مرور نظام مند ادبیات

در سال های پیشین، فعالیت های داوطلبانه با مشارکت کارفرما روند رو به رشدی را در سطح جهانی داشته است. بدون در نظر گرفتن نوع برنامه داوطلبانه و یا نوع صنعت، مشارکت در فعالیت های داوطلبانه علاوه بر ایجاد مزیت برای جامعه، دارای مزایایی هم برای کارمندان و هم برای کارفرمایان است. هدف این پژوهش شناسایی پیشایندهای مشارکت کارکنان در فعالیت های داوطلبانه با مشارکت کارفرما است. بر اساس این، با جستجوی واژگان کلیدی مرتبط در دو پایگاه اطلاعاتی Scopus و Web of Science و با حذف مقاله های غیرمرتبط و خارج از پروتکل علمی مورد نظر (با استفاده از ابزار CASP)، 49 مقاله کمّی و کیفی انگلیسی زبان انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش ما، مبتنی بر 19 کد نهایی به دست آمده از پیشایندهای بررسی شده، نشان می دهد که پیشایندهای فعالیت های داوطلبانه با مشارکت کارفرما را می توان در سه دسته فردی، سازمانی، و محیطی طبقه بندی کرد. در سطح فردی، پیشایندها عبارت اند از، عوامل جمعیت شناختی، انگیزاننده های خویش محور، ارزش ها، و عوامل شخصیتی. همچنین عوامل سازمانی شامل زمانِ کاری شغل کارکنان، نوع سازمان، اندازه سازمان، فرهنگ سازمانی، معنادار بودن پروژه داوطلبانه، نحوه برگزاری فعالیت داوطلبانه، نحوه حمایت کارفرما، و تحسین فعالیت های داوطلبانه توسط سازمان می شوند. در نهایت، فشار ذی نفعان و حمایت دولت از برنامه های داوطلبانه سازمان ها، از عوامل محیطی بررسی شده در مقاله های مرورشده به شمار می روند.

برخلاف آن که امروزه ادغام و اکتساب یکی از مباحث بسیار مهم و پرکاربرد برای تحقق انگیزه های گوناگون راهبردی در صنعت خدمات مالی است، موارد پرشماری می توان یافت که این راهبرد به شکست انجامیده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه چارچوبی جامع برای مدیریت ادغام و اکتساب در بستر صنعت خدمات مالی است تا ضمن شناسایی و کشف فرایندهای ادغام و اکتساب، و عوامل موثر موفقیت در هر بخش (به تفکیک مراحل فرایند)، به عنوان ابزاری کاربردی در خدمت مدیران اجرایی قرار گیرد. بدین منظور، در فرایند مرور نظام مند ادبیات، جستجو در پایگاه های اطلاعاتی معتبر در بازه زمانی 2019 - 1990 انجام گرفت و از میان 2912 سند مرتبط یافت شده پس از اعمال معیارهای عدم شمول، 101 سند برای تجزیه وتحلیل متن به نرم افزار Atlas.ti 8 معرفی شدند. در نتیجه این تحلیل، 403 کد شناسایی شد و پس از تعریف روابط، در قالب 32 مفهوم و 8 مقوله کلی دسته بندی شد. این 8 مقوله به دست آمده همان ابعاد اصلی چارچوب مد نظر پژوهش هستند که شامل مراحل 1. استقرار هوش ادغام و اکتساب؛ 2. برنامه ریزی و تدوین راهبرد ادغام و اکتساب؛ 3. ارزیابی راهبردی و انتخاب شرکت هدف؛ 4. مذاکره؛ 5. ارزیابی موشکافانه و تحلیل ریسک؛ 6. نهایی سازی و اعلام ادغام و اکتساب؛ 7. اجرا و یکپارچه سازی؛ و 8. کنترل راهبردی است. خروجی این پژوهش مدلی جامع برای مدیریت فرایند ادغام و اکتساب است که علاوه بر صنعت خدمات مالی، قابلیت استفاده در دیگر صنایع را پس از تعدیل و همسوسازی راهبردی دارد.

محبوبیت روزافزون شبکه های اجتماعی در سال های اخیر منجر به پیدایش یکی از زیرشاخه های تجارت الکترونیک به نام تجارت اجتماعی شده است. هدف این پژوهش استفاده از رویکرد مرور نظام مند ادبیات به منظور ایجاد تصویری واضح با تطبیق و مقایسه نتایج مطالعات انجام شده این حوزه تا 2019 میلادی و مشخص ساختن تفاوت های آن با مدل های تجارت الکترونیک بوده است. بدین منظور از پروتکل تحقیق طراحی شده ای که شامل پیش زمینه، سؤالات تحقیق، راهبرد جستجو، فرایند انتخاب مطالعات، بررسی کیفیت مطالعات، استخراج داده ها و ترکیب در این پژوهش استفاده شده است. در قدم جستجوی خودکار و دستی مجموعاً 65 و نهایتاً با اعمال بخش بررسی کیفیت مطالعات مجموعاً 35 مطالعه وارد مرحله استخراج و ترکیب داده ها شده است. یافته ها، ارزیابی ها و تلفیق نتایج این حوزه بیانگر گذر از مرحله آشنایی و کاربرد و ورود به مرحله بهبود کیفیت مدل های این حوزه است. علاوه بر این یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد بُعد مردمی با موضوع های رفتاری مانند قصدخرید و اعتماد در کنار بُعد تجارت همانند وب سایت های تجارت الکترونیک بیشترین تمرکز را در ادبیات تجارت اجتماعی به خود اختصاص داده است و این درحالی است که ظرفیت ها و ویژگی های منحصر به فرد تجارت اجتماعی مانند بکارگیری دانش موجود در شبکه های اجتماعی برای کارآفرینان سایبری در دسترس است که باید در بهره برداری از فرصت های این حوزه بکاربست.

این مطالعه با هدف آنالیز مدیریت منابع انسانی پایدار بر اساس آخرین پیشرفت های علمی و شناسایی عناصر کلیدی، تمایلات و شکاف موجود در تحقیقات انجام شده است. یک بررسی ادبی نظام مند با استفاده از مقالات پایگاه داده اسکوپوس از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۸ که نتیجه آن ۱۱۵ مقاله علمی بود، انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق ابزار آنالیز محتوا و پردازش آماری چکیده ی مقالات با استفاده از نرم افزار Alceste 2015 انجام شد. نتایج، مقالات را به چهار دسته تقسیم کرد که شامل ۷۴٪ از مقالات آنالیز شده است. دسته ی اول شامل مطالعات بر روی رهبری پایدار بر مبنای قدرت فردی و گروهی، اصول، فرآیندها، اقدامات و ارزش های سازمانی آن بود. دومین دسته شامل بررسی رابطه ی بین مدیریت منابع انسانی، پایداری محیطی و عملکرد سازمانی بود. دسته سوم شامل تنش ها و پارادوکس ها بین اقدامات مدیریت منابع انسانی و پایداری بود: از یک سو، مدیریت منابع انسانی باید بر کاهش هزینه ها و سودآوری شرکت ها تمرکز کند (در کوتاه مدت)؛ از سوی دیگر، اقدامات آنها باید پایداری طولانی مدت عملکرد سازمانی را فراهم کند. آخرین دسته مربوط به ارتباط بین مدیریت منابع انسانی و بعدِ اجتماعیِ پایداری است، به خصوص با توجه به مسئولیت اجتماعی سازمانی و ارتباط شرکت با ذینفعان آن. به این ترتیب، هدف این مقاله کمک به مباحث موجود در زمینه مدیریت منابع انسانی پایدار، با تحلیل آخرین پیشرفت های علمی و جهت گیری های آینده مطالعات منابع انسانی می باشد.

بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت پژوهش ها موضوعی نیازمند توجه به ویژه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی است. با توجه به متفاوت بودن معیارهای کیفیت پژوهش در حوزه های مختلف علمی، هدف پژوهش حاضر شناسایی ارزش های غالب و مضامین مرتبط با کیفیت پژوهش در حوزه علوم انسانی و اجتماعی است. از این رو، پژوهش حاضر با استفاده از دو روش مرور نظام مند ادبیات و تحلیل مضمون انجام شده است. با استفاده از روش مرور نظام مند ادبیات، تمامی پژوهش های مرتبط در پایگاه های اطلاعاتی معتبر بین المللی و داخلی بازیابی شده و مورد غربالگری قرار گرفتند؛ سپس، بر اساس منابعِ مرتبطِ گزینش شده، همه معیارها و مضامین اثرگذار بر کیفیت پژوهش شناسایی و استخراج شدند. معیارهای استخراج شده به عنوان کد یا مضمون در سه مرحله کدگذاری شدند. در نتیجه، سه دسته کد شامل مضامین فراگیر، مضامین سازمان دهنده و مضامین پایه شکل گرفتند. اعتبارسنجی مضامین نیز از طریق مشارکت و همفکری با متخصصان علوم انسانی واجتماعی محقق گردید. یافته های این پژوهش نشان داد که، مضامین فراگیر عبارتند از: زیرساخت پژوهش، جو سازمانی، طرح علمی دقیق، مطلوبیت علمی و مولد بودن پژوهش، نفوذ و اقتدار علمی و تصویرسازی خلاقانه. انتظار می رود یافته های این پژوهش یاریگر پژوهشگرانی باشد که درصدد انجام پژوهش باکیفیت هستند و از سوی دیگر این یافته ها، تسهیل گر ارتقا نظام مدیریت پژوهش دانشگاهی به هنگام ارزیابی دقیق پژوهش ها به ویژه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی باشد. کلیدواژه ها: کیفیت پژوهش دانشگاهی، علوم انسانی و اجتماعی، مرور نظام مند ادبیات، تحلیل مضمون

بخش بندی تامین کننده به عنوان یکی از فعالیت های کلیدی مدیریت ارتباط با تامین کننده برای شرکت هایی که دارای تامین کنندگان متعدد می باشند، محسوب می شود که می تواند به عنوان مزیت رقابتی شرکت ها از آن یاد نمود. بخش بندی تامین کننده در دهه اخیر توجه تعداد زیادی از محققان را به خود جلب کرده است. هدف تحقیق حاضر، مرور نظام مند تحقیقات بخش بندی تامین کننده جهت تعیین روند آینده این حوزه تحقیقاتی می باشد. برای این منظور، از مرور نظام مند ادبیات و تحلیل شبکه استنادی همزمان استفاده می شود. بعد از تعیین پروتکل جستجو و شاخص هایی جهت انتخاب مقالات، در نهایت 48 مقاله انتخاب شدند. مقالات انتخاب شده مطابق با گام های روش های مرور نظام مند ادبیات و تحلیل شبکه استنادی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از بررسی نشان از استقبال محققان از رویکرد پرتفولیو، تکنیک های تصمیم گیری و مدل دو بعدی سود و عرضه در تحقیقات بخش بندی تامین کننده می داد. با بررسی و تحلیل همه جانبه تحقیقات، روند تحقیقاتی آینده پیش بینی شد و این حوزه نیازمند تحقیقات بیشتری در پارادایم های زنجیره تامین، تاثیر بخش بندی تامین کننده بر عملکرد و تحلیل مدیریت ارتباط با تامین کنندگان به عنوان یک کل که بخش بندی تامین کننده یکی از اجزا آن است، می باشد.

زمینه و هدف: گزاره های ارزشی کارکنان نوعی راهبرد برای ایجاد مزیت رقابتی کارفرما در بازار کار به شمار می رود که با هدف اطمینان از به کارگیری بهترین افراد و نگهداشت کارکنان فعلی اجرا می شود. این مفهوم جدید، بر مزایایی تمرکز می کند که از همکاری با یک کارفرمای مشخص به دست می آید و تاکنون اجزای متفاوتی برای آن معرفی شده است؛ از این رو پژوهش حاضر، به دنبال شناخت ماهیت و اجزای تشکیل دهنده گزاره های ارزشی کارکنان با رویکردی یکپارچه است.روش: این پژوهش کاربردی رویکرد تفسیری دارد و از روش مرور نظام مند ادبیات به عنوان نوعی روش کیفی استفاده کرده است. منابع اطلاعاتی پژوهش مقاله های مرتبط منتشرشده در پایگاه های اطلاعات علمی منتخب است که بر اساس معیارهای مدنظر غربالگری و با استفاده از روش کدگذاری تحلیل شدند.یافته ها: با مرور تعاریف گزاره های ارزشی کارکنان، ماهیت و هدف و شرایط بهره مندی از آن بازشناسی شد. همچنین اجزای آن نیز، از پنج مقوله اصلی تشکیل شده اند که عبارت اند از: ارزش های ارتباطی و فرهنگی، ارزش های اقتصادی، ارزش های توسعه ای، ارزش های حاصل از شغل و ارزش های غرور و اعتبار سازمانی.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش می تواند به کسب شناخت کمابیش جامعی از ارزش های مورد انتظار کارکنان از سازمان مساعدت کند تا توان رقابتی سازمان ها را در جذب و نگهداشت بهترین افراد ارتقا دهد.

پیشرفت اقتصادی همراه با کمترین آسیب به محیط زیست، از ارزش های مهم این دوران است. یکی از عرصه های جدیدی که با گسترش تکنولوژی های نوین، امکان بهره برداری بیشتر از آن فراهم شده است، دریا و اقیانوس است. اعماق دریاها و پهنه ی دور اقیانوس ها، میدانی است که بستر استفاده ی اقتصادی از آن، فراهم تر از گذشته شده است. برای تمرکز دانشی در این حوزه، عنوان کلی اقتصاد آبی یا اقتصاد اقیانوسی، شکل گرفته است و این عنوان، به عنوان یک کلیدواژه ی خاص، مورد توجه پژوهشگران، سیاست گذاری و تصمیم گیران قرر گرفته است. در این پژوهش، هم از جهت معرفی این موضوع و هم از جهت کسب شناخت اولیه از ابعاد این عرصه در حوزه های مختلف، به دنبال شناخت آینده پژوهانه ی روندهای آن رفتیم. با روش مرور نظام مند ادبیات، دامنه ی تخصصی این عرصه، در 6 حوزه ی اصلی، جهت استخراج روندها و فناوری های آن بررسی شد و سپس با استفاده از تحلیل مضمون و کارگاه خبرگانی، کدگذاری روندهای اولیه، در جهت رسیدن به کلان روندهای آن انجام شد. نهایتاً در 6 حوزه ی اصلی اقتصاد آبی، 168 خردروند و فناوری استخراج شد که ذیل 9 کلان روند شناورسازی، هوشمندسازی، نابودسازی، سبزسازی، سودآورسازی، سکونت پذیرسازی، نوسازی، خارج سازی و منازعه ای سازی دسته بندی شدند.

زمینه و هدف: موضوع تعارض کار  خانواده در سازمان های امروزین، بسیار در کانون توجه قرار گرفته است؛ زیرا بر موفقیت سازمانی و زندگی شخصی کارکنان تأثیر می گذارد. مطالعات این حوزه به دو ساحتی بودن آن تأکید دارند: تعارض کار با خانواده و تعارض خانواده با کار. از این رو پژوهش حاضر، به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر بروز و پیامدهای ناشی از هر دو ساحت این تعارض است. روش: این پژوهش تفسیرگرایانه از روش مرور نظام مند ادبیات، برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش استفاده کرده است. منابع اطلاعاتی آن مشتمل است بر مقاله های مرتبطی که در پایگاه های علمی معتبر بین المللی، از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۲۳ منتشر شده اند. این مقاله ها بر اساس معیارهای پذیرش به فرایند مرور نظام مند وارد شدند و در نهایت، پس از ارزیابی کیفیت آن ها بر اساس شاخص های کیو و اچ ایندکس نشریه ها، ۹۱ مقاله با استفاده از روش کدگذاری تحلیل شد. یافته ها: پیشایندهای شناسایی شده تعارض کار خانواده، در چهار دسته پیشایندهای ماهیتی شغل، پیشایندهای زمان محور شغل، پیشایندهای مربوط به الزامات و محیط کاری و فشار اجتماعی شغل قرار طبقه بندی شدند که به بروز دو دسته پیامد منجر می شوند: تضعیف ایفای نقش خانوادگی و تضعیف کیفیت زندگی خانوادگی. پیشایندهای مؤثر بر تعارض خانواده کار نیز در سه دسته طبقه بندی شدند: وضعیت خانوادگی شاغل، پیشایندهای خانوادگی نقش محور و فشار اجتماعی خانواده. پیامدهای ناشی از این پیشایندها نیز عبارت اند از: پیامدهای شغلی روان شناختی، پیامدهای شغلی رفتارمحور و پیامدهای شغلی عملکردمحور. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش به مدیران و سازمان ها کمک می کند تا پیشایندها و پیامدهای مرتبط با هر دو ساحت تعارض را بهتر درک و شناسایی کنند و بتوانند برای رفع مسائل و مشکلات زندگی کاری و خانوادگی کارکنان، گام های مؤثری بردارند. از سویی دیگر، یافته های این مطالعه با تجمیع یافته های مطالعات پیشین، به ارتقای غنای دانش موجود در این زمینه یاری رسانده است.

در عصر حاضر دنیای کسب و کار با عدم قطعیت بسیاری مواجه است و این موضوع، ضرورت بودجه ریزی در شرکت ها را دوچندان کرده است. به گونه ای که در چند سال اخیر، پژوهش های مختلفی در این زمینه انجام شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر این است که به ارزیابی و تفسیر پژوهش های مذکور بپردازد و پاسخی برای این سه پرسش بیابد که در ادبیات علمی «چه نقاط ضعفی برای بودجه ریزی در شرکت ها عنوان شده است؟ موانع بهبود بودجه ریزی در شرکت ها کدام است؟ و چه راهکارها یا مدل هایی به منظور رفع نقاط ضعف بودجه ریزی در شرکت ها مطرح شده است؟» به همین منظور، با استفاده از مرور نظام مند ادبیات و به کمک پروتکل پریزما، به جستجوی مقاله های منتشر شده در این زمینه پرداخته شد و پس از غربالگری آنها بر مبنای معیارهای احراز شرایط، در نهایت 32 مقاله به عنوان مقاله های مرتبط با هدف و سوال های پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. به منظور ارزیابی کیفیت داده ها و نتایج پژوهش و دستیابی به معیارهای قابلیت اعتماد ضمن استفاده از پایگاه های اطلاعاتی معتبر و بکارگیری یک فرایند نظام مند در مرور ادبیات، منابع ورودی پژوهش به دو نفر از خبرگان نیز ارائه گردید و علاوه بر آن تلاش شد تا توصیف غنی از فرایند اجرایی پژوهش ارائه شود. در ادامه با تجزیه و تحلیل متن مقاله های منتخب، نسبت به استخراج 9 مورد نقطه ضعف، 6 مانع بهبود و 20 راهکار بهبود اقدام گردید و در پایان با در نظر گرفتن خلأ نظری پژوهش های موجود، پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارائه شد. 

هدف: پژوهش های اخیر مفهوم دانشجوی ایده آل را به دلیل معانی متنوع آن در زمینه های مختلف آموزشی و فرهنگی مورد بررسی قرار داده اند. این مفهوم به دنبال کمال نیست، بلکه ویژگی های مطلوبی را تعریف می کند که محیطی برای رشد فردیت در جمعیت متنوع ایجاد کند. پژوهش حاضر به منظور شناسایی ویژگی های مورد انتظار از دانشجوی ایده آل کارشناسی در آموزش عالی، به فراترکیب ادبیات جهانی پرداخته و هدف آن ترویج شفافیت انتظارات و کاهش نابرابری ها است. این مطالعه به ادغام و دسته بندی ویژگی های ضروری دانشجوی ایده آل پرداخته و بینش های جدیدی در مورد تنوع دانشجو ارائه می دهد. هدف نهایی، هدایت تحقیقات آینده و ارائه دیدگاهی جامع درباره ماهیت در حال تحول دانشجوی ایده آل در آموزش عالی است. روش شناسی: این مطالعه در سپهر فلسفی تفسیرگرایی، با رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب انجام شد. استراتژی جستجو بر اساس دستورالعمل پریزما در پنج پایگاه داده اصلی صورت گرفت. جامعه آماری شامل کلیه مطالعات انجام شده در بازه زمانی 2000 تا 2024 بود که در نهایت به 187 پژوهش رسید. فرآیند انتخاب مطالعات به صورت گام به گام شامل جستجو، انتخاب و ارزیابی کیفی مقالات انجام شد. یافته ها: در نهایت، 17 مقاله متن کامل به صورت هدفمند انتخاب شد. نتایج حاصل از تحلیل محتوای کیفی این مقالات سبب شناسایی 135 کد باز شد که در قالب 14 مفهوم و چهار دسته ویژگی کلیدی فردی، اجتماعی، علمی و حرفه ای برای دانشجوی ایده آل دسته بندی گردید. این ادغام و تحلیل، تصویری جامع از دانشجوی ایده آل ترسیم کرد. دانشجوی ایده آل، نه تنها بر پیشرفت تحصیلی تأکید دارد، بلکه مجموعه ای گسترده از ویژگی های متنوع را در خود جای می دهد. پنج ویژگی برجسته شامل اشتیاق به یادگیری، تفکر انتقادی، انگیزه، خودتنظیمی و مسئولیت پذیری در ادبیات بیشترین تأکید را داشته و به عنوان ویژگی های کلیدی دانشجویان ایده آل شناخته شدند. این یافته ها نشان می دهد که دانشجوی ایده آل باید توانایی های جامع و متنوعی داشته باشد که به رشد همه جانبه و تطبیق پذیری در محیط های مختلف آموزشی و حرفه ای کمک می کند. بحث و نتیجه گیری: مفهوم دانشجوی ایده آل نمی تواند به یک الگوی منحصر به فرد محدود شود، بلکه به ایجاد فضای چند وجهی می پردازد که ایده آل های مختلف را در خود جای دهد. این تصویر نشان دهنده تغییر پارادایم در آموزش عالی به سمت رشد فراگیر است و به شفافیت در انتظارات و نیاز به آموزش عادلانه تأکید دارد. به همین سبب ارائه محیط های یادگیری فراگیر و انعطاف پذیر برای دانشجویان ایده آل ضروری است. این پژوهش می تواند به عنوان مبنایی برای مطالعات بعدی و توسعه رویکردهای آموزشی استفاده شود که بر تنوع و پذیرش فردیت تأکید دارند، به گونه ای که محیط های آموزشی فضایی را برای پرورش توانمندی های گوناگون دانشجویان ایجاد کنند.