مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی (مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت سابق)

این پژوهش به بررسی رابطه هوش فرهنگی و سرمایه اجتماعی می پردازد. با توجه به اینکه سرمایه اجتماعی یکی از دارایی های بسیار باارزش سازمان ها بشمار رفته و می تواند یکی از اهرم های اصلی کسب مزیت رقابتی باشد، بررسی عواملی مرتبط با آن نیز ضروری به نظر می رسد. عامل هوش فرهنگی نیز در کشوری مانند ایران که از تنوع فرهنگی بالایی برخوردار است مفهومی است که آن طور که باید و شاید به آن توجه نمی شود و عمدتاً تصور افراد از هوش فرهنگی به اشتباه تنها بخش جزئی از این قابلیت یعنی تفاوت ملیتی را در بر می گیرد. این تحقیق برای اولین بار به بررسی رابطه میان هوش فرهنگی و سرمایه اجتماعی به عنوان دو عنصر مهم و تأثیرگذار در مدیریت منابع انسانی می پردازد. بدین منظور کارکنان شرکت ملی پخش فراورده های نفتی به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفتند و یافته های پژوهش که از طریق پرسشنامه به دست آمد بیانگر رابطه مثبت و معنی دار میان هوش فرهنگی و سرمایه اجتماعی بود. وجود این ارتباط مثبت و معنادار می تواند رهنمودی برای مدیران در زمینه برنامه ریزی منابع انسانی بوده و سیاست گذاران را در خصوص یافتن راهکارهای مناسب جهت ارتقا هوش فرهنگی کارکنان و در نتیجه انباشت هرچه بیشتر سرمایه اجتماعی به عنوان یک دارایی ارزشمند در سازمان یاری نماید.

پژوهش حاضر به ارزیابی تاثیر فرآیندهای یادگیری بر نوآوری استراتژیک می پردازد. نوآوری استراتژیک متمرکز بر تغییر در مدل های کسب کار، ایجاد بازارهای بدون رقابت، و ایجاد جهش در ارزش ارائه شده به مشتری می باشد. در این پژوهش فرآیندهای یادگیری شامل یادگیری های اکتشافی، یادگیری هم گون ساز، یادگیری تحول گرا، و یادگیری سودآورانه می باشد، تعریف می شود. با بررسی فرضیات به این نتیجه رسیدیم که ظرفیت جذب بر نوآوری استراتژیک تاثیر دارد، و از 4 بعد فرآیندهای یادگیری تنها یادگیری سودآورانه بر نوآوری استراتژیک تاثیری نداشت. همین طور توانایی های داخلی سازمان رابطه ی بین فرآیندهای یادگیری و نوآوری استراتژیک را تعدیل می کند. مراکز پژوهشی صنعت نفت ایران نیز به عنوان مورد مطالعه ی این تحقیق برگزیده شد.

مدیریت و توسعه صحیح منابع انسانی در سازمان های پژوهش و فناوری از مهمترین اجزا توانمندی فناورانه می باشد، که ارتقا این جز کمک شایانی به ایجاد توانمندی فناورانه در سازمان می نماید. لذا در این تحقیق تلاش شده است تا با استفاده از مدلی پیشنهادی، نقش فرآیندهای مدیریت و توسعه منابع انسانی به عنوان عوامل تاثیرگذار بر مکانیزم های ایجاد توانمندی فناورانه به عنوان عوامل تاثیرپذیر، در پژوهشگاه صنعت نفت ایران مورد سنجش قرار گیرد. در این تحقیق با استفاده از تکنیک دیمتل و نظرسنجی از خبرگان پژوهشگاه صنعت نفت، شدت ارتباطات بین عوامل در مدل پیشنهادی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، آموزش، توسعه و بالندگی و استخدام و بکارگماری تاثیرگذارترین فرآیندهای مدیریت منابع انسانی بر مکانیزم های ایجاد توانمندی فناورانه می باشند که بایستی مورد توجه جدی قرار گیرد. بهبود این عوامل باعث بهبود فرهنگ سازمانی، ساختار مدیریت دانش و افزایش حمایت مدیران عالی از ایجاد توانمندی فناورانه در یک سازمان پژوهش و فناوری خواهد شد.

هدف این پژوهش، کاوش این مطلب است که نگرش کارکنان سازمان را پیرامون تسهیم دانش سنجیده و عوامل موثر بر نگرش افراد نسبت به تسهیم دانش را شناسایی نمائیم. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی همبستگی و علی مقایسه ای است. جامعه آماری این تحقیق کارمندان صندوق بازنشستگی صنعت نفت ( N= 331 ) می باشد که نمونه آماری ( n= 123 ) به صورت تصادفی انتخاب و نهایتاً تعداد 106 پرسش نامه پاسخ داده شد. برای تعیین روایی ابزار تحقیق روش نظرخواهی از خبرگان استفاده و در طراحی و تدوین گویه ها، نظرات اساتید اعمال گردید. برای سنجش پایایی پرسش نامه از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید و ضریب بدست آمده (3/92) نشان داد که پرسش نامه از پایایی خوبی برخوردار است. نتایج تجزیه و تحلیل نگرش ها درباره تسهیم دانش حاکی از آن است که اکثریت کارکنان این صندوق (72 درصد) نظر مطلوبی نسبت به تسهیم دانش دارند. بر اساس این تحقیق، رابطه معناداری میان فرهنگ (با ضریب همبستگی23/2)، ساختار(32/6)، رهبری(27/5)، کار تیمی (39/5) و اعتماد اجتماعی (33/9) با نگرش تسهیم دانش وجود دارد و ویژگی های شخصی (جنسیت، سن،تحصیلات، سابقه کار، نوع کار) رابطه معناداری را با نگرش تسهیم دانش نشان نداد.

هدف از این پژوهش ارائه الگویی به منظور ارزیابی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان جهت شرکت در دوره های آموزشی ضمن خدمت در شرکت پایانه های نفتی ایران بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان رسمی شرکت پایانه های نفتی ایران با تحصیلات دیپلم به بالا تشکیل داده است. جامعه آماری این تحقیق 1100 نفر بوده است که بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 285 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری تصادفی ساده است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده است. پایایی ابزار از طریق ضریب آلفای کرونباخ آن که 0/866 بود مورد تایید قرار گرفت. روایی آن از طریق انجام تحلیل عاملی و همچنین روایی صوری از طریق نظر اساتید خبره و همچنین کارشناسان خبره شرکت پایانه های نفتی مورد تایید قرار گرفت. به منظور آزمون فرضیه های ارائه شده ازآزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد عوامل آموزشی، عوامل سازمانی، انتظار و سودمندی درونی با انگیزه کارکنان جهت شرکت در دوره های آموزشی ضمن خدمت به طور مستقیم رابطه معنادار دارد و متغیر عوامل آموزشی قوی ترین پیش بین برای انگیزش کارکنان جهت شرکت در دوره های آموزشی ضمن خدمت می باشد. به مدیران و برنامه ریزان آموزشی شرکت پایانه های نفتی ایران پیشنهاد شد که برای بالا بردن انگیزه کارکنان باید بر عوامل آموزشی، سازمانی، انتظار و سودمندی درونی تمرکز داشته باشند

تحقیق حاضر به ارزیابی تفکر استراتژیک اثر بخش در مدیران شرکت ملی پالایش و پخش فرآورد های نفتی ایران پرداخته است. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان تفکر استراتژیک اثر بخش در سطوح مدیریتی شرکت مدیران شرکت ملی پالایش و پخش فرآورد های نفتی ایران می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه و مطالعه اسناد و مدارک بوده است. فرضیه اصلی تحقیق بر مبنای مدل جین لیدکا مطرح گردید. برای ارزیابی متغیرها، پرسشنامه محقق ساخته به کار گرفته شده است. برای احراز اطمینان از میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. ضریب آلفای پرسشنامه مدیران برابر با 0.798 محاسبه گردید و ضریب آلفای پرسشنامه نظرات خبرگان برابر با 0.811 محاسبه گردید که این رقم میزان اعتبار (پایایی) بالای پرسشنامه را نشان می دهد. باتوجه به محدود بودن جامعه آماری، پرسشنامه طراحی شده دربین جامعه آماری توزیع گردید. برای آزمون فرضیات تحقیق از آمار آزمون ( t ) استفاده شده است. نتایج تحقیق فرضیه های تحقیق را مورد تایید قرار می دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد که عوامل نگرش سیستمی، عزم استراتژیک، فرصت طلبی هوشمندانه، تفکر در زمان، عامل پیشروی با فرضیه به عنوان عوامل اصلی تفکر استراتژیک مورد تایید می باشند.

شایعات یا خبرهای ساختگی یکی از آسیب هایی است که همواره بخشی از محاوره های اجتماعی و گفتگوهای دوستانه ما را تشکیل می دهد. شایعات باتوجه به ماهیت و قدرت تأثیرگذاری که دارند، می توانند در انجام وظایف کارکنان سازمان تاثیرات نامطلوبی ایجاد نمایند و چرخه اقتصاد را فلج نموده و اعتبار اجتماعی افراد، مؤسسات و کشورها را خدشه دار نماید. هدف این تحقیق، مطالعه و بررسی تاثیر شایعه سازمانی بر عملکرد شغلی کارکنان است. نتایج نشان می دهد که انتشار شایعه در سازمان منجر به بی اعتمادی بین کارکنان و مدیران، افزایش اضطراب و نگرانی، احساس عدم امنیت شغلی، کاهش بهره وری و فشار بر سازمان می شود.

8 در عصر اطلاعات و اقتصاد دانش محور این سرمایه معنوی شرکت ها است که به بقاء و رشد آنها کمک خواهد کرد و نه سرمایه های فیزیکی. سازمان ها در محیط متلاطم و پیچیده امروزی باید بتوانند از دانش موجود خود حداکثر بهره برداری را کرده و بطور مستمر در جهت خلق و توسعه دانش جدید تلاش کنند. در این راستا فرهنگ سازمانی از عواملی است که نقش به سزایی در موفقیت فعالیت های مدیریت دانش دارد. تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و فرایند مدیریت دانش در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران پرداخته است. این تحقیق، توصیفی پیمایشی و مقطعی می باشد. دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش بین کارکنان این سازمان توزیع و تعداد 137 پرسشنامه در تحلیل ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که فرهنگ سلسله مراتبی، گونه فرهنگی غالب سازمان مورد مطالعه است. بین گونه های فرهنگ سازمانی با یکدیگر و همچنین فعالیت های مدیریت دانش رابطه معنی داری وجود دارد. بین فعالیت های ذخیره، کاربرد، تسهیم و ارزیابی دانش و فرهنگ سازمانی رابطه مستقیم و مثبت معنی داری مشاهده شد در حالی که بین فعالیت های کسب و انتقال دانش و فرهنگ سازمانی رابطه مثبتی وجود ندارد.