دانش شناسی

دانش شناسی

دانش شناسی سال 15 بهار 1401 شماره 56 (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

مقالات

۱.

دیدگاه کتابداران نسبت به اشتراک گذاری دانش (مطالعه موردی: استان گلستان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 667 تعداد دانلود : 323
هدف: این پژوهش باهدف تعیین دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان گلستان نسبت به اشتراک دانش به انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ روش توصیفی- پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل 115 نفر از کتابداران کتابخانه های عمومی استان گلستان است که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 88 نفر برآورد شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه اشتراک دانش محمدی (1397) استفاده گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss24 انجام شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که بالاترین میانگین مربوط به نمره کلی اشتراک دانش (02/84) و کم ترین مربوط به زیر مقیاس فنی (33/10) است. بالاتر بودن میانگین اشتراک دانش در کتابخانه به این معنی است که کتابداران کتابخانه های عمومی استان گلستان از اشتراک دانش مطلوبی برخوردار هستند و این نشان دهنده این است که اکثر کارکنان کتابخانه از اهمیت اشتراک دانش آگاه بودند و از ارزش اشتراک دانش قدردانی می کردند. هم چنین بین زیرمقیاس های فردی، فنی و زیرمقیاس سازمانی با نمره کلی اشتراک دانش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: دیدگاه کتابداران استان گلستان نسبت به اشتراک گذاری دانش مطلوب است. با توجه به پایین بودن میانگین مقیاس فنی در بین کتابداران کتابخانه های عمومی استان گلستان، شایسته است مدیران کتابخانه های عمومی استان گلستان کیفیت ابزارها و تکنولوژی برای اشتراک دانش را بالاتر ببرند تا مقیاس فنی اشتراک دانش در سازمان نهادینه شود.  
۲.

شناخت عوامل و چالش های مؤثر بر پژوهش های علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
تعداد بازدید : 905 تعداد دانلود : 725
هدف: شناسایی عوامل و چالش های مؤثر بر پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی از منظر متخصصان دانشگاهی در ایران است. روش پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه پردازی زمینه ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق و تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA ۱۰انجام شد. جامعه پژوهش را اعضای کمیته برنامه ریزی علم اطلاعات و دانش شناسی و صاحبنظرا ن علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه های مختلف را تشکیل دادند که با روش نمونه گیری هدفمند ترکیبی تعداد ۱۳ نفر به عنوا ن حجم نمونه انتخاب شدند. یافته ها: ۴۰۵ مفهوم در مرحله کدگذاری باز در۴۶ مقوله فرعی و ۲۵ مقوله اصلی انتخاب و دسته بندی شد. در شرایط زمینه ای ۳۴ مفهوم و ۵ مقوله فرعی و ۳ مقوله اصلی؛ در شرایط علی ۸۹ مفهوم و ۱۵  مقوله فرعی و ۵  مقوله اصلی؛ در شرایط مداخله گر ۱۴۲ مفهوم و ۱۳ مقوله فرعی و ۹ مقوله اصلی؛ در راهبرد ها ۱۱۴ مفهوم و ۸ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی؛  و در پیامد ها ۲۶ مفهوم و۵ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی استخراج شد نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد عوامل سیاست کلان آموزشی که شامل استخراج مقاله از پایان نامه است باعث تولید دانش و رشد مقاله شده است و عامل محدودیت منابع مالی که باعث عدم پژوهش محوری شده است و ضعف برنامه پژوهشی که عوامل ضعف ساختار پژوهشی و فقر روشناختی و نبود مسأله یابی که ضعف در کار بست یافته ها را باعث می شود مهمترین عوامل مؤثر بر چالش های پژوهش است.
۳.

شناسایی ویژگی های داده درخور جهت کشف دانش از سیستم های کلان داده سلامت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 25 تعداد دانلود : 513
هدف: هدف مطالعه حاضر ارائه و معرفی عوامل تأیید کننده مطلوبیت ویژگی های داده های مورد استفاده جهت کشف دانش از سیستم های کلان داده سلامت بوده است. روش پژوهش: پژوهش پیش رو مطالعه توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری متخصصان حوزه علوم داده، بیوانفورماتیک و تحلیل اطلاعات سلامت داخل و خارج از کشور بودند که با استفاده از روش گلوله برفی 655 نفر از آنها شناسایی شده، و برای آنها ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ارسال شد که 247 پرسشنامه را تکمیل و برگرداندند. روش استفاده شده  تحلیل داده ها، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از نرم افزارهای0/26 SPSS  و 8/8 Lisrel  بوده است. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، شش عامل برای شناسایی ویژگی های داده درخور تبیین نمود که عبارتند از کیفیت داده، پایداری داده، سازگاری داده، ارزشمندی و دسترسی پذیری داده، کارایی داده و صحت و کامل بودن و روی هم رفته 68 درصد از واریانس کل داده ها را دربرداشته است. شاخص های برازش تحلیل تأییدی نشان داد که الگوی شش عاملی برازش قابل قبولی با داده ها دارد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که بر اساس مدل ارائه شده ویژگی های داده بر فرایند کشف دانش از سیستم های کلان داده سلامت تاثیر دارد و شش عامل شناسایی شده و 20 گویه سازنده این عوامل، می تواند ابزار مناسبی جهت شناسایی ویژگی های داده های مناسب برای کشف دانش از سیستم های کلان داده سلامت جهت به کارگیری موثر این سیستم ها باشد که با تاکید بر عدم وابستگی به فرمت داده، خصایص فراگیر داده های حوزه سلامت را دربرگرفته و توجه به آن می تواند به تشخیص و درمان زودهنگام بیماری ها کمک شایانی کند.
۴.

واکاوی چالش های تدوین پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته معماری و شهرسازی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 934 تعداد دانلود : 447
هدف : هدف از این مطالعه، شناخت چالش های تدوین پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری و شهرسازی است.  روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تحلیلی و پیمایشی بوده که از روش تحلیل داده بنیاد و مصاحبه نیمه ساختاریافته برای پاسخ به سؤال پژوهش استفاده شد. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 24 نفر از اساتید گروه معماری و شهرسازی دانشگاه های تهران مورد پرسشگری قرار گرفتند، همچنین از روش نمونه گیری نظری که رایج ترین روش در روش تحلیل داده بنیاد است، استفاده شد و نمونه گیری تا رسیدن به اشباع نظری صورت گرفت، جهت کدگذاری و استخراج مقوله ها از نرم افزار ATLAS TI استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که مهمترین چالش های دانشجویان رشته مهندسی معماری و شهرسازی شرایط و زمینه های بیرونی رشته معماری، محدودیت شغلی و مالی دانشجویان ارشد معماری، کمیت گرایی، محدودیت های مربوط به راهنمایی و مشاوره و ارزشیابی پایان نامه های ارشد، آشتفتگی اولویت های موضوعی و پژوهشی، عدم انطباق زمینه های پژوهشی با شرایط جامعه و واقعیت های بیرونی، ضعف پایه های آموزشی و پژوهشی دانشجویان، ضعف دروس پایه آموزشی و پژوهشی گروه آموزشی معماری، آشتفگی تفکر نظری مورد شناسایی قرار گرفتند. نتیجه گیری: دانشجویان رشته مهندسی معماری در فرآیند تدوین پایان نامه های کارشناسی ارشد به عنوان سند علمی و هویت حرفه ای خود با چالش های انگیزشی و آشفتگی تفکرات نظری و مدرک گرایی و ... مواجه هستند که باعث کاهش کارایی و کیفیت طرح های و پایان نامه های کارشناسی ارشد دانشجویان شده و نمی تواند سند و مدرکی برای تضمین و  معرفی آنها به جامعه شغلی باشد.
۵.

عوامل مرتبط با وندالیسم کتابخانه ای از دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 580 تعداد دانلود : 185
هدف : هدف اصلی پژوهش بررسی عوامل مرتبط با وندالیسم کتابخانه ای از دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه بود. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه ی پژوهش تمام کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی نهادی استان کرمانشاه (168 نفر) بودند که با فرمول کوکران، حجم نمونه 118 نفر حاصل شد. از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. سه دسته عامل"فردی"، "کتابخانه ای" و "اجتماعی و فرهنگی" مرتبط با پدیده ی وندالیسم در کتابخانه های عمومی شناسایی شد که این مدل نظری با استفاده از نرم افزار معادلات ساختاری اموس و تحلیل عاملی تاییدی مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها: بیشترین نوع تخریب خط خطی کردن کتاب ها، حاشیه نویسی یا نوشتن داخل کتاب ها بود. بین سطح برخورداری مراجعان و گرایش به وندالیسم رابطه ی معنادار دیده شد. مهمترین عامل کتابخانه ای مرتبط با وندالیسم کمبود منابع اطلاعاتی مورد نیاز مراجعان بود. در بین متغیرهای سازه فرهنگی و اجتماعی، رابطه ی متغیر فقر فرهنگی و جرم خیز بودن مکان کتابخانه معنادار شد. در مورد ابعاد سازه عوامل فردی، متغیر ویژگی های شخصیتی افراد (ضریب رگرسیون 82/0) معنادار شد. در بین عوامل سه گانه ی مرتبط با وندالیسم کتابخانه ای، مهمترین سازه بعد کتابخانه ای (ضریب مسیر74/0) بود. نصب دوربین مدار بسته و سیستم اعلام سرقت، شناسایی افراد وندال و تذکر بدور از خشونت به آنها، نظارت دقیق کتابداران و وجود نگهبانی در کتابخانه ها از راه های مقابله با وندالیسم ارائه شد. نتیجه گیری: تجهیز کتابخانه ها و آموزش کتابداران در راستای برخورد خوب با کاربران، برگزاری کارگاه های آموزشی جهت آگاه سازی کاربران از جرم بودن اعمال وندالیستی می تواند به کاهش وقوع این مسئله کمک کند.
۶.

مخاطب شناسی تقدیم نامه های کتاب های منتشر شده در ایران و نقش فرهنگی و ارتباطی آنها در جامعه اسلامی - ایرانی (مطالعه موردی: کتاب های کتابخانه عمومی شهید آوینی وایقان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 201 تعداد دانلود : 409
هدف: هدف اصلی نشان دادن اهمیت و نقش فرهنگی و ارتباطی تقدیم نامه نویسی و بررسی مخاطب شناسی تقدیم نامه های کتاب های منتشر شده در ایران است. روش پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. اطلاعات از طریق فیش برداری از 1800 عنوان کتاب جمع آوری شده است. یافته ها: حدود 10 درصد از کتاب ها دارای تقدیم نامه هستند. پدیدآور 78 درصد از تقدیم نامه ها مردان ها و 18 درصد زنان هستند. بیش از 60 درصد تقدیم نامه ها دارای یک مخاطب و به طور میانگین هر تقدیم نامه تقریبا به 2 مخاطب تقدیم شده است. به ترتیب آثار تالیفی، ترجمه و تصحیح متون بیشترین فراوانی تقدیم نامه را دارند و 65/96 درصد تقدیم نامه ها در کتاب هایی نوشته شده که پدیدآور آن یک نفر است. 33/50 درصد مخاطبان تقدیم نامه ها، از خانواده و بستگان پدیدآور است. 26/9 درصد از مخاطبان تقدیم نامه ها ائمه اطهار (ع) است که فراوانی امام زمان (عج) بیشتر از بقیه است. شهدا، استادان و نوجوانان و جوانان، بیشتر از بقیه گروه ها و شخصیت ها مخاطب بوده اند. از 3143 مخاطب در تقدیم نامه ها، 102 مخاطب غیر اشخاص بوده است. نتیجه گیری: تقدیم نامه نویسان کتاب ها، معتقد به آموزه های دین مبین اسلام به ویژه کلام الهی (قرآن) هستند. این موضوع سرمایه بسیار مهم معنوی و اعتقادی است که مدیران جامعه اسلامی و خانواده ها باید این نوع سرمایه ها را تقویت، تکریم و تجلیل نمایند. حس ملی و وطن پرستی پدیدآورندگان در تقدیم نامه ها در دنیای کنونی سرمایه فرهنگی ارزشمندی در مقابل تهاجم و جنگ نرم و فرهنگی بیگانگان و نقش آفرین است. توجه به بحث حفظ محیط زیست، منابع طبیعی و سرمایه های کشاورزی و دامپروری، پیام و رسانه بسیار ارزشمند برای حفظ این منابع است.
۷.

بررسی تطبیقی سطح سواد اطلاعاتی دانش آموزان (مورد مطالعه: دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم شهر اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 694 تعداد دانلود : 159
هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین مفهوم سواد اطلاعاتی، ارزیابی، مقایسه و تعیین جایگاه میزان سواد اطلاعاتی دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم شهر اردبیل در سال تحصیلی 1400-1399 و همچنین تأکید بر ضرورت آموزش سواد اطلاعاتی در میان دانش آموزان به منظور درک و تشخیص نیازهای اطلاعاتی، ارزیابی و استفاده بهینه از منابع اطلاعاتی، تولید دانش و یادگیری مادام العمر است. روش پژوهش: این پژوهش به روش تحقیق پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، تمامی دانش آموزان دبیرستان های دوره دوم دولتی شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 1400- 1399 می باشد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران396 نفر بدست آمد که برای دقت و اطمینان از نتیجه پژوهش، 400 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که 5/48 درصد از دانش آموزان درک بالایی از نیاز اطلاعاتی خود دارند و مهارت دانش آموزان مورد بررسی با میانگین 7/43 درصد در درک درست نیاز اطلاعاتی بیشتر از حد متوسط است. در استفاده از اطلاعات، 5/63 درصد از دانش آموزان دارای مهارت بالا می باشد؛ و با توجه به میانگین3/29 مهارت دانش آموزان مورد بررسی در استفاده از اطلاعات بیشتر از حد متوسط است. نتیجه گیری : نتایج بررسی حاکی از وجود تفاوت معنی دار میان سطح سواد اطلاعاتی دانش آموزان دختر و پسر دبیرستان های دوره دوم دولتی شهر اردبیل، بالاتر بودن سطح سوادطلاعاتی دانش آموزان رشته ریاضی و فیزیک و وجود رابطه معنی دار میان پایگاه اقتصادی - اجتماعی دانش آموزان و وضعیت سواد اطلاعاتی آنان بود.
۸.

بررسی تأثیر مشتری مداری بر عملکرد کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : 273 تعداد دانلود : 52
هدف : جذب وحفظ مشتری از اهداف سازمان های خدماتی است. هدف از انجام پژوهش پیش رو، تعیین اثر مدیریت ارتباط با مشتری بر عملکرد کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی است. روش پژوهش :  پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را 92 نفر از کتابداران کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی تشکیل دادند. که از این تعداد، 73 نفر در پژوهش مشارکت کردند. جهت گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده شد. روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ با ضرایب964/0 برای مدیریت ارتباط با مشتری و 956/0 برای عملکرد کتابخانه تایید شد. برای بررسی فرضیه ها از مدل معادلات ساختاری و آزمون رگرسیون تک متغیره استفاده شد. یافته ها : متغیر مدیریت ارتباط با مشتری با مقدار بتای 78/0 بر عملکرد کتابخانه عمومی تأثیر معناداری دارد. همچنین مؤلفه های فناوری اطلاعات، کاربرد مدیریت دانش، تمرکز بر مشتریان کلیدی، و سیستم CRM دارای تأثیر معناداری بر عملکرد کتابخانه عمومی هستند. مؤلفه کاربرد مدیریت دانش با شدت تأثیر برابر با 811/0، بیشترین تأثیر، و مؤلفه فناوری اطلاعات با شدت تأثیر برابر با 356/0، کمترین تأثیر را بر عملکرد کتابخانه عمومی دارد. اصالت/ارزش :  اهمیت بالای پیاده سازی و استقرار مدیریت ارتباط با مشتری در حقیقت کسب رضایت مشتریان و حفظ وفاداری آنان را به دنبال دارد. علاوه بر حفظ مشتریان فعلی منجر به جذب مشتریان آتی نیز می شود. در نتیجه از صرف هزینه اضافی نیز جلوگیری به عمل می آید.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۹