مهارت آموزی

تهیه و تنظیم مهارت ها و شایستگی های کانونی در محتواهای برنامه آموزش فنی و حرفه ای یکی از مهم ترین چالش های برنامه ریزان آموزشی و درسی است. شایستگی هایی کلیدی از قبیل مهارت حل مسئله، مهارت های کار با رایانه، داشتن تفکر استراتژیک، مهارت زبان انگلیسی و... همواره در بخش های کار و اشتغال از جایگاه خاصی برخوردار بوده اند. بدون تردید انتخاب نوع خاصی از این مهارت ها در برنامه های آموزش نیروی انسانی یکی از مهم ترین دغدغه های تمامی ذی نفعان چه برنامه ریزان آموزشی و چه کارفرمایان است. بنابراین، با توجه به اهمیت این مهارت ها و شایستگی های کانونی در هنگام تهیه محتواهای برنامه های آموزش فنی و حرفه ای برای بازار کار، در این مقاله ابتدا به تعریف، اهمیت این مفهوم و همچنین به بررسی تجربیات سایر کشورها از قبیل استرالیا، انگلستان، و کانادا پرداخته شده است. پس از آن، جایگاه نظری مفهوم مهارت ها و شایستگی های کانونی در پارادایم فوردیسم و پست فوردیسم و چالش های مربوط مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. سرانجام مؤلف فهرستی از این شایستگی ها و ارتباط آنها با آموزش مبتنی بر شایستگی (CBT) را به برنامه ریزان آموزش فنی و حرفه ای پیشنهاد کرده است.

نقش نظام آموزش عالی، در توسعه پایدار کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه غیر قابل انکار است. در کشورهای توسعه یافته اهمیت این مراکز آموزشی تخصصی به درستی شناخته شده است و دولت ها در حد امکان و مبتنی بر سیاست گذاری های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر نظام آموزش عالی خود سرمایه گذاری کرده اند که این بخش به تربیت نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بپردازد، تا این نیروهای تربیت شده توانایی بهینه در تصدی گری مشاغل مختلف را داشته باشند. در کشورهای در حال توسعه، به دلایل مختلف همچون افزایش تقاضای ورود به آموزش عالی، ناتوانی دولت در پاسخگویی به تقاضاهای فزاینده برای آموزش عالی به دلیل کمبود اعتبارات، تغییرات جمعیت شناختی متقاضیان ورود به آموزش عالی، تأکید و تشویق سازمان های بین المللی همچون بانک جهانی، تغییر روندهای بازار کار و نیاز به نیروی کار با تخصص متنوع، دولت ها سیاست خصوصی سازی آموزش عالی را به دو صورت خصوصی سازی آموزش عالی دولتی و ورود بخش خصوصی به آموزش عالی اتخاذ و در پیش گرفته اند. کشور ما نیز به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه از این قائله مستثنی نبوده است و در همین راستا شاهد ظهور و نضج دانشگاه های پیام نور، دانشگاه های علمی کاربردی و دوره های شبانه و پذیرش دانشجو با شرط اخذ شهریه و در قالب خصوصی سازی آموزش عالی دولتی بوده ایم. دانشگاه های علمی- کاربردی به منظور کسب موفقیت در آموزش عالی خصوصی نیازمند مدنظر قرار دادن الزاماتی جهت توسعه کیفی خود می باشند. در این مقاله تلاش شده است که به معرفی خصوصی سازی آموزش عالی و الزامات توسعه کیفی دانشگاه های علمی کاربردی پرداخته شود.

سه دلیل مهم توجه به موضوع کارآفرینی، تولید ثروت، توسعه تکنولوژی و ایجاد اشتغال مولد است. با توجه به اهمیت کارآفرینی و کارآفرینان در ایجاد اشتغال مولد در جامعه، در جوامع امروزین لازم است انقلاب کارآفرینی رخ دهد. در مقاله حاضر، با هدف بومی سازی علم و عمل مدیریت سرمایه گذاری، کارآفرینی و اشتغال در استان مازندران، به طراحی، تبیین و ارائه الگوی بومی و یکپارچه توسعه سرمایه گذاری، کارآفرینی و ایجاد اشتغال در استان مازندران با رویکردی سیستماتیک و کل گرا اقدام شده است. در پایان تلویحات کاربردی برای مدیران، سیاستگزاران و پژوهشگران ارائه شده است.

