ناصر پوررضا کریم سرا

محیط رقابتی و پویای امروز پیوسته سازمانها را با چالشها و فرصتهای مختلف روبرو میسازد. برای کسب موفقیت در چنین شرایطی، سازمانها نیازمند چابکی هرچه بیشتر هستند و لازمه چابکی، شناخت، تحلیل و شفافیت فرآیندهاست. به عبارتی تعریف روالی مشخص در راستای اجرای فرآیندهای کاری، از الزامات بقای یک سازمان است. بر این مبنا نحوه معرفی آن به ذینفعان، تعریف روندی مشخص در راستای پاسخگو بودن سازمان از عملکرد خود و همچنین شناسایی مشکلات کاری و علل این مشکلات باید در سرفصل برنامههای سازمانی قرار گیرد. بهبود مستمر راهکاری موثر در راستای ریشهیابی علل مشکلات سازمانی است. این تحقیق به مطالعه رویکردهای نوین شفافیت و تعاریف ارئه شده در آن و همچنین، بررسی شاخصهای تعریفشده در جهان، ایران و در بخش مدیریت شهری کلان شهر تهران بخصوص در شهرداری تهران پرداخته است. شفافیت فرآیندی به عنوان روندی در راستای مشخص کردن مرحله به مرحله عملکرد واحدهای زیر مجموعه یک سازمان از الزامات مهم برای پایداری و بقای آن مجموعه به شمار می رود. سازمان ها باید در از عملکرد خود در مقابل تک تک ذینفعان پاسخ گو باشد. روند پاسخگویی از عملکرد در شهرداری تهران در بخش منابع نیروی انسانی و مالی به وسیله نظام بودجهریزی عملیاتی و سنجش سلامت اداری، مشخص شده است. بنابراین با طراحی یک الگوی شفافیت از تلفیق این دو نظام ارزیابی میتوان مرجعیت شهرداری تهران را در شفاف سازی و پاسخگو بودن عملکرد سازمانی را اثبات نمود. آنچه از نتایج حاصل میشود، روشن شدن مسیر صرف منابع ورودی در ارائه خدمات (خروجیها) بهینه به ذینفعان مجموعه و اثبات اثر بخشی سازمان در دستیابی به روند بهبود مستمر می باشد.

یکی از شاخصه های مهم رفاه اجتماعی، اوقات فراغت و چگونگی گذران آن است. فراغت، مفهوم بسیار پیچیده ای است که در متن زندگی افراد وجود دارد. این پدیده باید در بستر اجتماعی و فرهنگی خاص آن جامعه و طبقات مختلف شهری تعریف شود و نمی توان برای بررسی و تجویز راهکارهای مربوط به آن از نسخه واحدی استفاده کرد. مناسبات اجتماعی افراد جامعه ایران به ویژه جوانان تغییریافته و به اصطلاح مدرن شده است؛ به تبع این تغییر، مسئله ای به عنوان گذران اوقات فراغت برای این نسل مطرح می شود. نحوه گذران اوقات فراغت به مثابه سویهای پر رنگ از سبک زندگی در بین گروههای مختلف اجتماعی متفاوت است. هدف از انجام این تحقیق سنجش گرایش های فراغتی بانوان در سطح مناطق 1 و 15 و تبیین تفاوتهای سبکهای فراغتی در این دو گروه است. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و با نمونه 400 نفری از بانوان 15 سال به بالا مناطق 15 و 1 شهر تهران انجام شده است. نمونه های این تحقیق با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. بررسی و مقایسه ابعاد مختلف اوقات فراغت نشان میدهد بین فعالیت های فراغتی در جهت «تعالی دینی و معنوی»،«ارتباطات و همیاری اجتماعی» و «ورزش و آمادگی جسمی» بین شهروندان مناطق 1 و 15 تفاوت معنی داری مشاهده می شود. به گونه ای که شهروندان منطقه 1 در شاخص های ذکر شده از منطقه 15 بالاتر ارزیابی کرده اند. همچنین بین شاخص های فعالیت های هدفمندی و فعالیت ها در جهت پیوند خانوادگی در بین شهروندان مناطق یاد شده تفاوت معنی داری مشاهده نشده است.

شادمانی یا نشاط از جمله مفاهیمی است که در چند سال اخیر در حیطه روانشناسی رشد گسترش زیادی داشته و مدتی است که در جامعه شناسی به عنوان یکی از شاخص های توسعه مد نظر قرار گرفته است. شادمانی اجتماعی را می توان موتور محرکه توسعه دانست که در افزایش بهره وری نیروی انسانی نقش آفرینی می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر شادمانی جوانان شهر تهران صورت گرفته است. نمونه آماری شامل 380 نفر از جوانان شهر تهران می باشد که از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده اند. فرضیات پژوهش از طریق ضریب همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین امید به آینده، احساس امنیت اجتماعی، احساس مقبولیت اجتماعی، احساس اعتماد اجتماعی، عدالت توزیعی، فعالیت های گروهی، رضایت از زندگی، هدفمندی و شادمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. این متغیرها 69 درصد تغییرات واریانس شادمانی را تبیین می کنند و همچنین متغیر احساس مقبولیت اجتماعی با ضریب تاثیر 84/0 بیشترین تاثیر را بر متغیر وابسته شادمانی دارد.

تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم اجتماعی در مقاطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان که نتایج آن در این مقاله ارائه شده با این هدف انجام شده که به این پرسش پاسخ دهد که «در متون آموزشی علوم اجتماعی تا چه میزان به مفاهیم و پیام های مربوط به آب پرداخته شده است؟» برای پاسخگویی به این پرسش و انجام پژوهش پس از مطالعات نظری مقدماتی الگوی مورد نظر برای تحلیل محتوا استخراج و پس از تعیین روایی و پایایی الگو کار تحلیل آغاز شد. در این تحقیق، از روش تحلیل محتوا بهشکلتجزیهوتحلیلکمیاستفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، کتاب های علوم اجتماعی اول ابتدایی تا پایان دبیرستان بوده است. بر این اساس نمونه آماری با جامعه آماری برابر می باشد به بیان دیگر مطالب برای احصای دقت بیشتر در نتایج، تمام شماری شده است. یافته های حاصل از تحلیل محتوای متون کتاب های علوم اجتماعی، نشان می دهد میزان مطالب مربوط به آب بسیار کم بوده و از سوی دیگر تنها 2 مطلب در خصوص صرفه جویی و یک مطلب در زمینه استفاده بهینه در مصرف آب در کتاب های علوم اجتماعی منعکس شده است. بر این اساس به نظر می رسد برخی فصول کتب علوم اجتماعی در مقاطع تحصیلی مختلف به علت عدم توجه کافی به آموزش شیوه های مصرف بهینه آب نیاز به بازنگری مجدد دارد.

هدف این مقاله شناخت متغیرهای مؤثر بر سرانه مصرف آب و رابطه بین هر یک از این متغیرها است. این تحقیق از نوع پیمایشی است و جامعه آماری آن را شهروندان منطقه 3 آب و فاضلاب شهر تهران (مناطق 2 و 5 شهرداری) تشکیل می دهند. در فرایند گردآوری اطلاعات، ابتدا مصرف هر یک از مشتریان از طریق اطلاعات دریافتی از اداره آب و فاضلاب مشخص و سپس از طریق مراجعه به درب منزل 325 خانوار و پر کردن پرسشنامه پژوهشگرساخته به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد: بین نگرش به مصرف بهینه آب و مسئولیت پذیری با سرانه مصرف آب خانواده رابطه معنا داری وجود دارد. به بیان دیگر، با افزایش نگرش به مصرف بهینه آب و مسئولیت پذیری، سرانه مصرف خانواده کاهش می یابد. بین سایر متغیرها (اعتماد به شرکت آب و فاضلاب، آگاهی و دانش نسبت به مصرف آب، تبلیغات شرکت آبفا و اعتماد نهادی) با سرانه مصرف رابطه معناداری وجود ندارد.

هرگونه مداخله در شهر اثرات مثبت و منفی زیادی بر ابعاد مختلف زندگی شهروندان مانند کیفیت زندگی، سرمایه ی اجتماعی و... خواهد داشت. میدان های میوه و تره بار و هایپرمارکت ها نیز به عنوان پروژه های اقتصادی نوعی مداخله در زندگی شهری محسوب می شوند. تا کنون در ایران مطالعات منسجمی در باره ی سنجش تأثیرات مثبت و منفی این پروژه ها بر شبکه های اجتماعی محلی صورت نگرفته است. بر این اساس مساله ی پژوهش حاضر این بود که اثرات میدان های میوه وتره بار و هایپرمارکت در اجتماع محلی و بویژه در مناسبات و تعامالت اجتماعی محله ای مورد سنجش قرار دهد. در این پژوهش از دو روش بررسی اسنادی و پیمایش استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ی محقق ساخته است که از اعتبار صوری برخوردار است. جامعه ی آماری مراجعان به میدان میوه شهران و هایپراستار واقع در منطقه ی پنج شهر تهران است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر به دست آمد و دسترسی به افراد نمونه با نمونه گیری سیستماتیک صورت گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل نیز از آزمونهای تی مستقل و همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج آزمون تی مستقل حاکی از آن است که تعاملات اجتماعی در دو فضای میدان های میوه وتره بار و هایپراستار متفاوت است. به بیان دیگر شهروندان بر این باورند که بازارهای محلی میدان های میوه و تره بار تقویت کننده ی تعاملات اجتماعی است. در نهایت تعاملات در قالب شبکه های واقعی اجتماعی خود به عنوان بستری است که سرمایه ی اجتماعی سطح محله ای در آن متولد می شود.

در عصر کنونی، با توسعه ارتباطات جمعی، به خصوص ارتباطات رسانه ای، تأثیر و توسعه هویت شخصی و نظام اجتماعی، تا حد موازین و معیارهای جهانی و عام صورت گرفته است. بنابراین، هم بر اولویت های ارزشی جامعه و هم بر درجه وفاق ارزشی جامعه در سامان دهی نظام رفتاری جامعه مؤثر خواهدبود. به تعبیر دیگر، شکل گیری فرآیند «خاصیت زدایی» و «معنازدایی» از نظام ارزشی و بسترهای مولّد آن، هم در کانون های رسمی نهادی سیستمی و هم کانون های غیررسمی مانند زیست بوم فرهنگی، محلّی شده است. در این پژوهش، با استفاده از شیوه مطالعه اسنادی و کتابخانه ای به بررسی نظری رابطه رسانه و شبکه های اجتماعی از یک طرف و فرآیند تعاملی و تحوّلی آن بر نظام کنش اجتماعی و هویتی در سطح خرد و کلان می پردازیم و با رویکرد تحلیلی، تأثیرات عینی و ذهنی ظهور رسانه های نوین را به عنوان مرکز قدرت خودگردان نظام ارزشی، که موجب تقویت شخصی سازی امر اجتماعی در چارچوب فضای رسانه ای جهانی شده است، بررسی می کنیم.

اعتماد اجتماعی یکی از جنبه های مهم روابط انسانی و زمینه ساز همکاری  و مشارکت میان اعضای جامعه است. دراین  پژوهش به بررسی تاثیر ابعاد اعتماد اجتماعی  بر مشارکت  پرداخته شده است..