مطالعات ملی

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه اعتمادبه نفس ملی انجام شد. روش تحقیق توصیفی همبستگی بود. جامعه ی آماری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد بودند. براساس بررسی متون و ادبیات مربوط به اعتمادبه نفس ملی یک پرسشنامه 110 گویه ای تنظیم شد و سپس در اختیار 10 نفر از کارشناسان حوزه ی روان شناسی، جامعه شناسی، مدیریت و علوم سیاسی قرار گرفت و روایی صوری و محتوایی آن تأیید شد. سپس پرسشنامه 110 گویه ای روی نمونه ی 484 نفری از دانشجویان که به صورت در دسترس انتخاب شده بودند، اجرا شد. با بررسی تعیین سهم هر گویه در نمره کل، گویه هایی که پایین تر از 30/0 بودند، حذف شدند و تعداد گویه ها به 98 گویه رسید. نتایج نشان داد که ضریب پایایی پرسشنامه اعتمادبه نفس ملی با روش آلفای کرونباخ (964/0)، روش دونیمه کردن (956/0) و روش گاتمن (956/0) به دست آمد که حاکی است پرسشنامه در نمونه ی دانشجویی از ضرایب پایایی خوبی برخوردار است؛ بنابراین، پرسشنامه اعتمادبه نفس ملی ابزار مناسبی برای سنجش اعتمادبه نفس ملی است و از آن می توان برای اندازه گیری استفاده کرد.

برجسته کردن بسیاری از ارزش های انسانی نظیر مقاومت، ایثار، صلح، آزادی، ظلم ستیزی، عدالت خواهی و... در سایه ادبیات پایداری امکان پذیر است و کتب درسی مهم ترین رسانه ای است که در جهت پیشبرد اهداف آموزشی عمل می کند و می تواند باعث تقویت هویت ملی دانش آموزان و جلب توجه آن ها به ارزش های انسانی شود. ازاین جهت، می توان از این رسانه به عنوان یکی از مهم ترین ابزارها برای گسترش فرهنگ ایثار، جهاد، شهادت و صلح و دوستی در بین دانش آموزان استفاده کرد. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی به تحلیل جایگاه ادبیات پایداری در کتاب های فارسی دوره اول متوسطه پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری مشتمل بر کتاب های فارسی دوره متوسطه اول است و با توجّه به ماهیت موضوع پژوهش و به دلیل محدود بودن جامعه آماری، جامعه و نمونه آماری یکی در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل نشان داد که توزیع فراوانی متون پایداری در کتاب های فارسی متوسطه اول یکنواخت نیست. پایه هشتم بیشترین حجم و پایه هفتم کمترین حجم از متون پایداری را به خود اختصاص داده است. همچنین، در کتاب های هر سه پایه، مؤلفه های مرتبط با جنگ و شهادت طلبی، دارای بیش ترین فراوانی و مؤلفه های مربوط به صلح و آزادی کم ترین میزان فراوانی را داشته اند.

اهل سنت در جمهوری اسلامی یکی از گروه های فرهنگی فعال در عرصه ی اجتماع هستند. گروه های فرهنگی ظرفیت های متعددی دارند که درصورت تعامل مناسب با آن ها می توان از آن ظرفیت ها استفاده کرد و درصورتی که تعامل با آن ها در چهارچوب مناسبی صورت نگیرد می تواند منجربه واگرایی آن ها شود. شناخت سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی قدم اول در طراحی راهبردهای مناسب جهت تعامل با آن هاست. تحقیق حاضر درپی کشف و تبیین سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی از نگاه آیت الله خامنه ای به عنوان ولی فقیه جمهوری اسلامی در تعامل با آن هاست. تحقیق حاضر با روش داده بنیاد بر روی بیانات و پیام ها و برخی از رفتارهای سیاسی آیت الله خامنه ای انجام شده است تا نظام فکری ایشان در تعامل با اهل سنت استخراج شود. درمجموع می توان گفت محور اصلی اندیشه ی ایشان وحدت است که ابعاد مختلفی را شامل می شود.

