احمدمهدی جمالی

هدف این پژوهش تبیین نحوه ایجاد هماهنگی در راستای هم افزایی بین هوانیروز و سازمان مدیریت بحران کشور در حوادث غیرمترقبه آینده، در دو مرحله قبل و هنگام وقوع بحران است؛ لذا از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ نوع روش و ماهیت، توصیفی است. جامعه آماری این مقاله را خلبانان پایگاه های هوانیروز و مسئولین سازمان مدیریت بحران کشور تشکیل می دهند. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اکثریت افراد جامعه نمونه بر این اعتقادند که پرداختن به مؤلفه های برنامه ریزی، پیش بینی، فرماندهی و کنترل در عملیات امدادرسانی (در مرحله قبل و هنگام وقوع حوادث) به میزان زیاد و خیلی زیاد در جهت  هماهنگی در راستای هم افزایی بین هوانیروز و سازمان مدیریت بحران کشور  نقش دارد.

هدف این پژوهش تبیین چگونگی توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران است. جامعه آماری، تعداد 90 نفر از فرماندهان، مدیران و کارکنان هوانیروز آجا است که با هوانیروز آجا آشنایی کامل داشته و از سنوات خدمتی بالایی برخوردارند. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شد. تجزیه وتحلیل کیفی با استفاده از مطالعه اسناد و مدارک و نظرات صاحب نظران انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد 74% افراد جامعه نمونه (اکثریت مطلق) معتقدند که در حوزه ارزیابی عملکرد، مؤلفه های ارزیابی عوامل سازمانی و فردی می تواند بر توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز در حد خیلی زیاد و زیاد تأثیرگذار باشد و فقط 26% افراد تأثیر آن را در حد متوسط و کم می دانند. همچنین 79% افراد جامعه نمونه معتقدند که در حوزه رفتار فردی، مؤلفه های نگرش و انگیزش می توانند بر توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز در حد خیلی زیاد و زیاد تأثیرگذار باشند و فقط 21% افراد تأثیر آن را در حد متوسط و کم می دانند.

کاربرد مرکز بازسازی و بهینهسازی یا علی (ع) هوانیروز در سامانه نگهداری هوانیروز، با عنایت به تنگناهای اقتصادی موجود میتواند نقش مهم و اثرگذاری در ارتقاء آمادگی رزم آجا داشته باشد. از این رو پژوهش حاضر، با هدف بررسی متغیرهای نحوه آموزش کارکنان فنی، وسایل و تجهیزات و محیط کاری مناسب بر ارتقاء آمادگی رزمی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. جامعه آماری،140 نفر از کلیه صاحبنظران و متخصصان فنی مرکز بازسازی و بهینهسازی یاعلی(ع) هوانیروز با حداقل مدرک کارشناسی و 16 سال تجربه در حوزههای یادشده هستند. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانهای بهعنوان ابزار جمعآوری دادهها استفاده شد.نتایج حاصلنشان داد که نحوه عملکرد (آموزش کارکنان، کیفیت و کمیت تجهیزات، شرایط محیط کاری) در مرکز بازسازی و بهینهسازی یاعلی(ع) میتواند آمادگی رزمی آجا را ارتقاء بخشد. همچنین بیشترین اولویت را متغیر آموزش کارکنان دارد و متغیرهای کیفیت و کمیت تجهیزات و شرایط محیط کاری به ترتیب در رتبههای پایینتری در ارزشگذاریهای مخاطبان قرارگرفت.

هدف از این پژوهش بررسی چگونگی بهبود عملکرد عملیات تجسس و نجات در راستای بهبود امداد هوایی در پایگاه چهارم هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران با استفاده از سامانه های جدید اپتیکی و حرارتی می باشد؛ لذا از حیث هدف کاربردی و به لحاظ نوع روش و ماهیت، توصیفی- موردی است. جامعه آماری شامل کلیه خلبانان، تیم رسکیوو مهندسین فنی پایگاه چهارم هوانیروز ارتش ج.ا. ایران، به تعداد 30 نفر می باشد. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده گردیده است. یافته های پژوهش مؤید آن است که استفاده از شیوه های مختلف تجسس و نجات و تجهیز بالگردهای امدادی به تجهیزات جدید تأثیر بسزایی در بهبود عملکرد امداد هوایی در این پایگاه داشته و براساس نظر کارشناسان در صورت تجهیز بالگردهای امداد و نجات به دوربین های اپتیکی و گرماسنجی عملکرد بالگردها در عملیات تجسس و نجات هوایی به میزان 76 درصد افزایش خواهد یافت.

هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران با توجه به مقدورات خود در پشتیبانی آتش، هلی برن، شناسایی و تخلیه مجروحین از شروع تا پایان جنگ درعملیات های آفندی و پدافندی حضور که در این میان با توجه به راهبرد نظامی جمهوری اسلامی ایران در بیرون راندن دشمن و دفع تجاوز دشمن بعثی در سال دوم جنگ تحمیلی، نقش مؤثرتری داشته است. بنابراین ضروری است تا تجارب و عملکرد این یگان و کارکنان آن در زمینه ابعاد پیش گفته، بررسی و نقش آن در پیروزی و دفع تجاوز دشمن تبیین گردد. هدف کلی این مقاله تبیین عملکرد هوانیروز در ابعاد پشتیبانی آتش، هلی برن نیروها، شناسایی هوایی و تخلیه مجروحین در سال دوم جنگ در دفع متجاوز می باشد. جامعه این تحقیق از میان خلبانان و فرماندهان هوانیروز و طراحان و فرماندهان در رده لشگر، تیپ و جانشینان آنان بوده و روش تحقیق تاریخی- توصیفی با رویکرد آمیخته و داده ها با روش میدانی و کتابخانه ای و با ابزارهایی مانند اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسشنامه گردآوری شده است. نتایج نشان داده که هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران در ابعاد پشتیبانی آتش از یگان های آفندی و پدافندی در مناطق عملیات جنوب و در زمینه هلی برن نیروها و ترابری مهمات و تدارکات در مناطق عملیاتی غرب و شمال غرب و همچنین تخلیه مجروحین و شهدا در مناطق جنوب و شمال غرب و نیز در زمینه شناسایی هوایی در مناطق عملیاتی جنوب و شمال غرب کشور نقش و عملکرد مؤثری در پیروزی های سال دوم جنگ تحمیلی داشته است.

نظر به این که در جنگ های ترکیبی، ارتش های دنیا به دنبال تغییر روند مأموریت آمادرسانی وسایل پرنده خود می باشند، بنابراین لزوم تغییر در نحوه این مأموریت برای بالگردهای فعلی هوانیروز امری اجتناب ناپذیر می باشد. براین اساس هدف از انجام این پژوهش تبیین چگونگی پشتیبانی از بالگردهای کبرا در جنگ ترکیبی می باشد. جامعه مورد مطالعه در این تحقیق مشتمل بر کلیه اسناد و مدارک معتبر و دست اول در کتابخانه تخصصی دافوس آجا، ستاد هوانیروز، ستاد آجا و دانشگاه عالی دفاع ملی بوده است. جامعه آماری تحقیق به علت در دسترس نبودن تمامی کارکنان هوانیروز، کارکنان مهندس نگهداری و خلبانان در ستاد هوانیروز و پایگاه های عمده هوانیروز که همگی از تجربیات فراوان و ارزنده ای پیرامون موضوع پژوهش برخوردار هستند، با احتساب ضریبی150 نفر می باشند. حجم جامعه نمونه با استفاده از محاسبات کوکران تعداد 78 نفر به دست آمد. برای انجام این پژوهش، جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از ابزارهای مطالعه اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحب نظران و پرسش نامه خود ساخته صورت گرفته است؛ پایایی سئوالات پرسش نامه با استفاده از روش تنصیف (دو نیمه کردن)، 89 درصد محاسبه گردید. در پایان تحقیق انجام شده، پیشنهادهای کاربردی و اجرایی پژوهش گران جهت پشتیبانی کارآمد و مؤثر از بالگردهای کبرای هوانیروز در جنگ ترکیبی تبیین و تشریح گردیده است.

به اعتقاد کارشناسان نظامی، عملیات بیت المقدس بزرگ ترین و موفق ترین عملیات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در طول ۸ سال جنگ تحمیلی بوده است. به این دلیل که منجر به دستاوردهای بزرگ تاکتیکی  شد، توانست در سال دوم جنگ، کفه ترازو را به نفع ایران برگرداند. نام هوانیروز آجا با اکثریت عملیات های انجام گرفته در طول هشت سال دفاع مقدس به ویژه عملیات بیت المقدس عجین گشته است. عملکرد مؤثر هوانیروز   در هشت سال دفاع مقدس  با جان فشانی خلبانان و پرسنل فنی این یگان در روزهای ابتدایی جنگ آغاز و با یکی از فتوحات بزرگ جنگ که همان عملیات بیت المقدس است ادامه یافت. سوال اصلی این مقاله، چگونگی عملکرد هوانیروز (در راستای هلی برن، تخلیه مجروحین و پشتیبانی آتش) در عملیات بیت المقدس می باشد. جامعه آماری شامل کارکنان هوانیروز اعم از فرماندهان، خلبانان، کارکنان فنی که در عملیات بیت المقدس شرکت داشته اند می باشد. روش تحقیق، توصیفی- کیفی با رویکرد تحلیل اطلاعات کمی- کیفی (آمیخته) می باشد. داده های اطلاعاتی به روش های میدانی و کتابخانه ای و با ابزارهای مصاحبه، پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از آمارهای ﺗوصیفی و استنباطی مورد تجزیه وﺗحلیل قرارگرفته است. یافته های مقاله مؤید آن است که عملکرد هوانیروز آجا تأثیر به سزایی در پیروزی عملیات بیت المقدس داشته است؛ بنابراین پیشنهاد گردیده است: مرکز آموزش هوانیروز  با توجه به شناخت دقیق مأموریت های ذاتی هوانیروز   برای آموزش دانشجویان در تایپ های مختلف خلبانی به طور دقیق اقدام نماید.

تغییر در ماهیت نبردها، بررسی مجدد توانمندی ها و ضعف های دشمن و خودی را ضروری ساخته است. تجربه جنگ های اخیر در منطقه نشان می دهد که نوعی از جنگ با پیچیدگی خاصی ظهور کرده که با به کارگیری ترکیبی از ابزارهای متعارف و نامتعارف در پی بی ثبات کردن کشورهای هدف می باشند. از طرفی کاربرد یگان های نظامی بخصوص هوانیروز درصحنه های نبرد به تمهیدات و تهیه طرح های متنوع و متناسب با شرایط آتی نیاز دارد، لذا قبل از آغاز جنگ نیاز به تلاش فراوان جهت افزایش آمادگی رزمی این نیروها هست. در شرایط جنگ ترکیبی با توجه به مقدورات هوانیروز برای مشابه با این نوع تهدیدات این سؤال پیش می آید که آیا نیازی به تدوین دام ترین هوانیروز هست. در این مقاله پس از بررسی جنگ های ترکیبی اخیر و شناخت مقدورات، توانایی ها و محدودیت های هوانیروز و همچنین موقعیت ژئواستراتژیکی ایران، این نتیجه حاصل گردید که نیاز به تدوین دام ترین هوانیروز در جنگ های ترکیبی بیش ازپیش احساس می گردد. درواقع هدف این مقاله نیازسنجی تدوین دام ترین هوانیروز در جنگ ترکیبی هست. در این مقاله از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده و درنهایت پیشنهادهایی نیز ارائه گردیده است.