توسعه تکنولوژی صنعتی

پس از گذار بشر از عصر کشاورزی به عصر صنعت و از عصر صنعت به عصر اطلاعات، اکنون پارادایم جدیدی در اقتصاد و جامعه کشورهای توسعه یافته در حال شکل گیری و رشد است که از آن با عنوان عصر مفهومی یاد می شود. ما از اقتصاد و جامعه ای که بر مبنای قابلیت های خطی، منطقی و شبه کامپیوتری عصر اطلاعات بنا شده به جامعه ای گذر می کنیم که بر مبنای قابلیت های همدلانه، خلاقانه و تصویر سازانه خواهد بود. تسلط تفکر تحلیلی و تقلیل گرایانه و عصر کارگر دانش در حال تغییر است. و همانگونه که تغییر جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی تاثیراتی شگرف در نوع زیست و کنش بشر داشته است؛ تغییر جامعه اطلاعاتی به جامعه مفهومی نیز به صورت بنیادین روابط، مناسبات و سبک زندگی را متحول خواهد کرد. در این مقاله پس از مروری بر مفاهیم وتعاریف عصر مفهومی، علل تغییر پارادایم بررسی شده و سپس به الزامات توسعه فناوری در این عصر، به عنوان یکی از حوزه های تحت تاثیر این تغییر پارادایم، پرداخته خواهد شد.

تجاری سازی و ایجاد کسب و کار از طریق فناوری نانو به عنوان یک هدف و آرمان مورد توجه کشورها و شرکت های مختلف دنیا قرار گرفته است. فناوری نانو در برگیرنده فرصت های کسب و کاری ویژه برای تک تک شرکت ها مزایای اجتماعی بزرگ در سطح جهان است برای اینکه این مزایا آشکار شوند لازم است تا محصولات و فرایندهایی که بوسیله فناوری نانو ارائه می شوند به بازار عرضه شوند که این امر مستلزم فرایند تجاری سازی می باشد. تحقیقات و اختراعات بسیاری بعد از ظهور فناوری نانو به کشور در بخش ها و صنایع مختلف انجام گردیده که صنعت غذایی نیز یکی از این بخش ها می باشد. تجاری سازی فناوری های جدید و نوپا از جمله فناوری نانو از حساسیت و ظرافت خاصی برخوردار می باشد که بدون شناسایی عوامل موثر در تجاری سازی و موانع موجود در به بازار رسانیدن فناوری نانو نمی توان راهبردی مناسبی برای انتقال آن به بازار تدوین نمود که در حال حاضر نیز این موضوع یکی از نقاط ضعف کشورمان می باشد. لذا شناسایی عوامل موثر در تجاری سازی و وجود سیاست های مناسب برای تجاری سازی فناوری نانو از ضروریات ملی محسوب می شود. بدلیل گستردگی موضوع در این پژوهش تنها به شناسایی عوامل محیطی از طریق مصاحبه با خبرگان تجاری سازی و مدیران شرکت ها فعال در حوزه نانو فناوری در بخش غذایی و کشاورزی پرداخته شده و در ادامه، با استفاده از آزمون فریدمن به رتبه بندی عوامل مذکور و از طریق رگرسیون خطی چندگانه به پیش بینی و بررسی وجود ارتباط معناداری عوامل با تجاری سازی فناوری نانو پرداخته شده است.

از آنجا که میزان سود آوری در یک بنگاه صنعتی تعیین کننده عملکرد کسب و کار و کسب مزیت رقابتی مناسب برای آن بنگاه است مطالعات متعددی در مورد عمکرد کسب وکار ومزیت رقابتی بنگاه ها صورت گرفته است. هدف این تحقیق ، شناسایی فاکتور ها و عوامل اساسی تاثیر گذار بر عملکرد کسب وکار وکسب مزیت رقابتی پایداربرای بنگاه ها ی صنعتی و ارتباط این فاکتورها با یکدیگر براساس مستندات و پژوهش های صورت گرفته در دسترس در این حوزه به منظور کمک به صاحبان صنایع کشورمان در جهت بهبود عملکرد کسب وکار وکسب مزیت رقابتی مناسب برای آنان است . یکی از یافته های بسیار مهم این پژوهش که از مطالعات منابع مختلف در این حوزه احصا شده است، تاثیر قابل توجه بازارگرایی بر نوآوری است . به طوری که در بسیاری از مطالعات که در قسمت ادبیات تحقیق ملاحظه می شود، بازارگرایی به عنوان فاکتور اساسی بر شکل گیری نوآوری و بهبود عملکرد کسب وکار مطرح است. یکی از یافته های دیگر این پژوهش تاثیر قابل توجه نوآوری بر عملکرد کسب وکار یک بنگاه صنعتی به منظور کسب مزیت رقابتی پایدار است. از نکات مهم دیگری که دراین تحقیق به آن پرداخته شده نقش متعادل کننده مولفه گرایش یادگیری در رابطه بین بازارگرایی ونوآوری است. همچنین در بخشی از مقاله به اهمیت تاثیر نوآوری بر عملکرد کسب وکار و کسب مزیت رقابتی در صنایع مختلف نیز پرداخته شده. در پایان این تحقیق، بر مبنای مستندات و پژوهش های صورت گرفته ،ارتباط بین مولفه های اصلی شامل : بازارگرایی ، نوآوری، عملکرد کسب وکار و مزیت رقابتی پایدار به صورت یک مدل مفهومی ارایه شده و همچنین کاربرد وشرایط تحقق این مدل نیز بیان شده است

پیدایش مفهوم "محصولات با سیستم های پیچیده" ابتدا از ادبیات سیستم های نظامی ، پیچیدگی های سیستم، مکتب سیستم های فنی بزرگ، مدیریت پروژه و مطالعات سازمان صنعتی آغاز شد. محصولات پیچیده از لحاظ فنی در شرکت های پیشرفته تولید می شوند، کالاهای سرمایه ای با تکنولوژی های پیشرفته هستند وسرمایه گذاری در بخش ایجاد ظرفیت برای تولید آنها یکی از نشانه های مهم قدرت اقتصاد ملی است. در حوزه محصولات پیچیده ساختار صنعت عمدتا متشکل از تعداد بسیار کمی از بنگاه های بسیار بزرگ تامین کننده، سازنده و مشتری است. این تعداد کم بنگاه ها همگی در فرآیند طراحی ، تحقیق و توسعه ، یکپارچه سازی سیستم ها ، بهبودهای آتی محصول و نگهداری محصول مشارکت دارند. پیشرفت های اقتصادی هم اکنون نیازمند تجاری سازی و توسعه تکنولوژی های پیچیده است که نوآوری در آنها تنها از طریق شبکه های پیچیده و خود سازماندهی شده اتفاق می افتد. بنابراین یکی از وجوه تمایز این محصولات این است که مکانیزم و مدیریت نوآوری در اینگونه محصولات با محصولات ساده تولید انبوه متفاوت است.

خوشبختانه پس از ابلاغ نقشه ی جامع در واپسین روزهای سال 1389، فضایی برای اهل نظر پدید آمده است تا فارغ از جنجالهای سیاسی و علیرغم نقاط قوت فراوان نقشه، فرصت هایی برای بهبود نقشه در ویراست های بعدی پیشنهاد نمایند. این مهم با توجه به تأکیدات نقشه بر بسط فضای نقد و آزاد اندیشی اهمیت مضاعف می یابد. در این مقاله پس از مرور برخی تعاریف و بررسی تاریخچه ی نقشه های علمی در ایران و جهان اجمالاً به نقاط قوت و مبسوطاً به فرصت های بهبود نقشه در آینده اشاره شده است. هنگام نقل نظراتِ سایر اندیشمندان پیرامون نقشه تلاش شده است که با این نظرات به صورت نقادانه مواجهه شود و حتی المقدور نظرات طرف های مختلف درگیر در موضوع منعکس شود. در نهایت پس از بررسی نقادانه ی زمینه های متصور برای بهبود، فرصت هایی برای بهبود تشخیص داده شدند که دو نمونه از مهمترین آنها عبارتند از؛ اولاً اینکه سیاست علم و فناوری به عنوان دنباله ای از سیاست صنعتی لحاظ شود و سعی شود ابتدا یک سیاست صنعتی منسجم تصویب گردد و سپس اولویتهای فناوری و علم از دل آن برون آید نه اینکه از طریق نظرسنجی و امثال ذلک استحصال گردد، حتی در صورتیکه برای تشخیص چنین اولویتهایی بخواهیم به نظرسنجیِ خبرگان روی بیاوریم، دلفی-های بزرگ و ملی یا تحقیقاتی در این حد و اندازه برای تشخیص چنین اولویتهایی ضروری اند. ثانیاً اینکه با توجه به پیشرو بودن صنایع دفاعی در اغلب کشورهای تحت تهدید از جمله کشور ما، زمینه های لازم برای سرریز علم و فناوری از بخش دفاعی به بنگاه های اقتصادی فراهم شود.

یکی از ایده های اساسی علم سازمانی این است که سازمان باید بتواند از قابلیت های موجود خود استفاده کرده و همزمان علاوه بر اینکه وظایف گذشته خود را به طور دقیق انجام دهد، توانایی های جدید و اساسی را بیابد. در تحقیق های اولیه ای که به این مبحث پرداخته شده، رابطه ی میان دو فعالیت اکتشاف و بهره برداری غیرقابل قبول بود، اما در تحقیق های اخیر، به سازمان های دوسوتوان اشاره شده که می توانند توانایی های موجود خود را دریابند و درعین حال به جستجوی فرصت های جدید بپردازند. محققان به طور فزاینده ای از مفهوم دوسوتوانی سازمانی، به عنوان مفهومی جدید در توسعه سازمانی، در توصیف سازمان هایی که در بهره برداری و اکتشاف توانمند هستند استفاده می کنند. دوسوتوانی برای کسب مزیت رقابتی پایدار، عملکرد و بقاء سازمانی موردبحث است و به وسیله تلاش سازمان های تکنولوژی محور در بهره برداری و اکتشاف از فرصت های موجود به دست می آید. همزمان با بیان دوسوتوانی سازمانی در ادبیات مدیریت، ابهامات بسیاری در این زمینه به وجود آمده است. ما در این مقاله تلاش کرده ایم تا برخی از این ابهامات را روشن کنیم. ما در این مقاله از روش کتابخانه ای و توصیفی برای تبیین موضوعات بهره برده ایم. در این مقاله نوع شناسی از دوسوتوانی سازمانی بر اساس ابعاد ساختاری و زمانی سازمان های تکنولوژی محور بررسی شده است. این نوع شناسی و کاربرد آن در تحقیقات، به مفهوم سازی های مختلف از دوسوتوانی در درک بیشتر یک ساختار چندوجهی کمک می کند. در این مقاله پس از تعریف دوسوتوانی سازمانی و ارائه ابهامات موجود، نوع شناسی چندوجهی شامل دوستوانی متوازن، گردشی، تفکیکی و متقابل مورد بحث و بررسی قرارگرفته است. درنهایت موضوعات تحقیقاتی درزمینه دوسوتوانی سازمانی برای محققان آینده ارائه شده است.