دانش شناسی

دانش شناسی

دانش شناسی سال هشتم پاییز 1394 شماره 30 (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

مقالات

۱.

خدمات حضوری و رضایت مندی استفاده کنندگان مطالعه موردی: مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۱۰
هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات حضوری مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی است. آگاهی از نظرات مراجعه کنندگان درباره خدمات اطلاع رسانی، امکانات و تجهیزات فنی، وضعیت منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی موجود در مرکز و نحوه برخورد کتابداران با مراجعه کنندگان، از دیگر اهداف پژوهش حاضر به شمار می رود. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی - توصیفی است و برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش 350 نفر از اعضای کتابخانه مرکزی کشاورزی (افراد درون و برون سازمانی) هستند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که از میان علل و انگیزه های مختلف استفاده کنندگان از خدمات حضوری مرکز، مطالعه منابع علمی با 9/35 درصد مهم ترین انگیزه و خواندن روزنامه، مرور پست الکترونیکی و گذراندن اوقات فراغت با 07/0 درصد کمترین انگیزه استفاده کنندگان را تشکیل می دهند. از انواع خدمات حضوری مرکز، خدمات کاوش در پایگاه های اطلاعاتی با 5/41 درصد بیشترین و سایر خدمات (مانند خدمات بخش گزارش های نهایی طرح های تحقیقاتی و بخش پایان نامه ها) با 43/2 درصد کمترین استفاده را دارد. از میان منابع علمی موجود در مرکز، کتاب با 4/55 درصد بیشترین و مواد دیداری شنیداری با 07/0 درصد کمترین کاربرد را دارند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه وضعیت رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات حضوری مرکز حاکی از آن است که خدمات کاوش در پایگاه های اطلاعاتی با 2/93 درصد بیشترین رضایت و سایر خدمات (مانند خدمات بخش گزارش های نهایی طرح های تحقیقاتی و بخش پایان نامه ها) با 4/71 درصد کمترین رضایت را فراهم می کنند. به طور کلی 2/82 درصد از مراجعه کنندگان در اغلب مراجعاتشان به مرکز، اطلاعات مورد نیاز خود را به دست می آورند.
۲.

مطالعه تحلیل هزینه - سودمندی پایگاه های اطلاعاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 2009(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۹۸
هدف: سنجش میزان استفاده و بررسی هزینه- سودمندی پایگاه های اطلاعاتی مورد اشتراک دانشگاه محقق اردبیلی در سال 2009 هدف اصلی پژوهش حاضر است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی کاربردی و از نظر روش، پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش پایگاه های اطلاعاتی دسترس پذیر از طریق سرورهای مرکزی سه پایگاه: ساینس دایرکت، تیلور اند فرانسیس و سیج می باشد. برای گردآوری داده های مورد نیاز این پژوهش از گزارش های آماری تهیه شده توسط کارگزار استفاده شد و برای تحلیل یافته ها از دو شیوه بسامد استفاده و تحلیل هزینه- سودمندی که دو روش علمی در ارزیابی منابع الکترونیکی به شمار می روند، استفاده شده است.   یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که فراوانی میزان استفاده بر اساس شاخص های تعداد دانلود مقاله با فرمت اچ.تی.ام.آل،      پی. دی. اف و چکیده در پایگاه های مختلف اختلاف معناداری دارد، به طوری که در بین سه پایگاه مورد مطالعه، پایگاه ساینس دایرکت بالاترین و پایگاه تیلور اند فرانسیس پایین ترین میزان استفاده را دارا بودند. نتیجه گیری: دانشگاه محقق اردبیلی در سال 2009 مبلغ یک میلیارد و ششصد و سی و هفت میلیون و پانصد و بیست و دو هزار و ششصد و سی و پنج هزار ریال صرف اشتراک پایگاه ها کرده است، نتایج نشان داد از نظر هزینه– سودمندی، پایگاه ساینس دایرکت ارزان ترین؛ پایگاه سیج در حد نسبتاً گران و پایگاه تیلور اند فرانسیس گرانترین پایگاه بوده است.
۳.

تحلیل فرایندهای اصلی مدیریت زنجیره تأمین کتاب های فارسی در کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۵۲
هدف: هدف پژوهش حاضر، تحلیل فرایندهای اصلی مدیریت زنجیره تأمین کتاب های فارسی در کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و ابزار پژوهش سه پرسش نامه مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیره تأمین داخلی (رابطه ناشران با بخش سفارش کتابخانه ها) و مدیریت روابط با تأمین کنندگان منابع اطلاعاتی کتابخانه است. جامعه پژوهش شامل 397 نفر است که از 375 نفر مراجعان کتابخانه (دانشجویان) 10 ناشر و 12 کتابدار (مسئول سفارش) تشکیل شده است. کل جامعه ناشران و کتابداران و 313 نفر از جامعه مراجعان به پرسش نامه ها پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در سطح آمار توصیفی، یافته ها با استفاده از شاخص های آماری نظیر فراوانی، مجموع امتیازها، میانگین و انحراف معیار ارائه شدند. در آمار استنباطی نیز از آزمون تی برای تعیین روابط بین متغیرها استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که فرایند مدیریت ارتباط با مشتری با 001/0 P_ Value< و میانگین 12/2 در حد پایین تر از متوسط است. فرایند مدیریت زنجیره تأمین داخلی با 013/0 P_ Value =و میانگین 33/3 و فرایند مدیریت روابط با تأمین کنندگان با 005/0P_ Value =  و میانگین 34/3 در حد بالاتر از متوسط قرار دارند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که مهم ترین موانع و مشکلات یکپارچه سازی زنجیره تأمین از دیدگاه مسئولان بخش سفارش کتابخانه ها، تمرکز بر خرید منابع اطلاعاتی از طریق نمایشگاه های کتاب، و از دیدگاه ناشران، نداشتن ارتباط با کتابخانه، موانع ارتباطی و پستی با کتابخانه و تأخیر در اطلاع رسانی به موقع از آخرین انتشارات به کتابخانه ها بوده است.
۴.

بررسی جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۹۸
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی وضعیت درون داد، پردازش و برون دادهای جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شناسایی عوامل تأثیر گذار و موانع و مشکلات فنی و تخصصی که موجب کندی قابل توجه آن می شود، انجام گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی و برای انجام آن از روش تحقیق پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل معاونین پژوهشی، مدیران پژوهشکده های تابعه، مدیران گروه های علمی، مدیران کتابخانه ها و اعضای هیأت علمی در 62 مرکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته است. ضریب آلفای کرونباخ (92/0) نشان داد که پرسش نامه از پایایی بسیار خوبی برخوردار است. تعداد 306 پرسش نامه بین پژوهشگران جامعه آماری توزیع و در نهایت، تعداد 222 (55/72 درصد) پرسش نامه عودت داده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس و آزمون آنوا (ANOVA) استفاده شد. یافته ها: وضعیت کلی جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مرحله "گردآوری" مناسب و در مرحله "تولید و ذخیره" و "اشاعه" نامناسب بوده است. در مرحله "گردآوری و استفاده" از اطلاعات، قالب های الکترونیکی بیشتر از قالب های چاپی، در دو مرحله "تولید و ذخیره" و "اشاعه" اطلاعات، قالب های چاپی بیشتر از قالب های الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد. نتیجه گیری: دست اندرکاران با تدوین برنامه مناسب برای بهبود تولید، ذخیره و اشاعه اطلاعات در مراکز تحقیقاتی نسبت به رفع موانع جریان ملی و بین المللی اطلاعات و استفاده بهینه از انواع منابع اطلاعات، نیروی انسانی متخصص و بودجه پژوهشی کمک نماید.
۵.

دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور در ریسرچ گیت: مطالعه آلتمتریکس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۱
هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین میزان حضور و فعالیت دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و با روش علم سنجی انجام شده است. داده های مورد نیاز از شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت جمع آوری شده است. در این پژوهش از میان 428 دانشگاه و مؤسسه ایرانی حاضر در ریسرچ گیت، عملکرد سی دانشگاه و مؤسسه برتر بر اساس شاخص های ششگانه آر.جی.، تأثیرگذاری، تعداد اعضاء، تعداد مدارک، تعداد بازدید و تعداد بارگذاری بررسی شد. همچنین جهت آگاهی از این مسئله که آیا رابطه آماری معنی داری میان اثرگذاری مدارک تولیدی دانشگاه های کشور در پایگاه استنادی وب علوم و شبکه اجتماعی ریسرچ گیت وجود دارد یا خیر، آزمون همبستگی پیرسون میان تعداد استنادهای دریافتی دانشگاه ها در وب علوم و تعداد بازدید و بارگذاری مدارک این دانشگاه ها در ریسرچ گیت انجام شد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی انجام شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که در مجموع پژوهشگران و دانشجویانی از 428 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی در ریسرچ گیت حضور دارند. هم چنین بررسی دانشگاه های برتر کشور بر اساس شاخص های ششگانه مورد بررسی نشان می دهد که دانشگاه های علوم پزشکی تهران، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و دانشگاه صنعتی شریف دارای بهترین عملکرد در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت بوده اند. نتیجه گیری: رابطه آماری معنا دار مثبت و ضعیفی میان تعداد استنادهای دریافتی دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور در وب علوم و تعداد بازدید و بارگذاری مدارک آن ها در ریسرچ گیت وجود دارد.
۶.

تحلیل شکاف کیفیت خدمات در کتابخانه های دانشگاه رازی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۷۶
هدف: هدف از این مقاله، تحلیل کیفیت خدمات کتابخانه های دانشگاه رازی کرمانشاه با استفاده از مدل تحلیل شکاف است. بدین منظور، به نظر سنجی از کاربران بر اساس ابعاد احساس کاربر از خدمت، کنترل اطلاعات، و کتابخانه به عنوان مکان با استفاده از سه سطح ادراکات کاربران یعنی حداقل انتظارات، حداکثر انتظارات، و سطح دریافت پرداخته شده است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی– توصیفی است و به منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه لایب کوال است. جامعه ی آماری تحقیق شامل 9000 عضو کتابخانه های دانشگاه رازی کرمانشاه است که بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای- تصادفی و مطابق جدول مورگان حجم نمونه 358 نفر برآورد شد. تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش، با کمک نرم افزار اس پی اس اس 18 و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که میانگین حداقل خدمات مورد قبول استفاده کنندگان در بعد تأثیر خدمات کتابخانه بیش از دو بعد دیگر است. از نظر مطلوب ترین سطح خدمات مورد انتظار نیز کاربران از بعد تأثیر خدمات کتابخانه بیشترین انتظار را دارند. شکاف کفایت خدمات در بعد «کتابخانه به عنوان یک محل» و بعد «کنترل اطلاعات» به ترتیب 724/- و 376 /- است که هر دو منفی هستند. در خصوص شکاف برتری خدمات، کتابخانه های دانشگاه رازی در هیچ یک از ابعاد نتوانسته اند به سطح مورد انتظار استفاده کنندگان برسند. لذا، در هر سه بعد لایب کوال شکاف برتری خدمات منفی است و بیشترین شکاف به ترتیب عبارتند از: بعد کنترل اطلاعات (99/1-)، بعد تأثیر خدمات (46/1-)، و بعد کتابخانه به عنوان محل (34/1-). نتیجه گیری : نتایج تحقیق بیانگر این مطلب است که میانگین کل خدمات کتابخانه ای از نظر شکاف کفایت خدمات مثبت است. یعنی کتابخانه های دانشگاه رازی توانسته اند حداقل انتظارات کاربران خود را برآورده کنند. اما شکاف برتری خدمات منفی است. یعنی کتابخانه ها فاصله ی زیادی تا تأمین انتظارات کاربران در رابطه با مطلوب ترین سطح خدمات دارند.  
۷.

تأثیر ویژگی های شخصیتی دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی بر رفتار اطلاع یابی آنها(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۶۵
هدف: هدف اصلی این پژوهش شناسایی تأثیر ویژگی های شخصیتی دانشجویان بر دو عامل رفتار اطلاع یابی آنان (میزان ساعات اطلاع یابی در هفته و استفاده از مجاری دستیابی به اطلاعات) بود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش این پژوهش پیمایشی- تحلیلی بود و به شیوه همبستگی انجام شد. با استفاده از پرسش نامه 5 عاملی شخصیت، ویژگی های شخصیتی دانشجویان و جهت بررسی رفتار اطلاع یابی دانشجویان از پرسش نامه دیگری استفاده شد. پایایی گویه های این دو پرسش نامه با آلفای کرونباخ به ترتیب 75/0 و 80/0 به دست آمد. جامعه این پژوهش شامل 60 دانشجوی سال آخر یا فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران بود. جهت تحلیل داده ها از شاخص های آماری میانگین و انحراف معیار از آزمون تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون هم زمان استفاده شد. یافته ها: بین عصبیت و ساعات اطلاع یابی در هفته رابطه معنادار و منفی وجود دارد (003/0r = -) و برون گرایی و ساعات اطلاع یابی رابطه معنادار و مثبت با هم دارند (541/0r=). بین انعطاف پذیری و ساعات اطلاع یابی (258/0r=) و بین توافق پذیری و ساعات اطلاع یابی (275/0r=) رابطه وجود دارد اما معنادار نیست. یافته ها مبین آن است که بین استفاده از مجاری دستیابی به اطلاعات و عصبیت رابطه معنادار و منفی وجود دارد (001/0r= -) و بین استفاده از مجاری دستیابی به اطلاعات و برون گرایی رابطه معنادار و مثبت وجود دارد (483/0r =). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که دانشجویان برون گرا، بیش از دیگران وقت خود را در هفته به جست وجوی اطلاعات و استفاده از کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی بیش از هر مجرای اطلاع یابی دیگری استفاده می کنند و دانشجویان عصبی، کمتر در پی جست وجوی اطلاعات هستند.
۸.

مقایسه چکیده های تولیدی علوم انسانی و اجتماعی با سایر شاخه های علوم در پایان نامه های کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات خوزستان و ارائه راه کارهای بهینه سازی (از لحاظ مطابقت بااستاندارد چکیده نویسی 214)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۷
هدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق استاندارد چکیده نویسی (214 ISO) در چکیده های فارسی پایان نامه های دوره ی کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات خوزستان در سال های 1390-1386 صورت گرفت. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی– تحلیلی و از نوع کاربردی است. در مجموع 3469 پایان نامه به منزله ی جامعه ی آماری انتخاب شد. جهت تهیه ی استانداردهای مورد نیاز و بررسی میزان انطباق آن ها با استاندارد چکیده نویسی، متن اصلی استاندارد بین المللی ISO در چکیده نویسی و متن ترجمه ی فارسی این استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 21 تجزیه و تحلیل شد و با کمک فراوانی، درصد و شاخص های 2χ به شرح یافته های پژوهش اقدام گردید. یافته ها: بیشترین سهم رعایت عناصر در چکیده نویسی، متعلق به عنصر جایگاه با سهم (3469) یا (100 درصد) و سپس مؤلفه اصطلاح شناسی و روش شناسی بوده و در آخرین رتبه مواد غیر متنی است. در زمینه بیان رتبه مورد دستیابی هر رشته تحصیلی از مجموع امتیازات، در اولویت های نخست، رشته های زبان انگلیسی، کتابداری و مشاوره و در بدترین موارد رشته های آبیاری و علوم سیاسی است. نتیجه گیری: اهم نتایج نشان داد که به طور متناوب و نه یکسان، از تمامی عناصر استاندارد 214 در نگارش چکیده های این دانشگاه یا رشته های موجود در آن بهره گیری شده است که نتایج حاصل از آزمون تی تست فرضیه نیز موجب تائید آن گردید، و معلوم شد بیش از نیمی از چکیده پایان نامه های کارشناسی ارشد این دانشگاه با استاندارد 214 مطابقت دارند.  

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۹