فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۲۶۱ تا ۲٬۲۸۰ مورد از کل ۴٬۲۲۷ مورد.
منبع:
گردشگری و توسعه سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۹)
155 - 137
حوزههای تخصصی:
در مطالعات گردشگری، انگیزه عاملی بسیارمهم در رفتار گردشگران برای انتخاب مقصد درنظر گرفته می شود. در این مطالعه شناسایی انگیزه ها و اهداف گردشگران، در سفر زیارتی پیاده روی اربعین به کربلا، هدف عمده بوده است. تحت تأثیر انگیزه ها، گردشگران انتظارات متفاوتی از محصولات سفر دارند که، در این سفر خاص، انگیزه های معنوی و کشش دورنی در انتخاب مقصد بسیار تأثیرگذار بوده است. به منظور مطالعه کیفی، برای طبقه بندی انگیزه ها و اهداف زائران بر این سفر، روش مطالعه موردی تک ابزاری استفاده گردیده است. به منظور جمع آوری داده ها، تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته با بیست نفر از افرادی که ، در سال های 95 92، تجربه پیاده روی اربعین را از مسیر نجف تا کربلا داشته اند انجام گرفته است. تحلیل داده ها بر اساس مضمون های به دست آمده از ترکیب میان موردی بوده است. احساسات دورنی و اعتقادات مذهبی دو عامل عمده تصمیم به سفر بوده که هر یک، از ترکیب مضمون های چندی، به دست آمده است. بر اساس داده های به دست آمده، معنویات و رهایی از تعلقات مهم ترین انگیزه زائران بوده است. کشش معنویِ عشق به امام حسین که در شیعیان وجود دارد تمام مشکلات سفر را قابل تحمل ساخته و هرساله جمعیت زائران روبه افزایش است.
مدیریت و برنامه ریزی گردشگری ادبی
منبع:
گردشگری و اوقات فراغت دوره ۳ بهار ۱۳۹۵ شماره ۴
55 - 60
حوزههای تخصصی:
آثار و زندگی نامه هنرمندان، نویسندگان و شاعران از زمان های بسیار دور گردشگران را به سمت مکان های مرتبط با زندگی، آثار و قهرمانان آثار این نویسندگان و شاعران جلب کرده است. گردشگری ادبی نوعی از گردشگری فرهنگی است که در حیطه گردشگری میراث دسته بندی می شود. گردشگری ادبی فرایند بازدید از مکان ها و جاذبه هایی است که با نویسندگان و شاعران و آثار آنها پیوند دارند. این پژوهش از نوع توصیفی و کتابخانه ای است که به موضوع مدیریت و برنامه ریزی گردشگری ادبی می پردازد. این پژوهش ابتدا به معرفی مفاهیم گردشگری ادبی، گردشگر ادبی و تأثیر ادبیات بر گردشگری می پردازد، سپس مدیریت و برنامه ریزی مکان های مقصد گردشگری ادبی را بررسی نموده و به معرفی مفاهیم مربوط به انگاره گردشگری مقصد ادبی می پردازد.
اثرات گردشگری مذهبی بر توسعه اقتصاد محلی (مورد مطالعه: روستای امام زاده هاشم، دهستان سراوان، شهرستان رشت)
منبع:
گردشگری و اوقات فراغت دوره ۳ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۷
76 - 91
حوزههای تخصصی:
گردشگری در دهه های اخیر به عنوان یکی از مهمترین فعالیت های جهان تبدیل شده، و علی رغم تمامی اتفاقات همواره رشد سریعی در توسعه اقتصادی جوامع و مناطق مختلف ایجاد کرده است. گردشگری مذهبی نیز یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در سراسر جهان است. جاذبه های مذهبی، زیارتگاهها و اماکن مقدسه هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جلب می کنند. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات گردشگری مذهبی بر توسعه اقتصاد محلی انجام شده است. این تحقیق از نوع کاربردی است که به روش مطالعات میدانی و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، مردم روستای امام زاده هاشم می باشد. براساس فرمول کوکران تعداد 223 نفر به عنوان نمونه تحقیق مشخص و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون دوجمله ای استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که با توجه به موقعیت روستای امام زاده هاشم و زیارتگاه و امکانات موجود در آن باعث رونق گردشگری مذهبی گردیده و توسعه گردشگری موجب اشتغالزایی، افزایش درآمد، متنوع سازی اقتصاد روستایی، کاهش بیکاری و فقر در روستای امام زاده هاشم شده است، بنابراین نتیجه می گیریم که گردشگری مذهبی در توسعه اقتصاد محلی و کاهش فقر موثر می باشد.
