روانشناسی بالینی

مقدمه: اختلال اضطراب فراگیر، یکی از شایع ترین اختلالات اضطرابی در مراکز بالینی و همچنین جمعیت دانشجویی است که غالبا مزمن است. هدف پژوهش حاضر بررسی درمان آدلری بر علایم بالینی و رضایت از زندگی دانشجویان مبتلا به اضطراب فر گیر بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و نمونه آماری شامل کلیه دانشجویان شهر نیشابور بود. نمونه ای آماری شامل 30 دانشجوی مبتلا به اضطراب فراگیر از بین دانشجویان ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪه به مرکز مشاوره دانشگاه های آزاد و پیام نور نیشابور بر اساس پرسشنامه نگرانی پن   و مصاحبه بالینی انتخاب شدند و به شیوه تصادفی 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند و سپس در 10 جلسه 90 دقیقه ای درمان آدلری شرکت کردند. پرسشنامه های رضایت از زندگی داینر و اضطراب حالت-صفت اﺳﭙ ﯿ ﻠﺒﺮﮔﺮ به عنوان پیش آزمون و پس آزمون ارائه شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغییره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که درمان به شیوه آدلری توانسته میانگین نمرات اضطراب حالتی و صفتی گروه آزمایش را در مقایسه با گروه گواه، کاهش دهد ولی در متغیر رضایت از زندگی تفاوتی وجود نداشت. نتیجه گیری: می توان از درمان آدلری به عنوان یک مداخله اثربخش در کاهش شدت علایم بالینی اضطراب فراگیر استفاده کرد. استفاده از این مداخله برای کاهش علایم اختلال اضطراب فراگیر به بالینگران توصیه می شود.

مقدمه: طلاق یکی از عوامل ایجاد کننده اختلال روانی در زندگی است. افراد مطلقه بیشتر از افراد متأهل دچار اختلالات روانی می شوند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر کاهش افسردگی و اضطراب زنان مطلقه بود. روش: روش پژوهش، طرح تجربی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهمزمان بود. بدین منظور با توجه به ملاک های ورود و خروج چهار نفر از زنان مطلقه با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها طی چند نوبت خط پایه، 8 جلسه درمان متمرکز بر شفقت و ۲ نوبت پیگیری شرکت کردند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه افسردگی بک و پرسشنامه اضطراب بک بودند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان متمرکز بر شفقت بر کاهش افسردگی و اضطراب اثر معناداری داشت. پیگیری دو و چهار هفته ای نیز حاکی از پایداری تغییرات درمانی بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر درمان متمرکز بر شفقت بر کاهش افسردگی و اضطراب زنان مطلقه اثر معناداری داشت. بنابراین، این درمان می تواند به عنوان روشی جدید در کاهش افسردگی و اضطراب برای روان درمانگران و خانواده درمانگران مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن پیش رونده در سیستم اعصاب مرکزی می باشد که کیفیت زندگی افراد مبتلا را تحت تأثیر قرار می دهد. گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد یکی از درمان های موج سوم رفتاری می باشد که منجر به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری های مزمن می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر ارتقای کیفیت زندگی بیماران  مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود. روش: طرح پژوهش حاضر به صورت نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون –پس آزمون با گروه گواه بود. از افراد مراجعه کننده به انجمن ام اس سمنان  30 نفر به صورت در دسترس انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. به منظور بررسی کیفیت زندگی بیماران از پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران ام اس استفاده شد. گروه آزمایش تحت درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد، طی ده جلسه قرار گرفت. پس از مداخله ی درمانی هر دو گروه مجدد پرسشنامه ها را تکمیل کردند و داده های حاصل با استفاده از آزمون تحلیل کو واریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر وضعیت سلامتی، شدت فرسودگی، تأثیرات درد، سلامت روانی و ادراک موضوع مؤثر بوده، ولی تأثیری بر زمینه هایی حمایتی و رضایت جنسی نداشته است. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش حاضر گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد موجب افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس می شود و به متخصصان بالینی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: صرع بیماری مزمنی است که علائم بالینی آن ایجاد تشنجات صرعی است که با حملات ناگهانی و معمولاً بدون عامل برانگیزنده، اختلال هشیاری و حرکات غیر ارادی مشخص می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای (tDCS) بر بازداری کودکان مبتلا به صرع کانونی پیچیده ی گیجگاهی مقاوم به درمان بود. روش: طرح پژوهش حاضر  به صورت تک آزمودنی بود. جامعه پژوهش مراجعه کنندگان به کلینیک بیمارستان قائم مشهد در سال 1394 تا 1396 بودند که توسط پزشک متخصص داخلی اعصاب به صرع کانونی مقاوم به درمان دارویی تشخیص داده شدند. سن مورد نظر افراد نمونه بین 7 تا 11 سال است و تعداد 5 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون هوش مازهای پروتئوس و آزمون برو – نرو بودند. نتایج با استفاده از تحلیل دیداری نمودار و درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در آزمون برو – نرو نمرات آزمودنی ها در خطای ارتکاب سیر نزولی داشته است. سه آزمودنی  درصد بهبودی بالای 50 داشتند که نشان دهنده ی بهبودی و معناداری بالینی در بازداری است. خطای ارتکاب دو آزمودنی دیگر نیز  کاهش پیدا کرده بود و بهبودی اندکی گزارش کردند. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که مداخله tDCS می تواند نقش بسزایی در بهبود بازداری کودکان مصروع داشته باشد. بنابراین استفاده از شیوه های نوین درمانی مانند tDCS که نیازمند دارو نیست اثرات مفیدی در وضعیت زندگی این افراد و بهبود عملکردهای روانی آن ها خواهد داشت.

مقدمه: اوتیسم نوعی اختلال نافذ رشدی است که کودکان مبتلا به آن از اضطراب در زندگی شخصی و اجتماعی خود رنج می برند. این مطالعه به منظور تعیین اثر بخشی هشت هفته برنامه تمرینی  اسپارک به همراه نوروفیدبک بر سطح کورتیزول کودکان اوتیستیک انجام شد. روش: در این مطالعه نیمه تجربی 24 کودک مبتلا به اوتیسم با رده سنی 8 تا 12 سال به صورت تصادفی در چهار گروه شش نفری (گروه تمرین اسپارک، گروه نوروفیدبک، گروه برنامه تمرین اسپارک+ نوروفیدبک، گروه کنترل) قرار گرفتند. آزمودنی ها مداخلات را به مدت  هشت هفته به صورت دو جلسه ی 45 دقیقه ای در هفته دریافت کردند، اما گروه کنترل هیچ گونه فعالیتی دریافت نکرد. اندازه گیری کورتیزول در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون در شرایط یکسان از هر چهار گروه گرفته شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها با تحلیل کواریانس نشان داد که میانگین میزان کورتیزول در گروه تمرین اسپارک، گروه نوروفیدبک و گروه تمرین اسپارک + نوروفیدبک، نسبت به پیش آزمون کاهش معنی داری داشته است و بیشترین اثربخشی مربوط به گروه ترکیبی تمرین اسپارک و نوروفیدبک بود، اما در گروه کنترل تغییر مهمی مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتیجه اینکه دریافت تمرینات اسپارک و نوروفیدبک به تنهایی و بصورت موازی در کاهش سطح کورتیزول بیماران اوتیستیک مؤثر است. درمان موازی ایندو به هر حال تأثیر بارزتری دارد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر افزایش انعطاف پذیری روانشناختی زنان سالمند شهر تهران انجام شد. روش: این مطالعه در قالب پژوهشی نیمه آزمایشی باطرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری انجام شد.  نمونه ای با حجم ۵۰ نفراز زنان سالمند مراجعه کننده به خانه های سلامت شهر تهران به صورت هدفمند انتخاب شد و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه 45 دقیقه ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کردند. در حالیکه گروه گواه درمانی دریافت نکرد. انعطاف پذیری روانشناختی آزمودنی ها با استفاده از آزمون دنیس و وندروال، در سه مرحله پیش و پس از مداخله و پیگیری سنجیده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره تحلیل شد. یافته ها: مقایسه گروههای تحقیق تفاوت معناداری را برای گروه آزمایش که درمان اکت دریافت کرده بود نشان داد. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به افزایش معنی دار در انعطاف پذیری روانشناختی در گروه آزمایشی نسبت به کنترل شد و این تفاوت در دوره پیگیری تداوم داشت. نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش انعطاف پذیری روانشناختی زنان سالمند مؤثر است و به متخصصان بالینی در کار با زنان سالمند برای افزایش انعطاف پذیری آنان توصیه می شود.

مقدمه: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی تحلیل رفتار کاربردی و آموزش پاسخ محور بر جهت گیری زندگی، پذیرش مثبت بی قید و شرط خود و اضطراب اجتماعی مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم انجام گرفت. روش: طرح پزوهش حاضر به صورت نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم شهرستان ساری که در شش ماهه دوم سال 1395 به مراکز آموزش کودکان استثنایی مراجعه کردند، بود. حجم نمونه شامل 24 نفر بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شدند. گروه های آزمایش درمان های ABA و PRT را دریافت کردند اما گروه گواه درمانی دریافت نکرد. ابزارهای این پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه پذیرش بی قید و شرط خود(USAQ) ، پرسشنامه جهت گیری زندگی(LOT) و مقیاس اضطراب اجتماعی (SPI) که در دو مرحله اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از مدل عمومی خطی: تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون در مرحله ی پس آزمون در متغیرهای جهت گیری زندگی،  پذیرش مثبت بی قید و شرط خود و اضطراب اجتماعی  بین گروه های آزمایشی (آموزش پاسخ محور و تحلیل رفتار کاربردی) تفاوت معنادارای وجود نداشت و تنها یک روند بهبود مشاهده شد. نتیجه گیری: مداخلات آموزش پاسخ محور و تحلیل رفتار کاربردی تأثیر مهمی بر جهت گیری زندگی، پذیرش مثبت بی قید و شرط خود و اضطراب اجتماعی مادران کودکان اوتیستیک نداشت اما یک روند بهبودی نسبت به گروه کنترل در اضطراب اجتماعی ماداران مشاهده شد. لذا تحقیق بیشتر در خصوص امکان اجرای مؤثرتر این مداخلات به محققان توصیه می شود.

مقدمه: هدف از این پژوهش بررسی رابطه حساسیت اضطرابی، اجتناب تجربی و تاب آوری با اضطراب امتحان در دانش آموزان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه ی آماری شامل کلیه ی دانش آموزان پسر پایه ی دوازدهم ناحیه ی یک اهواز در سال تحصیلی 95-94 بود. از بین آن ها نمونه ای به حجم 103 نفر به صورت تصادفی  مرحله ای انتخاب شد و به چهار مقیاس حساسیت اضطرابی نوجوانان دیکون و الن تینر، پرسشنامه ی پذیرش و عمل بوند و همکاران، پرسشنامه ی تاب آوری کانر و دیویدسون، و مقیاس اضطراب امتحان ، پاسخ دادند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین حساسیت اضطرابی و اجتناب تجربی با اضطراب امتحان رابطه ی مثبت معنی داری وجود دارد. در صورتی که بین تاب آوری با اضطراب امتحان رابطه ی منفی معنی دار وجود دارد. اجتناب تجربی بیشترین قدرت پیش بینی را برای اضطراب امتحان دارد.  هر سه متغیر پیش بین 49 درصد واریانس اضطراب امتحان را تبیین می کند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصل از پژوهش اجتناب تجربی یک پیش بین کننده ی قوی اضطراب امتحان است. بنابراین  پیشنهاد می شود تا اجتناب تجربی در افراد دارای اضطراب امتحان مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی  نقش واسطه ای انگیزش درونی و بیرونی دانشجویان در رابطه میان کمال گرایی خودگرا و جامعه مدار با فرسودگی تحصیلی در دانشگاه فرهنگیان سمنان بود. روش: پژوهش حاضر با توجه به هدف کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان سمنان در سال تحصیلی 95-1394 بود. شرکت کنندگان 240 نفر از دانشجویان (144 مرد و 96 زن) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. همه آزمودنیها مقیاس های کمال گرایی، انگیزش تحصیلی و فرسودگی تحصیلی را تکمیل کردند و داده ها  با روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و مدل تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که کمال گرایی خود گرا رابطه منفی و معناداری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان دارد. کمال گرایی خودگرا به طور غیرمستقیم با میانجی گری انگیزش تحصیلی درونی نیز با فرسودگی تحصیلی دانشجویان رابطه منفی نشان داد. همچنین کمال گرایی جامعه مدار رابطه منفی و معناداری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان داشت، اما اثر معناداری برای کمال گرایی جامعه مدار در ارتباط با فرسودگی تحصیلی  با نقش واسطه ای انگیزش بیرونی بدست نیامد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که عوامل شخصیتی مانند کمال گرایی خودگرا و انگیزش تحصیلی درونی تا حد زیادی می توانند فرسودگی تحصیلی را در دانشجویان دانشگاه تحت تأثیر قرار دهند.