عبدالرحیم نوه ابراهیم

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی آموزش ترکیبی در دانشگاه پیام نور انجام پذیرفته است. بر این اساس رویکرد پژوهش، از نوع کیفی به شیوه تحلیل محتوای کیفی و از نوع عرفی استفاده شده است، بدین منظور برای بررسی پیشینه پژوهش و جمع آوری داده های متناسب با هدف پژوهش از منابع موجود در پایان نامه ها، کتابخانه، طرح های پژوهشی و مقالات موجود در پایگاه های اطلاعات داخل و خارج کشور استفاده شد. روند پژوهش ابتدا با مصاحبه متخصصان حوزه آموزش، برنامه ریزی و آموزش ترکیبی آغاز شد بدین منظور 25 نفر در داخل و خارج از دانشگاه استفاده شد و در ادامه به بررسی مقالات، منابع و اسناد به ترتیب کل مطالعات مرتبط با کلید واژه ها شامل 89 مورد بدست آمد، پس از بررسی منابع 35 اثر نامرتبط حذف گردید، بنابر این در این پژوهش 54 منبع جهت بررسی انتخاب شد. پس از گردآوری داده ها، یافته ها و نتایج پژوهش ها به تفکیک استخراج و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج جهت پاسخگویی به سؤالات پژوهش در رابطه با الگوی مطلوب آموزش ترکیبی در دانشگاه پیام نور به شرح ذیل بدست آمد که شامل 6 مؤلفه و 37 شاخص می باشد که به ترتیب شامل عناصر آموزش ترکیبی 5 شاخص، ویژگی ها 7 شاخص، کیفیت 6 شاخص، نکات قوت 6 شاخص، موانع و چالش 7 شاخص، شرایط عملیاتی 6 شاخص تعیین گردید. فلذا استفاده از مدل ارائه شده در بهبود و اثر بخشی آموزش و یادگیری در دانشگاه پیام نور مؤثر خواهد بود.

در سال های اخیر، بهبود وضعیت علمی و آموزشی و قرار گرفتن در بین دانشگاه های ممتاز، هدف بسیاری از مدیران دانشگاهی در سراسر جهان بوده است. صاحب نظران معتقدند که اعضای هیئت علمی باکیفیت و شایسته عنصری کلیدی و مهم جهت دستیابی به دانشگاه کلاس جهانی می باشند. این تحقیق به منظور پوشش دادن این خلأ علمی در کشور، به ارائه الگوی شایستگی های اعضای هیئت علمی دانشگاه کلاس جهانی پرداخته است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، پژوهش کیفی از نوع تحلیل مضمون است. جامعه آماری پژوهش، منابع مرتبط با دانشگاه کلاس جهانی و به ویژه شایستگی های اعضای هیئت علمی در دانشگاه کلاس جهانی بود. پس از بررسی منابع استخراج شده از پایگاه های داده، 84 منبع به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش کدگذاری و تحلیل مضمون استفاده شد و به منظور اعتباربخشی داده ها، از روش کینگ و هاروکس استفاده شد. پس از تحلیل داده ها، در مجموع 96 مضمون پایه و 13 مضمون سازمان دهنده ذیل سه مضمون فراگیر شامل: «علمی-حرفه ای»، «اجتماعی-فرهنگی» و «زمینه ای» شناسایی شدند.

در علم مدیریت آموزشی، معمولاً سازمان های آموزشی مانند دیگر سازمان های خدماتی، تولیدی و صنعتی درنظر گرفته شده اند؛ درحالی که اگر مدیریت آموزشی به سمت مدیریت عناصر حاکم بر تربیت و آموزش حرکت کند، به اهداف غایی خود دست خواهد یافت. از طرف دیگر، اسلام به عنوان آخرین دین برای هدایت بشریت، برنامه ای کامل برای تربیت انسان دارد و بر این اساس، در پژوهش حاضر، درپی پاسخ گویی به این سؤال بوده ایم که مدیریت تربیتی در سیره رسول الله (ص) به عنوان کامل ترین انسان و آخرین پیامبر، چگونه است، تا بتوانیم از این شیوه مدیریت در نظام آموزش وپرورش بهره جوییم. برای انجام دادن این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی با به کارگیری روش تحلیل مضمون استفاده کرده ایم و تحقیق پیشِ روی درزمره پژوهش های کیفی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش، مشتمل بر قرآن کریم و نمونه پژوهش، آیات مرتبط با سیره پیامبر اکرم (ص) درخصوص تربیت و آموزش در این کتاب آسمانی بوده است و به منظور اطمینان یافتن درباره برداشت از آیات، از تفسیر المیزان نیز استفاده کرده ایم. برای پاسخ گویی به سؤال های پژوهش، داده های اولیه کدگذاری شدند و طبقه بندی مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر در سه محور اهداف غایی، اصول و روش ها صورت گرفت و بدین ترتیب، درحوزه اهداف غایی، یک هدف غایی هدایت (خروج از ظلمت به سمت نور) و یک هدف فرعی به نام بلاغ (اتمام حجت) به دست آمد. درحوزه اصول، پنج اصل انذار (بیدارکردن)، تذکر (یادآوری)، تبشیر (استقامت)، رجوع به منبع و اسوه سازی تعیین شد. درحوزه روش نیز چهار روش تلاوت آیات (انتقال حقایق و عینیت بخشیدن آن ها)، تزکیه (پاک سازی و رشد)، تعلیم کتاب و تعلیم حکمت شناسایی شد. مسئله موردتوجه در این پژوهش، نظام مندبودن، مرتبه ای و مرحله ای بودن آن، و کارکرد مضامین به دست آمده در تسریع رشد و دورکردن انحراف ها از نظام آموزشی است؛ به نحوی که همه اصول و روش ها درخدمت هدف غایی باشند.

   این پژوهش به طراحی الگوی مطلوب مدیریت استعداد و ارزیابی وضع موجود مدیریت استعداد  سازمان پرداخته است.  مطالعه حاضر با توجه به هدف آن  از روش تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده نمود. جامعه تحقیق در بخش کیفی، مدیران سازمان تامین اجتماعی بودند و  جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند و  نمونه  گیری هدفمند با مشارکت تعداد 20 مدیر عالی و میانی سازمان انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای استقرایی در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. به منظور برآورد الگو و شناسایی وضع موجود فعالیت ها و فرآیندها در سازمان تامین اجتماعی، پرسشنامه حاصل از تحلیل مصاحبه های کیفی با 28  گویه در بین 245 نفر از مدیران سازمان تامین اجتماعی به روش نمونه  گیری تصادفی ساده  توزیع شد. در بخش کیفی این پژوهش، الگوی مدیریت استعداد در چهاربعد  جذب (استعدادخواهی)  با تعداد 12 مولفه، انتخاب  (استعداد یابی) با تعداد 7 مولفه، توسعه (استعدادپروری)  با تعداد 10مولفه و حفظ (استعدادگماری) با تعداد 8 مولفه جمعا 37 مولفه بدست آمد. نتایج حاصل از اجرای آزمون تی تک نمونه  بر روی داده های بدست آمده نشان داد که  در چرخه مدیریت استعداد در سازمان تامین اجتماعی بعد استعدادخواهی کمترین میانگین را به خود جلب کرده است در حالیکه بعد استعدادپروری با بیشترین میانگین در وضع موجود است. نظر می رسد سازمان تامین اجتماعی باید توجه بیشتری را به فرایند جذب (استعداد خواهی) معطوف دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بازنمایی تولید دانش رهبری و مدیریت آموزشی اعضای هیئت علمی گروه مدیریت آموزشی دانشگاه های دولتی ایران در مجلات تخصصی بین المللی و پایگاه های وب آو ساینس و اسکوپوس در نظر گرفته شد. مواد و روش ها: جستجوی جامعی بدون محدودیت زمانی در 8 مجله تخصصی بین المللی رهبری و مدیریت آموزشی و پایگاه های وب آو ساینس و اسکوپوس انجام شد. تعداد 150 مقاله استخراج و تمامی آنان تجزیه وتحلیل شدند. اطلاعات مورد نیاز شامل عنوان مقالات و مجلات، سال انتشار، نویسنده (نویسندگان)، جنسیت، وابستگی سازمانی، کلمات کلیدی، تعداد استنادها و چکیده با استفاده از چک لیست استخراج گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد در سال های اخیر تعداد مقالات نمایه شده در اسکوپوس و وب آو ساینس افزایش یافته است. نقش زنان در انتشار مقالات پررنگ بوده به گونه ای که 122 زن در انتشار 67/56 درصد مقالات حضور داشتند. حوزه «آموزش عالی» طیف گسترده ای از مقالات (33/47 درصد) را به خود اختصاص داده بود. با بررسی عناوین مجلات مشخص شد تنوع مجلات بسیار زیاد بوده و فقط 8 مقاله (33/5 درصد) در مجلات تخصصی بین المللی رهبری و مدیریت آموزشی منتشر شده بودند. 18 مقاله (6/10 درصد) نویسنده (نویسندگانی) داشتند که وابستگی سازمانی آن ها خارج از کشور ایران بود. میانگین استناد مقالات نمایه شده در اسکوپوس 01/3 و وب آو ساینس 78/1 بود. این ادبیات با کانون های موضوعی متمرکز بر مسائل پیرامون رهبری و رفتار سازمانی بود. این بررسی 8 حیطه اصلی (رهبری و مدیریت، ارزشیابی، مدیریت دانش، فرهنگ سازمانی، اقتصاد آموزش، یاددهی-یادگیری، رفتار سازمانی و عملکرد سازمانی) را شناسایی کرد. همچنین یافته ها تغییر پارادایم از «مدیریت» به «رهبری» را نشان دادند. نتیجه گیری: یافته های پژوهش می تواند بینش و درک عمیق تری از کمیت و کیفیت تولیدات دانش رهبری و مدیریت آموزشی به وجود آورد تا در تصمیمات آینده برای گروه مدیریت آموزشی راه گشا باشد و اعضای هیئت علمی تلاش های خود را متمرکز جهت هایی کنند که بیشترین نوید را در تقویت دانش رهبری و مدیریت آموزشی ایران به ارمغان آورد.

هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل عجین شدن نقشی[1] منابع انسانی با رویکردی قرآنی در سازمان اسلامی در سال 1399 است. این پژوهش کیفی با راهبرد تحلیل محتوا از نوع قیاسی با مطالعه ادبیات موجود آغاز شده است. در ادامه مؤلفه ها با قرار دادن تمامی آیات به عنوان جامعه پژوهش و بااستفاده از روش تدبر در قرآن، با راهبرد مسئله محور استنباط شدند و تعداد 69 آیه نمونه به شیوه هدفمند تا رسیدن به اشباع مقوله ای انتخاب و به روش مفهوم یابی تدبّر در قرآن مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش مدل قرآنی شامل مضامین فراگیر مفهوم، عوامل اثرگذار و آثار عجین شدن نقشی بود. همچنین ایمان و عمل صالح به عنوان دو مضمون پایه ای تعریف عجین شدن شناخته شدند. مضامین پایه عوامل سازمانی، شامل مؤلفه های عدالت و حمایت سازمانی، تبیین و شفاف سازی و خصوصیات رهبری بودند و خصوصیات فردی و زندگی بیرونی به عنوان مضامین پایه عوامل فردی اثرگذار بر عجین شدن نقشی، شناسایی شدند. همچنین فضای مثبت سازمانی، موفقیت و بقای سازمان به عنوان مضامین پایه ای آثار سازمانی و پاداش ابدی، سلامتی روحی و جسمی، رشد و توسعه فردی، برکت روزی و توازن کار و زندگی به عنوان مضامین پایه ای آثار فردی عجین شدن نقشی معرفی شدند. در تحقیق حاضر از اتقان و افاده برای سنجش اعتبار درونی و بیرونی پژوهش استفاده شده است. نتایج تحقیق می تواند به بسط دانش نظری مدیریت منابع انسانی و زمینه سازی اجرای مفاهیم ارزشی دینی در سازمان های امروزی به خصوص نهادهای فرهنگی، آموزشی و تربیتی کمک کند. و خصوصیات فردی و زندگی بیرونی به عنوان مضامین پایه عوامل فردی اثرگذار بر عجین شدن نقشی، شناسایی شدند.

در قرن بیست و یکم نهادهای تولید دانش، به خصوص دانشگاه ها، مسئولیت سنگینی دارند و برای تحقق رسالت ها و کارکردهایی که جامعه از نهادها و به ویژه از دانشگاه انتظار دارد، باید بتوانند از حداکثر توان و ظرفیت خود استفاده کنند. از اهم ظرفیت های قابل استفاده در دانشگاه که به نحوی بر سایرین اشراف دارد، ظرفیت و شایستگی های مدیریتی و حکمرانی آن است و رییس یا حکمرانِ دانشگاه با بالاترین مسئولیت اجرایی و علمی باید با ایفای عالی نقش حکمرانی و مدیریتی، زمینه تحقق رسالت ها و اهداف دانشگاه را فراهم آورد. در پژوهش حاضر برای دستیابی به این هدف، از روش پژوهش کیفی جهت ارائه الگوی شایستگی های حکمرانِ خوب دانشگاهی بهره گرفته شد. به همین منظور تعداد ۲۳ نفر از اساتید و خبرگان آموزش عالی مطلع نسبت به موضوع و با راهبرد نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت نیمه ساختاریافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از تکینک تحلیل موضوعی (تم) استفاده شد. به منظور بررسی کیفیت داده ها، اعتبار (باورپذیری) و اعتماد (اطمینان پذیری) یافته ها تامین شد. پس از پیاده سازی محتوای مصاحبه ها و تحلیل آن ها، هفت شایستگی اصلی (شایستگی رهبری-مدیریتی، شایستگی سازمانی، شایستگی تخصصی/فنی، شایستگی عملکردی، شایستگی فردی-شخصیتی، شایستگی معنوی/اخلاقی و شایستگی ارزش آفرینی) برای الگوی شایستگی های حکمرانِ خوب دانشگاهی شناسایی و کشف گردید. هفت شایستگی اصلی این مطالعه کیفی می تواند به عنوان یکی از الگوهای مناسب در انتخاب و انتصابِ حکمرانانِ دانشگاهی مورد استفاده قرار بگیرد.

تغییرات در حوزه منابع انسانی در دهه اخیر با هدف افزایش پویایی و انعطاف پذیری از تمرکز صِرف بر ارائه راهبرد ها به سمت شناسایی علل عدم موفقیت کارکردهای راهبردی منابع انسانی تغییر جهت داده است، به طوری که واکاوی عواملی غیر از علل صِرف منابع انسانی، منجر به شناخت ریشه های ایجاد کننده اختلال مرتبط با توسعه منابع انسانی شده است. یکی از رویکردهایی ایجاد کننده اختلال در زمینه توسعه شایستگی های منابع انسانی، وجودِ لایه های قدرت ساختاری هژمونیک است؛ ساختارهایی که با هدف توسعه تسلط گرایی در کارکردهای قدرت در سازمان، باعثِ انحطاط توسعه شایستگی های منابع انسانی شده است. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی تفسیرگرایانه افولِ شایستگی منابع انسانی براساس وجودِ لایه های قدرتِ ساختاری هژمونیک برپایه فرایند تحلیل ( ) است. در این پژوهش به منظور شناسایی مؤلفه ها (شایستگی منابع انسانی) و گزاره های پژوهش (لایه های قدرتِ ساختاری هژمونیک) از تحلیل فراترکیب استفاده شد و با مشارکت  ۱۴ نفر از خبرگان رشته مدیریت منابع انسانی در سطح دانشگاهی صورت پذیرفت و در بخش کمی مؤلفه ها و گزاره های شناسایی شده درقالب پرسشنامه های ماتریسی توسط ۲۵ نفر از مدیران با سابقه سازمان های مشمول اصل ۴۴ قانون، مورد ارزیابی تحلیل تفسیری قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد، گزاره هژمونی قدرت برمبنای سیاست « » به عنوان تأثیرگذاترین لایه های قدرت در سازمان های موردبررسی محسوب می شود که باعث افول دو شایستگی: مشارکتی « » و خودرهبری « » می شود. این نتیجه نشان می دهد وجودِ لایه های قدرتِ ساختاری هژمونیک به ویژه قدرت سیاسی باعث می شود تا سطح شایستگی های منابع انسانی کارکردهای اثربخش خود را ازدست بدهند و این موضوع، بهره وری سازمانی را تحت تأثیر قرار دهد.

مدرسه اجتماعی، مفهومی از مدرسه به عنوان یک مرکز در دسترس برای استفاده همه سازمان های اجتماعی و گروه های شهروند، در هفت روز هفته، دوازده ماه سال و همه زمان هاست. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل رهبری مدرسه اجتماعی در مقطع ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش، کیفی و از تکنیک تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه مقاله ها، کتب، گزارش ها و پایان نامه ها به تعداد 150 سند بوده است که از این میان 77 سند تحلیل شد که به موضوع پژوهش مرتبط تر بود. به منظور تحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. این پژوهش، برای محاسبه پایایی از ضریب کاپای کوهن و برای اعتبارسنجی مدل، از معیارهای ده گانه اشتراوس و کوربین بهره برده است. طبق نتایج پژوهش برای رهبری مدرسه اجتماعی، سه مقوله اصلی، 17زیرمقوله و 112 کد باز شناسایی شد. سه نقش اصلی رهبری مدرسه اجتماعی به عنوان، رهبری درون مدرسه، اجتماع و میانجی شناسایی شده است. براساس یافته های پژوهش، رهبر مدرسه اجتماعی با داشتن مهارت های ارتباطی و تشریک مساعی، ساختار تصمیم گیری را به سوی یک رهبری جمعی و تیمی تغییر می دهد؛ همچنین برای به ارمغان آوردن یک استراتژی موفق مدرسه اجتماعی، نیاز به تغییر در ساختارها، شیوه ها و مشارکت های موجود در مدرسه و درنتیجه تغییر در رهبری سنتی آن است؛ زیرا انتظارات از مدارس و مدیران مدرسه در حال تغییر است.    

هدف از پژوهش حاضر ارائه الگو از نقش معلمان در توسعه و پرورش ذهن دانش آموزان در کلاس درس در دوره ابتدایی است. برای رسیدن به این هدف، از روش کیفی–اسنادی استفاده شده است. کلیه اسناد و مدارک مرتبط با کلیدواژه های تخصصی در حوزه پرورش ذهن در پایگاه های علمیِ معتبر و وبگاه های مرتبطِ علمی–پژوهشی، و انتشارات داخل و خارج، تعداد 411 اثر، جامعه موردنظر در این پژوهش بودند. بر مبنای اشباع نظری و نمونه گیری هدفمندِ مبتنی بر ملاک، درنهایت 67 سند انتخاب شد. سپس، با استفاده از فیش برداری به صورت تکی و موجی شکل از نمونه های انتخابی، پایگاهِ اطلاعاتی فراهم شد و فرایند تحلیل محتوای استقرایی با خواندن خط به خطِ جملات و اجرای مراحل کدگذاری به شیوه دستی آغاز شد. درنهایت یافته ها در سه مرحله استخراج شدند. درنتیجه، 87 خرده مقوله در زیرِ هفت مقوله میانی جایابی شدند که آن ها نیز حولِ دو مقوله اصلی با عنوان خودپرورشی معلم (اخلاقی–رفتاری؛ دانشی–علمی–پژوهشی؛ مهارتی–توانمندی)، و توسعه و پرورش ذهن (توسعه شناختی؛ توسعه فراشناختی؛ شکل دهی عادات سالم ذهنی؛ خودآگاهی) دسته بندی شدند. برای اعتباریابی مراحل کدگذاری از بررسی رواییِ همکار بهره گرفته شد. در این زمینه میزان توافق 89 درصد بود. همین طور برای اعتباریابی الگو از دیدگاهِ متخصصان، که به صورت هدفمند 14 نفر انتخاب شده بودند، بهره گرفته شد و از این طریق مقدار عددی سی وی آر (بالای 51 درصد) و مقدار میانگین عددی قضاوت ها (مساوی یا بیشتر از 57/1) به دست آمدند. در پایان به بحث و نتیجه گیریِ یافته ها و کاربست های آن با توجه به نقش معلم با ارائه الگوی مفهومی پرداخته شد.

گروه های آموزشی بارزترین بخش در ساختار تشکیلاتی دانشگاه ها هستند که موفقیت، پیشرفت و کارایی دانشگاه ها به عملکرد آنها وابسته است و لذا ضروری است که رتبه بندی دانشگاه ها از گروه های آموزشی دانشگاه ها آغاز شود. در این پژوهش براساس یک رویکرد آمیخته و در بخش کیفی از طریق مطالعات کتابخانه ای، تحلیل محتوای اسناد، مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان، متخصصان، مدیران نظام آموزش عالی و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ابتدا مدل مفهومی رتبه بندی تدوین و سپس به روش گروه کانونی مدل طراحی شده مورد اعتباریابی قرار گرفت. گروه آموزشی در این پژوهش به مثابه یک سیستم در نظر گرفته شده که عناصر آن عبارت است از: درونداد، فرآیند، برونداد و پیامد. بدین ترتیب، با بررسی و جمع بندی نتایج، چهار عامل درونداد با چهار ملاک اعضای هیئت علمی، پذیرفته شدگان، فضا های کالبدی، امکانات و تجهیزات و مدیریت و راهبری با مجموعاً 29 نشانگر، عامل فرآیند با سه ملاک یاددهی یادگیری، به کارگیری فنّاوری اطلاعات و ارتباطات و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مجموعاً با 16 نشانگر، عنصر برونداد با چهار مؤلفه انتشار مقاله و کتاب، انجام طرح های پژوهشی، ثبت اختراع، کسب جوایز و عضویت در مجامع علمی و زمان تحصیل و معدل دانش آموختگان با مجموعاً 21 نشانگر و عامل پیامد با سه ملاک ادامه تحصیل دانش آموختگان، اشتغال و کارآفرینی دانش آموختگان و اثرگذاری علمی و تخصصی با 8 نشانگر برای رتبه بندی گروه های آموزشی حاصل و مدل مفهومی رتبه بندی گروه های آموزشی مشخص گردید. در انتهای این پژوهش با استفاده از جدول مقایسات زوجی، میزان اهمیت هر یک از عامل ها، ملاک ها و نشانگر ها به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) تعیین و مدل عملیاتی رتبه بندی گروه های آموزشی حاصل شد.

پژوهش حاضر با هدف سنجش وضعیت موجود نقش های پرورشی معلمان مدارس ابتدایی در شهر تهران انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی-پیمایشی و جامعه آماری، کلیه معلمان ابتدایی شهر تهران به تعداد 20968 نفر بود که براساس جدول مورگان 376 نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. از پرسشنامه محقق ساخته به عنوان ابزار پژوهش؛ در چهار بُعد اصلی و 16 مؤلفه (1. خودپرورشی معلم با سه مؤلفه؛ 2. پرورش ذهن با چهار مؤلفه؛ 3. پرورش اجتماعی با پنج مؤلفه؛ 4. پرورش عاطفی-رفتاری با چهار مؤلفه؛) به عنوان نقش های پرورشی معلمان استفاده شد. در این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی(جداول، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (t تک نمونه ای بعد از بررسی نرمال بودن متغیرها از طریق کشیدگی و چولگی) استفاده شده است. براساس آزمون t تک نمونه ای؛ یافته ها نشان داد در شش مولفه (اخلاقی-رفتاری با میانگین 06/4، توسعه شناختی با 27/3، مهارت بین فردی و ارتباطی با 56/3، تعهد و مسئولیت پذیری با 38/3، احترام و رعایت قوانین با 47/3، خودنظم دهی با 23/3) وضعیت موجود بالای میانگین ملاک بوده و در ده مولفه (دانشی-علمی-پژوهشی با میانگین 61/2، مهارتی-توانمندی با 68/2، توسعه فراشناختی با 65/2، خودآگاهی با 37/2، ایجاد عادات سالم ذهنی با 69/2، حل مسائل بین فردی با 49/2، تحمل ابهام و تاب آوری با 49/2، مدیریت احساسات و کنترل هیجانات با 51/2، خودکنترلی با 59/2، همدلی و چشم اندازگیری با 56/2)، وضعیت موجود به اقداماتی خصوصاً در دو بُعد پرورش ذهن و پرورش عاطفی-رفتاری برای بهتر شدن نیاز دارد که در نهایت، نتایج نشان داد پرورش در مدارس به معنای حقیقی به کار گرفته نمی شود و خلأ عنصر پرورش در نظام آموزشی کشور محسوس است.

این پژوهش با هدف طراحی مدلی برای چابک سازی منابع انسانی در آموزش و پرورش انجام شد. از نظر هدف، پژوهش کاربردی بود. روش گرداوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیّه کارکنان آموزش و پرورش شهر تهران به تعداد 344 نفر بود که برای نمونه گیری از روش نمونه گیری سرشماری کامل استفاده شد. ابزار اندازه گیری پرسش نامه ای محقق ساخته مشتمل بر 6 مؤلفه و 57 نشانگر بود که بر مبنای مقیاس 5 گزینه ای طراحی شده بود. روایی آن از نظر محتوایی و سازه موردبررسی و تأیید قرار گرفت. پایایی کلی پرسش نامه 835/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای  و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که وضعیت چابکی منابع انسانی آموزش و پرورش شهر تهران از نظر دو مؤلفه مدیریت و رهبری (با 12 نشانگر) و آموزش و توانمندسازی منابع انسانی (با 6 نشانگر) در حد مطلوب و از نظر چهار مؤلفه کار گروهی و همکاری های متقابل (با 8 نشانگر)، مؤلفه فناوری (با 11 نشانگر)، مؤلفه دانش محوری (با 13 نشانگر) و مؤلفه فرهنگ سازمانی (با 7 نشانگر) در حد نامطلوب است. بنابراین، برای بهبود عملکرد منابع انسانی، بر افزایش و گسترش چابکی در آموزش و پرورش تأکید می شود.

موسسه های آموزش عالی با نیازها و انتظارهای نوپدید جامعه رو به رو هستند. اعضای هیئت علمی باعث کیفیت آموزش عالی می شوند و نقش مهمی در امر توسعه هر کشور ایفا می کنند. هدف پژوهش کیفی حاضر تدوین و اعتباریابی مدل نشانگان و ابعاد غنی سازی شغلی اعضای هیئت علمی است. یافته ها نشان می دهد که غنی سازی شغلی اعضای هیئت علمی می تواند در ابعادی پنجگانه طبقه بندی شود و نشانگانی بدین شرح داشته باشد: بُعد آموزشی (تسلط به کاربرد روش های نوین و خلاقانه تدریس، مهارت پویایی گری استاد، اندیشه سازی در جریان آموزش، توان تدوین راهبردهای آموزشی و ارزشیابی در جریان تدریس، توانایی ارائه بازخورد و داشتن تفکر انعکاسی، برانگیزاننده بودن اهداف برتر یادگیری در مخاطبان)؛ بُعد پژوهشی (حساسیت به جمع آوری داده های صحیح، مهارت تیم سازی و شبکه سازی (ملّی و بین المللی)، قدرت مدیریت پروژه، تسلط بر روش شناسی پژوهش و تعریف پایان نامه ها مبتنی بر حل مسائل جامعه)؛ بُعد خدمات تخصصی (مهارت کارآفرینی و خلق ثروت، توانایی حل مسائل کاربردی جامعه، ارتباط با اجتماع و صنعت، و قدرت گفتمان سازی)؛ بُعد فردی (حساسیت مسئولیتی، داشتن تفکر سیستمی، داشتن تفکر شهودی، مدیریت زمان، و خودتنظیمی)؛ و بُعد سازمانی (مهارت تشکیل اجتماع یادگیرنده، توان ارتباط علمی با دانشگاه های معتبر خارج کشور، تعامل با اجتماع علمی و مربی گری همتا). در پایان برای دستیابی به غنی سازی شغلی اعضای هیئت علمی، پیشنهادهای پژوهشی و اجرایی ارائه شده است.

پژوهش حاضر به منظور طراحی الگوی ارزیابی عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان انجام گرفت. پژوهش با رویکرد آمیخته اکتشافی اجرا شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 13 نفر از مدرسان و اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و سایر دانشگاه های مرتبط با حوزه تربیت معلم بودند که با روش هدفمند انتخاب شدند. نمونه آماری در بخش کمی 260 نفر از مدرسان تربیت معلم بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته، و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل داده های بخش کیفی با روش تحلیل محتوا و در بخش کمی تحلیل عاملی تأییدی با نرم افزار Smart PLS برای اعتبارسنجی الگوی پژوهش انجام گرفت. با تحلیل محتوای مصاحبه ها، چهار مؤلفه دانش حرفه ای، مهارت حرفه ای، اخلاق حرفه ای و ویژگی های شخصیتی برای ارزیابی عملکرد استادان دانشگاه فرهنگیان شناسایی شد. همچنین، یافته های تحلیل عاملی تأییدی نشان داد همه گویه های دانش حرفه ای، مهارت حرفه ای، اخلاق حرفه ای و ویژگی های شخصیتی، به جز گویه قدرت نقد و تحلیل در دانش حرفه ای و صراحت در گفتار و رفتار در ویژگی های شخصیتی، واریانس نمرات مؤلفه های شناسایی شده را به خوبی تبیین می کنند. بنابراین، می توان گفت مؤلفه های چهارگانه شناسایی شده برای ارزیابی عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان مناسب اند.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل و تبیین مؤلفه های فرهنگی (مدیریتی، ساختاری و نگرشی) مؤثر بر تولید علوم انسانی در دانشگاه اسلامی است. از آنجا که حیات نظام های دانشگاهی در گرو خلق، تکامل و تحول علمی است و ارتباط ناگسستنی علوم انسانی با عوامل فرهنگی، تولید این علوم را با پیچیدگی و دشواری همراه ساخته، ازاین رو در پژوهش حاضر با روش آمیخته تأییدی به تحلیل و تبیین مؤلفه های فرهنگی (مدیریتی، ساختاری و نگرشی) مؤثر بر تولید علوم انسانی در دانشگاه اسلامی پرداخته شده است. در بخش کیفی از نظریه داده بنیاد و در بخش کمی از روش پیمایشی استفاده شده است. داده ها در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه عمیق با 20 نفر از خبرگان مطالعات کلان علوم انسانی در دانشگاه خوارزمی تهران و دانشگاه اصفهان و در بخش کمی به منظور بررسی وضع موجود در دانشگاه پیام نور به کمک 190 نفر از اعضای هیئت علمی رشته های علوم انسانی دانشگاه پیام نور استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری جمع آوری شده است. روایی محتوایی سؤالات مصاحبه و پرسش نامه توسط صاحب نظران و روایی همزمان پرسش نامه با ضرایب همبستگی در آزمون هم تراز مورد تأیید واقع شده است. همچنین پایایی سؤالات مصاحبه به کمک ضریب توافق (06/90) و پایایی پرسش نامه با آلفای کرونباخ (89/.) تأیید شده است. یافته های حاصل از مطالعات اسنادی و کیفی با روش داده بنیاد حاکی از تأثیر سه مؤلفه اصلی ساختاری، نگرشی و مدیریتی و 55 زیرمؤلفه فرهنگی بر تولید علوم انسانی در آموزش عالی است که به منظور بررسی وضعیت موجود در دانشگاه پیام نور مورد آزمون واقع شده است. نتایج ماتریس همبستگی، ضریب تعیین و میزانF، نشانگر همپوشی و قدرت تبیین بالای این سه زیرمؤلفه فرهنگی با متغیر ملاک هستند. در این بین مؤلفه نگرش فرهنگی بیشترین سهم و مؤلفه مدیریت فرهنگی کمترین سهم را در تبیین متغیر تولید علوم انسانی در دانشگاه پیام نور دارا هستند.

هدف پژوهش حاضر، آسیب شناسی آیین نامه واگذاری اختیارات برنامه ریزی درسی  به دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در سال 1396 است. جامعه پژوهش کلیه اعضای هیات علمی گروه  علوم تربیتی دانشکده های روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه های دولتی هستند، از این جامعه با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، نمونه ای به حجم 81 نفر انتخاب گردید. روش پژوهش کمی، با توجه به هدف کاربردی، توصیفی و از نوع مطالعات پیمایشی مقطعی است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته 61 سوالی استفاده شد. جهت تعیین پایایی و روایی ابزار از تکنیک های آلفای کرانباخ(92/0) و نسبت روایی محتوا (71/0) استفاده شد، جهت تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای و رتبه ای فریدمن استفاده شد. یافته های پژوهش بیانگر آنند که وضعیت کل آیین نامه و بعد اجرایی از دید پاسخگویان دارای وضعیت مطلوب است همچنین وضعیت بعد محتوایی آیین نامه دارای وضعیت  بسیارمطلوب می باشد.  درباب رتبه بندی ابعاد اصلی اجرایی و محتوایی آیین نامه تفاوت معنادار در سطح 05/0 وجود دارد.

هدف از مطالعه حاضر، تدوین الگوی راهبردهای سهگانه بینالمللیشدن دانشگاههای منتخب دولتی ایران بوده است. این مطالعه از نوع پژوهشهای کیفی بوده که با استفاده از رویکرد نظریهپردازی دادهبنیاد انجام شده است. در این راستا، پدیده محوری مطالعه فوق، عبارت از بینالمللیشدن در راستای مأموریتگرایی دانشگاههای دولتی کشور، تعریف شده است. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بر مدیران و صاحبنظران 16 دانشگاه دولتی منتخب کشور بوده، بنابراین تعداد مشارکتکنندگان با بهرهگیری از روش نمونهگیری هدفمند، شامل 82 نفر بوده است که با استفاده از روش مصاحبه نیمهساختمند در پژوهش مشارکت داشتهاند. اعتبار و روایی دادههای این پژوهش، با بهرهگیری از دو روش بازبینی مشارکتکنندگان و مرور خبرگان، موردبررسی قرار گرفته است. راهبردهای پژوهش متناسب با کارکردهای سهگانه دانشگاه در حوزههای آموزش، پژوهش و خدمات هرکدام با ده مؤلفه فرعی، به ترتیب با 140، 75 و 120 کدباز شناسایی و تحلیل شده است. نتیجه نهایی آنکه تحقق فرایند بینالمللی شدن در دانشگاههای دولتی کشور، نیازمند برنامهریزی و اقدامات مقتضی و همزمان در هر سه حوزه آموزش، پژوهش و خدمات، از طریق بذلتوجه کافی نسبت به آن، در مسیر مأموریتگرایی دانشگاههای فوق است.

پژوهش حاضر باهدف طراحی الگوی عوامل بیرونی ارتقاء دانشگاه ها در رتبه بندی های ملی و بین المللی از طریق روش آمیخته اکتشافی انجام گرفت. جامعه آماری در بخش کیفی شامل سیاست گذاران و خبرگان آموزش عالی و مدیران و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و با تعداد 17 نفر مصاحبه صورت گرفت. همچنین در بخش کمی جامعه آماری شامل 600 نفر از مدیران دانشگاه های دولتی شهر تهران بود که از این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی سهمی طبقه ای 302 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها در بخش کیفی از طریق اجرای مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی از طریق اجرای پرسشنامه محقق ساخته بر روی نمونه آماری استخراج و با استفاده از نرم افزار spss و smart-pls تجزیه وتحلیل گردید. روایی پرسشنامه پژوهش با نظر متخصصان و نیز انجام آزمون روایی واگرا و همگرا تأیید گردید. همچنین پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی توسط نرم افزارهای مذکور محاسبه و مورد تأیید قرار گرفت.مطابق یافته های به دست آمده، عوامل برون دانشگاهی ارتقاء دانشگاه ها را می توان به ترتیب در پنج عامل شامل: سیاست گذاری بین المللی، ارتباطات دانشگاه با صنایع، پاسخگویی به ذینفعان، قوانین آموزش عالی و نظام رتبه بندی و علم سنجی طبقه بندی نمود.