محمد رضایی

محمد رضایی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
پست الکترونیکی: velashedi@gmail.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۶۴ مورد.
۱.

شناسایی و تحلیل الگوهای فشار تراز دریای بارش های سنگین و فراگیر فصل پاییز نیمه غربی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال ۲۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۶ 211 - 237

کلید واژه ها: بارش ابرسنگین تحلیل خوشه ای تحلیل همدید ناوه نیمه غربی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 824 تعداد دانلود : 191
بارش های سیل آسا به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش های مختلف تأسیسات زیربنایی، عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به ویژه مناطق پربارش به بار می آورند. در پژوهش حاضر به شناسایی الگوهای فشار تراز دریا و تحلیل شرایط همدید و ترمودینامیک روزهای بارش ابرسنگین در نیمه غربی ایران پرداخته شده است. بدین منظور ابتدا با استفاده از داده های ایستگاه زمینی و در نظر گرفتن دو شرط آستانه بارش بالاتر از صدک 98 درصد و فراگیری بیش از 50 درصد، 20 روز بارش ابرسنگین طی فصل پاییز دوره آماری 1991- 2019 استخراج شد. داده های فشار تراز دریا بر روی یاخته هایی 2/5 در2/5 درجه ی قوسی در 10 تا 70 درجه ی عرض شمالی و 0 تا 80 درجه ی طول شرقی از مرکز جوی- اقیانوسی آمریکا (NCEP/NCAR) استخراج شدند. بر روی ماتریس هم پراش داده های فشار تراز دریا در 20 روز بارش ابرسنگین، تحلیل خوشه ای با روش ادغام وارد انجام شد و بعد از تحلیل چشمی در نهایت 3 الگوی همدید فشار هنگام رخداد بارش های ابرسنگین پاییزه در نیمه غربی کشور مشاهده شد. نتایج حاصل از تحلیل همدیدی نقشه ها نشان داد که به هنگام رخداد بارش های ابرسنگین، در تراز دریا از یک سو با گسترش مراکز کم فشار از سمت جنوب دریای سرخ و شرق آفریقا، مدیترانه، عرض های شمالی اقیانوس اطلس و اروپا و از سوی دیگر بانفوذ زبانه هایی از پرفشارهای سرد مستقر بر روی سیبری، فلات تبت- هیمالیا، اروپا و روسیه باعث شکل گیری مناطق جبهه زایی فعال و به تبع آن شیو فشاری شدید در خاورمیانه و نیمه غربی ایران شده و منجر به رخداد روزهای بارش ابرسنگین در منطقه موردمطالعه گردیده است. نتایج حاصل از تحلیل نقشه های ترکیبی وزش رطوبت و ارتفاع ژئوپتانسیل نشان داد که با گسترش ناوه های عمیق از عرض های فوقانی و نفوذ آن تا عرض های جنوبی و استقرار بر روی منابع رطوبتی شرایط را برای تزریق رطوبت در ترازهای زیرین جو (1000 و 850 هکتوپاسکال) از منابع آبی عرب، عمان و خلیج فارس و در ترازهای میانی جو (700 و 500 هکتوپاسکال) با مداری شدن جریان های جوی از منابع آبی مدیترانه و سرخ به سمت نیمه غربی کشور را فراهم کرده اند.
۲.

تأثیر دیدگاه عرفانی بر آرای فقهی فقهاء(مطالعه موردی: فتوای ابن عربی به جواز امامت زنان بر مردان در نماز جماعت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۸ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۲ 83 - 102

کلید واژه ها: اجتهاد عرفان ابن عربی جواز امامت زن بر مرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 161 تعداد دانلود : 868
مقاله حاضر درصدد تبیین نسبت فقه و عرفان و بیان تأثیر نگاه عرفانی در فرآیند اجتهاد است. با تأمل در فرآیند اجتهاد می توان علوم مؤثر بر فرآیند اجتهاد را از انحصار چند علم محدود خارج نمود. از مسیر این پیش فرض ها است که مجتهد به فتوا می رسد و عرفان نیز اگر نگوییم مؤثر ترین، حداقل یکی از مبانیِ مؤثر بر فرآیند اجتهاد است. بر این اساس، بخش دوم مقاله به مطالعه موردی فتوای ابن عربی در مورد جواز امامت زنان بر مردان در نماز جماعت ( برخلاف نظر مشهور فقهای فریقین) می پردازد. در این راستا مبانی تفکیک انسانیت و حیوانیت، اشتراک زن و مرد در انسانیت، تأویل روایاتی که درظاهر حکم به برتری مردان می دهند و نگاه متفاوت به مقوله زوجیت و اجتهاد، از آثار ابن عربی استخراج شده است. لازم به ذکر است این نوشتار درصدد اثبات درستی این فتوای ابن عربی و تبیین وی از اجتهاد و جایگاه زنان نیست؛ بلکه هدف این است که اثبات گردد ابن عربی با چنین پیش فرضی، به چنان فتوای نادری رسیده است.
۳.