این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی آموزش های فنی و حرفه ای رسمی و غیررسمی بر اشتغال انجام گرفت. برای دستیابی به اهداف مورد نظر داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و با روش نمونه گیری طبقه ای از یک نمونه با حجم 1321 نفر جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و آماره های پارامتری و غیرپارامتری بهره گرفته شد. در این راستا، اثربخشی آموزش ها بر اشتغال از دو منظر افزایش ظرفیت اشتغال و بهبود اثربخشی آموزش های فنی و حرفه ای بر توانمندی و موفقیت شغلی، ایجاد خلاقیت و تثبیت و توسعه شغل مورد تحلیل قرار گرفت. مقایسه اثربخشی آموزش های رسمی و غیررسمی گویای آن است که در حالت کلی آموزش های غیررسمی (مراکز فنی و حرفه ای) نسبت به آموزش های رسمی از نظر تأثیر بر توانمندی شغلی و افزایش مهارت شاغلین مزیت دارند. بنابراین، توصیه می شود که همانند گذشته توجه ویژه ای به آموزش های فنی و حرفه ای غیررسمی به عمل آید. به بیان دیگر، هر نوع سیاست حمایتی جهت گسترش مراکز فنی و حرفه ای دولتی و حمایت از آموزشگاه های آزاد می تواند به بهبود وضعیت اشتغال کشور کمک کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان پاسخگویی آموزش های عملی صنایع چوب در هنرستان ها به نیازهای بخش صنعت در استان تهران انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کتب درسی، هنرآموزان، هنرجویان، برنامه ریزان درسی در رشته صنایع چوب و مدیران و سرپرستان صنایع چوب در استان تهران است. نمونه آماری شامل تمام هنرآموزان، هنرجویان سال سوم و برنامه ریزان (شامل اعضای کمیسیون تخصصی تألیف کتب درسی) و 50 نفر از صاحبان صنعت چوب است که به روش تصادفی انتخاب شده اند و کتاب ها شامل کتب کارگاهی و عملی «تکنولوژی کارگاه صنایع چوب، کارگاه مقدماتی چوب، کارگاه تولید صنایع چوب، ساخت پروژه» است. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. نتایج نشان می دهد که دیدگاه پاسخگویان در باره انطباق محتوای کتاب های مورد بررسی با نیازهای بازار کار دارای پراکندگی و تفاوت های فاحشی است . طوریکه از نظر برنامه ریزان درسی محتوای کتاب های درسی از انطباق قابل قبول و زیادی با نیازهای صنعت برخوردار است، در حالی که از نظر هنرآموزان و هنرجویان این انطباق در حد متوسطی است. محتوای کتاب تکنولوژی کارگاه صنایع چوب نسبت به بازنگری و بررسی مجدد در اولویت قرار دارد و کتاب ساخت پروژه از همخوانی بیشتری با نیازهای صنعت برخوردار است.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی میزان اثربخشی آموزش های فنی و حرفه ای در اشتغال آموزش دیدگان استان گلستان مبتنی بر دیدگاه های آنان بوده است. بدین منظور، پرسشنامه در بین 230 آموزش دیده شاغل و 538 آموزش دیده جویای کار که طی سال های 80 تا پایان 83 آموزش فنی فراگرفته بودند در سطح استان گلستان به اجرا درآوردند. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرانباح در نمونه آماری شاغلین 813/0 و در نمونه آماری جویندگان کار780/0 به دست آمد. پس از تعیین سهم هر شهرستان در هر گروه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و در نهایت با روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ها مشخص و اطلاعات جمع آوری شد که مهم ترین عوامل مؤثر بر اشتغال آموزش دیدگان مراکزفنی و حرفه ای با استفاده از آزمون رگرسیون چند متغیره به ترتیب اهمیت: رتبه اول به تأثیر آموزش حین کار بر تداوم اشتغال، رتبه دوم به تأثیر درجه و میزان مهارت فراگرفته در دوره آموزشی بر کاریابی و رتبه سوم تأثیر تأثیر آموزش ها بر عملکرد شغلی در محیط کار اختصاص داشته است. همچنین، بر اساس نتایج رگرسیون چند متغیره، مهم ترین عوامل مؤثر بر اشتغال به کار آموزش دیدگان مراکز فنی و حرفه ای جوینده کار در استان گلستان به ترتیب شامل: گویه های بی ارتباط دانش نظریه ارائه شده در دوره آموزشی با نیاز بازارکار، نداشتن تجربه علمی کافی در طی دوران آموزشی و عدم تناسب رشته تحصیلی با رشته ای که در دوره آموزش فنی و حرفه ای گذرانده اند.

هدف از مقاله حاضر، بررسی تأثیر آموزش کارآفرینی بر نگرش و روحیه کارآفرینی دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه خوارزمی تهران است. بدین منظور از بین کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی90-89؛ ( N=650 )، 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب و سپس به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. روش مطالعه در این پژوهش آزمایشی و طرح مورد استفاده پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. ابزار مورد استفاده شامل آزمون نگرش کارآفرینانه رابینسون و پرسشنامه روحیه کارآفرینی آقایی بوده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تی استیودنت و ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر آن است که آموزش کارآفرینی بر نگرش کارآفرینی و روحیه کارآفرینی دانشجویان، تأثیر مثبت دارد، همچنین یافته ها نشانگر رابطه ای معنادار بین نگرش کارآفرینی و روحیه کارآفرینی عمومی دانشجویان است. براساس یافته ها می توان نتیجه گرفت، کارآفرینی امری قابل آموزش است، که می توان از طریق آموزش، تاثیرات مثبتی در روحیه کارآفرینی دانشجویان ایجاد نموده، علاوه بر شکل دهی به نگرش دانشجویان، آن را تقویت کرد.