تأمّلاتی در نقشه ی جامع علمی کشور با هدف غنابخشی به ویراست های آینده ی نقشه
آرشیو
چکیده
خوشبختانه پس از ابلاغ نقشه ی جامع در واپسین روزهای سال 1389، فضایی برای اهل نظر پدید آمده است تا فارغ از جنجالهای سیاسی و علیرغم نقاط قوت فراوان نقشه، فرصت هایی برای بهبود نقشه در ویراست های بعدی پیشنهاد نمایند. این مهم با توجه به تأکیدات نقشه بر بسط فضای نقد و آزاد اندیشی اهمیت مضاعف می یابد. در این مقاله پس از مرور برخی تعاریف و بررسی تاریخچه ی نقشه های علمی در ایران و جهان اجمالاً به نقاط قوت و مبسوطاً به فرصت های بهبود نقشه در آینده اشاره شده است. هنگام نقل نظراتِ سایر اندیشمندان پیرامون نقشه تلاش شده است که با این نظرات به صورت نقادانه مواجهه شود و حتی المقدور نظرات طرف های مختلف درگیر در موضوع منعکس شود. در نهایت پس از بررسی نقادانه ی زمینه های متصور برای بهبود، فرصت هایی برای بهبود تشخیص داده شدند که دو نمونه از مهمترین آنها عبارتند از؛ اولاً اینکه سیاست علم و فناوری به عنوان دنباله ای از سیاست صنعتی لحاظ شود و سعی شود ابتدا یک سیاست صنعتی منسجم تصویب گردد و سپس اولویتهای فناوری و علم از دل آن برون آید نه اینکه از طریق نظرسنجی و امثال ذلک استحصال گردد، حتی در صورتیکه برای تشخیص چنین اولویتهایی بخواهیم به نظرسنجیِ خبرگان روی بیاوریم، دلفی-های بزرگ و ملی یا تحقیقاتی در این حد و اندازه برای تشخیص چنین اولویتهایی ضروری اند. ثانیاً اینکه با توجه به پیشرو بودن صنایع دفاعی در اغلب کشورهای تحت تهدید از جمله کشور ما، زمینه های لازم برای سرریز علم و فناوری از بخش دفاعی به بنگاه های اقتصادی فراهم شود.Reflections on scientific Comprehensive Map of the country with the aim of enriching its upcoming editions
After notifying (conveying) the comprehensive map in the last days of 1389, a possibility has been provided for the experts to suggest the opportunities to improve the map in upcoming editions despite its strong points and apart from political discussions. In this paper, after reviewing some definitions and studying the history of the scientific maps of Iran and the world, strong points in brief and the opportunities to improve the map in future in detail are pointed out. It is tried to quote the other experts’ opinions critically and to reflect as far as possible the different views involved in this respect. Finally, after critical study of the conceivable areas for improvement, some opportunities are identified in this respect which the two most important of them are as follows: firstly, considering the science and technology policy as the consequence of industrial one, and trying to ratify a coherent industrial policy and then from which the technology and science priorities resulted instead of obtaining them through referendum and the like. Even if we decide to refer to experts’ referendum in order to realize these priorities, large and national or research Delphi techniques are necessary. Secondly, according to the leadership of defense industry, the required areas for overflowing the science and technology from defensive sector to business institutes should be provided.