فراموشی منظر، پدیده ای مدرن (با تأکید بر بررسی منظر تاریخی شهرهای سمنان و دامغان)

نویسنده:
منبع: گردشگری فرهنگ دوره سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۹ 39 - 46

کلید واژه ها: منظر منظر تاریخی مدرنیسم سمنان دامغان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 759 تعداد دانلود : 722
منظر دیسیپلینی میان رشته ای است و در تحلیل فضا، تنها کالبد و فیزیک فضا را مورد توجه قرار نمی دهد، بلکه همواره در پی درک و شناخت کلیت و شخصیت فضایی است که در اثر تعامل و کنش و واکنش عوامل بیشمار اجتماعی، تاریخی، هویتی، فعالیتی، کالبدی و امثال آن ها شکل گرفته است. امروزه بسیاری از فضاهای شهری، کیفیت های منظرین خود را از دست داده اند حتی شهرهایی که به لحاظ تاریخی سابقه درخشانی در خلق فضاهای با کیفیت و با معنا داشته اند نیز بسیاری از کیفیات فضایی و منظرین خود را از دست داده اند. این پژوهش بر آن است تا با مطالعه منابع کتابخانه ای و تاریخی و بررسی میدانی منظر تاریخی دو شهر سمنان و دامغان، به عنوان شهرهایی که به لحاظ تاریخی در خلق فضاهای شهری موفق بوده اند، و با بررسی و تحلیل چندین فضا از این دو شهر به عنوان نمونه موردی، علت یا علت های افول منظر در شهرهای ایرانی را شناسایی کند.
۵.

پیامدهای اجتماعی اشغال هجده ساله تبریز (993- 1012ق/ 1585- 1604م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 250-217

کلید واژه ها: عثمان پاشا افول شهرنشینی مهاجرت قتل عام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 641 تعداد دانلود : 412
اختلافات داخلی دوره شاه محمد خدابنده، مشکلات اوایل حکومت شاه عباس و صلح استانبول موجب تداوم اشغال تبریز شد. از سال 993ق/ 1585م تبریز به اشغال امپراتوری عثمانی درآمد و اندکی بیش از هجده سال زیر سلطه همسایه غربی قرار گرفت. اشغال هجده ساله تبریز با استقرار سیستم دیوان سالاری، نظام تیمار و حضور تعداد زیادی از قوای بیگانه همراه بود که باتوجه به تفاوت های دو طرف، پیامدهای اجتماعی چندی به همراه داشت. در پژوهش حاضر تلاش می شود با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای پیامدهای متعدد اشغال شهر را موردمطالعه قرار داده و به سؤال اصلی پاسخ داده شود. اشغال هجده ساله تبریز با چه پیامدهای اجتماعی همراه بوده است؟ به نظر می رسد حملات و اشغال شهر علاوه بر آسیب های مستقیم به بافت کالبدی و عامل انسانی که سبب افول شهر و شهرنشینی شده، پیامدهای اجتماعی چندی در حوزه های سیاسی، اداری، اجتماعی و فرهنگی به همراه داشته است.
۶.

اثر ریسک اقتصادی، مالی و سیاسی بر ریسک و بازده بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد پولی، مالی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 127 - 152

کلید واژه ها: ریسک اقتصادی ریسک مالی ریسک سیاسی بازار سهام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 613 تعداد دانلود : 324
مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه تأثیر ریسک بر بازار سهام نشان می دهد که مطالعه جامعی برای بررسی تأثیر ریسک سیاسی، مالی و اقتصادی بر بورس اوراق بهادار تهران انجام نشده است؛ بنابراین، این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا ریسک های سیاسی، مالی و اقتصادی بر ریسک و بازده سهام تأثیر می گذارند؟ کدام ریسک بیشترین تأثیر را بر ریسک و بازده بازار سهام دارد؟ بدین منظور از شاخص بی ثباتی مالی، سیاسی و اقتصادی در چارچوب روش اقتصادسنجی خود رگرسیون برداری ساختاری برای دوره 1398-1387 به صورت ماهانه استفاده شده است. داده های مربوط به ریسک از مجموعه داده ICRG که توسط شرکت PRS منتشر می شود، گرفته شده است. نتایج حاصل از توابع واکنش آنی نشان می دهد با افزایش شاخص ریسک مالی (معادل کاهش ریسک مالی) بازدهی سهام افزایش یافته است. اثر شاخص ریسک اقتصادی بر بازده سهام منفی است؛ اما ریسک بازار سهام تحت تأثیر ریسک مالی؛ سیاسی و اقتصادی نیست و تنها اثر بازده بر ریسک بازار معنی دار است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نیز نشان می دهد به طورکلی از بین سه شاخص ریسک مالی، سیاسی و اقتصادی، شاخص ریسک اقتصادی بیشترین توضیح دهندگی را در بازده و ریسک بازدهی بازار سهام داشته است. می توان ادعا نمود که بازار بورس اوراق بهادار تهران بیشتر تحت تأثیر متغیرهای اقتصادی است؛ بنابراین سیاست گذاری در حوزه های کلان جهت کاهش ریسک اقتصادی لازم به نظر می رسد.
۷.

بی ثباتی سیاسی، مالی و اقتصادی در اقتصاد ایران: ابعاد وعوامل موثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 691 - 724

کلید واژه ها: بی ثباتی سیاسی بی ثباتی اقتصادی بی ثباتی مالی اقتصاد ایران علیت گرنجر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 499 تعداد دانلود : 871
از مهم ترین اهداف هر کشور برقراری ثبات در همه ابعاد است که در سایه ثبات سرمایه گذاری، رشد اقتصادی و سایر اهداف در سطح کلان محقق می شود و زمینه توسعه یافتگی را فراهم می کند. این پژوهش در تلاش است ابعاد و عوامل مؤثر بر بی ثباتی در اقتصاد ایران را بررسی کند. برای این منظور علاوه بر تحلیل شاخص های بی ثباتی (اقتصادی، مالی و سیاسی) از آزمون علیت گرنجر و مدل خود رگرسیون برداری استفاده شده است. تحلیل شاخص های بی ثباتی نشان می دهد بعد از جنگ هر سه شاخص ریسک اقتصادی، مالی و اقتصادی کاهش یافته است اما طی سه دهه اخیر ریسک سیاسی در کشور افزایش، ریسک اقتصادی هر چند نوسان زیادی تجربه کرده است، ولی بدون تغییر بوده و ریسک مالی کاهش یافته است. نتایج آزمون علیت نشان می دهد بی ثباتی سیاسی علیت گرنجری بی ثباتی اقتصادی و مالی است. همچنین بررسی توابع عکس العمل آنی حاکی از آن است که با افزایش بی ثباتی سیاسی، بی ثباتی اقتصادی و مالی افزایش می یابد.
۸.

بررسی شاخص های کمی و کیفی مسکن در شهرستان خمینی شهر

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال پنجم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۰) 27 - 46

کلید واژه ها: شاخص های کمی و کیفی برنامه ریزی مسکن خمینی شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 720 تعداد دانلود : 316
برای حل مسائل و مشکلات بخش مسکن، بررسی وضعیت شاخص های مختلف در این بخش ضروری است زیرا مستند به آن می توان اولویت اقدامات و برنامه ها را تعیین نمود. مقاله حاضر با هدف بررسی شاخص های کمی و کیفی مسکن در شهرستان خمینی شهر طی سال های 1395-1375 انجام شده است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش بررسی از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از نظر روش گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقات کتابخانه ای و اسنادی می باشد. شاخص های مورد بررسی این تحقیق شامل 10 شاخص کمی (تراکم نفر در واحد مسکونی، تراکم خانوار در واحد مسکونی، متوسط اتاق در واحد مسکونی، تراکم نفر در اتاق، تراکم خانوار در اتاق، اتاق برای هر خانوار، تعداد واحد مسکونی برای هر هزار نفر، تعداد اتاق برای هر هزار نفر، کمبود واحد مسکونی، نسبت افزایش خانوار به واحد مسکونی) و 4 شاخص کیفی (عمر واحد مسکونی، نسبت مسکن مناسب از لحاظ دوام ساختمان ها و مصالح آن ها، نحوه تصرف واحد مسکونی و تسهیلات و امکانات واحدهای مسکونی) است. یافته های این پژوهش نشان داد که وضعیت شاخص های کمی مسکن در شهرستان خمینی شهر مناسب بوده و در تمامی ده شاخص مورد بررسی، روند مطلوبی را طی نموده است. همچنین وضعیت مسکن این شهرستان از لحاظ شاخص های کیفی نیز در بیشتر شاخص های مورد بررسی، روند مثبتی داشته و تنها شاخص کیفی مسکن (نحوه تصرف واحدهای مسکونی) دچار نزول شده است، به گونه ای که مالکیت عرصه و اعیان (زمین و بنا) از 06/74 درصد در سال 1375 به 54/72 درصد در سال 1385 و 66/62 درصد در سال 1395 کاهش و در مقابل مالکیت رهن و استیجاری از 83/13 درصد در سال 1375 به 23/18 درصد در سال 1385 و 86/26 درصد در سال 1395 افزایش یافته است.
۹.

حسبه نویسی در تمدن اسلامی تا سده نهم ق؛ علل و مؤلفه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال پنجاه و چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 137 - 153

کلید واژه ها: حسبه علل و عوامل فقها محتسب محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 393 تعداد دانلود : 683
از سده سوم ق، به موازات شکل گیری سازمان ها و نظم اجتماعی، حسبه نویسی نیز در حال تکوین بود و تا سده نهم ق با فراز و نشیب هایی تداوم یافت. عوامل متعددی همچون نگرانی از انحرافات، امربه معروف و انتقال تجربه در نگارش این گونه منابع نقش داشته و از مؤلفه های مذهبی در قالب رویکردهای فقهی و مسائل محلی متأثر شده است. در پژوهش حاضر کوشش شده است تا با روش توصیفی تحلیلی و منابع کتابخانه ای، علل نگارش، مؤلفه های تأثیرگذار و ویژگی های حسبه نویسی تا سده نهم ق بررسی و به این پرسش ها پاسخ داده شود: عوامل، زمینه ها و مؤلفه های مؤثر بر تکوین و تداوم حسبه نویسی در تمدن اسلامی چه بود؟ علل چندی مانند رونق شهرنشینی و پیچیدگی روابط اجتماعی، نگرانی های دینی و انتقال تجربه، زمینه نگارش چنین آثاری را پدید می آورد و رویکرد فقهی، مسائل محلی و جایگاه نویسندگان، موجب تفاوت هایی میان آثار موجود در این باب شده است.
۱۰.

تحلیل جلوه های جنگ و صلح در متون پایداری کتب فارسی متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۷) 21 - 41
تعداد بازدید : 255 تعداد دانلود : 600
برجسته کردن بسیاری از ارزش های انسانی نظیر مقاومت، ایثار، صلح، آزادی، ظلم ستیزی، عدالت خواهی و... در سایه ادبیات پایداری امکان پذیر است و کتب درسی مهم ترین رسانه ای است که در جهت پیشبرد اهداف آموزشی عمل می کند و می تواند باعث تقویت هویت ملی دانش آموزان و جلب توجه آن ها به ارزش های انسانی شود. ازاین جهت، می توان از این رسانه به عنوان یکی از مهم ترین ابزارها برای گسترش فرهنگ ایثار، جهاد، شهادت و صلح و دوستی در بین دانش آموزان استفاده کرد. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی به تحلیل جایگاه ادبیات پایداری در کتاب های فارسی دوره اول متوسطه پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری مشتمل بر کتاب های فارسی دوره متوسطه اول است و با توجّه به ماهیت موضوع پژوهش و به دلیل محدود بودن جامعه آماری، جامعه و نمونه آماری یکی در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل نشان داد که توزیع فراوانی متون پایداری در کتاب های فارسی متوسطه اول یکنواخت نیست. پایه هشتم بیشترین حجم و پایه هفتم کمترین حجم از متون پایداری را به خود اختصاص داده است. همچنین، در کتاب های هر سه پایه، مؤلفه های مرتبط با جنگ و شهادت طلبی، دارای بیش ترین فراوانی و مؤلفه های مربوط به صلح و آزادی کم ترین میزان فراوانی را داشته اند.
۱۱.

بررسی بی ثباتی پولی و مالی بر نقدشوندگی سهام صنایع انرژی بر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شم انداز مدیریت مالی سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲ 81 - 107

کلید واژه ها: نقدشوندگی سهام انرژی بی ثباتی پولی بی ثباتی مالی مدل خودرگرسیون برداری ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 794 تعداد دانلود : 832
بازارهای سرمایه با هدف تخصیص و تجهیز منابع ایجاد شده اند. یکی از مهم ترین وظایف این بازار تأمین نقدشوندگی است. با توجه به اینکه نقدشوندگی نوعی ریسک برای دارایی های مالی تلقی می شود و در دهه های اخیر نیز مورد توجه بسیاری از متخصصین اقتصادی بوده است، لذا بررسی تغییرات در سیاست های پولی و مالی و اثر آن بر  نقدشوندگی حائز اهمیت بوده و گامی مؤثر در جهت دهی به بازار سرمایه است. در این پژوهش با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) به بررسی تأثیر بی ثباتی های پولی و مالی بر نقدشوندگی سهام صنایع انرژی بر پرداخته شده است. داده های مورد استفاده نیز داده های 43 شرکت فعال در صنایع انرژی بر بورس اوراق بهادار برای بازه زمانی 1387 تا 1396 است. نتایج پژوهش حاکی از این بوده است که بی ثباتی پولی و مالی تأثیر منفی بر نقدشوندگی سهام صنایع انرژی بر دارند.
۱۲.

مدل پارادایمی ارزش آفرینی برند در صنعت بیمه با تاکید بر بیمه عمر "رویکرد داده بنیاد"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه بیمه سال سی و پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۳۹) 9 - 36

کلید واژه ها: ارزش آفرینی برند صنعت بیمه بیمه عمر رویکرد داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 39 تعداد دانلود : 608
هدف: صنعت بیمه کشور به شدت رقابتی شده و این ایجاب می کند ساختار سازمانی و منابع شرکت های بیمه به سمت ارزش آفرینی حرکت کنند تا بتوانند به بهترین نحو از فرصت های موجود در جهت جذب مشتریان استفاده کنند. در غیر این صورت، به مرور زمان از ذهن مشتریان خارج شده و از صحنه رقابت حذف می گردند. از سویی، به اعتقاد کلر، ارزش آفرینی برند از اقدامات موثر در جهت کسب مزیت رقابتی و جلب اعتماد مشتریان است. از این رو، پژوهش حاضر به ارائه الگوی ارزش آفرینی برند در صنعت بیمه با تأکید بر بیمه عمر پرداخته است. روش شناسی: جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران بیمه عمر سه شرکت بیمه سینا، پاسارگاد و ایران بود که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند و از مصاحبه برای گردآوری داده های مورد نیاز استفاده گردید و به روش کیفی و رویکرد داده بنیاد تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل داده ها با کدگذاری باز، محوری و انتخابی سرانجام به ارائه مدل نهایی شامل شش بعد اصلی و بیست وهفت بعد فرعی انجامید. نتیجه گیری: تحلیل صورت گرفته نشان داد افزایش سالانه حق بیمه متناسب با نرخ تورم، مهم ترین راهکار کاهش اثرات منفی تورم بر قراردادهای بیمه عمر است. به عبارتی، "نرخ تعدیل حق بیمه" و "سرمایه بیمه نامه" باید سالانه متناسب با نرخ تورم افزایش یابندتا بیمه برای مشتریان ارزش آفرین باشد.
۱۳.

بررسی انتسابِ اشعار در جُنگ اسکندر میرزای تیموری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۲ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۶ 153 - 184

کلید واژه ها: نسخه خطی جُنگ اشعار اسکندر میرزای تیموری قرن نهم انتساب اشعار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 527 تعداد دانلود : 653
جُنگ ها، از آن دست نُسخی هستند که به دلیل شمولشان بر اشعار متنوع، بسیار حائز اهمیتند. چنانکه می دانیم ذوق ادبی در هر عصری تغییر می کند و ممکن است اشعاری که در زمانی مقبول بوده، در ادوار دیگر، چندان مورد اقبال قرار نگیرد. طبیعتاً اینگونه اشعار که مورد پسندِ عصری نباشد، محکوم به فراموشی است. گاهی حتی نام شاعران هم به تدریج فراموش می شود. به نظر می رسد جُنگ ها جان پناه امنی برای اینگونه اشعار و شاعرانشان هستند. بنابراین با استفاده از اینگونه منابع می توان به نمونه هایی از اشعارِ شاعرانی دست یافت که دیوانشان استنساخ نشده و از میان رفته است و این خود برهانِ قاطعی بر اهمّیت جُنگ ها است. امّا علاوه بر این محاسن، جُنگ های خطّی اشکالاتی هم دارند که حاصل سهو کاتبان آن است که لازم است اصلاح شوند تا محقّقین و پژوهشگرانی که به آن ها رجوع می کنند، دچار گمراهی نشوند. از جمله مواردی که ممکن است کاتب در آن دچار اشتباه شده باشد، می توان به انتساب اشعار اشاره کرد. چنانکه در جُنگ اسکندر میرزای تیموری نیز در چند مورد، اشعاری به غلط به نام شاعران دیگر آمده است که در این مقاله به آن پرداخته ایم. در مقاله حاضر، سعی کردیم که با مراجعه به کتب تذکره و دواوین شاعران، صحّت انتساب اشعار را در چهار بخش مورد بررسی قرار دهیم. 1) اشعاری که در جُنگ به نام دو نفر آمده است 2) دو مسمّطی که اجزای آن به نام یازده شاعر نقل شده است 3) اشعاری که سهواً با عبارت «و ایضاً له» به دیگران منسوب شده است 4) اشعاری که در منابع مختلف به نام شاعران دیگر آمده است. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند از برخی اشتباهات محقیقن، پیشگیری کند.
۱۴.

مطالعه جامعه شناختی مدارای سیاسی در جامعه ایرانی: مورد مطالعه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 105-132

کلید واژه ها: مدارای سیاسی تجربه آموزشهای نوین مصرف رسانه های نوین پیمایش اجتماعی تحلیل رگرسیون تحلیل مسیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 352 تعداد دانلود : 193
موضوع این مقاله مطالعه جامعهشناختی مدارای سیاسی در ایران است. دستگاه نظری پژوهش بر تئوری های پاول وُگت در تحلیل مدارای سیاسی و نقش آموزش در آن و آنتونی گیدنز در تحلیل نقش جهانیشدن و رسانههای جدید در تغییرات سیاسی و فرهنگی، استوار است. نوع تحقیق کمی و بر مبنای پیمایش اجتماعی است. حجم نمونه 811 نفر و شیوه نمونه گیری، نمونه گیری طبقه بندی شده تناسبی(برحسب جنس) و در مراحل نهایی نمونه گیری تصادفی ساده و سیستماتیک است. شواهده تجربی پژوهش دلالت بر بالابودن میزان گرایش به مدارای سیاسی در جامعه نمونه دارد. به استناد یافته های تجربی پژوهش میتوان داوری کرد که گزارههای مشاهده ای، صدق راه حل های بیان شده در پژوهش مبنی بر رابطه میزان مصرف رسانه های نوین با میزان مدارای سیاسی را تأیید میکند. چنانکه تابع رگرسیون استاندارد دلالت براین دارد که که سهم شاخص مصرف رسانه های نوین در تبیین شاخص مدارای سیاسی 38 واحد بیشتر از شاخص تجربه آموزشهای نوین است. همچنین نسبتی از واریانس متغیر مدارای سیاسی که از ترکیب خطی دو متغیر تجربه آموزشی نوین و مصرف رسانههای نوین تبیین میگردد به اندازه 37 درصد است.
۱۵.

نقد شعر در جُنگ لطایف الخیال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 109 - 128

کلید واژه ها: جنگ لطایف الخیال محمدصالح رضوی نقد شعر عصر صفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 930
عصر صفوی از مهم ترین ادوار تاریخی در سنت جُنگ پردازی و تذکره نویسی است . در این دوره در تدوین جنگ ها که مجموعه های ادبی منظوم و منثور به شمار می آید ، تغییرات مطلوبی شکل گرفت ؛ از مهم ترین آنها ، اتخاذ رویکرد انتقادی در نقل اشعار است که این مقوله متأثر از رواج نقد ادبی در عصر صفوی است . یکی از نمونه های چنین رویکردی در جنگ پردازی فارسی ، مجموعه ارزشمند لطایف الخیال است که دارای تغییرات اشاره شده در سنت تدوین مجموعه های ادب فارسی و از ارزشمندترین جنگ های روزگار صفویه است که هم از جهت تعدد شاعران و هم از منظر عدد ابیات از جایگاه ویژ ه ای در میان جنگ ها برخوردار است و یکی از دلایل اهمیت آن ، ذکر شاعران نویافته است که نامی از آنان در هیچ تذکر ه ای نیامده است و نکته مهم دیگر در این جنگ، نقد ابیات و فنون شعری بیان شده است که با علائم اختصاری به توضیح این مطالب پرداخته است. در پژوهش حاضر ، ضمن معرفی جنگ و شرح حال گردآورنده آن ، به معرفی نسخه های لطایف الخیال پرداخته شده و سپس علائم نقدی و فنون قافیه و بحور در سرتاسر این اثر بررسی شده است . 
۱۶.

پیامدهای اجتماعی بلایای طبیعی تبریز (1210-907 ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات تاریخ اجتماعی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 175-198

کلید واژه ها: تبریز دوره صفویه دوره قاجار زلزله مرگ و میر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 207 تعداد دانلود : 548
رشد و شکوفایی شهر تبریز به علت مرکزیت سیاسی و استقرار در مسیر تجاری چندان نپایید و وقوع حوادث و بلایای طبیعی به ویژه زمین لرزه، در کنار تهاجمات همسایه غربی زمینه افول شهر را فراهم آورد. در دوره ای سیصدساله هشت زلزله بزرگ و شیوع بیماری های مسری بر عرصه های مختلف حیات شهری اثر نهاد. حوادث مختلف به ویژه زمین لرزه علاوه بر تخریب چندین باره شهر و مرگ ومیر گسترده با پیامدهای اجتماعی کوتاه و بلندمدت همراه شد. در جستار حاضر تلاش می شود با روش توصیفی تحلیلی و تکیه بر مطالعات کتابخانه ای پیامدهای اجتماعی بلایای طبیعی به ویژه زمین لرزه را به عنوان متغیری مستقل بر حیات اجتماعی ساکنان تبیین و پاسخی به سؤال اصلی داده شود. بروز بلایای طبیعی به ویژه زمین لرزه در دوره زمانی برآمدن صفویه تا قاجار در تبریز با چه پیامدهای اجتماعی همراه بوده است؟ به نظر می رسد تخریب بافت کالبدی، کاهش جمعیت، مشکلات روانی، انحرافات اجتماعی، خرافات، مشکلات اقتصادی، مهاجرت و عدم میل به بهبود وضعیت سکونتگاه ها از پیامدهای کوتاه و بلندمدت حوادث طبیعی بوده است.
۱۷.

علل و عوامل رویکرد عضدالدوله به مذهب ظاهریه (338- 372 ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۵ 1 - 21

کلید واژه ها: داود ظاهری عرفی گری فقه قاضی القضات مذهب حنفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 916 تعداد دانلود : 888
در دوره حکومت عضدالدوله (338- 372 ق) مذهب ظاهری به اوج رشد و اعتلای خود رسید و فقهای این مذهب در رأس برخی دیوان ها به ویژه دیوان قضا قرار گرفتند. گسترش مذهب ظاهری معلول شرایط خاص این دوره تاریخی و اهداف سیاسی حکومت بوده است. نیات حکومت از این رویکرد بازتاب چندانی در منابع نیافته ولی عوامل و مؤلفه های چندی در قالب مسائل سیاسی، اجتماعی و مذهبی در این روند اثرگذار بوده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای در پی مطالعه علل توجه حکومت به مذهب ظاهری است. به نظر می رسد ویژگی های فقه ظاهری مانند کمینه گرایی، عدم گسترش قوانین شرعی، عرف گرایی و مخالفت ایشان با برخی مبادی فقه حنفی به عنوان مذهب رسمی دستگاه خلافت و اکثریت اهل سنت که با نیازها و سیاست مذهبی حکومت همخوانی بیشتری داشته، در این روند تأثیرگذار بوده است. مهم ترین دستاورد پژوهش حاضر شناخت علایق سیاسی حکام آل بویه در رویکرد مذهبی، با وجود رواداری است.
۱۸.

تأثیر ناامنی بر روند حج گزاری خراسانیان از ابتدای قرن سوم تا میانه قرن پنجم هجری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 171 - 198

کلید واژه ها: حج مسیر حج خراسان حجاز ناامنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 152 تعداد دانلود : 881
در پی گسترش اسلام در ایران و توجه به حج به عنوان یکی از مهم ترین آیین های دینی، اعزام کاروان های متعددی از سرزمین های شرق خلافت با عنوان رکب الخراسان به حرمین شریفین رواج یافت. این سفر دینی که در مسیری طولانی صورت می گرفت، گاه به دلیل مشکلات و خطرات مسیر متوقف می ماند. پس از افول دستگاه خلافت عباسی (132-656 ﻫ.ق.) و تجزیه سرزمین های زیر سلطه ایشان و افزایش درگیری های داخلی و خارجی سلسله های ایرانی بر سر تصاحب تاج و تخت و توسعه قلمرو، دوره ای طولانی از ناامنی های مقطعی در مسیرهای منتهی به عراق و حجاز ایجاد شد که در نتیجه آن، نه تنها امکان فعالیت های عمرانی و خدمات بهتر برای قافله ها میسر نگردید، بلکه با افزایش درگیری های فرقه ای، ظهور گروه های تندرو و رواج راهزنی قبایل عرب، قافله های حج در برخی دوره ها از سفر بازماندند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتاب خانه ای در پی مطالعه تأثیر ناامنی به عنوان متغیری مستقل بر روند حج گزاری خراسانیان در ابتدای قرن سوم تا میانه قرن پنجم هجری است.
۱۹.