این مقاله درصدد است تأثیر غرور ملی را بر سازگاری اجتماعی با میانجی گری راهبرد تنظیم شناختی هیجان بررسی کند. طبق مدل، پنج فرضیه مطرح شد. روش تحقیق حاضر جزء مطالعات همبستگی بوده است. 263 نفر از دانشجویان کارشناسی (121 دانشجوی پسر و 142 دانشجوی دختر) دانشگاه مازندران از طریق روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به سه پرسشنامه استاندارد غرور ملی ساخته عیدی و همکاران (1393)، مقیاس سازگاری اجتماعی دانشجویان با دانشگاه بیکرو سیریک (1987) و مقیاس تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و کراجی (2007) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که در اثرات مستقیم میزان بتای استاندارد مسیر غرور ملی به راهبرد مثبت و راهبرد منفی تنظیم هیجان دانشجویان در سطح (p‹ 0/01 ) معنی دار بوده است. همچنین، میزان بتای استاندارد مسیر از غرور ملی به سازگاری اجتماعی دانشجویان و از راهبرد مثبت تنظیم هیجان به سازگاری اجتماعی دانشجویان در سطح (p‹ 0/01 ) معنی دار شده، اما تأثیر راهبرد منفی تنظیم هیجان بر سازگاری اجتماعی دانشجویان تنها در سطح (p‹ 0/05 ) معنی دار شده است. نقش میانجی راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان در ارتباط با غرور ملی و سازگاری اجتماعی تأیید شده است.

این مطالعه با هدف بررسی هویت ملی و مدرن دانش آموزان بلوچ شهر سراوان انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان بلوچ پایه سوم متوسطه دوم شهر سراوان (استان سیستان وبلوچستان) در سال تحصیلی 1400 1399 به حجم 1093 نفر بود. 274 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای (برحسب جنسیت و رشته تحصیلی) موردمطالعه قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ی ابعاد هویتی (سلگی، اسکندری، دلاور و برجعلی، 1394) بود که به بررسی هویت ملی و مدرن می پرداخت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تی تک نمونه ای و تی برای گروه های مستقل) با کمک نرم افزار SPSS21 استفاده شد. براساس یافته ها، وضعیت هویت ملی و هویت مدرن دانش آموزان در سطح بالاتر از متوسط قرار داشت. دیگر یافته ی این مطالعه نشان داد که دختران در مقایسه با پسران هویت ملی و هویت مدرن بالاتری داشتند.

معنا از مهم ترین ابعاد هویتی شهر بوده و خلأ معنا و یا عدم تطابق آن با هویت اسلامی از دغدغه های اصلی شهرهای امروزی است. سیمای شهر با نشانه های خود ارزش های موردتوجه جامعه را به مخاطبان ارائه می دهد. با توجه به موارد یاد شده پرداختن به این سؤال ضروری به نظر می رسد که اصول و مؤلفه های مؤثر بر ادراک معنای سیما و نشانه های شهری براساس حکمت اسلامی چیست؟ با توجه به اینکه سیمای شهر اسلامی مدنظر است، در راستای دستیابی به مؤلفه های معناشناسی، جهان بینی اسلامی مورد توجه بوده است. در این راستا، به دنبال پاسخگویی بحران معنا در محیط و با هدف شناخت فرایند و مؤلفه های مؤثر بر ادراک معنای اسلامی، مدل مفهومی ادراک معنای اسلامی سیمای شهری را ارائه داده است. این پژوهش به صورت کیفی و با روش توصیفی_تحلیلی بوده و با استفاده از منابع گوناگون، به شیوه ی استدلال منطقی ارتباط مفاهیم و مؤلفه های مرتبط بررسی و براساس ارزش های جهان بینی اسلامی مؤلفه های معناشناسی سیمای شهر اسلامی نتیجه گیری و با نظرخواهی از متخصصان طی چند مرحله به روش دلفی نهایی شده است. این مؤلفه ها در تعدادی از برج های تجاری تبریز بررسی و مقایسه شده است. نتایج حاکی از آن است که ادراک معنا زمانی رخ می دهد که پیام های ارسالی سیمای شهر با ارزش های جامعه و طرح واره های ذهنی هماهنگ باشند. در نمونه های تحقیق به دلیل عدم توجه به اصول و مفاهیم معنوی، معنای دریافتی با ارزش ها و طرح واره های اسلامی مطابقت ندارد.

هویت ملی یکی از ارکان مهم حفظ وحدت و یکپارچگی درون ملت هاست که دولت ها برای حفظ موجودیت و یکپارچگی کشور موظف اند مؤلفه های سازنده هویت ملی را در مردم تقویت و بازتولید کنند. یکی از راه های آموزش هویت ملی به دانش آموزان، تدوین محتوای آموزشی و کتب درسی مناسب در مدرسه است. اگر هویت ملی را به معنی داشتن احساس تعلق به کشوری که مردم آن زبان، سرزمین، میراث فرهنگی و آداب ورسوم، عواطف و خاطرات مشترک، نظام سیاسی و دولت، باورها، سمبل ها و قهرمانان ملی مشترک، تاریخ و پیشینه ی مشترک، اقتصاد واحد، هنر و ادبیات و حتی دین مشترک دارند، در نظر بگیریم، این احساس تعلق در یک ملت، ایجاد نوعی همبستگی و یکپارچگی می کند. در این نوشتار، وجود مؤلفه های سازنده هویت ملی، در آموزش های رسمی دبستان های کشور بلژیک، به وسیله تحلیل محتوای مفاد درسی دبستان و پاسخ های معلمان و مدیران مقطع ابتدایی به پرسش نامه ای محتوی ۲۵ سؤال به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و هلندی که به ۳۱۴۰ مدرسه ابتدایی در بلژیک ارسال شده بود، بررسی می شود. تحلیل نتایج نظرسنجی آموزشی و پدیدارشناسی کنش های سیاسی و جامعه شناختی دولت بلژیک در جامعه نشان می دهد که این دولت نه تنها نسبت به هویت ملی و تحکیم آن بی تفاوت نیست، بلکه با برنامه ها و سیاست های مختلف و متنوعی درصدد تحکیم هویت ملی و ملت سازی براساس ارزش های تعریف شده بلژیکی است. این نوشتار براساس مطالعات کتابخانه ای، کسب اطلاعات از طریق پرسش نامه و مشاهده مستقیم محیط، با استفاده از روش اسنادی، توصیفی، تحلیل محتوای کیفی و مطالعات میدانی انجام شده است.

موضوع پذیرش فناوری توسط اندیشمندان مختلفی موردبررسی قرارگرفته است. در سال های متمادی مدل های متفاوتی برای پذیرش فناوری ارائه شده است؛ اما هیچ کدام از این مدل ها به صورت تخصصی موضوع پذیرش فناوری های رسانه ای را مورد واکاوی قرار نداده اند. در این پژوهش تلاش شده تا با مصاحبه با یازده نفر از افراد صاحب نظر در حوزه های مطالعات اجتماعی، رسانه و ارتباطات میزان سرمایه اجتماعی افراد و تأثیر آن بر پذیرش فناوری موردبررسی قرار گیرد. این افراد با تکیه بر نظر خبرگان و به روش گلوله برفی در مسیر تحقیق انتخاب شده اند. در کلیت پژوهش تلاش شده تا ارتباط سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از زیرعناوین هویت ملی در پذیرش فناوری های نوین رسانه ای تبیین گردد. در پایان مشخص شده که به اذعان اکثریت مصاحبه شوندگان هر سه عامل هنجار؛ اعتماد و شبکه به عنوان مضامین فرعی سرمایه اجتماعی نقش مهمی در پذیرش فناوری دارند؛ اما در همه این مضامین فرعی عامل اعتماد بیش از بقیه موارد مورد تأکید مصاحبه شوندگان قرارگرفته است. در این پژوهش تلاش شده با ارائه مدل بومی پذیرش فناوری رسانه ای گام جدیدی در این عرصه برداشته شود.