توسعه تکنولوژی صنعتی

در نوشتاری که در پیش رو دارید، تعاریف مختلف فرهنگ و تعریف نسبتا متفاوتی با تعاریف مرسوم از تکنولوژی ارائه خواهند شد. در ادامه، مولفه های اصلی فرهنگ که نقش اساسی در توسعه فرهنگ را دارد، با شرح بیشتری مورد بحث قرار خواهند گرفت. از همین دیدگاه توضیح داده می شود که چگونه تکنولوژی به عنوان بخشی از فرهنگ، در فرآیند توسعه فرهنگ، جذب و یا ایجاد شده و خود توسعه پیدا می کند. با این رویکرد، گفته خواهد شد که چرا انتقال تکنولوژی، در قالب انتقال فرهنگ، که خود مقوله قابل بحثی است، باید مورد بررسی قرار گیرد. در پایان نیز، راهکارهای پیش روی کشورهای در حال توسعه به اجمال مورد بررسی و نقد قرار خواهند گرفت

صنعت از بخش های عمده و حساس اقتصاد کشور محسوب می شوند؛ چراکه نقش موثر آن در توانمندی جامعه در روند توسعه و تکامل از طریق رفع نیازهای اقتصادی بسیار محسوس است. نقش بنیادین صنعت در دستیابی به اهداف توسعه و تکامل موردنظر جامعه ایران، الزامات خاصی را برای تعیین اتراتژی و سیاست های کلان در برنامه های توسعه به دنبال خواهد داشت. بر این اساس، استراتژی ها و راهبردهای جامعه دین محور با سایر جوامع مادی گرا متفاوت است؛ چراکه چارچوب کلی آن بوسیله ارزش، بینش و دانش برخاسته از دین تعیین می شود. بر این پایه کشور ما برای دستیابی به اهداف و آرمان های اقتصادی خود نیازمند یک مدل و الگویی است که در پرتو آن بتواند جایگاه صنعت و استراتژی توسعه صنعتی کشور را متناسب با ساختار ارزشی حاکم بر جامعه مشخص نماید. بدین منظور ضرورت پژوهشی فراگیر در تجزیه و تحلیل سه دهه گذشته صنعت کشور و دستیابی به ریشه معضلات اقتصادی و صنعتی، امکان ترسیم دورنمای صنعت مطلوب و شیب انتقال در دوران گذار را هر چه بهتر فراهم خواهد آورد.

در شرایط فعلی، پیش بینی افق های دور که لازمه برنامه ریزی استراتژیک است، با دشواری صورت می گیرد و گاه چنان حوادث غیرمنتظره روی می دهند که همچون "سونامی" بنیاد سیاست ها با استراتژی بلندمدت را به هم می ریزد. وجود این شرایط، کشورها و سازمان ها را با یک تناقض اساسی روبرو می کند. بنابراین برنامه ریزی استراتژیک ضرورت دارد؛ چرا که بدون وجود استراتژی های بلندمدت، جایی برای مدیریت بهینه منابع و سرمایه گذاری ها باقی نمی ماند. از سوی دیگر برنامه ریزی استراتژی های بلندمدت نیز متزلزل است، چون اعتباری برای پیش بینی های بلندمدت (در افق های 20، 30، 50 سال و بالاتر) در اختیار نیست. عقل سلیم توجیه نمی کند که قید برنامه ریزی استراتژیک را بزنیم. پس باید برای رهایی از این تناقض چاره ای یافت. چاره آن برنامه ریزی پابرجاست که بر پایه آن می توان برای 100 سال آینده برنامه ریزی کرد، بدون این که اتفاقی مانند "سونامی" بتواند بنیاد این برنامه ها (راهبردها) را در هم شکند. برنامه ریزی استراتژیک (در افق های زمانی واقعا بلند) در حوزه علم و تکنولوژی اهمیت مضاعفی می یابد؛ چراکه سرمایه گذاری ها در این زمینه معمولا خیلی دیر به بار می نشیند. اگر سیاست ها و استراتژی های کشور و یا سازمان های صنعتی حساس، در این زمینه آسیب پذیر و شکننده بوده و به عبارت دیگر "پا بر جا" نباشند، آینده کشور در معرض مخاطرات جدی قرار می گیرد

گسترش روزافزون تکنولوژی در زندگی بشر، موجب آلودگی های گوناگون در محیط زیست شده و تعادل و تناسب آن را برهم زده است. در کشور ایران نیز به مقوله محیط زیست و ارتباط آن با پیشرفت و توسعه فناوری هنوز به شکل منطقی توجه نشده است، در حالی که می توان لازمه رشد و فناوری و همچنین وجود توسعه پایدار را متکی بر حفظ منابع پایه ای مانند محیط زیست دانست. البته راهبردهای مختلفی هم جهت توسعه ناپایدار در کشور ما وجود دارد که عدم توجه به آنها موجب توسعه ناهماهنگ بوده و اتلاف بیش از پیش منابع را دربرخواهد داشت. به طور کلی صنعتی شدن و رشد و پیشرفت صنعتی بدون برنامه ریزی صحیح و دقیق، دارای عواقب و نتایج ناگوار و اغلب جبران ناپذیری می باشد. در این نوشتار ابتدا ابعاد توسعه تکنولوژی و فواید و مضرات تکنولوژی و همچنین توسعه تکنولوژی در اروپا بررسی شده و سپس به چگونگی استفاده از سیستم های مدیریت زیست محیطی پرداخته می شود. از آنجایی که یکی از قوانین متداول در اتحادیه اروپا، قانون ارزیابی زیست محیطی است. بیان قانون ارزیابی زیست محیطی است، بیان قانون ارزیابی زیست محیطی و دستورالعمل اقتصاد زباله و معاهده های بین المللی ضروری می نماید. در انتها نیز مروری بر اثرات تدابیر زیست محیطی و همچنین مشکلات زیست محیطی ایران خواهیم داشت.

تکنولوژی چیست؟ رابطه آن با انسان چگونه است و چه تاثیراتی بر یکدیگر می گذارند؟ تعاریف و تبیین های انجام گرفته پیرامون سوالات فوق، بسیار متعدد و مختلف است. بنابر تصور متعارف، تکنولوژی تنها ابزارهای دست ساخت بشر می باشد و پیشرفت و توسعه آن، ما را به سوی آرمان شهر هدایت می کند؛ اما ظاهرا سر از ویران شهر درآوردیم. برخلاف تصور اولیه و رایج از تکنولوژی به مثابه ابزار، تکنولوژی می تواند ابزار صرف نباشد، همانگونه که برخی، تکنولوژی را در عرصه-هایی مختلف همچون تفکر، فرآیند انجام، سرانجام اثر و نتیجه، گسترش داده اند. برخی دیگر نیز برای آن ماهیتی متصور شده اند که با خود تکنولوژی متفاوت است. رابطه انسان با تکنولوژی در گذشته و حال از مباحث عمده ای است که در این عرصه مطرح می باشد. در نظر برخی فلاسفه، تکنولوژی دارای ارزشی خنثی بوده و بسته به چگونگی استفاده از آن، دارای ارزش های متفاوتی می گردد. به این معنی که این افراد برای تکنولوژی ارزش ماهوی قائل نبوده و صرفا عوامل فاعلی را در ارزش گذاری بر آثار تکنولوژی دخیل می-دانند. در مقابل اینان، گروه دیگری قرار دارد که برای تکنولوژی ارزش ماهوی قائل بوده و برخی از عیوب و نارسایی ها را به ذات تکنولوژی نسبت می دهند؛ لذا در این مقاله سعی بر آن است که ضمن ارائه تعریف تکنواوژی از دیدگاه های مختلف، خصوصیات و ویژگی های آن نیز با محوریت دیدگاه های ژاک الول و عبدالکریم سروش ارائه شود.

امروزه مشکل طراحی ساختار سازمان ها به یک معضل ریشه ای تبدیل شده است که بدون توجه به متغیرهای اقتضایی و ابعاد ساختاری نتیجه ای نامطلوب به دنبال دارد. در ایران، آنچه که بیش از هر چیز دیگری در طراحی ساختار موثر است، افکار مکانیکی مهندسی نسبت به مسئله هماهنگی و کنترل اتوماسیونی می باشد؛ اما آنچه از بررسی ادبیات مربوط به ساختار نیز استنباط می شود این است که حتی علوم کاربردی برای اندازه گیری و ارزشیابی متناسب با ساختار نیز، به معیارهای بیشتری نیاز دارند. از این رو توجه به منافع حاصل از لحاظ نمودن متغیر تکنولوژی در طراحی ساختار سازمانی در شرکت های مختلف می تواند زمینه ساز برداشتن گام های مستحکم تری در زمینه بهره وری و اثربخشی این شرکت ها بوده و نقش بسزایی را در اقتصاد کشور ایفا نماید. هدف از نگارش مقاله فوق، تحقیق بررسی تاثیر متغیر تکنولوژی بر ساختار سازمانی و ارائه پیشنهادات کاربردی مبتنی بر نتایج تحقیق می باشد. نتیجه کلی حاصل از این تحقیق با توجه به هدف تحقیق و مدل کلی که بیان کننده تاثیر متغیرهای اقتضایی، محتوایی و تعدیل کننده ها (استراتژی) بر ابعاد ساختاری است؛ براساس تحلیل رگرسیون موقعیت سازمان در طیف پویا و غیرپویا تعیین شده است.