مخاطرات محیطی و تلاش برای کاهش اثرات آن با تأکید بر تعاونی های تولید روستایی (مطالعه موردی: روستای قورتان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بلایا و مخاطرات محیطی از دیرباز به عنوان مخرب ترین عوامل آسیب رسان به انسان، جامعه و زیستگاهش مطرح بوده است. در این زمینه تشکیل مدیریتیِ توانمند اعمال روش های صحیح و مناسب جهت کنترل وضعیت بحرانی تا حد زیادی می تواند میزان خسارت وارده را کاهش دهد. مطالعة حاضر درصدد بررسی وضعیت مخاطرات محیطی موجود در منطقه و چگونگی تلاش در جهت کاهش اثرات آن از طریق تعاونی تولید روستایی ارگ رو دشت در روستای قورتان است. جامعة آماری این پژوهش، اعضای تعاونی تولید ارگ رو دشت می باشند که پرسشنامه ها بین 100 نفر از اعضای هیئت مدیرة تعاونی توزیع شد. برای دست یابی به اهداف تحقیق، از روش های اسنادی، میدانی و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان و پایایی آن با آلفای کرونباخ (78%) تأمین شد. تجزیه و تحلیل پرسشنامه با استفاده از آمار توصیفی، آزمونTتک نمونه ای و معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاکی از این است که خشکسالی و فرسایش رودخانه ای به ترتیب بزرگ ترین مخاطر ة طبیعی موجود در منطقهاست. در میان مخاطرات انسانی ناشی از خشکسالی در روستای قورتان به ترتیب شیوع بیماری و امراض، کشمکش و اختلاف بین افراد و نیز مهاجرت روستاییان بیشترین تأثیر در منطقه را داشته است. نتایج حاصل از آزمونTتک نمونه ای، اقدامات شرکت تعاونی تولید روستایی ارگ رو دشت در جهت مقابله با خشکسالی و نیز فرسایش رودخانه ای با احتمال 95 درصد معنی داری، بالاتر از حد متوسط ارزیابی شدند.
تحلیل سازوکارهای منجر به برداشت آب رودخانه هیرمند در افغانستان با تأکید بر پروژه دولت سازی در آن کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
رودخانه هیرمند از شمال شرق کشور افغانستان سرچشمه گرفته و پس از طی مسیری نسبتاً طولانی در آن کشور به سمت ایران جاری می شود. اسناد و مدارک تاریخی حاکی از آن است که علاوه بر عامل هیدرولوژیکی یا همان ریزش های جوی به صورت برف و باران، عوامل منطقه ای، توسعه ای و بین المللی زیادی بر روی برداشت آب در کشور افغانستان و به تبع آن کاهش آورد رودخانه هیرمند به سمت ایران تاثیرگذارند. یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر برداشت آب رودخانه هیرمند در کشور افغانستان نقش سیاست های کشورهای خارج از حوضه آبریز آن رودخانه، در افزایش انگیزه و توان عملیاتی کشور افغانستان در برداشت آب رودخانه هیرمند در آن کشور می باشد. نقش این عامل در برداشت آب در کشور افغانستان که از آن در ادبیات نوین مدیریت آب های مرزی تحت عنوان نقش بازیگر سوم نام برده می شود، در این مقاله مورد تحلیل قرار گرفته است. به دنبال تحلیل نقش عامل بازیگر سوم در برداشت آب رودخانه هیرمند در کشور افغانستان پس از حادثه 11 سپتامبر، به عنوان تأثیرگذارترین واقعه سیاسی و بین المللی در آن کشور، پروژه دولت سازی توسط ایالات متحده در کشور افغانستان با تمرکز بر نقش آن در برداشت آب رودخانه هیرمند مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا با استناد به آمار و ارقام بین المللی منتج از پروژه دولت سازی نقش آن پروژه در برداشت آب رودخانه هیرمند در کشور افغانستان، با ارائه سه سناریو توصیفی از تأثیر پروژه دولت سازی در برداشت آب وسپس تبدیل آنها به ارائه ای کمی از مهار آب رودخانه هیرمند در آن کشور تبیین می شود.
واکاوی تغییرات کمّی آب قنات و تأثیر آن بر سطح زیرکشت زراعت آبی شهرستان لنجان طی سال های آبی (1391-1370)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
قنات یکیازپیچیده ترین فنون ابداعی بشر برای استخراج منابع آب زیر زمینی درمناطقخشکو نیمه خشکاستکهبرایآب رسانیدرمناطقکمآبوحتیبدونآببه وجودآمدهاست. قنات ها در شهرستان لنجان علی رغم دسترسی مردم این شهرستان به آب رودخانه زاینده رود از اهمیت فراوانی برخوردار است و در این منطقه از رشته قنات هایی جهت آبیاری سطوح زیر کشت استفاده می شود. روش پژوهش این مطالعه «توصیفی-تحلیلی» است و اطلاعات از منابع، اسناد کتابخانه ای و سازمان های مرتبط تهیه شده است. در این پژوهش سعی شده تغییرات کمّی آب قنات های منطقه و وضعیت کاهش سطح زیر کشت زراعی آبی مرتبط با تغییر تخلیه آب قنات های شهرستان لنجان مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام این مطالعه داده های آماری گردآوری شده با استفاده از مدل امتیاز استاندارد پردازش شده است. در ادامه داده ها بر اساس هدف مطالعه، با استفاده از مدل رگرسیون خطی سری های زمانی،نمودارهای هیدروگراف و روش همبستگی تجزیه و تحلیل شده است. نتایج مطالعه نشان داد که میزان تخلیه آب قنات های شهرستان لنجان طی دوره آماری گذشته به ویژه در سال های خشکسالی روند کاهشی داشته است. به طوری که تعدادی از قنات ها در سال آبی 1390-1389 به طور کامل خشک شده است. هم چنین کاهش سطحزیرکشترابطه مستقیمیبامیزان تخلیه آبقنات هابا ضریب معناداری (001/0sig=) و ضریبهمبستگیبه مقدار 69/0 داشته است.
بررسی متغیرهای موثر بر قدرت علمی و فناوری و ارائه مدل ارزیابی قدرت علمی و فناوری کشورها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
قدرت ملی، دارای منابع و سرچشمه های متعددی از جمله علم و فناوری است. این مؤلفه قدرت ملی به دلیل کارکرد بستر ساز آن در تولید و تقویت سایر ابعاد قدرت، همانند قدرت اقتصادی، نظامی و... از نقش کلیدی و مهمی در این عرصه برخوردار است. ازاین رو، این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای و پژوهش میدانی به دنبال پاسخ به این سؤال است که: مهم ترین متغیرها و شاخص های شکل دهنده به قدرت علمی و فناوری کشورها کدام اند. یافته ها و نتایج پژوهش شامل دو بخش مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. بر این اساس، ابتدا در بخش مطالعات کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر مهم ترین شاخص ها و متغیرهای مؤثر بر قدرت علمی و فناوری کشورها استخراج گردید و با توجه به ماهیت و نقش آنها، این متغیرها در قالب شش عامل (فاکتور) نیروی انسانی، مالی و اقتصادی، میانجی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، برونداد علمی و عملکرد در علوم استراتژیک، طبقه بندی گردیدند. در بخش مطالعات میدانی، نیز پرسشنامه ای در قالب ۶ فاکتور و ۱۰۲ شاخص به دو زبان فارسی و انگلیسی طراحی گردید و در اختیار صاحب نظران داخلی و خارجی قرار گرفت. بر اساس تجزیه وتحلیل پرسشنامه ها، مهم ترین متغیرها و شاخص های قدرت علمی و فناوری شناخته شد و همچنین اولویت بندی فاکتورهای شش گانه نیز مشخص گشت. بر این اساس، فاکتورهای مالی -اقتصادی، نیروی انسانی و برونداد علمی و نوآوری به ترتیب اولویت اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. درنهایت با توجه به یافته های کتابخانه ای و میدانی، مدل مفهومی پیشنهادی ارزیابی و سنجش قدرت علمی کشورها در قالب ۶ فاکتور و ۴۴ متغیّر طراحی گردید.
ارائه چارچوبی برای ارزیابی محصولات گردشگری خلاق در چارچوب کارت امتیازی متوازن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۸)
17 - 34
حوزههای تخصصی:
گردشگری خلاق در ابتدا به عنوان یک گردشگری دنج مطرح شد که عبارت بود از نوعی گردشگری که به گردشگران این امکان را می دهد تا پتانسیل خلاقانه خود را توسعه بخشند. با توسعه گردشگری خلاق، قلمرو و تنوع گردشگری تحت پوشش آن، گسترش می یابد، به طوری که اخیراً این مفهوم به کلیه فعالیت های خلاقانه دانش بنیانی اطلاق می گردد که محصولات فرهنگی، مفاهیم خلاق و تجربیات ناملموس و معنادار تولید می نماید. باوجود اینکه گردشگری خلاق دارای پتانسیل بالایی برای خلق ارزش می باشد، اما تحقیقات مدیریتی کمی در این زمینه صورت گرفته است؛ بنابراین این پژوهش درصدد است تا یک چارچوب مدیریتی برای امکان سنجی محصولات گردشگری خلاق، فراهم نماید.این پژوهش برای پاسخ به این سوالات طراحی شده است: چه شاخص هایی برای ارزیابی و معرفی محصولات گردشگری خلاق ضروری است؟ و وزن و اهمیت هریک از این شاخص ها در چارچوب کارت امتیازمتوازن چیست؟ با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به عنوان روش کیفی در مرحله اول و روش غربالگری فازی و تحلیل سلسله مراتب فازی به عنوان روش های کمی در مرحله دوم، استراتژی تحقیق آمیخته به خدمت گرفته شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل اساتید دانشگاهی، دست اندرکاران و متصدیان در زمینه گردشگری می باشد که نمونه آن شامل 8 متخصص به صورت هدفمند است. این مطالعه، 56 شاخص را برای تشکیل مدل ارزیابی محصولات گردشگری خلاق، پیشنهاد می کند که وزن ابعاد مدل طراحی شده به ترتیب اهمیت عبارت است از، بُعد مشتری با 292/0، بُعد مالی با 279/0، فرآیندهای داخلی کسب وکار، 215/0 و رشد ویادگیری،214/0 و بنابراین یافته های تحقیق حاکی از آن است که گردشگری خلاق، گردشگری مشتری محور می باشد.
تاثیر درآمدهای گردشگری برجذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی مطالعه موردی: 23 کشور جهان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۹)
79 - 97
حوزههای تخصصی:
امروزه توسعه ی گردشگری مورد توجه برنامه ریزان اقتصادی دولتی و خصوصی همه کشور ها قرار گرفته است. بسیاری از کشور ها به صورت فزاینده ای به این حقیقت پی برده اند که برای بهبود وضعیت اقتصادی خود باید در صدد یافتن راه های تازه ای برای افزایش درامدهای خود برآیند. توسعه ی صنعت گردشگری به ویژه برای کشور های در حال توسعه که با معضلاتی همچون میزان بیکاری ، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند ، از اهیت زیادی برخوردار است. در کشور های که برای توسعه اقتصادی با محدودیت منابع داخلی روبرو باشند استفاده از منابع خارجی برای سرمایه گذاری و افزایش درامد های توریسم امری ضروری است. لذا با توجه به اهمیت موضوع دراین مقاله به بررسی اثر درامدهای گردشگر بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی 23 کشور عضو چشم انداز را مورد مطالعه قرار داده ایم . بدین منظور با استفاده از روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی در یک نمونه شامل 23 کشور طی دوره 2012- 2014 اثر درامدهای گردشگر به همراه سایر متغیرهای تاثیر گذار بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بررسی شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو نشان می دهد که اثر درامد یاد شده بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی مثبت و معنی دار است. همچنین درجه باز بودن اقتصاد و تولید ناخالص داخلی سرانه بر میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثرمثبت و معنی دار،اما میزان تورم بر سرمایه گذاری اثر منفی و معنی دار دارد .
Rebalancing of Iran’s Regional Role in U.S Policy(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Rebalancing of Power is one of the most important subjects for international and national security in U.S policy toward Iran and other regional actors. President Trump attempts to change U.S regional policy based on offshore balancing in Persian Gulf and Middle East. This approach concentrated on promotes U.S national interest. Trump’s policy will effect on regional structure of international politics. Barak Obama policy toward Iran concentrated on negotiation and engagement process for promote Iran’s position in regional and international politics. Obama foreign policy team argues that politics and international relations depended on Iran’s role in regional balancing of power. Geopolitical approaches emphasized on Trump interaction of geography and strategy. Trump’s team argues that defense and security policy depended on how U.S policy and regional countries collaborates their goals and interests. Trump’s foreign policy team has systematically tried, significant rapprochement among the Persian Gulf states on the issue of security almost impossible. For these reasons, a collective regionally crafted security arrangement that includes littoral states on Iran.
بررسی پتانسیل کارآفرینی گردشگری فرهنگی در جامعه عشایر قشقایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۹)
62 - 78
حوزههای تخصصی:
کوچ نشینی کهن ترین شیوه زیست بشر است که پا برجا بودن آن تا عصر حاضر از بزرگ ترین جاذبه های این شیوه معیشت است. دیدنی های زندگی کوچ نشینی می تواند جذابیت های بسیاری برای گردشگران داخلی و خارجی داشته باشد و به صنعت گردشگری کشور کمک کند، اما امروزه تغییر نگرش در زندگی کوچ نشینی و عشایری، نبود فرصت های اقتصادی، مشکلات فرهنگی و زیست محیطی، شکست پیوندهای اجتماعی و مشکلات این نوع زندگی از یک طرف و رشد و توسعه کشور از سوی دیگر هر روز عرصه را بر کوچ نشینان تنگ تر و آنان را برای ادامه این شیوه زیستی دل زده می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پتانسیل های کارآفرینی گردشگری قومی انجام شده است تا با شناسایی این پتانسیل ها، زمینه ای برای بهره گیری از آن ها برای کارآفرینی و اشتغال زایی، درآمدزایی و در نهایت فرصتی برای احیا آداب ورسوم و بهبود وضعیت معیشت مردم عشایر قشقایی از طریق گردشگری قومی فراهم گردد. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از ابزارهای مصاحبه و مشاهده انجام شده است. مصاحبه با تعداد یازده نفر از کارآفرینان گردشگری عشایری به روش گلوله برفی انجام پذیرفت. مشاهده نیز از دو تیره عشایری گردشگر پذیر به صورت مشارکتی به عمل آمد. در نهایت نتایج تحلیل ها نشان داد که تمام اجزای زندگی عشایری پتانسیلی برای کارآفرینی گردشگری هستند. بر اساس نتایج مصاحبه ها گردشگری عشایری موجب اشتغال زایی، احیای پوشاک، مهارت های تولید سنتی و صنایع دستی می شود، اما مشاهدات نشان داد که گردشگری عشایری برخلاف انتظار موجب اشتغال زایی و کسب درآمد نشده است. همچنین گردشگری عشایری بر احیای پوشاک، صنایع دستی و تولیدات بومی تأثیر چندانی نداشته است.
