علوم و فنون نظامی

دانشگاه های افسری به عنوان مهد آموزش وپرورش افسران و فرماندهان در سطح نیروهای مسلح به دلیل ارتباط مستقیم با انسان ها یکی از مهم ترین حوزه های توسعه به شمار می روند. تحقق این امر نیازمند فرماندهان و آموزش دهندگانی سالم، شاداب و باانگیزه کاری بالا است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین خلاقیت و نوآوری در دانشگاه های افسری آجا است. جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از اسناد و مدارک انجام شد. برای اندازه گیری سنجش خلاقیت و نوآوری،  از پرسشنامه 12 گویه ای مدل دورجی و همکاران با طیف لیکرت استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل 140 نفر از کارکنان دانشگاه های افسری آجا است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقاتی و فرمول نمونه گیری کوکران، حجم جامعه نمونه 55 نفر تعیین شد. تحلیل نتایج حاصل از تحلیل کمی (آزمون کای دو) در سطح خطای پنج درصد (0.05=α) نشان داد که سبک رهبری، ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی باعث ارتقاء خلاقیت و نوآوری در دانشگاه های افسری آجا خواهد شد. همچنین، سبک حمایتی، ساختارهای منعطف و ارگانیک، جو سازمانی و ریسک پذیری سازمان و کارکنان در انجام تغییرات در دانشگاه های افسری آجا مهم ترین عامل بروز خلاقیت و نوآوری هستند.

با توجه به اینکه استفاده از اطلاعات ثبت شده سوانح گذشته و تجزیه وتحلیل آن در سیاست گذاری های ایمنی و پیشگیری از سوانح بسیار مؤثر است، در این پژوهش، پس از تشکیل بانک اطلاعاتی از داده های واقعی مربوط به سوانح و رخدادهای هوایی هوانیروز در بازه زمانی سال های 1368 تا 1398، با بهره گیری از علم داده کاوی، به ایجاد زمینه های لازم برای تصمیم گیری و تصمیم سازی هوشمندانه برای کاهش سوانح هوایی در هوانیروز پرداخته شده است. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی است و از نرم افزار SPSS (برای تحلیل آماری سوانح) وSPSS Modeler (برای اجرای الگوریتم های داده کاوی و رسم درخت تصمیم) استفاده شد. سوانح هوانیروز در بازه یادشده بر اساس سال، ماه، ایام هفته، نوع وسیله پرنده، محل وقوع سانحه، یگان صاحب وسیله و نیز نوع خرابی منجر به وقوع سانحه و قطعات اصلی صدمه دیده در اثر سانحه بررسی شد. نتایج نشان داد که در حدود نیمی از وقایع به وقوع پیوسته، هیچ گونه آسیبی به وسیله پرنده وارد نشده و حدود ۳۵% حوادث به وقوع پیوسته در دسته بندی رویدادهای پروازی قرارگرفته و تنها 6% از وقایع هوایی منجر به سانحه کلی شده شده اند و در تیرماه با 34+% بیشترین رویدادهای پروازی اتفاق افتاده و خلبانان دارای 15 تا 20 سال تجربه پروازی از ریسک بالاتری نسبت به سایر خلبانان برخورداراند.

پژوهش حاضر، به منظور شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش دوره کارشناسی دانشگاه های افسری آجا از دیدگاه دانشجویان، با استناد به الگوی ارزشیابی سیپ انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی، شامل اساتید یکی از دانشگاه های افسری آجا بوده که 63 نفر از آنان در قالب «گروه های متمرکز» به شیوه هدفمند، و در بخش کمی نیز با استناد به جدول جرسی و مورگان، 256 نفر از دانشجویان این دانشگاه به روش نمونه گیری طبقه ای- تصادفی انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های واقعی از «مطالعات میدانی» با استفاده از ابزار «مصاحبه نیمه ساختاریافته» و «پرسشنامه بسته» استفاده شد. با تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها، 150 عامل شناسایی که بر اساس آن، پرسشنامه ای با 114 گویه تنظیم و داده های استخراجی با استفاده از «آزمون T مستقل تک نمونه ای» با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. برابر نتایج به دست آمده از میان گزاره های شناسایی شده تنها 37 گویه به عنوان عوامل مؤثر معرفی و از میان آن ها گزاره های «تغذیه مناسب» و «ویژگی های شخصیتی فرماندهان دانشجویان» به عنوان مهم ترین عوامل انتخاب شدند.

با فراگیری نقش و اثرات رسانه ها در عرصه ارتباطات بین الملل، دولت ها با استفاده بیش ازپیش از تکنیک های عملیات روانی در پی نفوذ و اقناع افکار عمومی هستند. یکی از این موارد، حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه است، که بازتاب های گسترده ای در رسانه های مختلف جهانی داشت. این پژوهش بر این اساس در پی آن است، تا با مطالعه سازمان رسانه ای " TRT" که سازمان صداوسیمای ملی کشور ترکیه محسوب می شود، به کشف تکنیک های عملیات روانی به کار گرفته شده در این موضوع بپردازد. در این مسیر، به روش نمونه گیری هدفمند 192 خبر مربوطه در سایت رسمی به زبان استانبولی در بازه زمانی 17 مهرماه الی 22 آبان ماه 1398 به روش تحلیل محتوای کیفی مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که استفاده حداکثری از انواع تکنیک ها در راستای اقناع مردم کشور در قالب عملیات روانی، سیاست اصلی این رسانه و همسو با عملیات نظامی ترکیه بوده است. بر این مبنا، رسانه مذکور از ده تکنیک عملیات روانی در عملیات چشمه صلح شامل تخدیر، تشجیع، برچسب زنی، تحریک، از زبان غیر گفتن، ایجاد تفرقه و اختلاف، ارعاب، دشمن سازی، انسانیت زدایی از دشمن و انگاره سازی استفاده نموده است.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر گسترش گروه های رادیکال قومی- مذهبی در ایران است. روش پژوهش توصیفی-اکتشافی و جامعه آماری آن اساتید دانشگاه، کارکنان سازمان زندان ها، کارکنان سامانه های اطلاعاتی و امنیتی و اعضاء رسمی (دستگیرشده و دستگیر نشده) گروه های رادیکال قومی - مذهبی است که100 نفر به عنوان نمونه آماری بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، اسنادی، و همچنین پرسشنامه (بسته و باز) استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. قبل از انجام تحلیل عاملی، کفایت نمونه گیری و آزمون بارتلت محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد که ده عامل محرومیت، بی عدالتی جغرافیایی و فضایی، ترکیب نامتوازن و نامتجانس ملی، ساختار توپوگرافیک ایران، عدم انطباق گروه های مذهبی با مرزهای سیاسی، وابستگی به سرمایه خارجی، تحولات سیاسی منطقه، نفوذ قدرت های خارجی، مشروعیت سیاسی، تهدیدهای امنیتی می تواند بر گسترش گروه های رادیکالی قومی-مذهبی مؤثر باشند.

به کارگیری وسیع اطلاعات یکی از ویژگی های جنگ های آینده است. اطلاعات می تواند از منابع گوناگونی حاصل شود؛ با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد داده های پردازش شده توسط سرویس های اطلاعاتی متکی به منابع آشکار است، داده ها و اطلاعات جمع آوری شده توسط دشمن از طریق منابع آشکار، می تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر امنیت ملی یک کشور تأثیر بگذارد؛ بنابراین این پژوهش کاربردی با روش همبستگی و با هدف تبیین میزان تأثیر منابع آشکار اطلاعاتی در جنگ های آینده انجام شد. تجزیه وتحلیل داده های حاصل از مطالعه منابع، با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم افزار پی ال اس انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که منابع آشکار و متغیرهای تبیین کننده آن، تأثیر مثبت و معناداری بر جنگ های آینده دارند؛ به گونه ای که حدود 40 درصد از جنگ های آینده را متغیرهای موردبررسی، تبیین می کنند. همچنین مشخص شد بین منابع آشکار و هر سه مؤلفه ی آن (رسانه ها و وسایل ارتباطی، مطالب نوشتاری و چاپی و فضای مجازی) و همچنین جنگ های آینده و دو مؤلفه آن (ویژگی های جنگ آینده و ویژگی های محیط امنیتی آینده) رابطه ی معنادار و مثبت وجود دارد.

این پژوهش کاربردی، به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر اطلاع رسانی عملکرد ارتش در رسانه های گروهی با رویکرد آمیخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش 250 نفر از فرماندهان و مسئولان ارتش و صاحب نظران رسانه در خارج از ارتش بود که جامعه نمونه بر اساس فرمول کوکران معادل ۷۰ نفر تعیین شد. داده های تحقیق با روش های میدانی و کتابخانه ای و استفاده از ابزارهای اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری و به روش تحلیل محتوا مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد، عوامل تأثیرگذار بر اطلاع رسانی عملکرد ارتش در دو بعد درون سازمانی و برون سازمانی هستند و بین این دو با اطلاع رسانی عملکرد ارتش رابطه معنادار وجود دارد.