علوم و فنون نظامی

در ادبیات نظامی ایالاتمتحده امریکا، فضای سایبر بهعنوان حوزه پنجم عملیات نظامی معرفی و در اسناد راهبردی، بر ایجاد تواناییهایی برای عملیات سایبری مؤثر، اشاره گردیده است. ازاینرو، این پژوهش درصدد تبیین راههای ارتقای توان دفاع ارتش جمهوری اسلامی ایران در برابر عملیات سایبری ارتش امریکا، از طریق مطالعه اسناد و مدارک و نیز مصاحبه با صاحبنظران است. در این راستا، کارکنان پایور ارتش جمهوری اسلامی ایران دارای مدارک تحصیلی کارشناسی به بالا در رشتههای مرتبط با فعالیتهای سایبری و در محدوده درجات افسر ارشدی به بالا، بهعنوان جامعه آماری، (با در نظر گرفتن ضریبی) به تعداد 100 نفر در نظر گرفته شد و تمامی افراد جامعه (بهصورت تمام شمار)، مورد مطالعه قرار گرفتند. در تجزیهوتحلیل دادهها، در ابتدا اطلاعات بهدستآمده بر پایه روش داده بنیاد، کدگذاری گردیده و بیشترین تکرارها مشخص گردید و در ادامه، تعداد 26 سؤال در قالب پرسشنامه طراحی و در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل اطلاعات جمعآوریشده، بیانگر آن است که با سطح اطمینان بسیار بالا میتوان گفت که با انجام اقدامات بسترساز، توانمندساز و پشتیبانی اطلاعاتی، میتوان توان مقابله ارتش جمهوری اسلامی ایران را در برابر عملیات سایبری ارتش امریکا ارتقا داد.

سکوهای پرنده بدون سرنشین بهعنوان یکی از منابع تهیه اطلاعات در این سیستمهای فرماندهی و کنترل، علاوه بر قابلیت تهیه محصولات سهبعدی دقیق، مزایای متعددی ازجمله کاهش زمان، هزینهها و تجهیزات خاص و نیاز کمتر به افراد متخصص را نسبت به سایر روشها دارا هستند. در این مقاله به ارزیابی قابلیتهای نوین سکوهای پرنده بدون سرنشین، آنالیز و تلفیق اطلاعات این سنجندههای قابلنصب بر این وسایل و استفاده از این داده در سیستمهای اطلاعات مکانی برای کاربردهای نظامی و دفاعی پرداخته میشود. برای این منظور بررسیها بر روی تصاویر اخذشده توسط سکوی پرنده ایبیپلاس با استفاده از سنجنده CanonIXUS127HS در منطقهای نیمهشهری، توسط نرمافزار Pix4dmapper صورت گرفته است. با بهرهگیری از گیرنده سامانه ماهوارهای ناوبری جهانی و واحد اندازهگیری اینرشیال المانهای توجیه خارجی تصاویر اندازهگیری و بهمنظور اثبات دقت هندسی تصاویر مجموعاً از 19 نقطه کنترل زمینی در منطقه بهعنوان نقاط چک استفاده و مقادیر خطای باقیمانده هر یک از آنها محاسبه گردید. نتایج، میانگین خطای مؤلفههای مسطحاتی به ترتیب، 008/0 و 014/0- متر و در مؤلفه ارتفاعی، 009/0 متر را نشان داد که این نتیجه، بیانگر دقت بالای محصولات سهبعدی تهیهشده با استفاده از این سکوها بدون استفاده از نقاط کنترل زمینی است.

این پژوهش باهدف بررسی تأثیر بیتمرینی بر قابلیتهای جسمانی و ترکیب بدنی دانشجویان نظامی متعاقب تمرین دوره تکاور و رزم در کوهستان، انجام شد. در یک مطالعه کاربردی به روش نیمه تجربی با طرح پیشآزمون و پسآزمون، تعداد 30 نفر از دانشجویان افسری، به شکل هدفمند و در دسترس انتخاب شدند و به دو گروه 15 نفره، تمرین دوره تکاور و تمرین دوره رزم در کوهستان تقسیم شدند. هر گروه به مدت 8 هفته دوره تکاور و رزم در کوهستان را طی نمودند. سپس از تمامی آزمودنیها، برخی از فاکتورهای آمادگی جسمانی، درصد چربی و ترکیب بدنی در پایان دوره و پس از 3 هفته بیتمرینی اندازهگیری شدند. نتایج مقایسه پیش و پسآزمون رکوردها نشان داد که استقامت قلبی- عروقی، انعطافپذیری، استقامت عضلات شکم قدرت، توان بیهوازی و چابکی در هر دو گروه تمرینی کاهش معنیداری داشتند ولی استقامت عضلات کمربند شانه و قدرت در هر دو گروه تمرینی با پیشرفت همراه بود ولی این پیشرفت ازنظر آماری معنادار نبود. همچنین مقایسه میانگین پسآزمون درصد چربی و شاخص توده بدنی دو گروه بیانگر آن بود که تفاوت معنیداری ازنظر آماری ندارند. همچنین مشاهده شد که در هیچکدام از قابلیتها بهجز توان هوازی بین دو گروه تفاوت معنیداری وجود ندارد. بهطورکلی، میزان کاهش در متغیرهای ذکرشده در بیتمرینی کوتاهمدت صرفنظر از نوع تمرین روند یکسانی دارد لکن ترکیب تمرینات در حفظ سازگاریهای بهدستآمده و نیز اثر بیتمرینی بلندمدت باید بررسی شود.

در راهبرد اِعمال قدرت نظامی علاوه بر تسلیحات، تجهیزات و فناوری، وجود آییننامههای مختلف بهویژه آییننامه عملیاتی و رزمی ضروری است. ازاینرو این پژوهش که با رویکرد تحلیلی-توصیفی نگاشته شده، تلاش دارد کاربرد آییننامههای عملیاتی و رزمی را در اِعمال قدرت نظامی نیروهای مسلّح جمهوری اسلامی ایران بهطور مشروح بیان نماید. جامعه آماری پژوهش شامل فرماندهان و جانشینان قرارگاه منطقهای و معاونین ستاد نیروهای آجا و سپاه پاسداران است. بهمنظور جمعآوری دادهها، از دو پرسشنامه تحت عناوین "کاربرد آییننامههای رزمی و عملیاتی" و "راهبرد اِعمال قدرت نظامی نیروهای مسلّح" و جهت بررسی رابطه میان متغیر مستقل و متغیر تابع از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در سطح معنیداری پنج درصد (5%) صحت فرضیههای پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مؤلفه طراحی عملیات نظامی، بیشترین تأثیر را بر اِعمال قدرت نظامی نیروهای مسلح دارد. در این میان تهیه برآوردهای ستادی، تصمیمگیری فرماندهان و تهیه دستور عملیاتی برای ورود به صحنه عملیات و ناحیه رزم بسیار مهم و تعیینکننده هستند.

با ورود جهان به قرن جدید، توانایی و ابزار دفاع نیز وارد مرحله ای تازهای شده است؛ جنگ هوشمند با انقلاب اطلاعاتی به عنوان نقطه شروع، بر این اصل تاکید دارد که نیروها تنها از طریق تقویت رابطه بین فناوری و موضوعات فکری قادر به غلبه بر دشمنان خواهند بود. از آنجایی که یکی از مؤثرترین تاکتیک رزمی جنگ شبکه است، لذا این پژوهش ضمن تبیین توصیفی، به تشریح مولفههای «هوش جنگی» پرداخته است. برای شناخت تعمیمپذیری نتایج پژوهش با برگرفتن 31 نمونه، و اندازهگیری آلفای کرونباخ 879/0 برای کل پرسشنامه، به کمک نرمافزار SPSS 21 اعتبار درونی پرسشنامه بدست آمد. با کمک آزمون کولموگرف اسمیرنف (تست نرمالیته)، توزیع نرمال دادههای پژوهش و به کمک آزمونهای ناپارامتریک به فهم دادههای پژوهش اقدام شد. در نهایت مشخص شد، میزان ضرورت هوشمندسازی جنگ، میزان اثرگذاری و نقش آموزش و همچنین میزان تأثیر عوامل فردی در افزایش اثربخشی جنگ در نبرد شبکهای در حد زیاد است. بنابراین متغیر اصلی پژوهش یعنی هوشجنگی با میانگین (38/4) بالاتر از حد متوسط(5/2) بوده و با تفاوت معناداری از مقدار آزمون بیشتر شد که این یعنی، تأثیر هوش جنگی در نبرد شبکهمحور در حد زیاد است.

کاربرد مرکز بازسازی و بهینهسازی یا علی (ع) هوانیروز در سامانه نگهداری هوانیروز، با عنایت به تنگناهای اقتصادی موجود میتواند نقش مهم و اثرگذاری در ارتقاء آمادگی رزم آجا داشته باشد. از این رو پژوهش حاضر، با هدف بررسی متغیرهای نحوه آموزش کارکنان فنی، وسایل و تجهیزات و محیط کاری مناسب بر ارتقاء آمادگی رزمی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. جامعه آماری،140 نفر از کلیه صاحبنظران و متخصصان فنی مرکز بازسازی و بهینهسازی یاعلی(ع) هوانیروز با حداقل مدرک کارشناسی و 16 سال تجربه در حوزههای یادشده هستند. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانهای بهعنوان ابزار جمعآوری دادهها استفاده شد.نتایج حاصلنشان داد که نحوه عملکرد (آموزش کارکنان، کیفیت و کمیت تجهیزات، شرایط محیط کاری) در مرکز بازسازی و بهینهسازی یاعلی(ع) میتواند آمادگی رزمی آجا را ارتقاء بخشد. همچنین بیشترین اولویت را متغیر آموزش کارکنان دارد و متغیرهای کیفیت و کمیت تجهیزات و شرایط محیط کاری به ترتیب در رتبههای پایینتری در ارزشگذاریهای مخاطبان قرارگرفت.

امنیت ملی پایدار از حیاتیترین مسائل کشور بوده که توسط نیروهای مسلح کشور قابل تأمین و تحفیظ است. یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر امنیت ملی در شرایط حاکم بر مملکت و منطقه، وحدت و همافزایی نیروهای مسلح بهویژه ارتش و سپاه پاسداران است. در چند سال اخیر به دنبال ناامنیهای موجود در خاورمیانه و با افزایش حضور نظامی ایران بهمنظور برقراری ثبات، سناریوها و عملیات روانی مختلفی توسط ایالاتمتحده آمریکا  به اجرا درآمد. یکی از این سناریوها، ایجاد اختلاف، دودستگی و دو قطبیسازی در نیروهای مسلح بهویژه ارتش و سپاه است که میتواند امنیت ملی را دچار خدشه کند. هدف از پژوهش حاضر ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار بر ارتقاء وحدت و همافزایی ارتش و سپاه و تأثیر آنها بر امنیت ملی کشور است. در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ، ﭘﺲ از ﻣﺮور ﻣﻔﻬﻮم اﻣﻨﯿﺖ و لزوم پیروی از ولیفقیه، به بررسی و تحلیل رویکرد مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) در این زمینه پرداخته شد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻧﻮع کاربردی، روش آن تحلیل محتوا و روش ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت آن کتابخانهای و میدانی اﺳﺖ. نتایج این پژوهش نشان داد که تحقق اندیشههای والای فرمانده معظم کل قوا در حوزههای مختلف میتواند بهعنوان نقشه راه، زمینه ارتقاء وحدت و همافزایی نیروهای مسلح کشور را فراهم و نقش بسزایی در تأمین امنیت ملی ایفا کند.