۱.
کلید واژه ها:
نقشه راه فنّاوری اکتشاف ژئوشیمی اکتشافی برنامه ریزی راهبردی فناوری صنایع دانش محور
برنامه ریزی راهبردی فناوری در صنعت نفت ایران سابقه ای قدیمی دارد، بااین حال، بخش های دانش محور صنعت نفت، علیرغم ویژگی های متفاوتی که دارند، کمتر در معرض تجارب این چنین بوده اند و ازاین رو مطالعه تجربه برنامه ریزی راهبردی فناوری دریکی از زیربخش های کلیدی این صنعت، یعنی بخش ژئوشیمیایی اکتشافی می تواند بدیع باشد. این مقاله به دنبال پاسخ به سه سؤال است: اهداف فناورانه صنعت نفت ایران در بخش ژئوشیمی اکتشافی با تأکید بر مدل سازی سیستم های نفتی؟ اولویت های فناوری در این حوزه ظرف ده سال آینده؟ و مسیر مناسب برای تحقق این اولویت ها؟ براین اساس و با استفاده از ابزار نقشه راه، درخت فناوری های این بخش صنعت ترسیم شد و حوزه های فناورانه و فناوری های اولویت دار مشخص شده و بر اساس معیارهای جذابیت (شامل معیارهای فنی و تجاری) و توانمندی رتبه بندی شدند. همچنین در یک برنامه زمانی ده ساله و در قالب نُه پروژه تحقیقاتی، مسیر دستیابی به این فناوری ها مشخص شد.
۲.
کلید واژه ها:
یادگیری فناورانه پروژه های تحقیق و توسعه مشترک تحلیل محتوا کدگذاری
هدف پژوهش حاضر بررسی تجربه یادگیری فناورانه در پروژه های تحقیق و توسعه مشترک در صنعت نفت و گاز بوده تا زمینه ارتقای یادگیری فناورانه در این پروژه ها در صنعت نفت و گاز فراهم شود. به منظور تشریح مسیر یادگیری از رویکرد کیفی و روش مطالعه چند موردی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه پروژه های تحقیق و توسعه مشترک در پژوهشگاه صنعت نفت بوده که با استفاده از تحلیل محتوای 16 مصاحبه انجام شده با خبرگان در 4 پروژه و انجام دو مرحله کدگذاری مسیر یادگیری تبیین شده است. نتایج نشان می دهد در چارچوب ارائه شده یادگیری فناورانه اکتشافی و بهره بردارانه در مراحل چرخه عمر رخ می دهد. مهم ترین مکانیزم های یادگیری مؤثر، «یادگیری از طریق تعامل»، «حین انجام»، «جستجو» و «آموزش مستقیم» بوده و عوامل ظرفیت جذب، تجانس فرهنگی، پایه علمی مشترک، ساختار مشترک، فاصله جغرافیایی، ارتباطات عمودی افقی، کانال های ارتباطی متنوع و اهداف همکاری در این مسیر تأثیرگذار هستند.
۳.
کلید واژه ها:
ایران الگوی استراتژیک مصرف بهینه رفتار مصرف کننده عوامل مؤثر گاز
گاز طبیعی، اکنون بزرگ ترین منبع تأمین انرژی در جامعه جهانی است و ایران دارنده بزرگ ترین مخازن گاز طبیعی در جهان است. توسعه شبکه گاز موجب پوشش 98 درصد جمعیت شهری و بیش از 85 درصد جمعیت روستایی ایرانی از گاز طبیعی شده است. از طرفی صادرات گاز و تبدیل گاز به محصولات پتروشیمی، تولید برق و استفاده برای صنعت، می تواند نقش بزرگی در اقتصاد ایران داشته باشد. به رغم تولید روزانه بیش از 800 میلیون مترمکعب گاز در کشور، یکی از معضلات فصل زمستان، مصرف بسیار بالای گاز خانگی در ایران است. در این پژوهش به دنبال پاسخ به چرایی های این میزان مصرف گاز خانوارهای ایرانی هستیم. از روش تئوری داده بنیاد و مصاحبه خبرگان (با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی توأمان) و برای تحلیل، کدگذاری و ارائه الگو از نرم افزار Atlas ti استفاده شده است. بر اساس شناسایی عوامل مهم و اثرگذار بر مصرف گاز خانگی در ایران، الگوی استراتژیک مصرف بهینه گاز در خانوارهای ایرانی ارائه می شود.
۴.
کلید واژه ها:
عملکرد سازمانی عملکرد نوآوری فناوری اطلاعات
پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی عملکرد نوآوری در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی و ازنظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش مدیران و روسای واحدهای ستادی و عملیاتی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و شرکت های زیرمجموعه آن می باشند. ابزار اندازه گیری داده های پژوهش پرسشنامه استاندارد است. جهت تحلیل توصیفی از نرم افزار اس پی اس اس و برای تحلیل فرضیات و آمار استنباطی از نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. نتایج نشان می دهد با بهبود فناوری اطلاعات، عملکرد سازمانی و عملکرد نوآوری در سازمان افزایش می یابد. استفاده از فناوری اطلاعات در شرکت موجب می شود که جابجایی و دسترسی اطلاعات به خوبی اجرا شود و همین امر موجب می شود که زمینه برای نوآوری در سازمان و کارکنان افزایش یابد.
۵.
کلید واژه ها:
بهره وری شرکت های گاز موانع بهره وری مدل EFQM رفاه تولید شده
ارتقاء بهره وری در سازمان های دولتی نیازمند یک نگاه جامع جهت رفع موانع آن و اندازه گیری اثربخشی اقدامات مرتبط است. در این مقاله کاربردی به روش توصیفی، مهم ترین موانع ارتقای بهره وری در شرکت های توزیع گاز طبیعی ایران و با مصاحبه و غربالگری را شناسایی نموده و به روش AHP وزن دهی آن ها انجام شده است. در ادامه مدل ارائه شده جهت ارتقاء بهره وری شامل تطابق نیازهای سیستم های مدیریتی بر مبنای مدل EFQM همراه با معرفی پروژه های بهبود به روش تطبیقی و سپس اندازه گیری بهره وری کل سازمان در شرکت های توزیع گاز ایران با معرفی شاخصی به نام رفاه تولید شده انجام شده است. نتایج نشان داده که این روش می تواند به عنوان ستانده در محاسبات اندازه گیری بهره وری کل شرکت های توزیع گاز در روش کندریک به کار گرفته شود.
۶.
کلید واژه ها:
متعادل سازی کار و زندگی شرکت ملی گاز مدیریت سرمایه انسانی فناوری های مدیریتی توسعه فرهنگ سازمانی
هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل متعادل سازی کار و زندگی کارکنان شرکت ملی گاز ایران است. پژوهش حاضر آمیخته (کیفی و کمّی) است. استراتژی پژوهش کیفی روش تحلیل مضمون است. در بخش کمّی از روش تحلیل ساختاری استفاده شد. با توجه به نتایج حاصل از مصاحبه با 7 نفر از خبرگان، 124 عامل در تعادل کار و زندگی کارکنان شرکت ملی گاز ایران مؤثر است. با استفاده از روش دلفی مهم ترین عوامل مؤثر بر تعادل کار و زندگی کارکنان شرکت ملی گاز ایران استخراج شد. نتایج نشان داد که مهم ترین مؤلفه مؤثر در تعادل کار و زندگی کارکنان شرکت ملی گاز ایران اعتماد به سازمان و وفادار بودن کارکنان نسبت به سازمان است. تأثیر ساختار دولت، دولت الکترونیک و هوشمند سازی، مدیریت سرمایه انسانی، فناوری های مدیریتی، توسعه فرهنگ سازمانی، نظارت و ارزیابی و صیانت از حقوق مردم و سلامت اداری بر تعادل کار و زندگی کارکنان تأیید شد.
۷.
کلید واژه ها:
امنیت اطلاعات حاکمیت امنیت اطلاعات عوامل کلیدی موفقیت شاخص های کلیدی مؤثر
صنعت نفت به عنوان یکی از اصلی ترین و حیاتی ترین صنایع داخلی کشور، همواره با حملات سایبری و تهدیدات امنیتی مواجه بوده است. لذا ادغام امنیت اطلاعات در حاکمیت شرکتی ضروری و یک چالش حاکمیتی است. ادغام امنیت اطلاعات و حاکمیت شرکتی، حاکمیت امنیت اطلاعات نامیده می شود. در این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب و مطالعه منابع مرتبط با امنیت اطلاعات به شناسایی «عوامل کلیدی موفقیت» در پیاده سازی امنیت اطلاعات پرداختیم؛ زیرا قبل از هرگونه برنامه ریزی و سیاست گذاری در حوزه حاکمیت امنیت اطلاعات توجه به این مقوله ضروری است. در ادامه این عوامل را بر اساس حوزه های تمرکز حاکمیت امنیت اطلاعات که شامل همسویی با استراتژی های کسب وکار؛ مدیریت ریسک؛ مدیریت منابع؛ اندازه گیری عملکرد؛ تحویل و ارائه ارزش؛ طبقه بندی نمودیم. خروجی حاصل رویکردی برای پیاده سازی موفق و مؤثر حاکمیت امنیت اطلاعات به خصوص در مجموعه صنعت نفت خواهد بود.
۸.
کلید واژه ها:
استعداد مدیریت استعداد شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب
هدف این پژوهش، طراحی الگوی مدیریت استعداد در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، از نوع تحقیقات آمیخته است. در بخش کیفی با انجام مطالعات نظری شامل مطالعه کتاب ها، پایان نامه ها، مقالات داخلی و خارجی و پایگاه های اطلاعاتی رویکردهای مدیریت استعداد از منظر مفهومی شناسایی و سپس جهت گردآوری اطلاعات موردنیاز از 25 نفر از خبرگان خواسته شد نسبت به پاسخگویی به سؤالات اقدام نمایند. نمونه گیری در بخش کیفی از روش هدفمند و در بخش کمّی با روش نمونه گیری تصادفی انجام و تعداد 341 نفر از کارکنان رسمی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب انتخاب شدند. روش تعیین روایی پرسشنامه، صوری و محتوایی است. بر اساس یافته های پژوهش تعداد سه بُعد جذب و استخدام با شش مؤلفه، حفظ و نگهداشت با سه مؤلفه و بُعد توسعه استعداد با دو مؤلفه برای مفهوم مدیریت استعداد شناسایی شد.
۹.
کلید واژه ها:
تحقق حاکمیت قانون مبارزه با فساد طراحی مدل راهبردی چالش ها صنعت نفت ایران
مقاله حاضر درصدد طراحی موضوع حاضر از منظر راهبرد کیفی و از تحلیل مضمون بهره گرفته و داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته با چندین نفر از خبرگان حوزه صنعت نفت و با استفاده از روش نمونه گیری نظری انتخاب شده و با کاربست روش شبکه مضامین بواسطه فرایند کدگذاری نظری در راستای کشف مضامین پایه، سازمان یافته و طراحی مدل مورد تحلیل و تشریح قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد که از چهار مضمون فراگیر: 1. عدم تحقق حاکمیت قانون در مقابله با فساد، 2. وجود فساد سیستماتیک در صنعت نفت، 3. ضعف مدیریتی در صنعت نفت، 4. عدم حس تعلق و مسئولیت پذیری شهروندان در مقابله با فساد، به نظر رسیده است و از دو روش ارزیابی به شیوه ارتباطی و ممیزی پایایی سنجی با تکرارپذیری و تعمیم پذیری استفاده شده است.
۱۰.
کلید واژه ها:
بهایابی مبتنی بر فعالیت گزارشگری پایداری ابعاد پایداری شرکت ایفکو بهینه سازی مصرف سوخت
در این تحقیق با رویکردی نوین، به دو موضوع بهایابی و پایداری به صورت توأمان پرداخته می شود و طبق بررسی ها و سوابق تحقیق این رویکرد در نوع خود بدیع و برای اولین بار انجام شده است. با استفاده از رویکرد استقرایی و بر اساس نقش و مأموریت ویژه ای که شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در صنعت نفت و انرژی دارد، ابتدا ابعاد پایداری، اولویت ها و نقش آن ها بر اساس نظر خبرگان و متخصصان حوزه انرژی (پایداری) احصاء و بر آن اساس بهای تمام شده فعالیت ها و محصولات شرکت محاسبه و درنهایت بهای تمام شده محصولات و خروجی های شرکت با در نظر گرفتن ابعاد پایداری نشان داده می شود. صرفه جویی رخ داده بر اساس میزان سرمایه گذاری و یا به تعبیر دیگر بهای تمام شده خروجی های شرکت (بر مبنای فعالیت) پس ازلحاظ نمودن نقش ابعاد پایداری ارائه و نشان داده می شود که هر یک از پروژه های (محصولات) شرکت، چه نقش و تأثیر متفاوتی در هر یک از ابعاد پایداری دارند.
۱۱.
کلید واژه ها:
قیمت نفت بازار مالی تولیدکننده نفت عوامل بنیادین
راهبرد تولیدکنندگان در برنامه ریزی خود تابع تغییرات قیمت نفت در کوتاه مدت و بلندمدت است. ازاین رو تولیدکنندگان به دنبال تحلیل رفتار قیمت در کوتاه مدت و بلندمدت جهت تنظیم برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت خود می باشند. سطوح قیمت در بازار نفت با نوسانات بالایی همراه است، لذا بسیاری از تولیدکنندگان و در بازار به دنبال کاهش ریسک مبادلاتی می باشند. این مقاله درصدد تحلیل رفتار قیمت در کوتاه مدت و بلندمدت در راستای استفاده تولیدکنندگان در برنامه ریزی است. بدین منظور با داده های روزانه از سال 2021 - 2013 خود رگرسیونی برداری و مدل تصحیح خطای برای برآورد مدل استفاده می نماید. نتایج نشان می دهد، تولیدکنندگان در بلندمدت می تواند برنامه خود را در تحلیل رفتار قیمت بجای عوامل مالی به متغیرهای بنیادین متمرکز سازد درحالی که در کوتاه مدت تولیدکنندگان در تحلیل رفتار قیمت به بازار مالی تأثیرگذاری بیشتری نسبت به عوامل بنیادین دارند.
