توسعه تکنولوژی صنعتی

رفاه و آسایش مادی کنونی بشر، مرهون فعالیت های مهندسی است. مهندسی و فناوری مقولاتی در هم تنیده اند که به سختی می توان بین آن دو مرز شفافی را ترسیم کرد. می توان ادعا نمود که کار یک مهندس در نگاه کلان چیزی جز کاری فناورانه نبوده هر چند همه کارهای فناورانه از جنس کارهای مهندسی نمی باشد. توجه به چشم انداز بیست ساله نظام و افق تمدن نوین اسلامی که مبنای برنامه ریزی کلان همه بخش های کشور است، نشان دهنده اهمیت نقش مهندسان در تحقق این آرمان می باشد. از آنجا که می بایست ایران، کشوری باشد که در سطح منطقه برترین جایگاه را در علم و فناوری کسب کند، بی تردید، بار اصلی آن بر دوش متخصصان و به ویژه مهندسان است. مهندس معمولاً ارتباط کلیدی بین نظریه ها و کاربردهای عملی برقرار می کند. مهندس باید علاوه بر دارا بودن دانش نظری، دارای تفکری سازنده و خلاق باشد. همچنین باید ضمن داشتن مهارت در به دست آوردن نتایج کاربردی و معقول، توانایی هدایت گروه را تا رسیدن به هدف داشته باشد. از یک مهندس، انتظاراتی بسیار فراتر از دانستن مجموعه ای از دانش های بنیادین و فناوری های نوین می رود. الگوی کلی نظام آموزش مهندسی باید در راستای ایجاد مجموعه ای از شایستگیهایی باشد که فهرست آنها در بخش های آتی مطرح می گردد . هر چند رسیدن به همه شایستگی های مطرح شده امری غیر ممکن است ولی حداقل می بایست به مجموعه شایستگی های مورد اشتراک نهادها و مؤسسات معتبر در این حوزه توجه وی ژه ای صورت پذیرد. در ضمن پیش نیاز بسیاری از شایستگی ها در دوره تحصیلات مدرسه ای و حتی قبل از آن باید مهیا گردد.

در جهان امروز که اطلاعات یکی از منابع اصلی توسعه محسوب می شود، توانایی تولید و سرعت دسترسی به اطلاعات یک منبع قدرت بوده و از مهم ترین شاخص های توسعه یافتگی است. دایرکتوری به عنوان فهرستی سازمان یافته، طبقه بندی شده و سلسله مراتبی از یک موضوع خاص، محلی برای ذخیره مطمئن اطلاعات بوده که با وجود یک مکانیزم پرسش انعطاف پذیر، دسترسی آسان تر، با کیفیت تر و مطمئن تر به داده ها و اطلاعات را فراهم می سازد. دایرکتوری ها در تسهیل تصمیم گیری های دولتی مؤثر بوده و با دسته بندی و رتبه بندی عناصر، متغیرها و مؤلفه های گوناگونی که مرتبط با یک حوزه تصمیم گیری می باشند، چند رشته ای بودن تصمیم گیری را محقق می سازند. عمومی ترین حوزه های دایرکتوری ها عبارتند از: حوزه عمومی، تجارت، صنعت و نوآوری. در این مقاله سعی شده است تا با معرفی اجمالی نقش حرفه ای دایرکتوری ها در سیاست گذاری صنعتی، ذکر گونه ها، شاخص ها و روش های رتبه بندی نشان داده شود که دایرکتوری صرفاً یک انبار ساده از داده ها و اطلاعات عمومی نبوده بلکه ابزاری برای تعیین اولویت های سیاستی و نحوه تخصیص منابع و اداره بهینه امور عمومی است.

در دهه های اخیر برون سپاری سیستم های اطلاعاتی تبدیل به یکی از مهم ترین مسائل پیش روی مدیریت این گونه سیستم ها شده و هنوز در مرحله بحث های نظری درخصوص برون سپردن فعالیت های (IS) قرار دارد. در این تحقیق، ابتدا زمینه هایی را که منجر به برون سپاری سیستم های اطلاعاتی می شود، ذکر شده تا نقش برون سپاری در ارتقاء بخش ها و خدمات این سیستم ها بیشتر نمایان گردد. در ادامه شش عامل اساسی شامل مدیریت، راهبرد، عوامل اقتصادی، فناوری، خطرپذیری و کیفیت در تصمیمات برون سپاری درنظر گرفته می شوند. بدین منظور یک مدل تصمیم گیری در محیط فازی با استفاده از یکی از روش های تصمیم گیری چندمعیاره و به عبارتی رویکرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مد نظر قرار گرفته است. این مدل تصمیم گیری به دلیل ابهامات موجود در نظرات کارشناسان مختلف، برای مقایسه معیارها، زیرمعیارها و گزینه ها مقادیر عددی فازی تولید می کند تا مدیران بتوانند در مورد راهبرد برون سپاری برای هر یک از سیستم های اطلاعاتی مورد نظر بهتر تصمیم گیری نمایند.

