علی جوان فروزنده

علی جوان فروزنده

مدرک تحصیلی: استادیار گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۸ مورد از کل ۱۸ مورد.
۱.

Developing Semantic Model of Privacy in Architecture based on Logical Reasoning Method(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Social behavior Privacy Personal space Personalized Space Territory built environment culture

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۹۹
To s tudy human social behavior concerning the environment, the concepts of privacy, personal space, and territory have been s tudied by interdisciplinary experts. Examining how behavior is formed in the environment is very important in improving the environment's design with the culture of uses. Since experts in the field of architecture and urban planning need to provide real and objective solutions, they often do not have the opportunity to conduct practical research on the concepts of privacy. Identifying the formation of privacy of users can be desirable in the design of new housing. By linking the main concept and how they are in the architectural elements of different cultures, a cultural pattern appropriate to each region can be achieved. The main purpose of this s tudy is to link the main concept with the cultural and architectural perspectives. This logical reasoning s tudy used content analysis in two fields privacy and culture. For this purpose, definitions related to the privacy of collection and the method of open coding of its categories have been extracted. Then the privacy layers are extracted using social sciences and environmental psychology s tudies by summarizing qualitative content analysis. The semantic model of Rapoport's cultural meaning and privacy are combined in the research, and the main matrix of how the cultural layers of privacy are formed is drawn. Based on this matrix, the layers of social behavior can be categorized from the initial qualitative-perceptual level to quantitative-behavioral.
۲.

سنجش تأثیر کیفیت فضا بر سرزندگی پارک شهری، مورد مطالعه: پارک شورابیل اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت فیزیکی فضا کیفیت غیرفیزیکی فضا سرزندگی شورابیل اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۲۹
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی ابعاد کیفیت فضایی مؤثر بر سرزندگی پارک های شهری به تحلیل میزان اثرگذاری ابعاد مختلف فیزیکی و غیر فیزیکی فضا بر ارتقای سرزندگی پارک شورابیل اردبیل و ارائه راهکارهای طراحی پرداخته است. مطالعه از نظر ماهیت توصیفی _ تحلیلی و از لحاظ روش، کمی محسوب می گردد. داده ها از طریق ابزارهای پرسشنامه و مشاهده به صورت متوالی جهت اطمینان از صحت سنجش دقیق متغیرها و ارائه راهکار طراحی جمع آوری شد و پایایی ابزار پرسشنامه با ضریب آلفای 847/0 تأیید گردید. جامعه مورد هدف شامل 300 نفر از مراجعان محدوده پارک شورابیل با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه محاسبه شد و نمونه ها با استفاده از روش تصادفی ساده،  انتخاب گردید، برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS26 و آزمون های میانگین، همبستگی و رگرسیون چندمتغیره خطی استفاده شد. نوآوری پژوهش در ارزیابی اثرات توأم ابعاد فیزیکی و غیرفیزیکی کیفیت فضا بر سرزندگی پارک ها می باشد. نتایج نشان داد، بین ابعاد مختلف کیفیت فضایی محیط و سرزندگی پارک شورابیل رابطه معناداری برقرار است و ابعاد فعالیت-کاربرد و اجتماع پذیری بیش ترین تأثیر را بر سرزندگی پارک ها ایفاء می کنند.
۳.

بازشناسی الگوهای بومی بافت کهن و شناخت فاکتورهای تشکیل دهنده آن در مجموعه های مسکونی؛ نمونه موردی شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوهای بومی ویژگی کالبدی - شکلی بافت کهن خانه های اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۴۰
مسکن به عنوان یکی از شیوه های سکونت می بایست نشانی از برقراری ارتباط میان انسان و محیط را داشته باشد. امروزه از طرفی نوگرایان با نادیده گرفتن این ارتباط، محیطی فاقد معنا آفریده و انسان را سرگردان و بی هویت ساخته و از طرفی دیگر غلبه نگرش اقتصادی به مسکن و کیفیت نازل ساختمان های جدیدالاحداث و نادیده گرفتن سیمای مطلوب شهری، مسائل اقلیمی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی سبب تشدید نیازهای فیزیکی، روح و ادراک انسان گشته است. با بیان این مشکل هدف اصلی این پژوهش شناسایی الگوهای بومی تاثیرگذار در شکل گیری فضاهای مسکونی در بافت کهن شهر اردبیل می باشد. در این پژوهش ابتدا با نگاهی توصیفی- تحلیلی به توصیف متغیرها پرداخته شده، فراوانی و درصد هر متغیر متناسب با وضعیت یا حالات موجود به شکل جدول و نمودار ارائه شده است. در مرحله دوم برای بررسی رابطه بین متغیرها از آزمون آماری کای اسکوئر و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. اطلاعات وارد نرم افزار SPSS شد و نتایج مورد نیاز با استفاده از آزمون های ذکر شده استخراج گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد جهت گیری ساختمان تاثیری بر جبهه ورودی به ساختمان ندارد اما با بیشتر شدن مساحت عرصه تعداد ورودی ها نیز افزایش می یابد. در این خانه ها جبهه ی شمالی، رو به نور جنوب و یا جبهه ی قرارگیری تالار، طنبی- پنجره های ارسی- مهم ترین و شاخص ترین جبهه خانه ها است. همچنین مشخصاتی چون استفاده از زیرزمین به طور عمده و تالار و طنبی با استفاده از الگوی شکلی مستطیل و شکم دریده و بهره گیری از اعداد مشخص در فضاها با میزان فراوانی بالا مشاهده می شود.
۴.

ضرورت تغییر الگوی توسعه شهری معاصر با بازآفرینی الگوهای سنتی(مطالعه موردی: شهر اردبیل، ایران)

کلید واژه ها: شهرسازی معاصر الگوی شهری سنتی بازآفرینی اردبیل ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۸۷
زمینه و هدف : بر اساس مطالعات انجام شده در دهه های اخیر، تغییر الگوی شهرسازی سنتی به مدرن با چالش هایی همراه بوده است. در مطالعه ای که در شهر اردبیل صورت گرفته است، از مهمترین چالش های حال حاضر می توان به مواردی همچون رشد و توسعه بی رویه شهر، ناموزون و نامتعادل بودن، گسست و بی نظمی در فضای شهری، عدم تناسب سرانه ها، زمین های بایر و رها شده در داخل و اطراف شهر، عدم تناسب طراحی شهری با اوضاع جغرافیایی، تحمیل هزینه های سنگین حمل و نقل شهری و ترافیکی و همچنین عدم توجه کافی به مسائل زیربنایی را اشاره داشت. هدف اصلی این پژوهش تحلیل و بررسی الگوی شهرسازی معاصر در شهر اردبیل و احیاء و بازآفرینی الگوی شهرسازی سنتی به منظور حفظ بافت اصیل ایرانی در شهرسازی مدرن و همچنین نمایش پیامدهای بی توجهی به داشته های غنی شهرسازی ایرانی است. روش بررسی:   ماهیت روش انجام این پژوهش توصیفی-تحلیلی با رویکرد کاربردی می باشد که با استفاده از روش کتابخانه ای و میدانی پیش رفته است. جامعه آماری تحقیق شهر اردبیل است که رشد و توسعه شهری و جمعیتی طِی سال های 1335 الی 1400 مورد بررسی قرار گرفته است. برای نظارت و بررسی رشد افقی شهر از تصاویر ماهواره لندست استفاده شده و آنالیزهای آماری با روش توزیع چارکی انجام گرفته است.    یافته ها و نتیجه گیری: طبق نتایج بدست آمده از این مطالعه مشخص می گردد که ساختار منسجم و منظم شهری از بین رفته است و شاهد رشد افقی شهر و عدم تناسب مساحت و جمعیت شهری و توزیع ناموزون جمعیت در سطح شهر است. همچنین براساس بررسی ها و تحقیقات صورت گرفته، الگوی شهرسازی منسجم با ساختار محله ای و منظم با محیط طبیعی و فرهنگی، مؤثرترین الگو برای حل مسائل و مشکلات شهری است و این الگو به شهرسازی بومی گرایش دارد. احیای الگوهای سنتی در شهرسازی مدرن می تواند مثمر ثمر باشد و نقش مکمل را ایفا کند.
۵.

معناشناسی خرد عرفی و تأثیر آن در بازیابی هویت مجتمع های مسکونی (مطالعه موردی: مجتمع های مسکونی شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خرد عرفی هویت مکان مجتمع مسکونی الگوهای رفتاری خاطرات جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۵۴
توجه به خرد عرفی، به عنوان یکی از عوامل مهم و مؤثر در رابطه تجربی انسان-محیط از مسائلی است که در پژوهش ها و فرایندهای طراحی معماری کمتر به آن پرداخت شده است. مقاله حاضر باهدف ایجاد محیط های مسکونی باکیفیت، به بررسی و شناسایی تأثیر مؤلفه های خردعرفی بر شکل گیری هویت مکان می پردازد. مقاله حاضر ازنظر نوع تحقیق: کیفی و کمی، ازنظر راهبرد: تفسیری- تحلیلی، ابزار جمع آوری داده ها مشاهده و مصاحبه و روش تحلیل داده ها همبستگی هست. نتایج پژوهش، ارتباط معنی دار بین خرد عرفی و هویت مکان را به اثبات می رساند. بین مؤلفه های خرد عرفی و مؤلفه های هویت مکان، بالاترین رابطه معنی دار همبستگی مربوط به مؤلفه الگوی رفتاری-کالبدی و در سطوح بعدی، مؤلفه های خاطرات جمعی و رضایتمندی هست. در طراحی معماری، چهار سنجه به ترتیب: خوانایی فرم، مصالح بومی و تنوع فعالیتی و بصری بیشترین عوامل تأثیرگذار هست.
۶.

تأثیر زیبایی شناسی محیطی در مراکز درمانی بر ارتقای شفابخشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مراکز درمانی محیط های شفابخش زیبایی شناسی محیطی طراحی مبتنی بر شواهد ارزیابی بعد از اشتغال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۶
امروزه این آگاهی به خوبی وجود دارد که زیبایی شناسی محیطی در مراکز درمانی نقش بسزایی در ارتقای سلامتی و بهبودی بیماران دارد، با این وجود در بدنه پژوهش های موجود این مهم موضوعی فراموش شده است. پژوهش حاضر ضمن بررسی تأثیر زیبایی شناسی محیطی بر تسریع بهبودی بیماران، به ارائه معیارهای طراحی جهت افزایش کیفیت مراکز درمانی می پردازد. این پژوهش بر شیوه کیفی و روش نظریه داده بنیاد استوار می باشد و بر روی 50 نفر از بیماران بستری در دو بیمارستان عمومی (یکی دارای سطوح بالای زیبایی شناسی و دیگری با شکل ظاهری ساده و مرسوم و سنتی بیمارستانی) در شهر ارومیه انجام شده است. یافته های تحقیق تشان می دهد که متغیرهای زیبایی شناسی محیط تأثیرات خود را به عنوان تسکین دهنده در بیمارستان دارای سطوح بالای زیبایی شناسی می گذارد و روحیات و احساسات بیماران را بهبود می بخشد. ابن متغیرها شامل عناصر کالبدی (نسبتاً ثابت) شامل دید از پنجره، طبیعت، ابعاد و تناسبات 2) طراحی داخلی (کمتر دائمی) شامل رنگ، مبلمان، مصالح، نورپردازی، گیاهان داخلی، آثار هنری و ظاهر فضای داخلی و 3) شرایط محیطی شامل نورپردازی، صدا، دما، بو، تهویه و پاکیزگی می باشند. نتایج این تحقیق چارچوب نظری جدیدی را برای خلق محیط های شفابخش ارائه می کند و راهکارهای طراحی جهت ارتقای زیبایی شناسی محیطی در مراکز درمانی را با روش طراحی مبتنی بر شواهد و بر اساس خواسته ها و ترجیحات مطرح شده توسط بیماران تبیین می کند.
۷.

واکاوی متغیرهای ارزشی و محتوایی اسلامی در معماری مسکن معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۶۵
مسکن به عنوان یکی از نیازها و هسته های اولیه اجتماعی، بازتاب شیوه تفکر و زندگی؛ سطح فرهنگ، شرایط اجتماعی و اقتصادی بشر در زمان های مختلف مورد توجه بوده است. اصلی ترین معضل بشر امروز، در زمینه های مختلف و به ویژه هنر و معماری بحران معنویت و قطع ارتباط با عالم بالاست. در ایران، ضرورت طرح این مسئله را می توان با ملاحظه وضع نابسامان کنونی معماری در ایران دریافت این وضعیت ناشی از تهاجم سبک های مختلف معماری جهان به کشور ما و درعین حال عدم درک صحیح از معماری و چگونه معماری کردن در بین طراحان ایرانی است. در این پژوهش، هدف اصلی بررسی برخی از اصول اساسی که اسلام برای جامعه مسلمانان و زندگی آن ها تنظیم کرده است تا با رسیدن به این شناخت بتوانیم چگونگی نمود آن ارزش های اجتماعی اسلام را در ساختار محیط هایی (مسکن) آدمی در آن ها زندگی می کند را به دست آورد. بنابراین سعی شده است با توجه به هدف اصلی از اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن (اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻋﻤﻠﮑﺮدی، روانﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، اﻟﮕﻮﺳﺎزی) مطالعات انجام شود. در راستای دستیابی به ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﻠﻖ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺴﮑﻦ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺎم ﻣﻌﺮﻓﺘﯽ اﺳﻼم در دوران ﻣﻌﺎﺻﺮ، در گام اول با روش تحقیقی توصیفی و تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به کمک منابع درجه اول دینی (قرآن مجید)، به استخراج مفاهیم دینی و سپس تخصصی کردن مفاهیم، مطابق با مبانی نظری پژوهش پرداختیم. در مرحله بعد به ارزشیابی و اولویت بندی شاخص های ارائه شده و به نتیجه رسیدیم که آسایش و تفکیک فضاهای عمومی و خصوصی دارای اهمیت بالایی می باشد. اهداف پژوهش: بررسی مسائل اصلی معماری مسکونی در ایران وارتباط آن با ساحت معنوی و نظام ارزش های اسلامی. بررسی اثر نهادینه سازی ارزش های اسلامی (در طراحان و مخاطبان). سؤالات پژوهش: فقدان ساحت معنوی و نظام ارزشی چه تأثیری در معماری معاصر ایران داشته است؟ آیا نهادینه سازی ارزش های اسلامی (در طراحان و مخاطبان) بر تجلی ارزش های معنوی کیفیت مطلوب از معماری مسکونی معاصر در ایران تأثیر دارد؟
۸.

تحلیل سویه های مفهوم مشارکت در فرآیند طراحی فضاهای عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت فرآیند طراحی فضاهای عمومی عوامل اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۲۱۵
توجه به مقوله مشارکت بهره برداران فضاهای عمومی در فرآیند طراحی معماری از نکات مهم و حائز اهمیت است. این موضوع در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و طراحان این گونه از فضاها قرار گرفته و در نمونه های عملی نیز در سه سطح طراحی، برنامه ریزی و تصمیم سازی به ارائه راهکارهای اجرایی طراحی مشارکتی اقدام گردیده است. علی رغم وجود روش مشخص انگیختگی مشارکتی در طراحی، در کشور ما توجه به این مقوله عمدتاً به سطح پایینی از روش های دریافت اطلاعات مانند مصاحبه و ضبط نظرات بهره برداران اکتفا شده و نوعی اغفال در سطوح کلان طراحی، برنامه ریزی و تصمیم سازی مشاهده می گردد؛ به طوری که نتایج به دست آمده از این اقدامات یا در حد صرفاً نوشتاری و یا در سطح پایین مداخله عملیاتی منحصر گردیده است. نکته حائز اهمیت در این میان، عدم تبیین مناسب از مؤلفه های تأثیرگذار مشارکت از یک طرف و نبود ساختار تأثیرگذاری این مؤلفه ها و ارتباط آن با فرآیند طراحی از طرف دیگر است. بنابراین مقاله حاضر با هدف تبیین عوامل مشارکتی به تحلیل و ارائه مدل مفهومی _ ساختاری تأثیرگذاری این عوامل در فرآیند طراحی می پردازد. روش تحلیل و ارائه مدل مقاله براساس روش قیاسی _ مروری است. بر این اساس، سه مؤلفه اصلی ابعاد فردی، اجتماعی و مکانی به عنوان عوامل اصلی تأثیرگذار در طراحی مشارکتی استخراج گردید که توجه به این عوامل در قالب سه گانه ذهنیت های فردی، ترجیحات اجتماعی و نیازهای عملکردی _ معنایی به عنوان شاخصه های مفهومی طراحی مشارکتی ارائه گردیده است. در این میان حاصل تلاقی این سه گانه با مفاهیمی مانند حس تعلق به مکان (در ابعاد معنایی)، تنوع کالبدی و عملکردی (در ابعاد اجتماعی _ مکانی)، نفوذپذیری و خوانایی (در بعد مکانی) بیشترین نقش در سطوح مداخله مشارکتی را دارا و در سطح ثانویه مؤلفه های دسترسی، امنیت و دعوت کنندگی (در ابعاد مکانی) نقش بعدی را عهده دار هستند. سطح ثانویه تأثیرگذاری مکان باعث تسهیل حضور افراد در مکان های عمومی گردیده و سطح اولیه تأثیرگذاری سبب تعمیق مشارکت در مکان های عمومی و ایجاد ساختار عاطفی، ناخودآگاه و معنایی در مکان می گردد.
۹.

بررسی تطبیقی معناشناختی نشانه های معماری محلات قدیمی و معاصر از منظر اندیشه اسلامی و از دیدگاه ادراک شهروندان (نمونه موردی محله شتربان و رشدیه تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادراک سیمای شهر معناشناسی نشانه هویت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۱۸۲
شهرها متناسب با فرهنگ یک ملت شکل گرفته و انعکاس دهنده هویت آن ها بوده اند. در سیمای کنونی شهرها هویت اسلامی کمتر مورد توجه است. معنا از مهم ترین ابعاد هویتی شهر، محسوب می شود و عدم تطابق آن با ارزش های فرهنگی، سبب هویت نامطلوب شهرهای امروزی است. در این راستا این تحقیق سیمای محلات قدیمی و معاصر تبریز را مورد سنجش قرار داده است و با شناسایی نشانه های معماری محلات فوق از منظر ادراک مخاطبان، به این سئوالات پاسخ می دهد که تفاوت معنای ادراکی نشانه ها از منظر فرهنگ اسلامی چیست؟ و در تحلیل معناشناختی، انطباق سیمای شهر با هویت اسلامی چگونه است؟ این پژوهش، توصیفی تحلیلی است و در مرحله اول در بستر مطالعات کتابخانه ای به مرور منابع می پردازد و سپس به روش تحقیق موردی و با استفاده از پرسش نامه و تحلیل میدانی به شناسایی و بررسی نشانه ها براساس شاخص های معناشناسی برگرفته از اندیشه اسلامی می پردازد. نتایج حاکی از آن هستند که نشانه های محلات سنتی، کارکرد مذهبی و نشانه های محلات معاصر، عملکرد مادی دارند. براساس یافته های تطبیقی، درک شهروندان از نشانه های معماری در محله سنتی شتربان در مقایسه با محله نوساز رشدیه، در سه سطح معانی شکلی-کاربردی، ذهنی-عاطفی و ارزشی-نمادین با اصول معناشناسی برآمده از اندیشه اسلامی(الهی-معنوی، اجتماعی، زیست محیطی و هویتی) انطباق بیشتری دارد. با توجه به اینکه درک شهروندان از نشانه های معماری در محلات شتربان و رشدیه بر اساس طرحواره های ذهنی و الگوهای فضایی سکونت سنتی و معاصر شکل گرفته است، در هر دو محله می توان با اتخاذ راهکارهایی، نسبت به ارتقاء درک شهروندان از نشانه های معماری در ابعاد کالبدی، عملکردی و معنایی اقدام کرد.
۱۰.

ارزیابی مؤلفه های کیفی-ادراکی فضاهای سبز در ارتقاء حس رضایتمندی و سرزندگی ساکنان محلات اطراف آن (نمونه های مورد مطالعه پارک ائل گلی و پارک ولیعصر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مؤلفه های کیفی محیط سبز مؤلفه های ادراکی محیط پارک های شهری مدل معادلات ساختاری تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۲۴۵
محیط های طبیعی- از جمله فضاهای باز و سبز- مزایای گسترده ای برای جمعیت های شهرنشین دارند. تأمین فضای باز و سبز تحت شرایط توسعه ی متراکم، از چالش های مهم شهرها به شمار می رود و طیف گسترده ای از مطالعات مربوط به موضوع فضاهای سبز است. از طرف دیگر فضای سبز کیفی روز به روز به عنوان عاملی مهم برای کیفیت زندگی در نواحی شهری و جزئی کلیدی برای برنامه ریزی و طراحی پایدار شهری شناخته می شود. در این بین، ادراک بازدیدکنندگان فضای سبز شهری و ویژگی های فضای سبز یک عامل اصلی برای درک مکانیزم چگونگی مزایای ملموس و نامشهود اکوسیستم های حاصل از فضای سبز شهری است. با توجه به تبلور کیفیات مثبت فضاهای سبز شهری در دو مشخصه ی ادراک سرزندگی و رضایتمندی استفاده کنندگان از آن؛ در این مقاله مؤلفه های ذهنی رضایتمندی و سرزندگی در رابطه با زیر کیفیت های ذاتی و زیر کیفیت-های مرتبط با استفاده در فضای سبز در محلات مجاور پارک ائل گولی و ولیعصر تبریز به روش کمی، با ابزار پرسشنامه و به صورت پیمایشی مورد ارزیابی واقع گردید. بررسی پیمایشی میان ساکنان مجاور دو پارک (تعداد= 388نفر) انجام شد. در پرسشنامه، از ویژگی های مختلف محیط پارک ازجمله: ویژگی های فیزیکی، طبیعی بودن، گشوده بودن، آرامش، تسهیلات، ارزش تاریخی-فرهنگی و امنیت، قابلیت دسترسی، قابلیت استفاده، تنوع فعالیت، نگهداری و دلبستگی به محیط پارک، پرسش به عمل آمد. پس از جمع آوری داده ها، از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار آموس گرافیک برای انجام تحلیل استفاده گردید. نتایج تحلیل مدل معادلات ساختاری نشان می دهد که قابلیت استفاده، قابلیت دسترسی و آرامش محیط پارک، تأثیر مثبت معناداری بر رضایتمندی ساکنان در دو پارک دارند ولی تسهیلات محیط پارک بر عدم رضایتمندی تأثیر معناداری دارد. همچنین متغیر گشوده بودن محیط پارک، تأثیر مثبت معناداری بر سرزندگی ساکنان دارد. تحلیل نتایج این پژوهش به اهمیت ابعاد ادراکی در مقابل ابعاد فیزیکی فضاهای سبز در طراحی و برنامه ریزی شهری تأکید می کند.
۱۱.

تحلیل معناشناختی سیمای شهر از منظر هویت اسلامی با تأکید بر برخی مجموعه های تجاری شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۲۷
معنا از مهم ترین ابعاد هویتی شهر بوده و خلأ معنا و یا عدم تطابق آن با هویت اسلامی از دغدغه های اصلی شهرهای امروزی است. سیمای شهر با نشانه های خود ارزش های موردتوجه جامعه را به مخاطبان ارائه می دهد. با توجه به موارد یاد شده پرداختن به این سؤال ضروری به نظر می رسد که اصول و مؤلفه های مؤثر بر ادراک معنای سیما و نشانه های شهری براساس حکمت اسلامی چیست؟ با توجه به اینکه سیمای شهر اسلامی مدنظر است، در راستای دستیابی به مؤلفه های معناشناسی، جهان بینی اسلامی مورد توجه بوده است. در این راستا، به دنبال پاسخگویی بحران معنا در محیط و با هدف شناخت فرایند و مؤلفه های مؤثر بر ادراک معنای اسلامی، مدل مفهومی ادراک معنای اسلامی سیمای شهری را ارائه داده است. این پژوهش به صورت کیفی و با روش توصیفی_تحلیلی بوده و با استفاده از منابع گوناگون، به شیوه ی استدلال منطقی ارتباط مفاهیم و مؤلفه های مرتبط بررسی و براساس ارزش های جهان بینی اسلامی مؤلفه های معناشناسی سیمای شهر اسلامی نتیجه گیری و با نظرخواهی از متخصصان طی چند مرحله به روش دلفی نهایی شده است. این مؤلفه ها در تعدادی از برج های تجاری تبریز بررسی و مقایسه شده است. نتایج حاکی از آن است که ادراک معنا زمانی رخ می دهد که پیام های ارسالی سیمای شهر با ارزش های جامعه و طرح واره های ذهنی هماهنگ باشند. در نمونه های تحقیق به دلیل عدم توجه به اصول و مفاهیم معنوی، معنای دریافتی با ارزش ها و طرح واره های اسلامی مطابقت ندارد.
۱۲.

Explaining the Model of Post-Disaster Temporary Accommodation Strategy (Case Study: Sarpol-e Zahab, Kermanshah)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Post disaster temporary accommodation temporary housing displaced people Resilience strategy

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۴۷۲
Purpose- The study aims to identify the main problems of temporary accommodation strategies and to discuss some principles and guidelines in order to assist decision-makers for choosing the most suitable strategy and reach better temporary accommodation solutions. Design/methodology/approach-The present research is of applied type and has been done by descriptive- analytical method. Documentary and library methods have been used to collect information. In this study, the main focus is on providing qualitative components of post-disaster accommodation in the form of a strategic model as a platform for decision makers in crisis situations. Findings- This research presents a comprehensive strategy in temporary accommodation planning for decision makers by separating the two organizational and technical parts into three main parts (strategic, programmed and project level). To make the necessary decisions based on the personalization of the effective factors in each situation. Research limitations/implications- At the time of the disaster, due to emergency, it is impossible to address all the parameters affecting the planning of temporary accommodation. In addition, each affected area has its own individual circumstances, which lead to the choice of its own strategy. It is essential to address the pre-disaster planning process and to have a model that can cover human error and consider the correspondence between the former and the new. Practical implications- By applying a systematic strategy of temporary accommodation, in each area according to local data, while determining the stages of necessary activities in the time pre- disaster, disaster and post- disaster, can reduce the risks of crisis and increase resilience in the affected communities. Originality/value- This article initiated an innovative systematic strategy of temporary accommodation which, be considered a series of actions as processes for fulfilling certain needs rather than as objects only such as tents or buildings.
۱۳.

گونه شناسی حیاط و نظام استقرار فضاهای پر و خالی در معماری بومی خانه های قاجار (مطالعه موردی: خانه های بافت تاریخی شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حیاط الگوی حیاط گونه شناسی اعیان و عرصه فرم چلیپا شکم دریده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۵۹
بر اساس آثار به جای مانده از خانه های کهن تاریخی که از هزاره های ششم پیش از میلاد به بعد در بسیاری از نقاط ایران وجود داشته اند؛ هر خانه به طور معمول از دو بخش، یکی فضای ساخته شده و محصور و دیگری فضای باز (حیاط) تشکیل می شد. نقش پدیده های جغرافیایی و محیطی در شکل گیری فضای باز یا حیاط خانه ها آشکار است؛ ولی معماری مسکونی هر دوره ای با تغییرات نیازها و خواسته های ساکنین تغییر می کند و این تغییرات به طور ویژه ای بر ابعاد و روابط فضایی خانه تأثیر می گذارد. این تحولات منجر به تغییر در فضای بسته و فضای باز خانه ها شده است . پژوهش حاضر با رویکردی تاریخی و با روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است. مستندسازی ویژگی های معماری مبتنی بر جمع آوری منابع کتابخانه ای و بررسی های میدانی است. برای دستیابی به این هدف، تعدادی از خانه های سنتی اردبیل متعلق به دوره قاجار تا پهلوی، به لحاظ عناصر کالبدی و الگوهای حیاط مورد بررسی قرار گرفتند . به منظور اجرای پژوهش ۲۳ نمونه از خانه های سنتی اردبیل در محدوده تاریخی این شهر، شناسایی و برای گونه بندی، برگزیده شدند. نتایج حاصل از گونه بندی غالب بودن فرم مستطیلی در طراحی خانه ها را قوت بخشید. خانه های حیاط دار یک جبهه ساخت با بیش ترین فراوانی در میان نمونه های مورد مطالعه هستند. همچنین به دلیل قرارگیری استان اردبیل در منطقه کوهستانی آب و هوای بیش تر روزهای سال سرد است و اکثر فعالیت های روزمره در اتاق ها انجام می پذیرد؛ به همین دلیل با توجه به فراوانی های به دست آمده نسبت فضاهای باز به طور متوسط کمتر از ۴۰% مساحت عرصه به دست آمد.
۱۴.

بررسی شاخص های کیفی پایداری فرهنگی در پیوند با شاخص های کمّی تراکم کالبدی (مطالعه موردی: سه مجموعه مسکونی در کلانشهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تراکم شاخص های تراکم فرهنگ پایداری فرهنگی شاخص های پایداری فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۴۳۷
بیان مسأله: شاخص های مسکن ابزار مناسبی جهت سنجش معیارها و ضوابط سیاست های مسکن است . به کمک این شاخص ها می توان تصویر درست و قابل فهمی از شرایط مسکن را بدست آورد و پیشرفت ها و کم و کاستی ها را در تحقق اهداف بخش مسکن مشاهده نمود. متاسفانه رشد شهرها و افزایش شاخص تراکم به تنهایی به منظور جوابگویی به مشکلات مسکن، نگاهی با مختصات کمی بوده و کیفیت در آن نادیده انگاشته شده. آنچه امروزه شهرهای ایران با آن مواجه است پدیده ی رشد کمی است که بحث پایداری به عنوان مفهوم کیفی در آن قابل مشاهده نیست. هدف: از این رو در تحقیق پیش رو با هدف برقراری انتظام کالبدی- فرهنگی با تمرکز بر روی شاخص های تراکم و شاخص های فرهنگی در راستای برنامه های توسعه ی پایدار سکونتگاهها، به بررسی نقش تراکم در فرم و کالبد و تاثیر آن بر پایداری فرهنگی مجتمع های مسکونی پرداخته شده است. روش:از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی و تنظیم پرسشنامه و پیمایش در سه محدوده ی مسکونی شهر تبریز با شاخص ضریب تراکمی مشابه، اما ساختار کالبدی و فرمی متفاوت، به بررسی چگونگی میزان پایداری فرهنگی با توجه به 6 شاخص : عدالت، طبیعت، تناسبات، حریم، امنیت و مشارکت پرداخته شده است. یافته ها: یافته ها حاکی از این است که محدوده(1) با وجود خانه های مستقل متصل حیاط دار با ارتفاع متوسط، با احترام به درونگرایی و دارای معیارهای زندگی سنتی شهری در حالت پایداری متوسط می باشد. همچنین محدوده ی (3) بصورت ساختار بلوکی با ارتفاع بالا ، با ساختاری متناسب با نیازهای امروزی و مدرن، در حالت پایداری بالقوه (خوب) قرار دارد و در نهایت محدوده(2) با توجه به هماهنگی در ساختار کالبدی و نیازهای ساکنان، بهترین ارزش پایداری را به خود اختصاص داده و در بهترین حالت پایداری (پایدار) قرار می گیرد.    نتیجه: نتایج حاصل نشان می دهد که حالت پایداری در محدوده ها  علاوه بر شاخص ضریب تراکم به عنوان مهمترین شاخص تراکم به زیر شاخص های کمی وابسته به تراکم، از جمله ارتفاع، سطح پوشش و فضای باز نیز که منجر به شیوه انتظام کالبدی اجزاء مجموعه می گردد، وابسته است.
۱۵.

تحلیل نقش روش زندگی طبقات اجتماعی در الگوی مسکن؛ نمونه موردی: خانه های اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی در اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش زندگی طبقات اجتماعی طبقه متوسط الگوی مسکن اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۵ تعداد دانلود : ۷۴۱
بیان مسئله: انسان ها بر مبنای شیوه زندگی خود، نحوه سازماندهی، نوع و ساختار سکونتگاه های خود را شکل می دهند. در یک محیط ثابت وجود اختلاف هایی در سرمایه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نمادین به شکل گیری طبقات اجتماعی مختلف و بالطبع به تفاوت هایی در روش زندگی می انجامد. بر همین اساس جستجو در چگونگی اثرپذیری الگو و ساختار خانه های طبقات اعیان و متوسط شهری اردبیل در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی از وضعیت طبقه اجتماعی ساکنان، از طریق بررسی تمایزها در ترکیب سرمایه ها و روش زندگی، مسئله اصلی تحقیق را شکل داده است.هدف: اهمیت و ضرورت تحقیق در توجه به گونه های مختلف مسکن، به ویژه خانه های طبقه متوسط، پرتوافکنی بر بخشی از تاریخ معماری شهر اردبیل و توجه به نقش مؤلفه های غیرکالبدی (فرهنگ و جامعه) در معماری مسکونی است. تبیین تأثیر سرمایه های طبقات اعیان و متوسط جامعه در شیوه زندگی، و چگونگی اثرپذیری ساختار خانه ها از روش زندگی در نمونه های موردی هدف تحقیق حاضر است.روش تحقیق: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. پس از تحلیل ابعاد کالبدی -فضایی خانه ها، طی یک بررسی تطبیقی، تأثیر روش زندگی بر ساختار خانه ها براساس نسبت های سرمایه در طبقات اعیان و متوسط مورد بحث قرار گرفته است. اطلاعات مورد نیاز از طریق روش های مطالعات اسنادی، مصاحبه، مشاهده و بررسی های میدانی استخراج شده است.نتیجه گیری: براساس نتایج تحقیق، تفاوت عمده میان طبقات اعیان و متوسط شهر اردبیل در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی که موجب تفاوت های کالبدی و فضایی در خانه ها شده است، متأثر از میزان سرمایه های اقتصادی آنها بوده است. مردم اردبیل در بسیاری از مؤلفه های سرمایه های اجتماعی و فرهنگی دارای اشتراکاتی با یکدیگر بوده اند. در این میان آنچه موجب تمایز طبقات می شده، نوع برخورد متفاوت در قبال این مؤلفه ها بوده است، به نحوی که طبقه اعیان اغلب در مواجهه با موضوعاتی چون جایگاه، روابط و هویت اجتماعی، سلیقه، ذائقه و... به صورت پرتکلف تر و همراه با القای حس تمایز و تفاخر عمل می کردند. نمود فضایی-کالبدی این موارد را می توان در ورودی، نما، فضای مهمان، فضاهای خدماتی، اثاث خانه، تزئینات و... در خانه های طبقه اعیان و متوسط مشاهده کرد.
۱۶.

نقش مؤلفه های کالبدی- معنایی مکان های عمومی مجتمع های مسکونی در حضور پذیری سالمندان (مطالعه موردی: شهرک اکباتان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مکان عمومی کالبد معنای مکان حضور پذیری سالمندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۱۹۲
توجه به پاس خگویی محیط های کالبدی برای گروه های اجتماعی بهره بردار در محیط های روزمره انس انی از دغدغه های اصلی طراح ان بوده اس ت. علی رغم توجه معماران و برنام ه ریزان در طراحی فضاهای عمومی مجتمع های مس کونی، روش و معیار  شهودی ً مشخصی در فرایند طراحی بر اساس حضور پذیری گروه های بهره بردار ارائه نشده است و نبود آن منجر به تعاریف عمدتا توسط طراحان از حضور پذیری گروه های انسانی در مکان گردیده است. بر این اساس، مقاله برمبنای مدل معنای محیطی باهدف تبیین نقش مؤلفه های کالبدی-معنایی در حضور پذیری گروه اجتماعی س المندان به تحلیل مؤلفه های تأثیرگذار می پردازد. روش  داده ها 1تحقیق مقاله کیفی و بر اس اس راهبرد تفس یری- تحلیلی و با ابزار مشاهده و مصاحبه(بسته و باز) و با تحلیل همبستگی اس ت. نتایج نش ان می دهد کیفیت های کالبدی و معنایی فضا در حضور پذیری گروه های سنی س المندان مؤثر بوده و در میان مؤلفه های مذکور آس ایش محیطی، ایمنی- امنیت فضایی از کیفیت های کالبدی و خوانایی از کیفیت های معنایی محیط بیشترین تأثیر را دارا است.
۱۷.

The Role of Open Spaces in Neighborhood Attachment (Case Study: Ekbatan Town in Tehran Metropolis)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Open spaces residential complex Neighborhood attachment Architectural design

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۲۹
This paper intends to highlight one of the key concerns of housing designers i.e. the influence of open space on human satisfaction as well as their attachment to a particular place. Consequently, neighborhood open spaces with their meaningful layout seem to be constituent elements of residential complexes. Although, architects and designers try to create qualitative areas among buildings, the function of open spaces has not fully been defined yet. As such, the current research aims not merely to elaborate on the role of open spaces, rather tries to propose designing criteria for residential complexes. Based on previous researches, the paper has investigated open space characteristics by taking into account Ekbatan residential complex in the west of Tehran metropolis, hence; proposed a model with effective variables. A survey was done after randomly selecting household samples there. Findings demonstrated the principal role of open spaces in the attachment to neighborhood. Security and quietness were the two other important criterions for those residents. Based on these findings, it can be said that the physical attributes play two roles in the neighborhood attachment; first, they facilitate social activities and provide opportunities to develop social attachment and second, enhance architectural attributes including aestheticism and density.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان