روانشناسی بالینی

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی دو رویکرد واقعیت درمانی و طرحواره درمانی بر تمایزیافتگی خود در زنان وابسته بود. روش: طرح تحقیق کاربندی بالینی کنترل شده انتخاب شد. از میان جامعه آماری زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره مشهد در سال 1400 با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 24 زن وابسته انتخاب شدند و به صورت تصادفی، در سه گروه طرحواره درمانی، واقعیت درمانی و گروه کنترل قرار گرفتند. دو گروه آزمایشی، مداخلاتی مبنی بر 8 جلسه 90 دقیقه ای به مدت 1 ماه دریافت کردند، درحالی که گروه کنترل در لیست انتظار باقی ماند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه تمایزیافتگی اسکورن و فریدلندر و پرسشنامه وابستگی به دیگران استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چند متغیره و تک متغیری استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو رویکرد درمانی در مرحله پس آزمون بر تمایزیافتگی خود تأثیر مثبت و معناداری داشته اند. مطابق مقایسه تطبیقی بین دو مشاوره گروهی، طرحواره درمانی، اثربخشی بیشتری از واقعیت درمانی بر تمایزیافتگی داشته است. همچنین، استفاده از این رویکردها تأثیر معناداری بر گسلش عاطفی نداشته است. نتیجه گیری: واقعیت درمانی به دلیل تأکید بر مسئولیت پذیری، و طرحواره درمانی به جهت شناسایی ریشه های مشکلات و ایجاد خودمختاری، هر دو باعث بهبود تمایزیافتگی خود در زنان وابسته می گردند.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی زوج درمانی روابط موضوعی بر رضایت زناشویی زوجین متقاضی طلاق دارای سازمان شخصیت مرزی خفیف با توجه به نقش عملکرد اجرایی بود. روش: به منظور نمونه گیری، 90 نفر از زوجین متقاضی طلاق مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران، به صورت هدفمند توسط مصاحبه ساختاریافته STIPO برای ارزیابی سازمان شخصیت غربالگری شدند و نمونه نهایی شامل 48 نفر از زوجین با سازمان شخصیت مرزی خفیف انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم گردیدند که با ریزش نمونه 11 زوج در گروه آزمایش و 8 زوج در گروه کنترل باقی ماندند. گروه آزمایش 14 جلسه زوج درمانی روابط موضوعی دریافت کردند، و گروه کنترل در لیست انتظار باقی ماندند. ابزار پژوهش شامل آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین و مقیاس رضایت زناشویی انریچ بود. داده ها به روش تحلیل کواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: اثرات مثبت معناداری در مرحله ی پس آزمون بر رضایت زناشویی و مولفه هایش مشاهده گردید (0.01>P). بعلاوهدر افراد با عملکرد اجرایی بالاتر، اثربخشی درمان به صورت معناداری بالاتر بود (0.01>P). نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که زوج درمانی روابط موضوعی می تواند رضایت زناشویی زوجین دارای سازمان شخصیت مرزی خفیف را بهبود بخشیده و عملکرد اجرایی می تواند در اثربخشی درمان نقش تعدیل کننده داشته باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی آنلاین بر تحمل پریشانی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان دانشجویان مبتلا به اختلال سازگاری ناشی از شکست عاطفی صورت گرفت. روش: با استفاده از یک مطالعه کارآزمایی کنترل شده تصادفی بصورت آنلاین از بین  دانشجویان چهار دانشگاه  کشور با تجربه شکست عاطفی در سال 1399، یک نمونه 30 نفره دچار اختلال سازگاری انتخاب شد و به دو گروه مساوی تقسیم شد. افراد نمونه در رده سنی 18 تا 38 سال  بودند که پس از پر کردن پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه الگوی جدید اختلال سازگاری و مصاحبه تشخیصی DSM-5 و با روش نمونه گیری هدفمند،  وارد پژوهش شدند. گروه آزمایش درمان طرحواره درمانی هیجانی آنلاین را به مدت 10 جلسه دریافت کردند، در حالیکه گروه کنترل در لیست انتظار باقی ماند. آزمودنی ها در طی سه مرحله پژوهش مقیاس  تحمل پریشانی(DTS) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان(CERQ) را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس مختلط نشان دهنده تفاوت معنی دار (0/05 >p) نمرات پس آزمون گروه آزمایش و گواه در متغیر های تحمل پریشانی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بود. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که طرحواره درمانی هیجانی آنلاین می تواند علائم ناشی از شکست عاطفی را کاهش دهد و  برای این افراد پیشنهاد می گردد.

مقدمه: هدف از این پژوهش بررسی روابط ساختاری اضطراب امتحان بر پایه خودپنداره تحصیلی با تأکید بر نقش میانجی راهبردهای سازش نایافته تنظیم شناختی هیجان بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل دادند که تعداد 456 نفر به روش نمونه گیری در دسترس و به شیوه آنلاین انتخاب و در این پژوهش شرکت کردند. ابزارها شامل سیاهه اضطراب امتحان، سیاهه خودپنداره تحصیلی، فرم کوتاه پرسشنامه راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی بود. داده های پژوهش با استفاده از روش همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری با نرم افزارهای SPSS نسخه 24 و AMOS بررسی شدند. یافته ها: خودپنداره تحصیلی و راهبردهای سازش نایافته تنظیم شناختی هیجان، رابطه مستقیم و معنادار با اضطراب امتحان داشتند(0/05>p). همچنین، تنظیم شناختی هیجان سازش نایافته نیز نقش میانجی در رابطه بین و خودپنداره تحصیلی با اضطراب امتحان دانش آموزان داشت (0/05>p). نتیجه گیری: خودپنداره تحصیلی با میانجی گری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان سازش نایافته دانش آموزان می تواند بر اضطراب امتحان آنان اثرگذار باشد. لذا پیشنهاد می شود مداخلات مبتنی بر خودپنداره تحصیلی و مداخلات مبتنی بر تنظیم شناختی هیجان در درمان اضطراب امتحان دانش آموزان مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیرآموزش مبتنی بر ذهنی سازی بر ارتقاء ظرفیت ذهنی سازی و رضایت زناشویی در افراد متاهل ناراضی ایرانی بود. روش: پژوهش حاضر در چارچوب طرح های آزمایشی تک موردی قرار می گیرد. شرکت کنندگان در این مطالعه 3 فرد متاهل و دانشجو دانشگاه تربیت مدرس بودند. هر سه شرکت کننده دوره آموزش مبتنی بر ذهنی سازی را در طول 12 جلسه 1ساعت و 30دقیقه ای سپری کردند. هر یک از شرکت کننده ها 9 مرتبه (سه مرتبه خط پایه، پنج مرتبه طی آموزش و یک دوره پیگیری یک ماهه) به وسیله ی مقیاس-های ذهنی سازی، رضایت زناشویی و کارکردتاملی ارزیابی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل دیداری درون و برون موقعیتی داده-ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد آموزش مبتنی بر ذهنی سازی بر ارتقاءظرفیت ذهنی سازی با ضریب تاثیر 36/0 و سطح معناداری (05/0 P<) و بر رضایت زناشویی با ضریب تاثیر 85/0 و سطح معناداری (05/0 P<) مؤثر است. بحث و نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت بسیاری از تعارض های ارتباطی زوجین ، ناشی از نقص در ظرفیت ذهنی سازی و هشیارسازی زوجین در جریان آموزش در کاهش این تعارض ها بسیار مؤثر است. نتایج پژوهش حاضر بر استفاده از آموزش های روانشناختی ذهنی سازی در الگوهای ارتباطی متاهلین ناراضی ایرانی تأکید دارد.

هدف از انجام این پژوهش بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس شخصیت نمایشی شامل همسانی درونی، پایایی باز آزمایی، روایی واگرا و روایی همگرا درفرهنگ و جامعه ایرانی بود. به همین منظور ابتدا سوالات این مقیاس به فارسی ترجمه شد و سپس از طریق ترجمه مجدد سوالات از فارسی به انگلیسی و مقایسه آن با متن اصلی از صحت ترجمه اطمینان حاصل شد. این مطالعه از نوع پژوهش های توصیفی است و جامعه مورد مطالعه، شامل 350 نفر(231 زن-119مرد) بزرگسال استان یزد با حداقل تحصیلات دیپلم در محدوده سنی 17 تا 58 بودند، که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از شرکت کنندگان خواسته شد، مقیاس پذیرش جراحی زیبایی (ACSS-15) و مقیاس نمایشی در فرم کوتاه (MMPI-2) را تکمیل کنند. پایایی بازآزمایی (=R0/63) و همسانی درونی (83/0P=) مقیاس شخصیت نمایشی در حد رضایت بخش مورد تایید قرار گرفت. روایی همگرا و واگرا از طریق محاسبه ضرایب همبستگی بررسی شد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین مقیاس نمایشی و پذیرش جراحی زیبایی، همبستگی مثبت معنا دار وجود دارد (27/0R=) و همچنین بین مقیاس نمایشی و خرده ازمون MMPI-2 رابطه مثبت معنی دار(53/0R=) وجود دارد. این نتایج داشتن روایی همگرا و واگرای مقیاس شخصیت نمایش را تایید می کند. بر اساس نتایج این پژوهش مقیاس شخصیت نمایشی برای سنجش این سازه با توجه به فرهنگ متفاوت ایران در نمونه های ایرانی از پایایی و روایی کافی برخوردار است.

مقدمه: ولع مصرف در اعتیاد به مواد مخدر یک تظاهر رایج و به عنوان تمایل مبرم فوری و غیرقابل جبران برای تسلیم در برابر ماده می باشد. هدف از پژوهش بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی مغز از روی جمجمه (tDCS) بر ولع مصرف انعطاف پذیری شناختی و انتزاع سوء مصرف کنندگان مواد افیونی بود. روش: طرح نیمه آزمایشی به همراه پیش آزمون و پس آزمون با پیگیری 2ماهه بود. جامعه آماری شامل وابستگان به مواد افیونی بود که نمونه 30 نفر مرد که با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش tDCS (15 نفر) و یک گروه شم (15 نفر) جای گرفتند. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش پرسشنامه ولع معرف لحظه ای مواد فرانکن و همکاران و آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین بود که قبل از مداخله روی دو گروه انجام شد. روش درمان tDCS شامل (10جلسه 20دقیقه ای )باشدت 2 میلی امپر بود. داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل بدست امده با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد بین آزمودنی های دو گروه آزمایش و شم در پس آزمون و پیگیری، هر سه مولفه ولع مصرف و همچنین نمرات مولفه های آزمون ویسکانسین تفاوت معناداری وجود دارد. (P< 0/001). نتیجه گیری: tDCS تلویحات مهمی در زمینه کاهش سطح ولع مصرف و بهبود انعطاف پذیری شناختی اجرایی در افراد وابسته به مواد افیونی داشته و به عنوان روش درمانی موثر جهت استفاده درمانگران اعتیاد در کلینیک های درمانی توصیه می گردد.

مقدمه: ملال جنسیتی، اختلالی است که ویژگی های روان شناختی و شخصیتی را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه رفتارهای خودتنظیمی، شناخت اجتماعی و سیستم های مغزی رفتاری در افراد با و بدون اختلال ملال جنسیتی بود. روش: طرح این پژوهش، علی مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مبتلایان به ملال جنسیتی دارای پرونده در سازمان بهزیستی استان اردبیل در سال 1400 بودند. نمونه پژوهش شامل 40 فرد مبتلا به ملال جنسیتی طبق تشخیص روانپزشک و 40 فرد غیر مبتلا برمبنای مصاحبه بالینی بود که به صورت دردسترس انتخاب شدند. برای جمع اوری داده ها از پرسشنامه خودتنظیمی میلربراون، آزمون ذهن خوانی از طریق چشم بارون کوهن و پرسشنامه شخصیتی گری ویلسون استفاده شد. داده ها با تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: طبق نتایج، میانگین نمرات رفتارهای خودتنظیمی، شناخت اجتماعی و سیستم فعالسازی رفتاری مبتلایان به ملال جنسیتی به طور معناداری کمتر از افراد غیر مبتلا بود اما در ابعاد سیستم های بازداری رفتاری، جنگ و گریز تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری: رفتارهای خودتنظیمی، شناخت اجتماعی و نیز سیستم فعالسازی رفتاری در آسیب شناسی مبتلایان به ملال جنسیتی نقش داشته و مداخلات روانشناختی می تواند در درمان و ارتقاء سلامت روانی آنان، موثر باشد.

مقدمه: چگونگی تعامل والد- کودک نقش اصلی در تحول دارد و اکتساب مهارت های اجتماعی به روابط هیجانی مطلوب می-انجامد. هدف، تعیین نقش سبک های دلبستگی در پیش بینی مهارت های اجتماعی و تعیین نقش میانجی تنظیم هیجانی در این رابطه بود. روش: در مطالعه توصیفی- تحلیلی، 420 کودک 6 تا 8 سال دچار اختلال اتیسم از مراکز اتیسم شهر تهران، به شیوه در دسترس با پرسشنامه غربال گری طیف اتیسم و ماتریس های پیش رونده ریون، ارزیابی شدند. 102 کودک که 19 و بالاتر در پرسشنامه غربال گری طیف اتیسم و بالاتر از 70 در ماتریس های پیش رونده ریون، گرفتند انتخاب شدند و والدین به نیمرخ مهارت های اجتماعی اتیسم ، مقیاس دلبستگی در کودکی میانه، و فهرست تنظیم هیجانی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS Macro نسخه 24، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: سبک دلبستگی با مهارت های اجتماعی رابطه منفی و مستقیم (42/0- =r) داشت و با حرکت از دلبستگی ایمن به نا ایمن، مهارت های اجتماعی ضعیف قابل پیش بینی بود. تنظیم هیجانی با مهارت های اجتماعی، همبستگی مثبت (57/0=r) داشت. طبق تحلیل مسیر، با افزایش یک واحد تنظیم هیجانی، 89/0 واحد به مهارت های اجتماعی افزوده می شود. اگرچه، سبک های دلبستگی، تأثیر مستقیم بر مهارت های اجتماعی نداشت ولی نقش میانجی تنظیم هیجانی در ارتباط بین سبک های دلبستگی با مهارت های اجتماعی تأیید شد. نتیجه گیری: با توجه به میانجی تنظیم هیجانی در رابطه بین سبک های دلبستگی با مهارت های اجتماعی می توان نتیجه گرفت که والدین نقش مهمی در ایجاد سبک دلبستگی ایمن دارند و به کودک کمک می کنند با تنظیم هیجانی، مهارت های اجتماعی را کسب کنند.