حبیب الله فاضلی

حبیب الله فاضلی

مدرک تحصیلی: استادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۷ مورد از کل ۱۷ مورد.
۱.

دوگانگی میان ملی گرایی و جهان وطن گرایی در مارکسیسم و اتحاد شوروی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مارکسیسم جهان وطن گرایی دوگانگی و تناقض ملی گرایی روسیه اتحاد شوروی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 285 تعداد دانلود : 255
ملت، ملی گرایی و جهان وطن گرایی، بارها مورد توجه پدران مارکسیسم و نخستین رهبران اتحاد شوروی قرار گرفته اند. رویکرد آن ها به این مفاهیم، همواره یکسان نبوده است و دوگانگی و تناقضی آشکار، در اندیشه و عملشان دیده می شود. این دوگانگی در سراسر دوران حکومت شوروی و در همه جمهوری های آن از جمله جمهوری های آسیای مرکزی، بارها و به شکل های گوناگون نمود داشته است. این پرسش مطرح است که پدران مارکسیسم و نخستین رهبران شوروی، چه نگرشی نسبت به ملت، ملی گرایی و جهان وطن گرایی داشته اند و دلیل دوگانگی و تناقض نظری و عملی آن ها به این مفاهیم چه بوده است؟ در پاسخ، این فرضیه طرح می شود که دلیل وجود دوگانگی و تناقض در نگرش بانیان مارکسیسم و نخستین رهبران شوروی نسبت به ملت، ملی گرایی و جهان وطن گرایی، کاربرد ابزاریِ ملت و ملی گرایی برای دست یابی به هدف های ایدئولوژیک، مانند جهان وطن گرایی بوده است. رویکرد پژوهشی این نوشتار، کیفی و مبتنی بر روش کنشِ گفتاری کوئنتین اسکینر است و داده های آن از اسناد و منابع کتابخانه ای گردآوری شده اند. یافته این نوشتار این است که هدف اصلی اندیشمندانِ مارکسی متقدم، تحقق آرمان های مارکسیسم از جمله جهان وطن گرایی بوده است. ایشان، ملت و ملی گرایی را به عنوان ابزار هایی در این راه به کار می بردند. دوره زمانی نوشتار، از سال 1848، زمان انتشار بیانیه کمونیستی تا سال 1953 زمان مرگ استالین است. شخصیت های مورد بحث، مارکس و انگلس به عنوان پدران مارکسیسم و لنین، تروتسکی و استالین به عنوان نخستین رهبران اتحاد شوروی هستند.
۲.

لویاتان و اپیکوریسم سیاسی: بحثی انتقادی درباره تفسیر الهیاتی هابز(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 931 تعداد دانلود : 86
نظریه سکولاریزاسیون یکی از موضوع های جدل برانگیز در فلسفه سیاسی معاصر است. به طور کلی بر اساس این نظریه طی فرایند سکولار شدن، دین تنها کنار نمی رود، بلکه با ساحت این جهانی ارتباط برقرار می کند و به موجب آن برخی از مؤلفه های استعلایی اش درون ماندگار می شود. این نظریه بر اساس رویکردی الهیاتی اصالت نظریه های مدرن را نفی می کند. پژوهشگرانی مانند کارل اشمیت، کارل لوویت، جان میلبنک و ولفگانگ پالاور از پشتیبان های نظری این رویکردند. هدف این پژوهش ارائه شرحی انتقادی از کاستی این رویکرد تفسیری در مورد مطالعه توماس هابز، با تمرکز بیشتر روی نظریه دین مدنی اوست و تلاش می کند با روش تفسیر زمینه و متن اسکینری از آنچه اپیکوریسم سیاسی هابز خوانده می شود، به مانند تلاشی به طور کامل مدرن، در برابر تفسیر الهیاتی از لویاتان دفاع کند. پرسش های پژوهشی عبارت اند از: 1. چه ارتباطی بین فلسفه هابز و اپیکور وجود دارد؟ و 2. تفسیر الهیاتی از هابز چه تضاد بنیادینی با اپیکوریسم سیاسی او دارد؟ فرضیه پژوهش این است که اپیکوریسم سیاسی هابز به دلیل تضاد بنیادینی که با نظرگاه الهیات یهودی – مسیحی دارد، با خوانش الهیاتی از هابز ناسازگار است. این پژوهش با بررسی اندیشه هابز و بستر پیدایی آن و ارتباطش با احیای فلسفه اپیکوری، بین هستی شناسی، معرفت شناسی و اخلاقیات اپیکور و هابز، همچنین رویکرد این دو به سیاست، تناظرهای مفهومی ای برقرار می کند و بیانی از اپیکوریسم سیاسی را با اصطلاحی که دروغ الهیاتی نامیده می شود، در اندیشه هابز ترسیم می کند. این پژوهش نتیجه می گیرد آنچه در اندیشه سیاسی هابز به نظر الهیاتی می آید، در واقع دروغ الهیاتی اپیکوری است.
۳.

نهاد حامی پروری و سقوط دولت پهلوی دوم در چهارچوب رویکرد نهادگرایی جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهاد بهره کش چرخه رذیلت نهادگرایی جدید نهاد حامی پروری نهادگرایی تاریخی اعتماد اجتماعی سرمایه اجتماعی دام اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 158 تعداد دانلود : 441
یکی از مشکلات بنیادین پیش روی سیاست گذاری های نهادی در کشورهای در حال توسعه وجود نهادهای بهره کش همچون رانت ناکارامد، فرهنگ خویشاوندگزینی و عدم شفافیت فرآیندهای اجرایی است. پژوهش با تمرکز بر مفهوم نهاد حامی پروری در چارچوب نهادگرایی جدید، دنبال آشکار کردن شاخص ها و پیامدهای این نهاد در نظام پهلوی دوم است. وضع مفهوم نهاد حامی پروری و در نظر گرفتن سیاست های حامی پرورانه در قالب رویکرد نهادگرایی جدید، از نوآوری های این پژوهش است. نهاد حامی پروری بعنوان نهادی بهره کش فرض شده است که منجر به تکوین چرخه رذیلت می شود. اساس فرضیه اصلی و در واقع هدف پژوهش، تحلیل نهاد حامی پروری بعنوان یکی از علل اصلی اعتمادزدایی از حاکمیت و کاهش سرمایه اجتماعی پهلوی دوم و در نهایت سقوط آن می باشد. به سخنی دیگر بی اعتمادی اجتماعی بعنوان پیامد نهاد حامی پروری موجب فراافتادن پهلوی دوم در نوعی دام اجتماعی شد که فرجام آن سقوط نظام سیاسی بود. دام اجتماعی در اینجا به معنی گزینش رویه های سودجویانه از سوی بازیگران اجتماعی و نظام سیاسی است که شاید به ظاهر و در ابتدا سودآور به نظر بیاید اما در نهایت به آسیب و ضرر اجتماعی مختوم می گردد.
۴.

برساختن هویت ملی در بلژیک؛ سیاست آموزشی در مدارس دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 40 تعداد دانلود : 504
هویت ملی یکی از ارکان مهم حفظ وحدت و یکپارچگی درون ملت هاست که دولت ها برای حفظ موجودیت و یکپارچگی کشور موظف اند مؤلفه های سازنده هویت ملی را در مردم تقویت و بازتولید کنند. یکی از راه های آموزش هویت ملی به دانش آموزان، تدوین محتوای آموزشی و کتب درسی مناسب در مدرسه است. اگر هویت ملی را به معنی داشتن احساس تعلق به کشوری که مردم آن زبان، سرزمین، میراث فرهنگی و آداب ورسوم، عواطف و خاطرات مشترک، نظام سیاسی و دولت، باورها، سمبل ها و قهرمانان ملی مشترک، تاریخ و پیشینه ی مشترک، اقتصاد واحد، هنر و ادبیات و حتی دین مشترک دارند، در نظر بگیریم، این احساس تعلق در یک ملت، ایجاد نوعی همبستگی و یکپارچگی می کند. در این نوشتار، وجود مؤلفه های سازنده هویت ملی، در آموزش های رسمی دبستان های کشور بلژیک، به وسیله تحلیل محتوای مفاد درسی دبستان و پاسخ های معلمان و مدیران مقطع ابتدایی به پرسش نامه ای محتوی ۲۵ سؤال به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و هلندی که به ۳۱۴۰ مدرسه ابتدایی در بلژیک ارسال شده بود، بررسی می شود. تحلیل نتایج نظرسنجی آموزشی و پدیدارشناسی کنش های سیاسی و جامعه شناختی دولت بلژیک در جامعه نشان می دهد که این دولت نه تنها نسبت به هویت ملی و تحکیم آن بی تفاوت نیست، بلکه با برنامه ها و سیاست های مختلف و متنوعی درصدد تحکیم هویت ملی و ملت سازی براساس ارزش های تعریف شده بلژیکی است. این نوشتار براساس مطالعات کتابخانه ای، کسب اطلاعات از طریق پرسش نامه و مشاهده مستقیم محیط، با استفاده از روش اسنادی، توصیفی، تحلیل محتوای کیفی و مطالعات میدانی انجام شده است.
۵.

Face off Discourses in the Islamic Republic of Iran Constitution Council (Discourse of Jurist Islam versus the Liberal Islam)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Rule of Jurist The 1979 Constitution The Council for Final Review of the Constitution The Discourse of Jurist Political Islam The Conversation of Liberal Political Islam

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 472 تعداد دانلود : 271
The Islamic Republic of Iran, as an Islamic and independent country on the original ideology of Islam, announced freedom of political parties within the Constitution (Act, 26). After the Islamic Revolution victory in 1979, two main political fronts formed, "Principlism Front and Reformism Front." Reformism seems a challenging issue to the Iranian nation as it may appear adopted on the Western ideology. The present study aimed to remove any ambiguity on this issue to help politicians, scholars, and ordinary people. To this aim, the following question should answer: what are Ayatollah Khamenei's criteria for Reformism in Iran? Moreover, the research hypothesis was that Ayatollah Khamenei approves of Reformism in Iran based on some defined criteria. For the analysis, the political thoughts of Ayatollah Khamenei were recorded as written texts which contained the word Reformism and selected and obtained from the following official Website. The collected documents analyzed through Discourse Analysis to elicit and specify the criteria for Reformism in Iran. The results indicated that: Reformism is essential and required, and has to implement in the country; Reformism should be value directed and comply with principles of Islam and the Revolution; the exact definition of Reformism is needed to specify the goals; the Reformism should be organized and controlled from a powerful and aware center according to Constitution foundation; comprehensiveness and concordance, reforms have to implement in all areas in the society synchronically; a tolerable and influential center should control the Reformism to avoid immethodically, and the structure of the Constitution has to protect in Reformism issues.
۶.

مهاجران و ظرفیت های پیشرفت؛ هم افزایی قدرت نرم ایران و افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهاجران افغانستان قدرت نرم روابط فرهنگی رونق اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 297 تعداد دانلود : 251
مهاجرت همواره یکی از دلایل اصلی بشر برای سازگار شدن با مشکلات اطرافش بوده است. مهاجران افغانستانی بزرگترین جمعیت مهاجر ساکن ایران را شکل داده اند. حضور مهاجران افغانستانی در کنار مشکلاتی که به همراه داشته ، فرصت هایی را نیز برای هر دو کشور به وجود آورده است. این مقاله در صدد است با دیدگاهی توصیفی و تحلیلی به شکل کتابخانه ای از منابع مختلف اینترنتی و غیر اینترنتی به بررسی ظرفیت های مختلف اقتصادی، فرهنگی، فردی و سیاسی حضور مهاجران افغانستانی که در هم افزایی قدرت نرم ایران و افغانستان موثر است بپردازد . نتایج مطالعه حاضر نشان میدهد که حضور مهاجران و کارگران افغانستانی میتواند در رونق تولید ، پیشرفت اقتصادی و پیوند دو ملت و ارتقای طرفیت های فرهنگی هردو کشور موثر عمل کند. مهاجران روابط تجاری بین دو کشور را گسترش میدهند، انتقال ارزش های فرهنگی را تسهیل میکنند و در نتیجه منجر به هم افزایی قدرت نرم دو کشور در عرصه منطقه ای و بین المللی خواهند شد.
۷.

نظام معنایی و کارکردهای سیاسی- اجتماعی اجاق و آتش در میان قشقایی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 539 تعداد دانلود : 84
موضوع مقاله پیش رو پرداختن به نظام اعتقادی و آیینی در میان قشقایی ها با تأکید بر عنصر «اجاق و آتش» است. بررسی نظام اعتقادی و آیینی در میان ایلات ایرانی، به ویژه اجتماعات ایلی قبیله ای متناسب با نوع زیست آنها، از ابزارهای مهم شناخت ارزش ها، باورها، ذهنیت، هویت، نقش ها و موقعیت های اجتماعی آنهاست که به وضوح در ارتباطی معنادار و پیوسته باکلیت هویت ایرانی قرار دارند. بسیاری از این اعتقادات و آیین ها، در کنار کارویژه های اجتماعی، کارکردهای سیاسی و هویتی مهمی را ایفا کرده اند. هرچند امروزه بخش زیادی از جمعیت قشقایی، در شهرها ساکن شده اند، اما این جمعیت هنوز با چالش رهایی از سنت و پذیرش مدرنیته مواجه هستند، بنابراین تلاش برای حفظ آداب ورسوم ایلی خود یکی از مؤلفه های جامعه ی موردنظر برای رهایی از عواقب روحی و ذهنی این چالش است.
۸.

ورزش و سیاست در ایران؛ روایتی از قوم گرایی نژادگرا در بستر ورزش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پان ترکیسم تجزیه طلبی تراکتورسازی تبریز فوتبال ورزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 46 تعداد دانلود : 673
ورزش مدرن همواره به عنوان ابزاری فرهنگی مورد بهره برداری سیاسی قرار گرفته است. از مهم ترین کارویژه های سیاسی- فرهنگی ورزش، جهت دهی بهافکار عمومی، نشر چهره ای کارامد از حاکمیت و در نهایت ملت سازی است. اما ورزش، صرفاً در خدمت دولت های ملی نیست، بلکه این ظرفیت را داراست تا ابزاری در دست اقلیت ها و گروه های قومی در هر سیستم سیاسی نیز باشد که از آن در جهت بیان آرمان های جدایی طلبانه و تقویت همگرایی قومی بهره ببرند. برخی جریان های قوم گرا به ویژه محافل پان ترکیست در داخل ایران نیز توانسته اند از این ابزار بهره برداری کنند. این جریان در دهه اخیر و به ویژه از سال 1388 به این سو، با صعود تیم تراکتورسازی تبریز به رقابت های جام خلیج فارس، رشته پرطرفدار فوتبال و تجمع هواداران این تیم را محملی برای بسیج سیاسی و پیشبرد اهداف خود قرار داده است. پژوهش حاضر در پی رفتارشناسی و بررسی ادبیات جریان مذکور برای عمومی سازی گفتمان قوم گرایی خواهد بود.
۹.

تأملاتی در مفهوم ارته (اشه) ایران باستان در پرتو هستی شناسی و انسان شناسی فلسفه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارته انسان شناسی خویشکاری خورنه حق فلسفه (سیاسی) ایرانی هستی شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 918 تعداد دانلود : 680
به منظور توصیف و فهم مفهوم «ارته»(arta) به عنوان یکی از مبانی اساسی فلسفه سیاسی ایران باستان در کنار آرمان شهر و شاه آرمانی، به نظر می رسد نظریه های جدید «علم سیاست» که مبتنی بر رویکردهای طبیعی و پوزیتیویستی و عینیت گرا هستند، چندان وافی به مقصود نباشند. به همین سبب در پژوهش حاضر بر آنیم که با ورود به ساحت «فلسفه سیاسی» و طرح مبانی هستی شناسی و انسان شناسی «فلسفه ایرانی»، به سیاست از چشم اندازی هستی شناسانه، فیلسوفانه، ژرف اندیشانهو حقیقت جویانه نظر افکنیم. ضرورت کار در جایی برجسته تر می شود که توجه داشته باشیم که چه بسا به طور مشخص و بی واسطه سخنی از مفاهیم اساسی اندیشه سیاسی ایران باستان مورد بحث نباشد، اما بی تردید همچنان در پس ذهن و ضمیر انسان و اندیشه ایرانی تداوم چنین موضوعاتی را شاهدیم؛ البته در شرایطی که گرد تحریفات و آداب و رسومات زمینه ای و گردوغبار تاریخی شفافیت و حقیقت آنها را پوشانده است. به طور خاص در پژوهش پیش رو در پی پاسخگویی به این پرسش هستیم که چه معنا، فهم و برداشتی از ایده و باوری تحت عنوان ارته یا اشه و به تبع آن مفهوم «خویشکاری» در اندیشه سیاسی ایران باستان مطرح بوده است؟ مفروض ما در طول مقاله این است که معنای حقیقی اشه در چارچوب تفکر معنوی ایرانی و در ساحتی هستی شناختی و با توجه به مبانی انسان شناختی و فرجام شناختی فلسفه ایرانی قابل درک بوده و از تقلیل آن به ساحتی تاریخی، عینی و مادی که مؤید نوعی ساختار و سلسله مراتب عینی و بیرونیِ متصلب و تغییرناپذیر اجتماعی و سیاسی است، باید برحذر بود.
۱۰.

مدرنیته و بحران هویت معاصر؛ بر مبنای آرای داریوش شایگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بحران هویت داریوش شایگان فرهنگ سنت تجدد هویت ناب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 293 تعداد دانلود : 633
داریوش شایگان، در کنار اندیشمندانی چون سید احمد فردید، جلال آل احمد و علی شریعتی، از برجسته ترین اندیشمندان پنج دهه اخیر ایران محسوب می شود. از مباحث کانونی و محوری در آثار این اندیشمندان، پرداختن به مسئله هویت و هویت ایرانی، در مواجهه با چالش های پیش روی در جهان مدرن است. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که «داریوش شایگان چه رویکردی را در خصوص بحران هویت جهان معاصر پی می گیرد؟» ایده مقاله این است که وی در کنار تاکید بر حفظ هویت اصیل و ناب، به رَد و طرد یکجانبه غرب دست نمی زند و لزوم شناخت و آگاهی نسبت به ریشه ها و محرّک های غرب مدرن را مطرح می کند و یکی از منسجم ترین و فلسفی ترین پاسخ ها را در خصوص بحران هویت ارائه می دهد. بدین ترتیب نقد همزمان سنت «جهان بینی شرقی» و تجدّد «جهان بینی غربی» و تلاش برای درانداختن طرحی نو، مهم ترین ویژگی آثار و آرای شایگان می باشد که در این مقاله بدان پرداخته شده است.
۱۱.

ناسیونالیسم و مدرنیسم: مقایسه دیدگاه آنتونی اسمیت (رویکرد جامعه شناسی تاریخی) و مکتب نوگرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آنتونی دی. اسمیت مدرنیسم مکتب نوگرا ملت ناسیونالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 491 تعداد دانلود : 625
ناسیونالیسم و مدرنیسم و ارتباط آنها از دیدگاه متفکران گوناگون و جریان های فکری مختلف،همواره مورد بحث بوده است. متفکران بسیاری در زمینه مقولات قومیت، ملت و ملی گرایی و ارتباط آنها با مدرنیته به اظهار نظر پرداخته اند. اختلاف نظر اصلی میان اندیشمندان و جریان های فکری مختلف همواره بر سر این موضوع بوده که آیا می توان شکل گیری ملت را نیز همانند شکل گیری ملی گرایی در ارتباط با مدرنیسم قلمداد کرد یا خیر. درحالی که مدرنیست ها نوعی رابطه علّی بین ناسیونالیسم و دولت - ملت برقرار می کنند، نظریه پردازانی همچون آنتونی اسمیت چنین نظری را نقد می کنند. مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که تفاوت دیدگاه آنتونی اسمیت و مکتب نوگرا در مورد ناسیونالیسم و مدرنیسم چیست؟ ایده حاکم بر مقاله این است: درحالی که نوگرایان ملت و ملی گرایی را حاصل تحولات عصر مدرن قلمداد می کنند، آنتونی اسمیت معتقد است بین ناسیونالیسم و مدرنیسم ارتباطی قوی وجود دارد، اما این رابطه علّی نیست و ملت را ضرورتاً محصول مدرنیته نمی داند.
۱۲.

فرهنگ زبانی در گفتمان مشروطیت (با تأکید بر قانون اساسی و مصوبات مجلس اول مشروطه)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 875 تعداد دانلود : 300
پرداختن به رابطه زبان و سیاست در دوره مدرن با تأکید بر فرهنگ زبانی گفتمان قانون اساسی مشروطه موضوع این مقاله است. ایده (فرضیه) مقاله این است که علت اصلی خوانش های سیاسی و تفسیرهای وارونه از زبان و جایگاه آن در عصر جدید، «سیاسی شدن» و بهره گیری از ظرفیت های «صنعتی شدن» است. از این زاویه به تحلیل و تفسیر قانون اساسی مشروطه پرداخته و بر آن بوده ایم که سکوت آن پیرامون موضوع زبان گواه روشنی بر باور و رضایت نمایندگان مجلس و انجمن ها بر ثبات طبیعی و تداوم زبان فارسی به مثابه زبان علمی و میراث ملی و مشترک همه ایرانیان بوده است. در اینجا نشانه های بدیهی پنداشتن زبان فارسی به عنوان زبان ملی در تمامی اسناد و مصوبات مجلس مشروطه از جمله قانون اساسی و سایر اسناد و متون قانونی چون قانون انجمن های ایالتی و ولایتی مورد تفسیر و تحلیل قرار گرفته است.
۱۳.

گفتمان امام خمینی و مسئله هویت: عرفان فقیهانه، اصالت امت و اعتبار ملت(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 969 تعداد دانلود : 898
مسئله هویت و هویت اندیشی از مهم ترین موضوعات تمامی رشته های علوم انسانی اعم از فلسفه، علوم سیاسی،جامعه شناسی و الهیات است. هویت اندیشی در جوامع اسلامی به دلیل ویژگی امت گرای هویت اسلامی و قوت هویت ملی در جوامع مسلمان از رونق بیشتری برخوردار است به گونه ای که طیفی از هویت اندیشان مسلمان امت گرا تا ملی گرا قابل شناسایی اند. امام خمینی (ره) نیز در مقام فقیهی عارف و سیاست مداری انقلابی، هویت انسان مدرن و جوامع اسلامی را مورد توجه جدی قرار داده و بازتعریف هویت ایرانی را نیز در سطح نظری و عملی پیگیری کرده است. این مقاله کوششی است در مسئله هویت و یا به عبارت دقیق تر دوگانه هویت ملی و هویت امتی در آرای امام خمینی (ره). برآن بوده ایم تا «عرفان فقیهانه»، فرانظریه یا روح کلی آثار و آرای ایشان باشد و از این مجراست که ساختار و عناصر افکار ایشان ماهیتی «امت محور» می یابد و از میان عناصر هویت ملی با برجسته کردن عنصر دین در ایران، بازسازی هویت ایرانی را بر بنیاد دین میسر می داند. بر این اساس رویکرد عرفانی و سیاست شرعی امام خمینی را در ارتباط با مسئله هویت مورد تحلیل قرار داده ایم و پیداست که در این گفتمان وجود «امت» اصالت می یابد و سایر هویت های جمعی و مبانی آنها (نژاد، زبان، تاریخ و...) در حاشیه قرار می گیرند.
۱۵.

درآمدی بر اندیشه سیاسی اسماعیلی (با تاکید بر دولت اسماعیلیان نزاری ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام اندیشه سیاسی نزاریان تاویل عقیده تعلیم کیهان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 880 تعداد دانلود : 906
" اختلاف در جانشینی"مهم ترین عامل شکاف در میان شیعیان بوده است و شکل گیری فرقه اسماعیلیه از این عامل مهم ناشی می شود. این فرقه نقشی مهم در حیات سیاسی _ اجتماعی مسلمانان داشته و از زاویه تحلیل سیاسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ایده مقاله این است که مفهوم مرکزی یا دال برتر گفتمان سیاسی اسماعیلیان مفهوم "امام" است به گونه ا ی که همه مفاهیم دیگر و دال های حاشیه ای در ارتباطی "التفاتی" با آن قرار دارند و به اعتبار آن اهمیت می یابند. امام اسماعیلی به اعتبار هر عصری و مصلحت گفتمان سیاسی حاکم گاه غایب بوده و گاه حاضر، آنچه که مهم است و تغییرناپذیر، حرمت فرامین امام است که به جهان اسماعیلیان معنا می بخشد. نگارنده کوشیده است با نگاهی پدیدارشناسانه، تصویری از کلیت فکر سیاسی اسماعیلی را ترسیم کند و ارتباط آن را با مفهوم امام که عنصر بنیادین آن است، بررسی نماید.
۱۶.

ناسیونالیسم، مشکله هویت و دولت ملی درتئوری اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هویت ایران ایدئولوژی ناسیونالیسم گلنر فردریک لیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 615 تعداد دانلود : 312
استدلال کلی این مقاله دو موضوع اساسی در باب ناسیونالیسم به عنوان داعیه‌ای هویتی را دربرمی‌گیرد، نخست آن‌که می‌کوشد با متمایز کردن دو نوع ناسیونالیسم کلاسیک و مدرن، پندار ناسیونالیسم به‌عنوان مولود مدرنیسم و روشنگری را رد کرده و حس ناسیونالیستی یا میهن‌دوستی را به طول تاریخ بشر تسری دهد و از طرفی دیگر ادعای ایدئولوژی بودن ناسیونالیسم را نپذیرفته و آن را به‌عنوان نظریه‌ی «اندیشه‌ و عمل» تنها بخشی از نظام ارزشی جوامع می‌داند که تجلی نهایی آن بسته به نوع چینش گزاره‌های هر نظام ارزشی می‌باشد. این نوع چینش ناسیونالیسم در کنار سایر ارزش ها باعث شده تا این نظریه دستمایه جهانگشایی و جنگهای جهانی گردد و رهبرانی مانند موسولینی و هیتلر نمایندگان آن به حساب آیند، در حالی که رهبرانی مانند ماندلا، سوکارنو و مصدق با این اندیشه پیام‌آور رهایی و استقلال گردیده‌اند. این مقاله درصدد آن است تا بیان کند علی‌رغم فرآیند جهانی‌شدن نه تنها اعتبار ناسیونالیسم و دولت - ملت ها از دست نرفته بلکه شواهد و قراین فراوانی بر اعتبار دایمی آنها حکایت می‌کند. با این اوصاف کوشیده‌ایم تا نوع نگاه به ناسیونالیسم و دولت -ملت را در بخشی از نظریه اجتماعی و فلسفی قرن 19 و 20 پی‌گیری نماییم.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان