنای مرکزی دارای دو معنای مرتبط دیگر نیز هستند.
۴.

L2 and L3 Syntactic Development in the Light of Generative Models: An Educational Perspective(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Journal of Applied Language Studies,Vol ۱۴, No. ۲, ۲۰۲۲ 81 - 106

کلیدواژه‌ها: Syntactic Development ug-based theories English as a second language English as a third language

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۱۲
This study explored the syntactic acquisition by Persian monolingual and Kurdish-Persian bilingual learners of English as a second and third language and the effect of instruction on beginner learners' syntactic acquisition with reference to UG-based non-primary language learning theories. A group of EFL learners (23 Persian monolingual and 73 Kurdish-Persian bilingual learners) were selected. They were divided into beginner, intermediate and advanced levels based on their performance on the Oxford Placement Test. A grammaticality judgment test, a translation test and a functional test were used to collect data. ANOVA analyses indicated that Kurdish- Persian bilingual learners of L3 English and Persian monolingual learners of L2 English were able to reset the parametric variations related to the intended features at intermediate and advanced stages of L3 acquisition, but they failed to do so at the initial stage. The Direct Access (DA) hypothesis, the Full Transfer/Full Access (FTFA) hypothesis and the Modulated Structure Building Hypothesis (MSBH) were found to best explain the findings. Paired-samples t -test showed that instruction positively influenced the acquisition of the syntactic features by beginner-level learners after the treatment.
۵.

بررسی زبان شناختی گونه کُردلی از گونه های زبان کردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸) 1 - 31

کلیدواژه‌ها: واج شناسی صرف نحو ساختار هجایی فرایندهای واجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۷۶
زبان شناسی مطالعه علمی زبان است و توصیف زبان ها و شرح دانش ناخودآگاه اهل زبان از اهداف آن است. همه زبان های بشر از نظر ماهیت، شبیه به هم هستند و به دلیل نحوه پراکندگی سخنگویان و تحول تاریخی هر یک از آن ها، هر کدام دارای تنوعات گویشی و لهجه ای گوناگونی می باشند. هر زبانی دارای سه زیرساخت واج شناسی، صرف و نحو مخصوص به خود می باشد. در این پژوهش از اصطلاح زبان شناختی «گونه» که اصطلاحی خنثی است، برای اطلاق به گونه زبانی «کُردلی» استفاده می شود. گونه کُردلی جزو خانواده زبان کردی است که از شاخه زبان های ایرانی شمال غربی به شمار می رود. داده های این پژوهش با هدف توصیف واج شناختی نظام واجی، توصیف صرفی نظام واژگانی و توصیف نحوی نظام دستوری گونه کُردلی از گویشوران کُردلی ساکن شهر دهلران از توابع استان ایلام گردآوری شده اند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی ارائه می شود و روش تحقیق نیز به دو صورت کتابخانه ای و میدانی است. تحقیق میدانی به صورت مصاحبه رو در رو و پرسش و پاسخ با 12 نفر انجام شده است. داده ها با الفبای آوانگار IPA 2020 آوانگاری شده اند و تحلیل صرفی و نحوی پژوهش بر اساس کتاب دستور زبان فارسی 1 نوشته احمدی گیوی و انوری (1390) صورت می گیرد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که گونه کُردلی دارای 9 واکه و 28 همخوان است و انواع فعل به جز فعل های دووجهی و فعل های غیر شخصی و انواع اسم، صفت، ضمیر، قید، شبه جمله و نقش نما و انواع جمله های خبری، پرسشی، عاطفی، امری، ساده و مرکب نیز در این گونه زبانی یافت می شوند.
۶.

فرایند رمزگردانی در بین گویشوران دوزبانه لکی-فارسی براساس متغیرهای سن، جنسیت و بافت وقوع گفتار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 79 - 110

کلیدواژه‌ها: سن بافت وقوع گفتار جنسیت دوزبانگی رمزگردانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۸
در بافت های دو یا چندزبانه، تماس زبانی گویشوران در کنش های اجتماعی روزمره به پدیده رمزگردانی منجر می شود. تعاریف گوناگونی برای رمزگردانی ارائه شده است. اما رایج ترین تعریف عبارت است از: استفاده بیش از یک زبان در یک پاره گفتار یا کنش ارتباطی. رمزگردانی از دیدگاه های مختلف جامعه شناختی، روان شناختی و دستوری مورد بررسی قرار می گیرد. رسمی و معیار بودن زبان فارسی و همچنین اعتبار اجتماعی، علمی و فرهنگی آن در مقایسه با زبان های بومی محلی، گفتار گویشوران این زبان ها را تحت تأثیر قرار می دهد. زبان لکی نیز ازجمله زبان هایی است که گویشوران آن در بافت های گوناگون و به دلایل متفاوت، تغییر رمز می دهند. پژوهش حاضر به بررسی پدیده رمزگردانی در بین گویشوران لک زبان و با در نظر گرفتن سه عامل جامعه شناختی سن، جنسیت و بافت وقوع گفتار می پردازد. داده های مرتبط با رمزگردانی 120 نفر از گویشوران دوزبانه لکی-فارسی شهرستان کوهدشت در طول 10 جلسه ی 45 تا 60 دقیقه ای ضبط و ثبت گردید. داده ها در سه گروه سنی 13-7، 35-18 و 50 سال به بالا در بین زنان و مردان و در دو بافت رسمی شامل مدرسه، اداره و بانک و غیررسمی شامل خانواده، محله و بازار جمع آوری گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام و در بخش آمار استنباطی از آزمون خی 2 استفاده شد. نتایج نشان داد که سه عامل سن، جنسیت و بافت وقوع گفتار در میزان رمزگردانی گویشوران تأثیرگذارند. به گونه ای که میزان رمزگردانی به زبان فارسی در بین زنان و افراد با سن کم و در بافت رسمی بیشتر اتفاق می افتد.
۷.

پردازش ادراکی استعاره زمان در کودکان نابینای مادرزادِ دوزبانه کردی- فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره ۱۶بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 227-242

کلیدواژه‌ها: پردازش استعاره زمان نظریه استعاره های مفهومی کودکان نابینای مادرزاد کودکان بینا آزمون عبارات اشاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۹۱
برپایه نظریه استعاره های مفهومی لیکاف و جانسون (1999)، افراد زمان را ازطریق حرکت در مکان استعاره سازی می کنند، زیرا زمان یک توانمندی یا مفهوم ذهنی است که افراد آن را ازطریق تجربیات ملموس و قابل درک، مانند مکان و رویدادهای حرکتی، درک می کنند. اهداف پژوهشِ حاضر بررسی و مقایسه نقشِ وضعیتِ بینایی و تأثیر جنسیت در درک استعاریِ مفهوم زمان در آزمودنی های پژوهش بوده اند. با استفاده از آزمون عبارات اشاری، 203 حرکت استعاریِ جهتی برای اشاره به سه زمان گذشته، حال و آینده از حرکات اشاریِ 29 آزمودنی که به دو زبانِ کردیِ ایلامی و فارسی مسلط بودند، در سه گروه کودک بینا، چشم بسته بینا و نابینای مادرزاد در رده سنی 6-9 سال گردآوری و تحلیل شدند. از این تعداد، درمجموع 191 حرکت، درست درنظر گرفته شدند. یافته ها نشان دادند که وضعیت بینایی بر درک استعاریِ افراد از زمان براساس مکان تأثیرگذار است، زیرا آزمودنی های نابینا، برخلاف بینایان، که اغلب زمان حال را با اشاره به جهت پایین نشان می دادند، الگوی جهتی متغیری را برای اشاره به زمان حال به کار می بردند. علاوه بر آن، بینایان برای نمایشِ زمانِ آینده به جهت جلو اشاره می کردند، درحالی که نابینایان از هر دو جهتِ جلو و راست برای نمایشِ این زمان استفاده می کردند. همچنین، سرعت عملِ یکسانِ آزمودنی های مذکر و مؤنث در خرده آزمون های عبارات اشاریِ مکانی و زمانی نشان داد که جنسیت تأثیر معنی داری بر سرعتِ عملکردِ آنان نداشته است (05/0<p).
۸.

Discourse-Oriented Structures of the Prophet Solomon (AS) Narrative in Surah An-Naml: Van Leeuwen's Theory(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 91 - 100

کلیدواژه‌ها: The Holy Qur’an Surah An-Naml Solomon (AS) Van Leeuwen Discourse analysis Narrative

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۹۹
It is not possible to get the desired thought of the text without considering the discourses of social actors. Using sociological-semantic categories, Van Leeuwen's discourse-oriented theory (2008) can explore the hidden layers of language in oral and written texts by stressing the importance of social actors of discourse. Hence, this theory can reveal the underlying relationships of each discourse. Due to the mysterious and discourse-oriented structures of the Holy Qur’an, one can find that the hidden ideology behind them is approximately the same. Therefore, discourse analysis can find a special status in Qur’anic studies. This study has examined the discourse system of the narrative of Prophet Solomon (AS) in Surah An-Naml with descriptive-analytical and statistical approaches using Van Leeuwen’s discourse-oriented model. The findings suggest that the inclusion components (134 cases) have a much higher frequency compared to the exclusion components (38 cases). On one hand, this means that God pays the most attention to the meaning, but on the other hand, in stylistic creativity, He introduces the audience, the names of individuals, groups, places, and times in which social actors play an active role. Besides, the components of reference allocation (98 cases), role allocation (20 cases), and type allocation (16 cases) have the most representation in all types of social actors included in this narrative, respectively.
۹.

بررسی صوری دوگان ساخت ها درگویش لری دهلرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۵ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۷) 29 - 55

کلیدواژه‌ها: دوگان ساخت پایه جزء مکرر ساخت صوری گویش لری دهلرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۸۲
در این پژوهش، ساختار صوری دوگان ساخت ها در گویش لری دهلرانی با بهره گرفتن از تقسیم بندی شقاقی(1379) از فرایند تکرار، از بُعد صوری، مورد بررسی قرارگرفت. طبقه بندی صوری به تبعیت از تقسیم بندی شقاقی از فرایند تکرار، به تفکیک، شامل دوگان سازی کامل و دو گان سازی ناقص و انواع آنها یعنی دوگان سازی کامل محض و دوگان سازی کامل افزوده و دو گان سازی ناقص پیشوندی و دو گان سازی ناقص پسوندی می باشد. ابتدا دوگان ساخت های گویش لری دهلرانی که بالغ بر 523 مورد بودند، در جداولی مجزا آورده شد و فراوانی آن ها تعیین گردید. سپس اطلاعات جمع آوری شده، مورد تجزیه و تحلیل واقع گردید تا بدین ترتیب، ساختار دوگان ساخت در گویش لری دهلرانی به عنوان یکی از گویش های جنوب غرب ایران، مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بررسی ها نشان داد که گویش لری دهلرانی، از انواع ساختارهای طبقه بندی شده در تقسیم بندی شقاقی(1379)، برای تولید واژگان دوگان ساخت استفاده می کند، و دوگان ساخت ها در این گویش، ساخت هایی تصویرگونه اند اما میزان فراوانی آنها یکسان نمی باشند، بدین ترتیب که «دوگان ساخت های ناقص پسوندی» با فراوانی 148 مورد برابر با تقریباً 28% و «دوگان ساخت های پیشوندی» با فراوانی 5 مورد برابر با تقریباً 1% کل دوگان ساخت ها در حوزه های تحلیل صوری به ترتیب دارای بیش ترین و کم ترین میزان کاربرد در گویش لری دهلرانی بودند.
۱۰.

بررسی کنش گفتاری تشکر در گویش کردی ایلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۰ 13-29

کلیدواژه‌ها: کنش گفتاری گویش شناسی تشکّرکردن فرهنگ ایرانی - اسلامی گویش کردی ایلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۴۳۲
پژوهش حاضر کنش گفتاری تشکّر را در گویش کردی ایلامی براساس نظریه کنش های گفتاری آستین (1962) و سرل (1969) بررسی کرده است. ابزار جمع آوری داده ها آزمون تکمیل گفتمان بیست گزینه ای بود که موقعیّت هایی را مجسّم می کرد که افراد به طور معمول ابراز تشکّر می کنند؛ سپس این آزمون را (240) گویشور ایلامی تکمیل کردند. با بررسی داده ها درمجموع بیست راهبرد ابراز تشکّر شناسایی شدند که تشکّر ساده، درک زحمت و قول جبران به ترتیب بیشترین فراوانی را داشتند؛ همچنین، چهارده راهبرد مختصّ فرهنگ ایرانی و اسلامی و متأثّر از باورهای دینی تشخیص داده شدند که نُه راهبرد انواع دعاها بودند (درمجموع 7/30%) که به طور عمده از اعتقادات و باورهای دینی سرچشمه می گیرند. پنج راهبرد دیگر نیز بیشتر جنبه اخلاقی و اجتماعی دارند و به ستایش فرد و لطف او در حقّ گوینده معطوف هستند؛ افزون بر این نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین مردان و زنان و گروه های سنّی مختلف و افراد با سطح تحصیلات و مشاغل مختلف در این زمینه وجود ندارد.
۱۱.

بررسی ویژگی های معنایی دوگان ساخت های گویش لری دهلرانی بر اساس نظریه تصویر گونگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: دوگان ساخت تصویر گونگی تکرار پایه گویش لری دهلرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۳۷
یکی از اساسی ترین بخش های زبان شناسی، صرف است که به مطالعه ساختمان واژه و تغییرات آن می پردازد. فرایند دوگان سازی یکی از فرایندهای صرفی زایاست، که در اکثر زبان های شناخته شده، الگویی برای تولید واژه جدید محسوب می شود. این پژوهش قصد دارد گویش لری دهلرانی را از منظر دوگان ساخت بر مبنای نظریه تصویر گونگی مورد بررسی قرار دهد. تصویرگونگی در این پژوهش با بهره گیری از مدل ریگر (1998) از بُعد معنایی بررسی شده است. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای- توصیفی و میدانی صورت گرفت. در روش میدانی با استفاده از مصاحبه و مشاهده، اطلاعات مورد نظر جمع آوری شدند. طبقه بندی معنایی دوگان ساخت ها که در گویش لری دهلرانی بالغ بر 234 مورد، بود در جداولی مجزا، انجام و فراوانی آن ها تعیین گشت. طبقه بندی معنایی به تفکیک براساس مفاهیم جمع، تکرار، کودک، گسترش، شدت، تداوم، دلبستگی،کوچک، ناهمگونی، آشفتگی، کمال، تحقیر و تضعیف و مفاهیم پرکاربرد دیگری چون کاهش، افزایش و توزیع، انجام گردید و درپایان، اطلاعات جمع آوری شده، مورد تجزیه و تحلیل واقع شد تا بدین ترتیب ویژگی های معنایی دوگان ساخت، در گویش لری دهلرانی به عنوان یکی از گویش های جنوب غرب ایران در چارچوب نظریه تصویر گونگی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بررسی ها نشان داد که در گویش لری دهلرانی به استثنای مواردی که دوگان ساخت علامت "جمع" محسوب می گردد، انواع دوگان ساخت های تصویری وجود دارد، ولی میزان فراوانی انواع دوگان ساخت در این گویش یکسان نمی باشند. بدین ترتیب که مفهوم افزایش با فراوانی 51 مورد و مفاهیم کوچک و تحقیر هر کدام با فراوانی 2 مورد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان کاربرد را به خود اختصاص دادند.
۱۲.

تحلیل گفتمان انتقادی داستان حضرت موسی (ع) در قرآن کریم (براساس الگوی نورمن فرکلاف)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآنی سال بیست و چهارم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 59 - 82

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم داستان موسی (ع) نورمن فرکلاف گفتمان انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۰ تعداد دانلود : ۸۹۴
گفتمان انتقادی، نوعی روند تکوینی تحلیل گفتمان به شمار می رود که در آن با عبور از توصیف صِرف داده های زبانی، بر فرایندهای مؤثّر در شکل گیری گفتمان توجّه می شود. در همین راستا، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی و بر اساس الگوی تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، تلاش کرده به گفتمان کاوی انتقادی داستان حضرت موسی (ع) در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بپردازد و ضمن بررسی جنبه های ادبی و بلاغی داستان مذکور، گفتمان های غالب و مفاهیم ثانویه و پوشیده متن را که کمتر به آنها توجه شده، مورد بررسی قرار دهد. نتایج حکایت از آن دارد که در سطح تفسیر، بیشتر بر انتخاب واژگان و به خصوص جنبه استعاری آنها، کاربرد جملات منفی و خروج جملات پرسشی از معنای اصلی خود، و نیز لحن گفت وگوها تأکید شده است. نکته قابل توجّه در سطح تفسیر، غلبه گفتمان قدرت و اقتدارطلبی بر گفتمان مردمی و آزادی طلبانه است که در مقابل آن، گفتمانی الهی و ضد استکباری و انتقادی، قد عَلم می کند و خداوند متعال به عنوان راوی داستان به صورت مستقیم و یا در قالب سخنان شخصیت اصلی داستان، آن را به مخاطب ارائه می دهد و به این وسیله، گفتمان رسمی را که به صورت فرادستی و فرودستی بوده، به چالش می کشاند. در سطح تبیین نیز آثار گفتمان رسمی بر نهادهای اجتماعی و افراد آن مورد بررسی قرار گرفته و اینکه شاخصه های گفتمان رسمی چگونه در سخنان شخصیت های داستان و آینده آنان، تبلور می یابد.
۱۳.

بررسی ساختار گروه اسمی گویش کلهری از گویش های زبان کردی بر پایه نحو ایکس - تیره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۶ و ۵۷

کلیدواژه‌ها: گروه اسمی گویش کلهری نحو ایکس - تیره هسته گروه حرف تعریف وابسته های هسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۱ تعداد دانلود : ۵۲۸
در این مقاله بر اساس نظریه حاکمیت و مرجع گزینی که هگمن (1994) آن را در کتاب مقدمه ای بر حاکمیت و مرجع گزینی معرفی کرده است و بر طبق قواعد ایکس-  تیره، به بررسی نحوی گروه اسمی گویش کلهری از گویش های زبان کردی (وابسته به زبان های ایرانی شمال غربی) در مقایسه با زبان فارسی، پرداخته شد. در این چارچوب نظری، اسم به عنوان هسته، در گروه اسمی قرار می گیرد تا سازه بزرگتری تشکیل شود. عناصر دیگر نیز در کنار هسته گروه اسمی قرار می گیرند که وابسته های هسته خوانده می شوند. وابسته های اسمی در گویش کلهری، شامل وابسته های پیشین و وابسته های پسین هستند. وابسته های پیشین؛ عبارتند از: صفت اشاره، صفت شمارشی، ممیز، صفت پرسشی، صفت مبهم، صفت تعجبی، شاخص، صفت عالی و یکِ نکره. وابسته های پسین نیز شامل نشانه های معرفه و نکره، نشانه های جمع، صفت بیانی، گروه اضافه یا مضافٌ الیه، صفت شمارشی ترتیبی نوع دوم، گروه حرف اضافه ای، اسم ملکی، گروه بدلی و بند موصولی می باشند که به ترتیب خاصی و با توجه به نزدیکی و دوری از هسته گروه اسمی قرار می گیرند؛ به طوری که جابجایی هرکدام از جای اصلی خود، باعث بدساختی و نامفهومی گروه اسمی می شود.
۱۴.

ساختار سه لایه ای گروه تعریف در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: گروه تعریف لایه واژگانی لایه تعبیری لایة توصیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۲ تعداد دانلود : ۵۱۲
بررسی تناظر میان گروه های مختلف نحوی از دیرباز مورد توجه زبان شناسان بسیاری بوده است. در این بین تناظر میان گروه اسمی و گروه فعلی از اهمیت بیشتری برخودار بوده است. مقالة حاضر می کوشد تا چنین تناظری را در چارچوب مفاهیم نظری برنامة کمینه گرا بررسی کند. داده های ارائه شده نشان می دهند که گروه تعریف نیز همانند گروه فعلی از سه لایة متفاوت تعبیری، توصیفی و نقش های معنایی تشکیل شده است. این لایه ها در زبان فارسی نیز هم سو با سایر زبان ها وجود دارد که در هر لایه عناصر مختلفی متناسب با آن حوزه موجود می باشد. بدین ترتیب که در لایة تعبیری گروه تعریف، مشخصات مربوط به تعبیر گروه اسمی از جمله معرفه یا نکره بودن گروه اسمی مشخص می شود. در لایة دوم یا لایة توصیفی گروه های نقشی مختلف مانند گروه صفتی و یا گروه شمار قرار دارند که نقش توصیف گروه اسمی را به عهده دارند و در لایة واژگانی نیز نقش های معنایی مناسب به موضوعات اعطا می شود.
۱۵.

بررسی فرآیند ارتقاء اسم ملکی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی (پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی) دوره چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: اسم ملکی اعطای نقش معنایی گروه اسمی کوچک لایة واژگانی بازبینی مشخصه فرایند ارتقاء اسم ملکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۱ تعداد دانلود : ۹۵۸
در زبان فارسی، درون حوزة کسرة اضافه، گاه عنصری به نام اسم ملکی به عنوان گروه نحوی حامل نقش معنایی مالک حضور دارد که به دلیل بازبینی مشخصه، جابه جا می شود و به حوزة بالاتر می رود. در تحلیل های زبان شناختی آراء مختلفی از بودن یا نبودن حرکت عنصر ملکی ارائه شده است. در این مقالة می کوشیم با رویکردی مشخصه بنیاد، فرایند یاد شده را در چارچوب مفاهیم نظری برنامة کمینه گرا تبیین کنیم و تحلیلی همگون و متفاوت از انگیزة حرکت و جابه جایی این سازه ارائه دهیم. در این مقاله در تقابل با تحلیل قمشی (1997) و به پیروی از تحلیل ریتر (1991 و 1992) محل ترکیب اسم ملکی را مشخص گر گروه اسمی کوچک قرار می دهیم و سپس برای بازبینی مشخصة «+معرفه»، آن را به جایگاه مشخص­گر گروه تعریف ارتقاء می دهیم. بدین ترتیب به لحاظ رده­شناختی، زبان فارسی جزو زبان هایی قرار می گیرد که ساخت ملکی معرف مانند دارند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان