علوم و فنون نظامی

یکی از مهم ترین مسائلی که در بیانه گام دوم انقلاب بر آن تأکید شده تمدن سازی است؛ از طرفی یکی از منابع تمدن سازی در ایران، که متأسفانه تا کنون به آن زیاد توجه نشده است، دریا است. در طول تاریخ دریا همواره عرصه تمدن ساز بوده و کشورهایی که به دریا دسترسی داشته اند از ظرفیت های تمدنی آن استفاده کرده اند. در همین راستا محقق با هدف شناخت مسئولین و مردم جامعه از دریا و اهمیت آن در ادامه مسیر انقلاب اسلامی، شاخص های نظریه تمدن دریایی را که بستر تمدن سازی گام دوم انقلاب اسلامی بوده را ارائه کرده است. این تحقیق با استفاده از تحلیل محتوا و با رویکردی خاص به تشریح نظریه تمدن دریایی پرداخته و برای استخراج شاخص های نظریه تمدن دریایی از یک جامعه آماری به تعداد 50 نفر، شامل متخصصان دانشگاهی که دارای سابقه ارتباط با محیط دریایی بوده، استفاده شده است. این شاخص ها شامل توجه ویژه فناوری های نرم در تمدن دریایی،  اعتقاد به مدیریت جهادی در فعالیت های دریایی و سواحل کشور،  استفاده از ظرفیت های دریایی کشور، رویکرد دریامحوری در برنامه های توسعه کشور با عنوان توسعه پایدار دریامحور، سرمایه گذاری در اقتصاد دریا به جهت ویژگی دوسوتوانی آن، اهمیت قائل شدن بر ظرفیت های ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران و حمایت از ظرفیت های دیپلماسی دریایی به منظور صدور انقلاب اسلامی در راستای بیانیه گام دوم بودند؛ همچنین نتایج تحقیق نشان داد که دریا ظرفیت تمدن سازی در راستای گام دوم انقلاب اسلامی را دارد.

سکوت سازمانی پدیده ای است که طی آن، کارکنان از اظهار ایده ها، نظرات و اطلاعات راجع به موضوعات و مسائل سازمانی، تعمداً خودداری می نمایند و باعث می شود کارکنان با مدیران و همکاران خود در بیان ایده ها و چاره جویی برای حل مشکلات سازمان، مشارکت نداشته و بی تفاوت از کنار مشکلات عبور کنند. هدف مقاله حاضر تبیین شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر سکوت سازمانی کارکنان پایور در ابعاد مدیریتی و سازمانی در ارتش جمهوری اسلامی ایران است. این تحقیق کاربردی، با مطالعه دیدگاه های علمی موجود در کتب و مقالات، مصاحبه با خبرگان آجا و پرسشنامه، با حجم نمونه 252 نفر از کارکنان و مدیران ستاد آجا انجام شده است. نتایج نشان داد که مهم ترین شاخص های مؤثر بر سکوت سازمانی در کارکنان و مدیران ستاد آجا عبارت اند از: عدم استقبال مدیر یا فرمانده از بازخوردهای کارکنان، وجود تفاوت های شناختی و فردی، قومی، تجربی و دانشی بین مدیر، فرمانده و کارکنان و نیز شاخص، ضعف در توجه کافی فرمانده به نیازهای مادی و معنوی کارکنان. همچنین در بُعد سازمانی عواملی مانند؛ کمبود مشاغل سازمانی و یا عدم توسعه شغلی کارکنان، فقدان مکانیسم بازخورد از پایین به بالا و نیز وجود ضعف های اجرایی و محتوایی در سامانه ارزیابی عملکرد کارکنان از دیدگاه گروه نمونه، مورد تبیین قرار گرفت.

هدف این پژوهش تبیین چگونگی توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران است. جامعه آماری، تعداد 90 نفر از فرماندهان، مدیران و کارکنان هوانیروز آجا است که با هوانیروز آجا آشنایی کامل داشته و از سنوات خدمتی بالایی برخوردارند. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شد. تجزیه وتحلیل کیفی با استفاده از مطالعه اسناد و مدارک و نظرات صاحب نظران انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد 74% افراد جامعه نمونه (اکثریت مطلق) معتقدند که در حوزه ارزیابی عملکرد، مؤلفه های ارزیابی عوامل سازمانی و فردی می تواند بر توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز در حد خیلی زیاد و زیاد تأثیرگذار باشد و فقط 26% افراد تأثیر آن را در حد متوسط و کم می دانند. همچنین 79% افراد جامعه نمونه معتقدند که در حوزه رفتار فردی، مؤلفه های نگرش و انگیزش می توانند بر توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز در حد خیلی زیاد و زیاد تأثیرگذار باشند و فقط 21% افراد تأثیر آن را در حد متوسط و کم می دانند.

در پژوهش حاضر با هدف تعیین اهمیت تهدید دزدی دریایی علیه صلح و امنیت بین الملل تلاش شد که با مطالعه تمامی قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص دزدی دریایی تا پایان سال 2019 و با روش توصیفی و تحلیل محتوا، میزان اهمیت این تهدید را علیه صلح و امنیت بین المللی با استفاده از  شاخص های معرفی شده تعیین گردد. در این پژوهش دریافتیم که امروزه برقراری امنیت دریایی مستلزم همکاری جهانی بوده و فراتر از حقوق حاکمیتی دولت هاست؛ با تحلیل یافته ها به این نتیجه رسیدیم که تهدید دزدی دریایی باعث تهدید صلح و امنیت بین المللی در تمامی ابعاد آن از لحاظ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، نظامی، زیست محیطی و حقوقی و تمامی سطح امنیتی شده است. درنهایت باید اذعان نمود که مقابله با تهدید دزدی دریایی اهمیت بالایی در تأمین صلح و امنیت بین الملل در جهان دارد.

تأثیر کار احساسی که به طور عمده در رابطه با رفتار وظیفه ای و رسمی کارکنان درگیر در بخش خدمات مورد بررسی قرار گرفته است، می تواند در رفتارهای غیر وظیفه ای اعضای سازمان نیز گسترش یابد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر نیروی کار احساسی بر رفتارهای غیر وظیفه ای کارکنان که شامل رفتار شهروندی سازمانی و رفتار انحرافی کاری است، انجام شده است.روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کارکنان نیروی انتظامی یکی از مراکز فرماندهی در شهر اراک تشکیل می دهد. با توجه به محدود بودن حجم جامعه، نمونه گیری انجام نشد و تمامی افراد به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها سه پرسشنامه استاندارد نیروی کار احساسی دیفندورف و همکاران (2005) و رفتار شهروندی سازمانی لی و آلن (2002) و رفتار انحرافی کاری رابینسون و بنت (2000) بود. به منظور سنجش روایی از روایی صوری و به منظور سنجش پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون ضریب همبستگی تجزیه وتحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین راهبرد بازیگری عمیق با رفتار انحرافی سازمانی رابطه منفی و بین راهبرد بازیگری عمیق با رفتار شهروندی فردی رابطه مثبت وجود دارد.

دوران هشت سال دفاع مقدس (جنگ ایران عراق) سرشار از موفقیت ها و شکست ها، تلخی ها و شیرینی هاست. تعداد بی شماری از ایثارگران، رزمندگان و فرماندهان در این عرصه نقش آفرینی کردند. تاریخ دوران جنگ تحمیلی و دفاع مقدس بسیاری از این حماسه آفرینی ها را در خود ثبت و ضبط کرده است. در این میان برخی نقش ها برجسته تر و فراموش ناشدنی هستند. بر اساس شواهد تاریخی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی یکی از فرماندهانی است که نقش های اثرگذار و ارزشمندی بر حوادث و مقاطع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران داشته است. این پژوهش درصدد است تا نقش ایشان را به صورت گذشته نگر در سه مقطع آغاز سال دوم جنگ (دفع تجاوز)، مرحله سوم عملیات بیت المقدس (آزادی خرمشهر) و عملیات مرصاد (پایان جنگ ایران و عراق) را به عنوان کسی که توانست اتحاد و انسجام را به نیروهای مسلح برگرداند، منطبق بر اسناد و روایات شخصیت های مطلع و کارشناسان و شاهدان دوران دفاع مقدس و خاطرات منتشرشده آن شهید با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی، و جمع آوری به روش کتابخانه ای و تحقیق اینترنتی، تجزیه وتحلیل، بررسی و بازشناسی نماید.

تجربیات جنگ های اخیر نشان داده است که شبکه های فرماندهی و کنترل منسجم و هوشمند به عنوان اصلی ترین رکن فرماندهی و اداره صحنه نبرد است. بنابراین این پژوهش با هدف تعیین مؤلفه ها و ویژگی های فرماندهی و کنترل هوشمند در صحنه نبرد انجام شد. روش تحقیق با رویکرد کیفی با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی و نوع تحقیق کاربردی است. نوع تجزیه وتحلیل بکار رفته در این تحقیق با استفاده از آمار ناپارامتریک استنباطی (تحلیل بار عاملی از طریق لیزرل در نرم افزار SPSS ) و توصیفی (فراوانی و میانگین) بود. نتایج تحقیق نشان داد که فرماندهی و کنترل هوشمند در صحنه نبرد به ترتیب شامل چهار مؤلفه است که عبارت اند از: 1) تصمیم گیری با پنج ویژگی 2) اقدام با سه ویژگی 3) مشاهده با هشت ویژگی 4) توجیه با چهار ویژگی.