علوم و فنون نظامی

نیروهای مسلح به عنوان نهادی است که امنیت، ثبات، آرامش و حفاظت از ارزش های اساسی و منافع حیاتی ملت و برقراری نظم عمومی را برای جامعه فراهم می آورند، بر همین اساس باید در بهترین شرایط کارکردی باشد. یکی از عوامل تأثیرگذار، بودجه ریزی است اهمیت وجود بودجه مانند خون در رگ های سازمان می باشد که اگر با طرح ریزی و برنامه درستی همراه نباشد و همچنین کنترل مناسبی بر روی آن وجود نداشته باشد، باعث اتلاف آن و از بین رفتن اعضای حیاتی سازمان خواهد شد. بر این اساس درک موانع و آسیب های بودجه ریزی به وظیفه مدیران در سازمان ها تبدیل شده است. پژوهش حاضر به بررسی مهم-ترین آسیب های فراروی بودجه ریزی در سه شاخه ساختاری، رفتاری و زمینه ای می پردازد. این پژوهش از از نظر هدف کاربردی است و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی و از نظر نوع داده ها کمی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان آماد یکی از یگان های دفاعی است و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و حجم نمونه با استفاده از روش کوکران با جامعه محدود، 95 نفر انتخاب گردید. پس از طراحی و تعیین روایی و پایایی(89/) پرسشنامه ، به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون اسمیرنوف و کولموگروف، آزمون t و آزمون F استفاده شد. براساس یافته های تحقیق، اولویت های آسیب-های بودجه ریزی عبارت اند از: 1- عوامل ساختاری 2- عوامل رفتاری 3- عوامل زمینه ای در پایان نیز پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.

سازمان ها و جوامع برای توسعه و حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب بایستی روش های حرکت خود را در چارچوب برنامه های مدون اتخاذ نمایند و در غیر این صورت هرگز قادر نخواهند بود اهداف خود را عملی نمایند. برای اتخاذ تصمیمات در هر سطحی بایستی روش فکری متناسب با آن ایجاد تا بر اساس این چارچوب تفکر، تصمیم های مربوطه اخذ گردد. حرکت در مسیرهای مرتبط با چشم اندازها، اهداف، سیاست ها و ارزش های راهبردی کلان برای سازمان ها بدون برنامه های راهبردی و بدون روش های مدیریت راهبردی امکان پذیر نیست. بدیهی است حرکت این سازمان ها توسط نیروی انسانی صورت می گیرد حال چنانچه این نیروی انسانی فاقد شناخت کافی از روش مدیریت، برنامه ها، اهداف، چشم انداز سازمان باشد، هیچ گاه وضع مطلوب دست یافتنی نخواهد بود. ایجاد تفکر راهبردی در کارکنان آجا نقش بسیار مؤثری در استمرار، بقاء و پیشرفت در محیط متغیر و پویای امروزی بازی می کند و ابزاری است که کمک می کند تا فرصت های جدید برای تعالی آجا ایجاد شود. این مقاله باهدف ارائه روشی مناسب جهت ایجاد تفکر راهبردی در کارکنان آجا و برای پاسخ دهی به این سؤال کلی که برای ایجاد تفکر راهبردی در کارکنان آجا چگونه بایستی عمل نمود؟ ارائه شده است.

برقراری امنیت و حفظ کشور در برابر هجوم و هیمه ی دشمنان یکی از دغدغه های اساسی دولتها و دولت مردان است. در رویکرد یا برداشت مدرن از مفهوم دفاع ملی، تهدیدات خارجی سرشتی صرفاً نظامی نداشته و می تواند شامل جنگ سیاسی، جنگ اقتصادی، جنگ فرهنگی و جنگ اطلاعاتی به مفهوم گسترده آن نیز بشود و علاوه بر این، همه این سطوح و انواع گوناگون جنگ ها می توانند از ابعاد سخت افزارانه و نرم افزارانه، به گونه ای توأمان برخوردار باشند، بالطبع در چنین شرایطی و برای دستیابی به اهداف منطبق با منافع ملی کشور، اقتدار اطلاعاتی - امنیتی امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. بنابراین دغدغه اصلی این پژوهش شناخت نقش اقتدار اطلاعاتی در دفاع همه جانبه بوده که به روش توصیفی – تحلیلی موردپژوهش قرارگرفته است. نوع تحقیق توسعه ای- کاربردی، روش جمع آوری داده ها اسنادی- کتابخانه ای با ابزار فیش برداری و روش تجزیه وتحلیل به صورت کیفی و مباحثه ای با تعداد 15 نفر از نخبگان اطلاعاتی و امنیتی است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که با توجه به گستردگی مؤلفه های دفاع همه جانبه در حوزه های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی، نگاه اطلاعاتی نیز با رویکرد ایجاد اقتدار اطلاعاتی کشوری به مضامین تهدیدشناسی و دشمن ستیزی منطبق با ویژگی های بررسی شده در این مقاله، همواره در نظام تصمیم گیری کشوری با امکان پیوند بخشی روش مند فی مابین حوزه های دفاعی، امنیتی و اطلاعاتی نقش بسزایی خواهد داشت.

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به عنوان نقطه ی قوّت راهبردی نظام در سراسر آب های آزاد دنیاست. تمامی تجزیه و تحلیل ها و برآورد تهدیدها و راهبردهای دفاعی مقابله با آن ها نشان می دهد که مهمترین محور تهدیدها به منافع جمهوری اسلامی ایران، در دریا و یا از طریق دریا بوده و از سوی دیگر نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران باید، ضمن داشتن توانایی انجام مأموریت های اصلی خود، تداوم کنترل و برتری در منطقه را برای نیل به اه داف بازدارندگی به بهترین وجه تأمین نماید.به همین جهت به منظور بقاء در دریا، باید یگان های سطحی و خصوصاً هسته مرکزی به شدت مورد محافظت قرار گیرند و در صورت مواجهه با نیرو های فرامنطقه ای که قصد تحمیل درگیری دارند، با رعایت هوشمندانه پدافند غیر عامل، سطوح آسیب پذیری را کاهش داده و از خسارت و تلفات جلوگیری نمایند. در میان واحده ای شناور سطحی نداجا، ناوشکن های کلاس جماران به خاطر توانمندی بالا از اهمّیت ویژه ای برخوردار بوده و در صحنه رزم دریایی تأثیرگذار خواهند بود. لیکن در این راستا، آسیب پذیری ناوشکن کلاس جماران به دلیل طرّاحی قدیمی و عدم پیش بینی تمهیدات لازم در ارتباط با پدافند غیر عامل در دریا از نقاط ضعف این یگان ها بوده و در این ارتباط محقق بر اساس چندین سال تجربه عملیاتی خود در یگان های شناور، در خصوص پدافند غیرعامل به ضعف هایی در حوزه استتار الکترومغناطیسی و استتار حرارتی در ناو های نیروی دریایی برخورد نمود و مشاهده کرد که به اندازه لازم و مکفی به این امر مهم پرداخته نشده است

تجزیه و تحلیل جنگ های اخیر و همچنین تعاریف مختلف ارائه شده از محیط جنگ های آینده حکایت از آن دارند که کشورهای مهاجم در اولین موج تهاجم خود، با به کارگیری تسلیحات و امکانات گوناگون به منظور کسب و حفظ برتری هوایی، سعی در نابودی حداکثر تجهیزات پدافندی کشور هدف را خواهند نمود تا در ادامه نبرد، نیروهای سطحی و هوایی بتوانند بدون هیچ گونه تهدیدی اهداف خود را دنبال نموده و به پیروزی دست یابند. در چنین شرایطی ضمن استخراج نیازمندی ها و تأمین تجهیزات پدافند هوایی، نقش روابط فرماندهی به منظور دست یابی به وحدت تلاش و به کارگیری بهتر امکانات موجود در سطح کشور جمهوری اسلامی ایران جهت رسیدن به موفقیت در مأموریت های این عرصه نیز دارای جایگاه ویژه ای است، لذا محقق سعی دارد تا با ارائه تعریفی از فرماندهی و انواع آن نسبت به بررسی تأثیر وحدت فرماندهی در ارتقاء توان رزمی پدافند هوایی کشور جمهوری اسلامی ایران که هدف اصلی این پژوهش می باشد بپردازد. در این راستا از جامعه مطالعه که شامل اسناد و مدارک و صاحب نظران مرتبط با موضوع می باشند و حجم نمونه که به صورت هدفمند ساده تعیین گردیده اند، در خصوص "تأثیر وحدت فرماندهی" به عنوان یک متغیر مستقل کلان و "ارتقاء توان رزمی پدافند هوایی کشور جمهوری اسلامی ایران" به عنوان یک متغیر تابع، تحقیقی از نوع کاربردی با روش توصیفی و رویکرد کیفی با روش های میدانی (مصاحبه و پرسش نامه) و کتابخانه ای (اسناد، مدارک و سایت های اینترنتی) صورت پذیرفته و نتایج حاصله به روش آمیخته (کمی/کیفی) مورد تجزیه و تحلیل و تبیین قرار گرفته است.

توجه به مکان مناسب جهت استقرار یگان های نظامی از موضوع های اساسی طراحان به منظور کاهش تلفات نیروی انسانی و خسارت تجهیزات است. هدف از انجام این تحقیق، تبیین کاربرد سیستم های اطلاعات جغرافیایی در شناسایی و انتخاب مواضع جنگ افزارهای پشتیبانی آتش می باشد. نوع تحقیق کاربردی و با روش توصیفی و رویکرد آمیخته انجام گرفته است. در این پژوهش جامعه موردمطالعه، جنگ افزارهای پشتیبانی آتش نزاجا می باشند و جامعه آماری از اساتید دافوس، فرماندهان توپخانه و متخصصین اطلاعات مکانی ارتش می باشند که با اعمال ضریبی توسط محقق تمام شمار گردیده و در مجموع 41 نفر هستند. ابزار جمع آوری اطلاعات اسناد و مدارک معتبر، مصاحبه با صاحب نظران و پرسشنامه محقق ساخته می باشد که پس از تأیید روائی به جامعه آماری ارسال شد و پایائی پرسشنامه های جمع آوری شده از طریق باز آزمایی مورد تأیید قرار گرفت. در این تحقیق، پس از انجام مصاحبه، نظرات صاحب نظران دسته بندی، اطلاعات جمع آوری شده از منابع موردمطالعه و اسناد و مدارک در مورد هدف فوق تقسیم بندی، و تجزیه وتحلیل به صورت کیفیانجام می گیرد. جهت تجزیه وتحلیل کمی، یک پرسشنامه با تعدادی سؤال بسته و یک سؤال بازطراحی گردیده است. سؤالات بسته با استفاده از طیف لیکرت و مقیاس فاصله ای، اندازه گیری و مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد. سپس سؤالات پرسشنامه جهت اثبات یا رد فرضیات جمع بندی و جدول فراوانی تهیه و محاسبه درجه آزادی انجام و فرضیه آزمون و تفسیر و تجزیه وتحلیل استنباطی انجام که تلفیق تحلیل توصیفی و استنباطی به تجزیه وتحلیل کمیمنجر می گردد. سپس با جمع بندی داده های حاصل از مصاحبه و منابع و تحلیل کمی، تجزیه وتحلیل نهائی انجام می گیرد. در ادامه فرضیات تحقیق موردقبول واقع شد و جامعه نمونه استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیائی را برای شناسایی و انتخاب مواضع جنگ افزارهای پشتیبانی آتش مناسب دانسته اند. در پایان محقق پیشنهادهای کاربردی را به سازمان های ذی ربط ارائه تا از توانمندی های این سامانه به نحو مطلوب استفاده نمایند.

تحقیق حاضر با عنوان بررسی تاثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی با هدف بررسی تاثیر ابعاد ساختاری، رابطه ای و شناختی سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی کارکنان معاونت نیروی انسانی نزاجا واقع در استان تهران در سال 1394 پرداخته است. در این تحقیق به دنبال پاسخ به این هستیم که بعد ساختاری سرمایه اجتماعی و میزان تعهد سازمانی کارکنان، بعد رابطه ای سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی کارکنان و بعد شناختی سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی کارکنان چه رابطه ای با یکدیگر دارند. روش تحقیق حاضر توصیفی - همبستگی و ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است، که در میان کارکنان معاونت نیروی انسانی نزاجا توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزیی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد بعد ساختاری و بعد رابطه ای سرمایه اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری بر تعهد سازمانی کارکنان در نیروی انسانی نزاجا دارند، اما بعد شناختی سرمایه اجتماعی تاثیر معناداری بر تعهد سازمانی کارکنان در نیروی انسانی نزاجا ندارد.