با وجود گذشت بیش از یکصد سال از کشف و استخراج نفت به صورت صنعتی در کشورمان، هنوز ما به سطح قابل قبول از فناوری بومی این صنعت دست نیافته ایم. این مقاله در پی پاسخ به چرایی این پدیده دو عامل به هم پیوسته فقدان بستر فرهنگی و رویکرد مناسب در سیاست گذاری (کلان و بخشی) را به عنوان شرط لازم بومی سازی مورد بحث و کاوش قرار داده است و در پایان راهبردها و راهکارهایی برای ایجاد و تحقق این شرط ارائه کرده است. به دلیل تطویل مباحث، مقاله در دو قسمت جداگانه تدوین شده است. در قسمت اول ضمن بررسی مفاهیم فقدان بستر فرهنگی مناسب مورد بحث واقع شده است و در قسمت دوم، سیاست گذاری نامناسب مورد بررسی قرار خواهد گرفت و راهکارهایی برای تسهیل فرآیند بومی سازی ارائه می شود.

در حال حاضر، فناوری غشاء با هدف جدا سازی ذرات یک ترکیب، از کاربرد های راهبردی، متعدد و در حال رشدی برخوردار است. هدف این مقاله، اولویت بندی حوزه های کاربرد فناوری غشاء به منظور کمک به پیاده سازی و بومی سازی آن در کشور است. بر این اساس، حوزه های کاربرد غشاء شامل جدا سازی گاز ها، شیرین سازی آب، تولید آب فوق العاده خالص، فرآوری مواد لبنی، تصفیه پساب های صنعتی و کاربرد های پزشکی غشاء انتخاب شده اند. با استفاده از جمع بندی نظرات کارشناسان فن غشاء در کشور، کلیه عوامل و معیارهای تأثیرگذار بر فرآیند تصمیم گیری تعیین شده و در 4 دسته معیار اصلی، عوامل پشتیبانی، اقتصادی، راهبردی و فنی طبقه بندی شده اند. به کمک مدل تصمیم گیری چندمعیاره و با بهره گیری از نظریات کارشناسان فن غشاء در کشور شامل پژوهشگران و اساتید دانشگاهی و مدیران مؤسسات دولتی و خصوصی مرتبط با غشاء، اولویت بندی حوزه های کاربرد صورت گرفته است. تحلیل نتایج حاصل از جمع بندی نظرات خبرگان نشان می دهد که "شیرین سازی آب"از بیشترین اولویت جهت پیاده سازی در کشور برخوردار است.

در چند سال اخیر فعالیت های سازماندهی شده در کشور به ایجاد رشد و پیشرفت در پاره ای از شاخص های علمی و فناوری کشور در زمینه نانو انجامیده است. توسعه نیروی انسانی، ارتقاء سطح یافته های علمی در قالب مقالات از این جمله اند. اما تحقق ثروت و توسعه رفاه اجتماعی در پرتو توسعه و کاربست نانو فناوری هنگامی محقق می شود که یافته های تحقیقاتی در چارچوب فناوری به توسعه بنگاه های جدید و یا بهبود کارایی و رقابت پذیری بنگاه های موجود منجر گردد. این نوشتار چالش ها و فرصت های فرا روی این موضوع را مرور می کند.

در این مقاله نقش همکاری های بین المللی در توسعه و انتقال دانش فنی تولید کاتالیست های تجاری مورد بررسی قرار گرفته است. روش شناسی مورد استفاده در الگوبرداری، تهیه و جمع آوری اطلاعات و تحلیل آنها با مدل اکتساب فناوری کیه زا می باشد. برای تعیین مورد الگوبرداری از ملاک هایی مانند میزان توسعه یافتگی، وضعیت منابع نفتی و جغرافیای سیاسی استفاده شده است. کشورهای مورد الگوبرداری برزیل، عربستان سعودی و کویت می باشند که همگی در دهه های اخیر از طریق همکاریهای بین المللی موفق به کسب فناوری های مربوط به تولید تجاری کاتالیست شده اند. بر اساس این بررسی بهترین روش برای انتقال فناوری کاتالیست ها، روش سرمایه گذاری مشترک است. همچنین تمرکز بر کاتالیست های در حال رشد با رویکرد توسعه صادرات پیشنهاد می گردد.