پیامدهای تعارض مالکیت بر بهره برداری از اراضی کشاورزی (مطالعة موردی: بخش ماهیدشت شهرستان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: مقاله حاضر با هدف شناسایی تأثیر تعارض های حقوقی مالکیت اراضی زراعی بر کیفیت بهره برداری از اراضی کشاورزی در بخش ماهیدشت انجام گرفته است. شناخت این پیامدها ضمن روشن کردن اهمّیت آن ها در اقتصاد روستایی، زمینه مناسبی برای برنامه ریزان در راستای ارائه راه کارهای مفید در مقابله با عوارض منفی این مسأله خواهد بود.
روش: پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و تکیه بر داده های اسنادی و میدانی انجام گرفته است. مؤلفّه های مورد مطالعه عبارت اند از: درآمد و سرمایه گذاری، مشارکت و اشتغال، الگوی کشت، مدیریت زمین و فرآیند تولید. بهره برداران زراعی بخش ماهیدشت، جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند که با استفاده از روش قضاوتی ۲۰۰ بهره بردار زراعی به عنوان حجم نمونه انتخاب و در دو گروه ۱۰۰ نفری درگیر تعارض ملکی زراعی و بدون تعارض ملکی زراعی در ۸ روستای بخش با ابزار پرسش نامه مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد، تعارض مالکیت زراعی در همه مؤلّفه های یادشده، تأثیر منفی بر بهره وری کشاورزی گذاشته است. گروه های مورد مطالعه از نظر این مؤلّفه ها دارای تفاوت معناداری با سطح اطمینان ۹۹ درصد هستند. در صورتی که تفاوت معناداری میان روستاهای مورد مطالعه تأیید نشده است.
محدودیت پژوهش: نبود مبانی نظری و پیشینه کافی مرتبط با موضوع پژوهش به عنوان محدودیت مطرح است.
راه کارهای عملی: اصلاح نظام ارث بری با استفاده از نظر فقها و حقوق دانان از یک سو و نیز اقداماتی نظیر کاهش دیوان سالاری و زمان رسیدگی در بررسی این گونه دعاوی از سوی مراجع قضایی، ترویج و توسع یکپارچه سازی اراضی زراعی و توسعه تعاونی های تولید می تواند در این زمینه راه گشا باشد.
اصالت و ارزش: سیاست گذاران و برنامه ریزان مسائل روستایی و نیز اداراتی نظیر جهاد کشاورزی و دادگستری که به صورت مستقیم با امور روستا و دعاوی حقوقی کشاورزان در ارتباط هستند، می توانند از نتایج تحقیق حاضر در راستای برنامه های خود استفاده کنند.
تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران و عمان در قبل و بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
روابط ایران و عمان چه در دوره قبل و چه بعد از انقلاب اسلامی کمتر از قاعده کلی روابط با اعضای شورای همکاری خلیج فارس تبعیت کرده به گونه ای که این رابطه حتی در اوج قطب بندی منطقه ای همچنان حفظ شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانه ای در نظر دارد به چرایی ثبات در روابط تهران و عمان بپردازد. فرضیه این پژوهش این است که اشتراکات تاریخی- فرهنگی در قالب وجود مذهب اباضیه در عمان و تشیع در ایران و تاریخ و فرهنگ مشترک در کنار ژئوپلیتیک تنگه هرمز و رویکرد اعتدال گرایانه سلطان قابوس، موجب نوعی روابط پایدار شده است. از این رو برای توضیح روابط دو کشور، نظریه سازه انگاری مورد استفاده قرار خواهد گرفته است.
آمایش ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی مناطق مرزی جنوب شرق کشور و راهبردهای توسعه ی آن مطالعه ی موردی: استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مرزهای ایران به عنوان گلوگاه های ارتباطی، با دارا بودن ظرفیت های ژئوپلیتیک فوق العاده اقتصادی، امنیتی، دسترسی، ارتباطات منطقه ای و بین المللی واجد کارکردهای تولیدکننده ی قدرت در کشور می باشند. عدم توسعه یافتگی و وجود شکاف رفاهی میان شهرهای مرزی با شهرهای مرکزی که نوعی حاشیه و متن را ایجاد کرده است، بر ضرورت آمایش سرزمینی این مناطق می افزاید. در این راستا، هدف از این پژوهش، بررسی مؤلفه های تأثیرگذار بر شرایط ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی مناطق مرزی جنوب شرق کشور و تأثیرات آنها بر آمایش و توسعه ی سرزمین است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و حجم نمونه 85 نفر از کارشناسان و متخصصان بر اساس روش نمونه گیری تصادفی و سیستماتیک بوده و شاخص های بررسی مؤلفه های ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی استان، 22 شاخص اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده است. بر اساس نتایج حاصل از مدل تحلیل مسیر، متغیّرهای ژئواکونومیک با میزان 764/0 دارای بیشترین تأثیرات در کاهش دوگانگی منطقه ای و کاهش شکاف مرکز- پیرامون بوده اند؛ اما متغیّرهای ژئوپلیتیک قومی - مذهبی با میزان 538/0- دارای اثر منفی و کاهنده بر آمایش استان بوده است که بیشترین تأثیر آنها نیز از طریق تأثیرات مستقیم می باشد. در عین حال گسترش تنش های قومی که همواره به علت تحریکات قدرت های فرامنطقه ای و تحت تأثیر عوامل نزدیکی با مرز و متأثر از آن سوی مرزها است، منجر به ایجاد ناامنی در منطقه شده و این عوامل تمام فرصت های موجود در منطقه در زمینه ی توسعه ی اقتصادی را از بین می برد که در این راستا راهبردهایی جهت آمایش و توسعه ی مطلوب سرزمینی در این منطقه در متن اصلی مقاله ارائه شده است.
زمان ومکان ابزار هویت سازی در منش مبشران وحی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه نقش هویت در معماری هندسه رفتار فردی و اجتماعی برای دانشمندان علوم جغرافیایی و اجتماعی موضوع انکارناپذیری است؛ بنابراین پژوهش های متعددی برای دستیابی به شیوه هایی که بتواند این موضوع را محقق کند در دستور کار محققان قرارگرفته است. معماری رفتار بشری فرایند بسیار پیچیده ای است که برای دستیابی به آن شگردهای گوناگون لازم است. این فرایند یکی از شاخصه های اصلی در هدایت رفتارهای انسان و یا جوامع است و بدون تردید از جمله ابزار و لوازم همگرایی جوامع بشری، هویت بخشیدن به آنها و در نهایت همسویی و همدلی برای تحقق آرمان های مشترک است. به عبارت دیگر همواره در طول تاریخ، راهبری و معماری رفتاری جوامع بشری در گرو هنر کسانی بوده است که توانسته اند دیگران را با خود همسو و همرفتار کنند. مبشّران وحی از جمله افرادی بوده اند که در ایجاد هویت های فردی و جمعی موفق تر از دیگران عمل کرده اند. اگرچه ابزار هویت سازی مبشّران وحی به غیر از مؤلفه های زمان و مکان در عوامل دیگری چون مهندسی نرم رفتار نیز مشاهده می شود، این عوامل به عنوان یک سیاست راهبردی وابزاری تأثیرگذار در هویت سازی عملکرد آنها بازتاب دارد. این مقاله که برگرفته از یک طرح مشترک تحقیقی در دانشکده معارف قرآن و عترت و دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان است با تکیه بر روش شناسی تحلیلی سینماتیک سعی در بازشناسی تکنیک های زمانی و مکانی که مبشّران وحی از آنها استفاده کرده اند، دارد. نتایج برگرفته از این تحقیق نشان می دهد که: * مبشّران وحی، زمان و مکان را به عنوان ابزاری راهبردی در هویت سازی جوامع به کار گرفته اند. *تقدس بخشی از ویژگی های بنیادی هویت سازی در تکنیک های مبشّران وحی است.
بومی سازی شاخص های مدیریت کارآفرینی پایدار گردشگری در هتل های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال پنجم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۷)
26 - 44
حوزههای تخصصی:
مفهوم پایداری در صنعت گردشگری مفهومی اثرگذار و بحث برانگیز در چند دهه اخیر در سراسر جهان بوده است. سازمان ها و شرکت ها غالبا به عنوان عاملان اصلی ایجاد مسائل زیست محیطی و اجتماعی و در نتیجه منشأ ناپایداری در جامعه شناخته می شوند. هتل ها نیز به عنوان یکی ازبخش های مهم صنعت گردشگری آثار مختلفی برمحیط برجای می گذارند اما مظاهر پایبندی به اصول توسعه پایداردربین کسب وکارهای مختلف صنعت گردشگری و از جمله هتل ها در ایران، چندان گسترده نیست. بسیاری از نویسندگان متأخر، کارآفرینی را موتور محرکه توسعه پایدار دانسته و معتقدند قدرت نوآورانه کارآفرینی، انقلاب صنعتی بعدی و آینده ای پایدارتر را به همراه خواهد داشت. اما مفهوم پایداری بسیار پیچیده است و عملیاتی کردن و سنجش میزان پیشرفت در مسیر پایداری در همه حوزه ها بسیار دشوار بوده و نیازمند تدوین شاخص های دقیق و سازگار ومناسب است. بنابراین، مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که فرایند بومی سازی شاخص های مدیریت کارآفرینی پایدار در هتل های ایران چگونه است؟ بدین منظور بااستفاده از روش توصیفی-تحلیلی وپیمایش ونظرخواهی ازاستادان، خبرگان و متخصصان، به شیوه دلفی به ارائه شاخص ها و معیارهای مناسب (بومی شده) برای اندازه گیری پیشرفت به سوی کارآفرینی پایداردرهتل های ایران پرداخته شده است. براساس یافته های تحقیق درمجموع 56 شاخص، معرفی گردید که از آن میان، 19 شاخص معرف پتانسیل های کارآفرینی و پایداری، 4 شاخص معرف قصد و نیت، 11 شاخص در بعد اقتصادی، 6 شاخص در بعد اجتماعی، 8 شاخص در بعد زیست محیطی و 8 شاخص نیز در بعد نهادی شناسایی شدند که متناسب با شرایط کسب و کارهای گردشگری از جمله هتل ها در ایران هستند.
واکاوی چالش های فراروی صنعت سفال شهر لالجین با به کارگیری تئوری بنیانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اهداف: صنعت سفال شهر لالجین که به عنوان یکی از مهم ترین نقاط تولید سفال در کشور به شمار می رود با مشکلات عمده ای روبروست، به طوری که در سال های اخیر بسیاری از تولیدکنندگان دیروزی به مشاغل دیگری روی آورده اند و یا تبدیل به واردکننده و فروشنده شده اند. از این رو هدف از مطالعه حاضر، ارائه تصویری روشن از چالش های فراروی صنایع دستی این منطقه در قالب یک مدل، با استفاده از روش تئوری بنیانی است. روش: رویکرد کلی تحقیق، کیفی است. جامعه مورد مطالعه شامل سفالگران و کارشناسان خبره در زمینه سفالگری و صنایع دستی می باشد. فرآیند نمونه گیری به صورت هدفمند و ضابطه مند بر اساس تسلط و آگاهی افراد به موضوع با استفاده از تکنیک گلوله برفی انجام شد. روش اصلی گردآوری داده های تئوری بنیانی، مصاحبه عمیق با جامعه مورد مطالعه بود که پس از مصاحبه با ۳۰ نفر از افراد (۱۰ نفر از کارشناسان و ۲۰ نفر از سفالگران) اشباع تئوریک حاصل شد. در این تحقیق برای اطمینان از روایی و پایایی داده ها علاوه بر حساسیت نظری محقق در گردآوری داده ها، از معیارهای خاص پژوهش کیفی شامل مقبولیت و قابلیت تأیید استفاده شده است. یافته ها/نتایج: پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها از طریق تحلیل محتوایی طی مراحل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی طبقه بندی گردیدند و در نهایت مدل چالش های فراروی صنعت سفال منطقه لالجین استخراج گردید. بر اساس نتایج به دست آمده صنعت سفال لالجین با ۹ مشکل عمده مواجه است که عبارت اند از: مشکلات مربوط به تجهیز منابع و مواد اولیه مورد نیاز، مشکلات فنی و تکنولوژیکی، مشکلات ساختاری و زیربنایی، مشکلات مربوط به تبلیغات و اطلاع رسانی، مشکلات حقوقی و قانونی، مشکلات اجرایی و مدیریتی، مشکلات مالی واعتباری، مشکلات آموزشی، ترویج و تحقیق و مشکلات مربوط به نظام عرضه و بازایابی.
پهنه بندی گذرگاه های بهمن خیزاستان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از مخاطرات تهدیدکننده نواحی کوهستانی، بهمن برفی است. این مقاله باهدف پهنه بندی این نواحی در استان کردستان تدوین شده است. ابتدا از گذرگاه های بهمن خیز بازدید میدانی به عمل آمد و مختصات آن ها برداشت گردید. معیارهای زمینی شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، تحدب و تقعر، فاصله از جاده و کاربری اراضی بر اساس پیشینه مطالعات انتخاب شدند. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی لایه لازم برای هر معیار تهیه شد. مقایسه زوجی بر روی معیارها انجام گرفت و وزن آن ها به دست آمد. وزن به دست آمده برای همپوشانی لایه ها از دو روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) به دست آمد. نتایج نشان داد که به طورکلی مدل های فوق در پهنه بندی مناطق مستعد پدیده بهمن موفق بودند. بر اساس نقشه حاصل از سلسله مراتبی 13 دامنه از 30 دامنه بازدید شده در منطقه بسیار پرخطر قرار گرفتند و 17 دامنه در منطقه پرخطر واقع شدند. بر اساس نقشه حاصل از فرایند تحلیل شبکه ای 12 دامنه از 30 دامنه بازدید شده در منطقه بسیار پرخطر قرار گرفتند و 18 دامنه در منطقه پرخطر واقع شدند. در مدل سلسله مراتبی تعداد 198 آبادی در پهنه کم خطر و 20 آبادی در پهنه بسیار خطرناک واقع شدند. همچنین در مدل شبکه ای تعداد 184 آبادی در پهنه کم خطر و 23 آبادی در پهنه بسیار خطرناک قرارگرفتند
مسئله کردی در روابط ایران و ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در فراز و نشیب روابط ایران و ترکیه، مسئله کُردی آثار و پیامدهای داخلی و منطقه ای آشکاری داشته است. ملاحظات ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی ایران و ترکیه از دهه 1990 به بعد، آشکارا با نیازهای اقتصادی دو کشور پیوند یافته است. این نیازها همکاری دو کشور را معطوف به توجه به واقعیت های ژئوپلیتیک نموده است. هیچ یک از این دو کشور با نفوذ بر جنبش کُردی در کشور دیگر؛ مشروعیت و ساختار نظام حکومتی دیگری را تهدید نکرده است. از طرفی رقابت های دو کشور در کردستان عراق و سعی در تأثیرگذاری بر تحولات مناطق کردنشین سوریه پس از بحران سوریه، حملات داعش علیه کوبانی، روابط دو کشور را به سوی تنش پیش برد. مسئله کُردها و ملی گرایی کُردی، به ویژه در کردستان عراق و مناطق کردنشین سوریه، موجب واگرایی در روابط ایران و ترکیه شده است. این نوشتار با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، روابط ایران و ترکیه را در پیوند با مسئله کُردها از سال 1991 تا 2013 بررسی می کند. به نظر می رسد مسئله کردی بر سیاست های کلی ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی دو کشور تأثیر تعیین کننده ای نداشته است.
دلایل افول دیدگاه فضایی- کمی در مطالعه های جغرافیای سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
طی بروز انقلاب فضایی کمی در علم جغرافیا، تحول هایی در اندیشه و روش شناسی این علم به وجود آمد. این دیدگاه بر شاخه های تخصصی جغرافیا به شکل های گوناگون تأثیر گذاشت. جغرافیای سیاسی در دهه های 1950 و 1960 همچنان جهت گیری سنتی یعنی دیدگاهی محیطی و ناحیه ای داشت، اما پس از وقفه ای طولانی، انقلابی در آن ایجاد شد. درواقع، زمانی دیدگاه فضایی کمی در پژوهش های جغرافیای سیاسی به کار گرفته شد که روند تکاملی خود را در دیگر شاخه های جغرافیا طی کرده بود و از درون آن، رویکردهای فضایی و سیستمی بیرون آمده و جغرافیای رفتاری متأثر از آن شکل گرفته بود. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بررسی می کند که چرا دیدگاه فضایی با تأخیر در مطالعه های جغرافیدانان سیاسی به کار گرفته شد و پس از آن نیز در دهه 1970 از محوریت مطالعه ها خارج شد. نتایج نشان می دهد عواملی مانند ناسازگاری پژوهش های بنیادی با روش پوزیتیویستی در جغرافیای سیاسی؛ تناسب نداشتن نظریه های محوری در دیدگاه فضایی- کمی با مسائل مطرح در جغرافیای سیاسی؛ نادیده گرفتن قدرت و سیاست در دیدگاه فضایی موجب شدند این دیدگاه با تأخیر به مطالعه های جغرافیدانان سیاسی وارد شود. همچنین تغییر الگو در علم جغرافیا در دهه 1970 و تغییر در نظام بین الملل، موجب شد دیدگاه فضایی در دهه 1970 از محور مطالعه های جغرافیدانان سیاسی خارج شود؛ هرچند امروزه جایگاه خود را به عنوان یکی از دیدگاه های مطرح حفظ کرده است.