«اطوزنامه» ی ملافوقی، مرام نامه پرپوچ گویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد ادبی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۲ 139-168

کلید واژه ها: پرپوچ تزریق معنازدگی هزل طنز نقیضهگویی فوقی یزدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 339 تعداد دانلود : 414
طرز «تزریق» یکی از سبک های رایج و شناخته شده میانه سده دهم در شعر فارسی است که به اشعار مسلوب المعنی، مضحک، مهمل و هزل آمیز اطلاق می شده و اغلب با عباراتی مطایبه آمیز و الفاظی رکیک و گاه دور از هنجارهای اخلاقی معمول در شعر و نثر فارسی رواج یافته است. در بین شاعران تزریق گوی، فوقی یزدی که تمام آثار خود را در این سبک نوشته، با وضع اصطلاح «پرپوچ»، واژه ای فارسی و به مراتب گویاتر و رساتر از «تزریق» ارائه کرده است. وی در مقدمه «اطوزنامه» و درضمن اشعار خویش به مبانی فکری و مختصات ادبی این سبک اشاره کرده است که می توان آن را مرام نامه شاعران «پرپوچ گو» و به حقیقت نام اعظم معنازدگی دانست. در مقاله حاضر، ابتدا اصطلاح «پرپوچ» و دلالت های معنایی و عوامل سازنده آن معرفی شده؛ سپس با تکیه بر اشعار فوقی یزدی، به مهم ترین عوامل رواج این سبک، همانند واکنش نقیضه آمیز به شاعران طرز خیال دور، مفاسد اخلاقی و نداشتن جهان بینی مرکزی، اشاره شده است؛ آن گاه مختصات ادبی پرپوچ گویی، مانند هنجارشکنی های زبانی، هزل و هجو، طنز، نقیضه گویی و کارناوال گرایی، واکاوی شده است.
۲۰.

سه اپیزود انقلاب فرهنگی: از پیدایی تا نهادینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 117-146

کلید واژه ها: انقلاب فرهنگی مفصل بندی نیروها تحلیل همایندی سیاست فرهنگ در ایران مسئله علوم انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 956 تعداد دانلود : 795
انقلاب فرهنگی بیشتر به یکی از نتایج ناگزیر انقلاب اسلامی فروکاسته شده و پیامد تحمیل اراده ی حاکمیت بر نظم دانشگاهی دانسته شده است. حال آنکه چیستی این رخداد تنها با درنظرگرفتن شرایطی که آن را امکان پذیر کردند، ارتباطش با جامعه و توصیف فربه ی رخدادهای گوناگون قابل درک است. افزون بر این، مشکل اصلی پژوهش های موجود این است که بر لحظه ی پدیداری انقلاب فرهنگی تمرکز دارند. از این رو، در این مقاله، کوشش شد با تکیه بر تحلیل هم آیند توصیفی عمیق تر ارائه شود، و سپس به این موضوع مهم پرداخته شود، چگونه انقلاب فرهنگی به امری پروبلماتیک در سال های پس از انقلاب بدل شد. با تکیه بر تحلیل تاریخیِ مجموعه عوامل هم آیند، سه اپیزود پیدایی، نهادینگی، و بازگشایی دانشگاه ها شناسایی شدند. افزون بر این، مجموعه ای از رویدادها ردیابی شدند، از قدرت یافتن اسلام گرایان، ضعف دولت، تسخیر سفارت آمریکا، و ناآرامی های مرزی تا پاکسازی های گسترده، انتخابات نخستین مجلس، و بمب گذاری ها (در دفتر حزب جمهوری اسلامی و ساختمان نخست وزیری)، که در مرحله پیدایش اثرگذار بودند. وانگهی مجموعه رخدادهای درهم تنیده ای در متن مقاله گزارش شدند، مانند: ویژگی دانشگاه پساانقلابی، گستره ی انقلاب فرهنگی، و مسئله ی مقام مسئول در حوادث دانشگاه. توضیح همه ی این فرآیندها نشان می دهد چگونه چهره ی تازه ای از اداره ی جامعه در سال های پس از انقلاب ذیل پروبلماتیک فرهنگ ممکن شد. در این مقاله به هم آمیزی مؤلفه های گوناگون این پروبلماتیک یعنی برآمدن عقلانیت دینی، نهادهای متمایز، تکنیک ها و رویه های تازه ای برای اداره جامعه جایگزین شیوه های پیشین و از این مهم تر، توصیفی ژرف از کشمکش های نیروهای گوناگون پرداخته شد

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان