علی خورسندی طاسکوه

هدف این پژوهش تدوین الگوی تضمین کیفیت برای آموزش عالی افغانستان با تمرکز بر نقش فناوری های نوین بود. در این پژوهش از روش کیفی و رویکرد نظریه داده بنیاد استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده و تا رسیدن به اشباع نظری با 16 تن از اعضای کمیته های تضمین کیفیت دانشگاه های دولتی شهر کابل مصاحبه عمیق انجام شد. روش نمونه گیری هدفمند بود و افراد به روش گلوله برفی انتخاب شد. بر اساس تحلیل یافته ها 487 کد اولیه، 187 مفهوم و 31 مقوله فرعی در مرحله کد گذاری باز شناسایی گردید، سپس در مرحله کد گذاری محوری ، مقوله های فرعی و مفاهیم باهم ارتباط داده شد و درنهایت کد گذاری گزینشی در قالب الگوی پارادایمی اشتراوس و کوربین انجام شد. مؤلفه های مسئولیت پذیری، رقابت پذیری، تحول علوم انسانی، بومی سازی، عوامل اقتصادی و تضمین کیفیت فرایند ارزشیابی به عنوان عوامل علّی ؛ ساختار اهداف و برنامه آموزشی، ظرفیت اعضای هیئت علمی، توانایی دانشجویان، فضای حاکم دانشگاه و تجهیزات ذیل شرایط زمینه ای ؛ کمبود منابع مالی، منابع مطالعاتی، بروکراسی اداری، وضعیت استاد/دانشجو، فناوری اطلاعات و الگوی بومی تضمین کیفیت به حیث عوامل مداخله گر ؛ ارزشیابی مستمر، برنامه ریزی درسی، توانمند سازی اعضای هیئت علمی، ارتباطات مؤثر، تحکیم روابط دانشگاه با جامعه و صنعت به مثابه راهبردها و پیامد های فردی، سازمانی و فراسازمانی به عنوان پیامد ها طبقه بندی شدند. درنهایت نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که موضوع تضمین کیفیت در آموزش عالی افغانستان بستگی به موجودیت افراد متخصص، تخصیص منابع موردنیاز، حمایت هیئت رهبری و میزان استقلال دانشگاه ها دارد.

مقدمه و هدف: در چند دهه گذشته، رهبری آموزشی و توجه به کیفیت عملکرد مدیران مدارس در رأس سیاست های آموزشی بوده است. هدف این پژوهش واکاوی و بررسی اسناد بالادستی و پژوهش های صورت گرفته در این خصوص به منظور تبیین وضعیت موجود رهبری آموزشی و گذار به آن است. روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه ی جمع آوری داده ها کیفی و از نوع تحلیل اسنادی است.که با استفاده از روش استنتاج مبتنی بر تحلیل مفاهیم و مفهوم پردازی مجدد صورت پذیرفت. این روش نوعی فراتحلیل یا تلفیق پژوهشی است.که پژوهشگران به جای مجموعه ای از قواعد آماری از آن به عنوان ابزاری جهت دسته بندی مجموعه ای از ویژگی های مرتبط با یک پدیده و تبیین آن ها استفاده می نمایند  جامعه ی مورد مطالعه پژوهش، شامل کلیه پژوهش های داخلی مرتبط با موضوع رهبری آموزشی و اسناد بالادستی نظام آموزش و پرورش کشور جمهوری اسلامی ایران می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند پژوهش ها و اسناد مربوطه انتخاب گردید. یافته ها: یافته پژوهش های داخلی مرتبط با موضوع رهبری آموزشی در سطح مدارس، حاکی از شناسایی 29 ویژگی بوده که این ویژگی ها در 4 بعد «مدیریت و بهبود سازمانی»، «پیشرفت فردی و توسعه آموزشی»، «الگوها و مدل های رهبری» و «توصیف رهبری» دسته بندی گردیدند. بحث و نتیجه گیری: بر مبنای تحلیل های صورت گرفته در اسناد بالادستی می توان گفت که بجز در سند تحول بنیادین(1390) در سایر اسناد موضوع رهبری آموزشی به صورت تلویحی و ضمنی، در قالب مضامینی همچون «مدیریت مدرسه محور»، «مدیریت مشارکتی»، «مدرسه محوری»، «راهبری برنامه درسی»، «هدایت گری» و «تسهیل گری» مورد توجه قرار گرفته است.  

بین المللی شدن دانشگاه ها، مهاجرت دانشجویی، و تعدد دانشجویان بین المللی از فرهنگ های مختلف، سطح بالاتری از ارتباطات، تعاملات و تعهدات انسانی را به وجود آورده است، که این مسئله علاقه دانشمندان به مقوله فرهنگ پذیری و تأثیرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و روانی آن را تحت تأثیر قرار داده است. فرایند فرهنگ پذیری دانشجویان بین المللی به دلیل عوامل متعددی استرس زا شناخته شده است. در حقیقت، تعامل میان این دانشجویان و جامعه میزبان نقش مهمی در سازگاری بین فرهنگی آنان دارد. بااین حال، پژوهش های محدودی، چنین تعاملی را در بررسی فرهنگ پذیری دانشجویان بین المللی موردبررسی و ارزیابی قرار داده اند. لذا هدف اصلی این پژوهش احصاء و ارزیابی عوامل تأثیرگذار بر فرهنگ پذیری دانشجویان بین المللی دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران در راستای تسهیل شرایط زندگی و بهبود عملکرد تحصیلی این دانشجویان در ایران بوده است؛ بنابراین پژوهش حاضر با تکیه بر مفهوم فرهنگ پذیری، به بررسی همسویی دانشجو و دانشگاه در ابعاد مختلف به عنوان پیش بینی کننده های سازگاری روان شناختی دانشجویان بین المللی در دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش شامل 56 نفر از دانشجویان بین المللی مشغول به تحصیل در دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران بود که به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند. به منظور تحلیل داده های به دست آمده علاوه بر تحلیل شاخص های توصیفی، از تحلیل آماری نیز استفاده شده است. نتایج حاصله حاکی از آن بود که عامل هنجارهای ارزشی، درصد فرهنگ پذیری را در این دانشجویان تبیین می کند. همچنین نتایج تحلیل نشان داد که در بین دانشجویان دختر و پسر در عامل شیوه های زندگی تفاوت معناداری وجود دارد که خود در فرهنگ پذیری نقشی اساسی دارد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف سنتز ادبیات مربوط به توسعه رهبری مدیران گروه های آموزشی دانشگاه ها انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی می باشد.روش: با روش کیفی فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری، کلیه مطالعات انجام شده در بازه زمانی 1380 الی 1402 و 2001 تا 2024 است. در این راستا 111 پژوهش در زمینه موضوع موردنظر ارزیابی و درنهایت 74 مقاله به صورت هدفمند انتخاب گردید و با تحلیل محتوا و ترکیب ادبیات مربوط، درمجموع 92 کد، 44 مفهوم، 13 مقوله کلیدی طی فرایند جستجو و ترکیب نظام مند متون شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کوهن تأیید گردید.یافته ها: تحلیل نشان داد که مهمترین عوامل کلیدی عبارتند از: شخصیتی، عمومی، مدیریتی و اجرایی، عوامل شخصیتی با مولفه اخلاق، عوامل عمومی با مولفه های ارتباط موثر، هوش هیجانی، مدیریت تعارض، توسعه تیم و حل مساله. عوامل مدیریتی با مولفه های هدف گذاری، تصمیم گیری و مدیریت عملکرد. عوامل اجرایی با مولفه های تعهد به مأموریت، رفتاری و عملکردی، مسولیت شغلی و هدایتگری منابع. نتیجه گیری: این پژوهش ازآن جهت که درک عمیقی از ادبیات موجود در مورد موضوع عوامل، مولفه ها و شاخص های توسعه رهبری مدیران گروه های آموزشی دانشگاه ها ارائه می دهد، می تواند برای ارتقاء عملکرد مدیران گروه های آموزشی در آموزش عالی مورداستفاده قرار گیرد.

رهبری مخرب در مدارس با ایجاد فضایی پُر از ترس، ناامنی، بی اعتمادی و افزایش تنش های بین فردی می تواند آسیب های جدی به دانش آموزان، معلمان و کارکنان مدرسه وارد کند. هدف پژوهش حاضر واکاوی رهبری مخرب و پیامدهای آن در مدارس استان تهران بود. مطالعه حاضر، پژوهش کیفی است که با استفاده از راهبرد پدیدارشناسی تفسیری و با روش تحلیل کلایزی انجام شد. درراستای هدف پژوهش تجارب درک شده معلمان نسبت به رفتارهای مخرب مدیران مدارس و پیامدهای آن کاوش شد. میدان پژوهش مدارس ابتدایی و متوسطه استان تهران بود. چهارده مصاحبه به روش نمونه گیری هدف مند و گلوله برفی ازطریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با معلمان و معاون مدرسه انجام شد. مدت زمان مصاحبه ها بین 40 تا 60 دقیقه بود. پس از تحلیل داده ها 35 مؤلفه مربوط به رفتارهای رهبری مخرب کشف شد که درقالب 8 مضمون اصلی رفتارهای مخرب، سلطه و اربابی، خودشیفتگی، رفتار سیاسی نامطلوب، رفتار توهین آمیز، عدم همدلی، رفتار ناعادلانه، مدیریت خُرد، مقاومت در برابر تغییر و فقدان مسئولیت پذیری طبقه بندی شدند. همچنین، 25 مؤلفه مربوط به پیامدهای رهبری مخرب استخراج و درقالب 8 مضمون اصلی دسته بندی شدند. چنین فضایی منجر به کاهش انگیزه شغلی، افزایش تنش های بین فردی، کاهش همکاری و تعامل، عدم توسعه حرفه ای، کاهش اعتماد بین فردی، عدم تکمیل کادر آموزشی، کاهش سلامت جسمی و روانی و سمی شدن محیط مدرسه می شود. نتایج پژوهش مؤید بروز رفتارهای مخرب مدیران در مدارس ایران است. از طریق توجه به صدای معلمان، این پژوهش سعی دارد آگاهی درباره رهبری مخرب در محیط آموزشی را افزایش دهد و نیاز به بهبود ساز و کار های رهبری در سازمان های آموزشی را مورد توجه قرار دهد.

هدف: این پژوهش با هدف طراحی یک الگوی رهبری تحول آفرین برای بهبود کیفیت زندگی کاری استادان دانشگاه کابل انجام شد. روش شناسی: این مطالعه از روش تحلیل مضمون با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۵ تن از استادان دانشگاه کابل بهره برد. نمونه گیری به روش هدفمند و انتخاب افراد به روش گلوله برفی انجام شد. داده ها با استفاده از رویکرد شبکه مضامین تحلیل شده و به چهار حوزه اصلی مرتبط با رهبری تحول آفرین و کیفیت زندگی کاری تقسیم شدند: اقدامات توسعه دانشی، اقدامات انگیزشی الهام بخش، اقدامات حمایتی و اقدامات راهبردی و مدیریتی. یافته ها: نتایج نشان داد که رهبری تحول آفرین در چهار حوزه کلیدی می تواند کیفیت زندگی کاری استادان را بهبود بخشد. اول، اقدامات آموزشی و پرورشی حمایت محور شامل توسعه حرفه ای، تحقیقات و آموزش که به افزایش رضایت شغلی منجر می شود. دوم، اقدامات انگیزشی الهام بخش شامل رفتارهای عادلانه، حمایت از تعادل کار و زندگی و انگیزه های مالی که موجب افزایش انگیزه و کاهش استرس کاری می شود. سوم، اقدامات حمایتی رهبران که در سطح فردی و سازمانی انجام می شود و به تقویت تعهد و احساس تعلق سازمانی کمک می کند. و در نهایت، اقدامات راهبردی و مدیریتی شامل برنامه ریزی استراتژیک، همکاری های بین المللی و فرآیندهای استخدامی که برای ایجاد محیط دانشگاهی پویا و حمایتی ضروری است. نتیجه گیری: رهبری تحول آفرین تأثیر عمیقی بر کیفیت زندگی کاری استادان دارد، به ویژه در حوزه های توسعه حرفه ای، انگیزش، حمایت سازمانی و مدیریت استراتژیک. یافته ها با مطالعات قبلی همخوانی دارد که اهمیت رهبری تحول آفرین در ایجاد فرهنگ سازمانی مثبت و افزایش رضایت شغلی را تأیید می کنند. اجرای این مدل در دانشگاه ها می تواند به افزایش مشارکت، رضایت و تعادل بین کار و زندگی استادان کمک کند و در نهایت به موفقیت کلی دانشگاه منجر شود.

هدف: امروزه دانشگاه ها از جایگاه ویژه ای در جوامع برخوردار هستند و به عنوان یکی از بازیگران اصلی هرم قدرت نقش کلیدی در توسعه جوامع ایفا می کنند. محوریت دانشگاه در جامعه کنونی به واسطه نقش مستقیم دانشگاه در تولید دانش جدید حاصل شده است چرا که تولید دانش، جایگزین دارایی های سرمایه ای و عنصر اصلی رشد اقتصادی شده است. طبق مطالعات اخیر، حکمرانی دانشگاه امری مهم، بنیادی و یک عنصر کلیدی در روند اصلاحات آموزش عالی در سراسر جهان موردتوجه قرار گرفته است. فهم مؤلفه ها و شاخص های حکمرانی آکادمیک مستلزم پژوهش های گسترده است تا بتوان از نتایج آن برای سیاست گذاری در آموزش عالی ایران بهره گرفت. این پژوهش با هدف بررسی مطالعات انجام شده در جهت شناسایی ابعاد و مؤلفه های حکمرانی آکادمیک در آموزش عالی صورت گرفته است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و با روش کیفی از نوع فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل منابع معتبر علمی منتشرشده در بازه زمانی 2000 تا 2023 می باشد که از پایگاه های علمی داخلی و بین المللیNoormags ،Magiran ، SID ، Scopus ، Science Direct ، Google scholar, Taylor & Francis و پایگاه نشریات با دسترسی آزاد گردآوری شده است. در این پژوهش از روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو (2007) استفاده شد؛ بنابراین، از میان منابع موردنظر با راهبرد جستجوی هدفمند، با مقایسه عنوان، چکیده، روش و یافته های پژوهش مرحله به مرحله تعداد 48 مقاله از دایره مطالعاتی حذف شد و در نهایت 45 منبع مبنای کدگذاری و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مؤلفه های حکمرانی آکادمیک در 77 کد، 16 مؤلفه و 9 بعد طبقه بندی شدند. ابعاد اصلی شامل: استقلال گرایی، چارچوب گرایی، جامعه گرایی، شمول گرایی، هدایت گری، آینده گرایی، فرهنگ گرایی، کیفیت محوری و دانش محوری است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش در قالب ابعاد و مؤلفه های حکمرانی آکادمیک در آموزش عالی ایران می تواند به عنوان یک منبع ارزشمند در تدوین، توسعه و اجرای سیاست های حکمرانی در دانشگاه های ایران توسط سیاست گذاران آموزش عالی مورداستفاده قرار گیرد. علاوه بر این، از مدل ارائه شده می توان به عنوان مبنایی برای ارزیابی و بهبود شیوه های حکمرانی آکادمیک در دانشگاه های ایران و نقشه راهی برای تغییر، تحول و توسعه دانشگاه ها بهره گرفت.

توانمندسازی معلمان فرایندی پیچیده و چندبعدی است که نیازمند سیاست گذاری پویا در ابعاد متعددی است. در پژوهش حاضر تلاش شد عوامل مؤثر بر پدیده توانمندسازی معلمان موردبحث و بررسی قرار گیرد. پژوهش با اعمال رویکرد ترکیبی و در دو گام مطالعه تطبیقی و تحلیل انتقادی انجام شد. در بخش نخست داده های مربوط به آموزش معلمان در کشورهای فنلاند، سنگاپور، ژاپن، اتریش، فرانسه و ایران در محورهای مشخص جمع آوری گردید و در گام دوم با (14) نفر از متخصصین تعلیم و تربیت، مدیران و اعضاء هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. یافته های پژوهش مبین آن است که توانمندسازی معلمان از دو بعد کلان و خرد با موانع متعددی مواجه است. ضعف جایگاه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی معلمان از منظر کلان و ضعف آموزش های بدو خدمت، ضمن خدمت، حمایت از توسعه مستمر حرفه ای و فقدان سیاست جذب فراگیر مناسب از منظر خرد مانع توانمندسازی معلمان شده است؛ بنابراین توصیه می شود به منظور ارتقاء جامعه و حرکت در مسیر توسعه پایدار، دیدگاه مسئولین به آموزش وپرورش و این حرفه در ابعاد مختلف و به صورت عملی تغییر کرده و سیاست هایی متناسب با نیازهای جامعه معلمان و سطح بین المللی اتخاذشده و از ورود افرادی که استعداد، علاقه و شایستگی لازم را ندارند، جلوگیری شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی سناریوهای محوری برای آینده همکاری های علمی بین المللی در دانشگاه های دولتی ایران است.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر آمیخته اکتشافی است. در  بخش اول پژوهش از روش آینده پژوهی تحلیل لایه ای علّی  استفاده شد. جامعه مورد مطالعه دانشگاه های دولتی وزارت علوم بود. که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 18 مصاحبه نیمه ساختار یافته با صاحب نظران این حوزه انجام شد. سپس در بخش کمّی پژوهش، برای تعیین وزن هر یک از عدم قطعیت های شناسایی شده در بخش کیفی پژوهش، به منظور شناسایی معیارهای ورودی سناریوها از پرسش نامه محقّق ساخته استفاده شد. برای تعیین پایایی پرسش نامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که در این پژوهش میزان 92/0 درصد بدست آمد که بیانگر ثبات و قابلیت اعتماد قابل قبول آن است. نمونه آماری بخش کمّی پژوهش حاضر 24 نفر از متخصّصین حوزه آموزش عالی در دانشگاه های دولتی کشور بودند که حوزه فعالیت علمی و اجرایی آنها بین المللی سازی آموزش عالی بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نیز از شاخص های اجماع و اهمیت استفاده گردید.یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، چهار سناریوی:1. رشد و شکوفایی دانشگاه؛ 2. فرصت سوزی دانشگاه؛ 3. جریحه دار شدن روح دانشگاه و 4. تاریک و خاموش شدن دانشگاه، به عنوان سناریوهای محوری آینده همکاری های علمی بین المللی در دانشگاه های دولتی کشور شناسایی شدند.نتیجه گیری: با عنایت به نتایج پژوهش تدوین یک برنامه جامع و مدوّن برای تقویت همکاری های علمی بین المللی، تعمیق همکاری های بین المللی به سطوح تصمیم گیری و اجرایی دانشگاه و تأسیس دفاتر بین المللی آموزش عالی در کشورهای مختلف جهان به منظور گسترش همکاری های علمی بین المللی در آینده ضروری به نظر می رسد. 

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر در بین المللی شدن در خانه برای دانشگاه های تخصصی است. بین المللی شدن از هرگونه تلاش پایدار و نظام مند با هدف پاسخگو کردن آموزش عالی در مقابل نیازها و چالش های مرتبط با جهانی شدن جوامع، اقتصاد و بازار کار اقدام نموده و به سیاست ها و اقدامات به عهده گرفته شده به وسیله نظام ها و مؤسسات آموزش عالی برای بهبود کیفیت، مشارکت گسترده و ارتقای همکاری بین المللی، افزایش رقابت و تولید درآمد از طریق ثبت نام دانشجویان بین المللی اشاره دارد. روش شناسی: مطالعه حاضر با هدف، بررسی عوامل مؤثر در بین المللی شدن در خانه برای دانشگاه های تخصصی انجام گردید. پژوهش حاضر از نوع مطالعه فراترکیب بوده که در سال 1403 انجام شده است. جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه تحقیقات و مطالعات فارسی و انگلیسی (مقاله) چاپ شده در خصوص بین الملل شدن در خانه برای دانشگاه های تخصصی در حوزه آموزش عالی در محدوده زمانی 2015 تا 2024 بود. در این راستا از طریق کلیدواژه ها و پایگاه های اطلاعاتی مرتبط اقدام به جستجو و استخراج مقالات گردید. در نهایت با توجه به معیارهای ورود و خروج 12 مقاله وارد مطالعه شدند. یافته ها: یافته های مطالعه در 6 مضامین فراگیر (برنامه و محتوای درسی، روش و فرآیند آموزشی، توسعه و پژوهش، فناوری اطلاعات، ساختار و زیرساخت و بعد فرهنگی)، 11 مضامین سازمان دهنده (برنامه ریزی درسی، محتوای دوره/درس، روش آموزش، مدرس، یادگیرنده/دانشجو، تحقیقات بین المللی، مهارت و تجهیزات، افزایش دسترسی، ساختار، فراهم سازی زیرساخت ها و اخلاق و فرهنگ) شناسایی و طبقه بندی شدند. فرآیند و رویکرد بین المللی شدن در خانه به طور چشمگیری در بسیاری از کشورهای جهان در حال انجام است. نتیجه گیری و پیشنهاد ها: حال با عنایت به چالش ها و موانع موجود در بین المللی شدن در خانه، ضروری به نظر می رسد بسته های ایجاد تحول و نوآوری در بین المللی شدن در خانه برای دانشگاه های تخصصی بالأخص آموزش عالی مورد بازبینی قرار گیرد.

مسئله و هدف: الزامات قانونی و توجه روزافزون به آموزش های مهارتی؛ ایده های استارت آپی را در این بستر برانگیخته است ولی حمایت مالی دولتی یا بخش خصوصی برای آن ها وجود ندارد و یا در ثمردهی آن ها کفایت نمی کند. این مطالعه با هدف ارائه و اعتبار یابی مدل سرمایه گذاری در استارت آپ های دانشگاه های مهارت محور (دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه فنی حرفه ای) صورت پذیرفت. مواد و روش ها: مطالعه کاربردی و از نوع آمیخته و اکتشافی بوده است. در بخش کیفی، داده ها از طریق مصاحبه با 14 نفر از خبرگان آشنا به سرمایه گزاری استارت آپ های دانشگاه های مهارت محور گردآوری شد. با توجه به داده های اولیه و انجام تحلیل پدیدارشناسی، مدل سرمایه گذاری ارائه گردید. در بخش کمی، با توجه به یافته های بخش کیفی، پرسشنامه طراحی و مورداستفاده قرار گرفت. جامعه آماری بخش کمی مدیران ستادی و استانی دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه فنی و حرفه ای و مدیران انجمن صنفی سرمایه گذاری خطرپذیر کشور بوده اند که به صورت تصادفی طبقه ای مورد نظرسنجی قرار گرفتند. تحلیل داده های کمی از طریق مدل معادلات ساختاری و نرم افزار PLS صورت پذیرفت. یافته ها: طبق یافته های 14 مقوله به عنوان شاخص های مدل شناسایی شد. مقوله ها عبارت اند از ارزش گذاری استارت آپ ها، ریسک پذیری سرمایه گذاری، پذیرش و مقبولیت جامعه و اعتماد سرمایه گذاران به دانشگاه های مهارت محور، شرایط کلان اقتصادی، کیفیت کاری دانشگاه، حمایت های قانونی، پایداری، نوآوری و توان کارآفرینانه استارت آپ، بازدهی سرمایه گذاری، گروه کاری در راه اندازی و بازاریابی کارآفرینانه. تمامی مقوله های بخش کیفی پس از انجام تحلیل کمی و برازش مدل پژوهش، دارای سطح معنی داری و ضرایب تأثیر قابل پذیرش بوده و مدل مورد تائید قرار گرفت نتایج: نتایج نشان داد ضمن اینکه سرمایه گذاری در استارت آپ های دانشگاه های مهارت محور امری مثبت و توسعه گراست؛ شاخص های مدل، به استثنای شاخص نوآوری در ایده های استارت آپی دانشگاهی و پذیرش و مقبولیت جامعه و اعتماد سرمایه گذاران به دانشگاه های مهارت محور تا حدودی مشابه با چالش های سرمایه گذاری عمومی و موجود در بستر شرایط سیاسی و اقتصادی خاص ایران هستند.

توسعه ی فناوری نوع خاصی از ارتباطات را در حیات آکادمیک ایجاد کرد؛ از سوی دیگر امروزه وجود شبکه های اجتماعی به عنوان ابزاری موثر در دستیابی به اهداف آموزشی درنظر گرفته شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل کارکردهای استفاده ی مؤثر از شبکه های اجتماعی در مدیریت آموزشی و همچنین بررسی موانع و چالش های دسترسی به انواع رسانه های اجتماعی و اطلاعات بوده است. در این راستا علاوه بر مطالعه ی اسنادی ، با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی با 10 نفر از مدیران گروه های آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی تهران مصاحبه انجام شد. داده ها به روش کیفی و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا (MAXQDA) تحلیل شدند که طبق نتایج به دست آمده کارکردهای استفاده ی هدفمند از شبکه ی اجتماعی برای مدیران آموزشی شامل: «رشد حرفه ای، علمی و پژوهشی؛ ایجاد فضای مدیریت دموکراتیک؛ ارتقای کیفیت آموزشی گروه؛ تسریع عملکرد اداری و اجرایی؛ تأثیر روانی و اجتماعی» می باشد. علاوه بر این طبق یافته های پژوهش مهم ترین موانع و چالش های دسترسی به شبکه های اجتماعی «موانع فنی و زیرساختی؛ چالش های مدیریتی؛ موانع سیاسی و موانع فردی» است که درنهایت راهکارهایی برای ارتقای کارآمدی رسانه ها و هدفمند سازی استفاده از شبکه های اجتماعی ارائه شد.

مقدمه: فناوری های نوین آموزش و یادگیری قابلیت های متفاوتی برای افزایش کیفیت یادگیری فراهم آورده اند. این دسته از فناوری ها صورتبندی های جدیدی از فهم چیستی، چگونگی، مکان و زمان یادگیری ایجاد کرده و با اتکا بر ماهیت سه گانه سخت افزاری، نرم افزاری و حل مساله، فرآیند یادگیری را معنادارتر و متحول کرده اند. روش: روش این پژوهش مرور نظام مند بوده است. پایگاه های اسکوپوس، ساینس دایرکت و پایگاه نشریات باز مراجع اصلی استخراج منابع بوده اند. با راهبرد جستجوی هدفمند، 440 مقاله انتخاب و طی پنج مرحله با قیاس عنوان، چکیده، روش و یافته های پژوهش، تعدادی مقاله از دایره مطالعاتی حذف و 83 مقاله مبنای کار قرار گرفت. یافته ها: توسعه سیستم های مدیریت یادگیری مبتنی بر هوش مصنوعی و هوش شناختی-فناوری مولفه های اصلی یافته های پژوهش در دو ساحت روند های فناورانه و آموزشی می باشند. براساس یافته های پژوهش ترکیب عناصر ساختاری در بعد سخت افزاری و همچنین شناختی در بعد میان افزاری و نرم افزاری در بعد پیش بینی و تحلیل رفتار از جهت گیری های آینده نگرانه این حوزه می باشند. نتیجه گیری: بنابراین، برای طراحی، توسعه و پیاده سازی محیط های یادگیری الکترونیکی، سیاست گذاری و برنامه ریزی به منظور فراهم نمودن زیر ساخت های مناسب عصر پساکرونا ضروری و حیاتی است. در این راستا، بٌعد فرهنگ سازی و توجه به ارزش های سیستم دیجیتال، رهبری آینده نگر و آینده پژوه از ضرویات اولیه زیرساختی هستند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ویژگی ها و مولفه های برنامه ی درسی آموزش عالی در عصر انقلاب صنعتی چهارم انجام شده است. روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرائی است. قلمرو پژوهش شامل منابع علمی معتبر (اسناد، کتب و مقالات) در زمینه برنامه درسی آموزش عالی در عصر انقلاب صنعتی چهارم در طی سال های 2016 تا 2021 می باشد. از میان 25 منبع شناسایی شده، تعداد 9 منبع که دارای بیشترین هماهنگی و تناسب با اهداف این پژوهش بود به عنوان نمونه و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیده است. بر طبق نتایج حاصل از تحلیل محتوا 12 مضمون سازمان دهنده اصلی با عناوین یادگیری مستمر: در هر لحظه در هر مکان، آموزش فردگرایانه و شخصی سازی شده، آموزش متصلِ جهانی ، تفکر پلتفرمی بر پایه فناوری های نوین، برنامه درسی مبتنی بر مسئولیت های اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی، مهارت پروری با تاکید بر مهارت های نرم، پیوند آموزش عالی و صنعت 0/4 در بستری از فناوری 0/4، آموزش نوآورانه، پروژه محوری، استاد در نقش هدایت گر و مشاور، بازاندیشی برنامه درسی همسو با عصر انقلاب صنعتی چهارم و همجوشی و همگرایی علوم شناسایی گردیدند که در قالب یک دسته مضمون فراگیر با عنوان تغییر پارادایم برنامه درسی قرار گرفتند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی می بایست جهت مطابقت با عصر انقلاب صنعتی چهارم و گام سریع علم و فناوری و با جهت گیری و نگاه به آینده و همسو با ویژگی های مذکور برنامه های درسی خود را مورد بازطراحی و بازنگری قرار دهند.

بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت پژوهش ها موضوعی نیازمند توجه به ویژه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی است. با توجه به متفاوت بودن معیارهای کیفیت پژوهش در حوزه های مختلف علمی، هدف پژوهش حاضر شناسایی ارزش های غالب و مضامین مرتبط با کیفیت پژوهش در حوزه علوم انسانی و اجتماعی است. از این رو، پژوهش حاضر با استفاده از دو روش مرور نظام مند ادبیات و تحلیل مضمون انجام شده است. با استفاده از روش مرور نظام مند ادبیات، تمامی پژوهش های مرتبط در پایگاه های اطلاعاتی معتبر بین المللی و داخلی بازیابی شده و مورد غربالگری قرار گرفتند؛ سپس، بر اساس منابعِ مرتبطِ گزینش شده، همه معیارها و مضامین اثرگذار بر کیفیت پژوهش شناسایی و استخراج شدند. معیارهای استخراج شده به عنوان کد یا مضمون در سه مرحله کدگذاری شدند. در نتیجه، سه دسته کد شامل مضامین فراگیر، مضامین سازمان دهنده و مضامین پایه شکل گرفتند. اعتبارسنجی مضامین نیز از طریق مشارکت و همفکری با متخصصان علوم انسانی واجتماعی محقق گردید. یافته های این پژوهش نشان داد که، مضامین فراگیر عبارتند از: زیرساخت پژوهش، جو سازمانی، طرح علمی دقیق، مطلوبیت علمی و مولد بودن پژوهش، نفوذ و اقتدار علمی و تصویرسازی خلاقانه. انتظار می رود یافته های این پژوهش یاریگر پژوهشگرانی باشد که درصدد انجام پژوهش باکیفیت هستند و از سوی دیگر این یافته ها، تسهیل گر ارتقا نظام مدیریت پژوهش دانشگاهی به هنگام ارزیابی دقیق پژوهش ها به ویژه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی باشد. کلیدواژه ها: کیفیت پژوهش دانشگاهی، علوم انسانی و اجتماعی، مرور نظام مند ادبیات، تحلیل مضمون

پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت موجود همکاری های علمی بین المللی در دانشگاه های دولتی با رویکرد کیفی از نوع تحلیل اسنادی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه پژوهش، دانشگاه های دولتی مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، گزارش ارزیابی سال های 1394، 1395، 1397 و 1398 مرکز مطالعات و همکاری های علمی بین المللی از فعالیت های علمی بین المللی دانشگاه های دولتی، مراکز پژوهشی و پارک های علم و فنّاوری و همچنین نتایج و گزارش های نظام های رتبه بندی بین المللی، تایمز، شانگهای و نظام رتبه بندی QS بوده است. که از این گزارش ها نیز نتایج حضور دانشگاه های ایران در رتبه بندی 2020 تایمز، 2019 شانگهای و 2020 نظام رتبه بندی QS به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری اطلاعات و داده های پژوهش فیش، چک لیست ها و اسناد و مدارک موجود بود. برای تفسیر و تحلیل داده ها نیز از روش تحلیل توصیفی بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در هیچکدام از شاخص های مورد بررسی وضعیت موجود همکاری های علمی بین المللی در دانشگاه های دولتی کشور مطلوب نبوده است.

مقدمه : باوجود رشد کمی تعداد مؤسسه های آموزش عالی و تعداد بالای پذیرش دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی در کشور، همچنان تردیدهایی پیرامون توانمندی دانش آموختگان برای حضور در بازار کار وجود دارد. هدف این مقاله ، طراحی الگوی شایستگی های کارکردی دانش آموختگان دکتری به منظور جذب آنها در بازار کار می باشد. روش ها : مطالعه ی حاضر از منظر هدف ، یک پژوهش توسعه ای است که با روش آمیخته صورت گرفته است. از نظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها، یک پژوهش پیمایش مقطعی است. تعداد نمونه، در بخش کیفی شامل شانزده نفر از خبرگان تجربی و نظری بود. در بخش کمی نیز از دیدگاه 140 نفر ازدانش آموختگان و دانشجویان دکتری استفاده شده است.ابزارگردآوری داده ها،مصاحبه و پرسشنامه بود .در تحلیل داده ها نیز روش های تحلیل مضمون، مدل سازی ساختاری-تفسیری و حداقل مربعات جزئی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها : درتحلیل کیفی مصاحبه ها، شش عامل مؤثر بر شایستگی های کارکردی دانش آموختگان دکتری ، از جمله شایستگی پژوهشی، شایستگی آموزشی، شایستگی فرهنگی، شایستگی خدماتی، شایستگی اجرایی و شایستگی اخلاقی شناخته شدند. همچنین شایستگی اخلاقی به عنوان عامل زیربنایی الگو، تأثیر مستقیمی بر شایستگی خدماتی و شایستگی فرهنگی دارد. این مؤلفه ها بر شایستگی پژوهشی و آموزشی نیز اثر می گذارند که در نهایت شایستگی اجرایی قابل حصول است. الگوی اولیه ی شایستگی های کارکردی نیز با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی اعتباریابی شدو شاخص های برازش بیرونی و درونی نشان می دهند که الگوی ارائه شده از اعتبار مناسبی برخورداراست . نتیجه گیری : الگوی شایستگی های کارکردی دانش آموختگان دکتری ، متشکل از شش عامل اصلی، از برازش مطلوبی برخوردار است.این پژوهش برای اولین بار در کشور انجام گرفته که در نهایت با الگوی ارائه شده، انتظار می رود بستر مناسبی برای اشتغال دانش آموختگان درکشور فراهم گردد.

زمینه: امروزه کیفیت خدمات از اصلی ترین عوامل بقا و رشد هر نوع سازمان، ازجمله سازمان های آموزشی است. کیفیت خدمات آموزشی تنها توسط سازمان آموزش ی تعریف نمی شود، بلکه نیازها، خواسته ها و انتظارات مشتریان در این بین تأثیر ویژه ای دارند. هم ارائه دهندگان خدمت و هم گیرندگان خدمت هر دو نقش اساسی در تعیین کیفیت خدمات دارند. هدف: هدف این تحقیق مقایسه مدل کیفیت خدمات آموزشی هوشمند از دید دریافت کنندگان و ارائه دهندگان خدمت بر اساس مدل هدپرف بود. روش: تحقیق حاضر از منظر جهت گیری اکتشافی - کاربردی و از منظر هدف توصیفی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری مدارس هوشمند منطقه 2 شهر تهران که دارای 4 مدرسه هوشمند می باشد، جمعاً دارای 240 دانش آموز و 83 معلم و کادر آموزشی می باشند. تعداد نمونه بدست آمده برای دریافت کنندگان خدمت (دانش آموزان) 148 نفر و 64 نفر به عنوان نمونه آماری ارائه کنندگان خدمت (معلمان و کادر آموزشی) می باشد. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است. برای مقایسه کیفیت خدمات آموزشی هوشمند بین دو گروه از آزمون تی مستقل استفاده شد. یافته ها: برای هر 6 مؤلفه کیفیت خدمات آموزشی شامل جنبه تحصیلی، عملکرد آموزشی، برنامه، جنبه غیر تحصیلی، دسترسی و شهرت بین دریافت کنندگان و ارائه دهندگان خدمت در سطح اطمینان 99 درصد تفاوت معناداری وجود دارد، به عبارت دیگر در هر شش مؤلفه مذکور، ارائه دهندگان خدمات وضعیت جاری را بهتر از دریافت کنندگان خدمات ارزیابی کردند. نتیجه گیری: از دید دریافت کنندگان خدمت، میانگین کیفیت خدمات ارائه شده به نسبت ارائه دهندگان خدمت پایین تر بود. یعنی بین دیدگاه ارائه دهندگان و دریافت کنندگان خدمت شکاف وجود دارد. چنین نتیجه ای تا حدودی قابل پیش بینی بود، زیرا اغلب خدمات دهندگان کیفیت خدمات خود را مطلوب تر از دریافت کنندگان خدمات ارزیابی می کنند و دریافت کنندگان خدمت معمولاً نظرات انتقادی تری به ابعاد مختلف خدمات ارائه شده دارند.

مقدمه: باوجود رشد کمی تعداد مؤسسه های آموزش عالی و تعداد بالای پذیرش دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی در کشور، همچنان تردیدهایی پیرامون توانمندی دانش آموختگان برای حضور در بازار کار وجود دارد. هدف این مقاله ، طراحی الگوی شایستگی های کارکردی دانش آموختگان دکتری به منظور جذب آنها در بازار کار می باشد. روش ها: مطالعه ی حاضر از منظر هدف ، یک پژوهش توسعه ای است که با روش آمیخته صورت گرفته است. از نظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها، یک پژوهش پیمایش مقطعی است. تعداد نمونه، در بخش کیفی شامل شانزده نفر از خبرگان تجربی و نظری بود. در بخش کمی نیز از دیدگاه 140 نفر ازدانش آموختگان و دانشجویان دکتری استفاده شده است.ابزارگردآوری داده ها،مصاحبه و پرسشنامه بود .در تحلیل داده ها نیز روش های تحلیل مضمون، مدل سازی ساختاری-تفسیری و حداقل مربعات جزئی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: درتحلیل کیفی مصاحبه ها، شش عامل مؤثر بر شایستگی های کارکردی دانش آموختگان دکتری ، از جمله شایستگی پژوهشی، شایستگی آموزشی، شایستگی فرهنگی، شایستگی خدماتی، شایستگی اجرایی و شایستگی اخلاقی شناخته شدند. همچنین شایستگی اخلاقی به عنوان عامل زیربنایی الگو، تأثیر مستقیمی بر شایستگی خدماتی و شایستگی فرهنگی دارد. این مؤلفه ها بر شایستگی پژوهشی و آموزشی نیز اثر می گذارند که در نهایت شایستگی اجرایی قابل حصول است. الگوی اولیه ی شایستگی های کارکردی نیز با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی اعتباریابی شدو شاخص های برازش بیرونی و درونی نشان می دهند که الگوی ارائه شده از اعتبار مناسبی برخورداراست. نتیجه گیری: الگوی شایستگی های کارکردی دانش آموختگان دکتری ، متشکل از شش عامل اصلی، از برازش مطلوبی برخوردار است.این پژوهش برای اولین بار در کشور انجام گرفته که در نهایت با الگوی ارائه شده، انتظار می رود بستر مناسبی برای اشتغال دانش آموختگان درکشور فراهم گردد.

هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های مؤثر برارتقاء ظرفیت کارتیمی در مدارس ابتدایی براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بوده است. روش پژوهش توصیفی بود که به شکل میدانی و به صورت کیفی انجام شد. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل کلیه افراد مطلع در خصوص تعلیم و تربیت، سند تحول آموزش و پرورش، مدیران و معلمان مقطع ابتدایی بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. بدین منظور10 مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد. برای شناسایی مؤلفه های مؤثر بر ارتقاء کار تیمی در مدارس ابتدایی، از تحلیل تماتیک استفاده شد. نتایج حاصل از کدگذاری باز، محوری و انتخابی پژوهش به شناسایی و انتخاب شش مؤلفه اصلی ساختاری، محتوایی، زمینه ای، فرهنگی، مجازی و اقتصادی منجر گردید. همچنین چهارده زیرمقوله برای مقولات اصلی مؤثر بر ارتقاءظرفیت کار تیمی در مدارس ابتدایی شهر تهران استخراج شدند که عبارت اند ازساختار سازمانی، رهبری سازمانی، ظرفیت دانشی سازمان، فرهنگ سازمانی، ارزیابی عملکرد، نظام تشویق و تنبیه، سیستم آموزشی دبستان، سیستم گزینش همکاران آموزشی و تربیتی، رهبری، فرهنگ، تکنولوژی، قابلیت های منابع انسانی، اثربخشی کار تیمی و امکانات اقتصادی .یافته ها حاکی از این بود که فعالان عرصه فرهنگ و تعلیم و تربیت باید به کار تیمی در مدارس ابتدایی اهمیت بیشتری داده و دانش آموزان را به دانش مهارت های کار تیمی تجهیز کنند و تلاش کنند که با یک تربیت اجتماعی صحیح و در عین حال فعال و در قالب شش بعد مذکورظرفیت کار تیمی را ارتقاء داده و از این طریق به اجتماعی شدن متربیان کمک کنند.