علوم و فنون نظامی

دکترین نظامی دفاعی مجموعه ی از اصول اساسی، قواعد، نظریه ها، اندیشه ها، زیربنای فکری و اصول بنیادی مورد قبول و حمایت ملی است که توسط رهبران نظامی سیاسی کشور و با توجه به دکترین امنیت ملی، اندیشه نظامی حاکم بیان می شود. دکترین های نظامی بالاترین و کلان ترین قواعدی هستند که در ساختار نظامی یک کشور تعریف می شوند. محقق با تاکید بر دکترین نظامی- دفاعی مقام معظم فرماندهی کل قوا تلاش دارد. نقش مؤلفه نظامی-دفاعی در محیط ملی و بین المللی را بررسی نماید و به این سئوال پاسخ که از منظر مقام معظم فرماندهی کل قوا اهداف و کارکرد دکترین نظامی-دفاعی ایشان در سطح ملی و بین المللی چیست؟ بر همین اساس مجموعه بیانات و مکتوبات از سال 1368 تا 1395، به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده است و به روش تحلیل محتوا مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی و از نظر نوع به صورت کیفی در دسته پژوهش های نظری -کاربردی قراردارد. نتایج تحقیق نشانگر آن است که اقتدار نیروهای مسلح و خودکفایی صنعت دفاعی و قدرت کم نظیر بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران ناشی از دکترین و اندیشه ناب و بلند دفاعی فرماندهی کل قوا است که ریشه در آموزه های بلند دینی، عقلانیت متکی به اجتهاد، درک عمیق و آگاهی وسیع و تجربه گران سنگ مدیریتی دارد. مهم ترین شاخصه مؤلفه نظامی - دفاعی در دکترین مقام معظم فرماندهی کل قوا، اقتدار و بازدارندگی قدرت نظامی نیروهای مسلح است که باید توام با بصیرت دینی باشد و بتواند در مقابله با نظام سلطله جهانی ایستادگی و از حقوق کشورهای مسلمان و مظلومین دفاع نماید و آگاهی بخش و الهام بخش به ملت های جهان اسلام باشد.

مخارج دفاعی در ایران به دلیل قرار گرفتن در محیط بی ثبات خاورمیانه و مواجه با تهدیدات امنیتی بعضی از کشورهای جهان، بخش قابل توجهی از کل مخارج عمومی را تشکیل می دهد. از این رو، شناسایی عوامل مؤثر بر تقاضای مخارج دفاعی در ایران به لحاظ توصیه های سیاستی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این اساس، آن چه به عنوان سؤال اصلی این تحقیق مطرح می شود آنست که عوامل تعیین کننده مخارج دفاعی (اقتصادی، اجتماعی و استراتژیک) در ایران، طی سال های 1391-1338 کدامند؟ به این منظور یک مدل عمومی مخارج دفاعی برای ایران طراحی و به منظور برآورد آن از روش اقتصادسنجی خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) استفاده شده است. نتایج برآورد مدل نشان می دهد که در بین متغیرهای اقتصادی، رشد اقتصادی، مخارج غیردفاعی (به عنوان هزینه فرصت مخارج دفاعی) و تراز تجاری اثر منفی بر بار دفاعی ایران داشته اند. جمعیت به عنوان یک متغیر اجتماعی، در سطح معناداری پایین تری نسبت به سایر متغیرها، اثر مثبت بر بار دفاعی ایران داشته است که نشان می دهد دفاع یک کالای عمومی می باشد. در بین متغیرهای راهبردی، متغیرهای مجازی جنگ تحمیلی و اثرات احتمالی هجوم بیگانگان به کشور، مطابق انتظار تأثیر مثبت بر بار دفاعی ایران داشته اند. متوسط بار دفاعی کشورهای خاورمیانه نیز بر بار دفاعی ایران اثر مثبت داشته است که حاکی از وجود یک رقابت تسلیحاتی بین ایران و این کشورها می باشد. هم چنین، متغیر مجازی تفکیک نظام جمهوری اسلامی از نظام شاهنشاهی، اثر منفی بر بار دفاعی کشور ایران داشته است. بر اساس این نتایج می توان گفت که عوامل اصلی مخارج دفاعی در ایران، راهبردی هستند.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی لزوم ایجاد دگرگونی در نظام اداری کشور و دستیابی به نظام مطلوب صحیح و کارآمد در جهت سرعت بخشیدن به حل و فصل امور، آسان سازی در اجرای برنامه های توسعه و ... همواره مورد تاکید مقامات و مسئولین کشور بوده است؛ بر همین اساس برنامه تحول در نظام اداری حول محور«ارتقاء و حفظ کرامت مردم در نظام اداری» به تصویب هیئت محترم وزیران رسیده و در سازمان ها به معرض اجرا گذاشته شده است. تحقیق حاضر با هدف سنجش میزان رضایت داوطلبین استخدام دانشگاه های افسری ارتش جمهوری اسلامی ایران از فرایند جذب و گزینش بر اساس طرح تکریم ارباب رجوع، با نگرشی بر آموزه های دینی انجام شده است. بدین منظور 7 فرضیه بر اساس مطالعه ادبیات تحقیق و بر مبنای مولفه های تصویب نامه طرح تکریم ارباب رجوع استخراج و مورد آزمون قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل داوطلبین استخدامی دوره 4 ساله 1390 الی 1393 دانشگاه های افسری آجا می باشد. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه صورت گرفته و جهت آزمون فرضیه ها از آزمون های فیشر و توکی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که  تفاوت بین میانگین پاسخ ها از سال 90 تا 91 و نیز 91 تا 92 معنادار بوده، در حالی که این تفاوت از سال 92 تا سال 93 معنادار نمی باشد. در نتیجه علی رغم عدم بهبود از سال 92 تا 93 ، کلیه موضوعات مطروحه در فرضیه ها از سال 90 تا 92 بهبود یافته اند.<br /> <br />                  

تیپ مستقل زرهی نزاجا با آمادگی و بهره گیری از تجربیات هشت سال دفاع مقدس باید با شناخت کامل و برنامه ریزی آمادگی لازم را در برابر هرگونه تحرک از طرف گروه های تکفیری، تارشگری را داشته باشد. هدف این پژوهش، تبیین عملیات کلاسیک تیپ مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروه های تکفیری، تارشگری می باشد. با توجه به ماهیت موضوع، این پژوهش کاربردی، روش انجام آن توصیفی و تجزیه و تحلیل داده ها به روش آمیخته (ترکیبی) انجام شده است. جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای با استفاده از ابزار اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحب نظران و پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه نمونه این پژوهش 41 نفر از فرماندهان، جانشینان و معاونین تیپ مستقل زرهی نزاجا می باشد. پایایی سئوالات پرسشنامه بر اساس فرمول ضریب آلفای کرونباخ 87/0 بدست آمد. آزمون پژوهش در سطح خطای پنج درصد (%5=α) نشان داد که بین فرماندهی و کنترل و تک هماهنگ شده در مقابله با گروه های تکفیری، تارشگری رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.

سازمان ها و یگان های نظامی کشور و بالاخص ارتش جمهوری اسلامی ایران به دلیل مأموریت ویژه ای که در خصوص دفاع از کیان کشور ایفا می کنند، جایگاه مهمی در بین سازمان های دیگر دارند. در این گونه سازمان ها یکی از آسیب های رفتاری مهم، فرار سربازان می باشد. براین اساس و باتوجه به نقش و تاثیر عوامل درون و برون سازمانی مؤثر بر فرار از خدمت سربازان، در این مقاله سعی بر آن است  به مفهوم فرار از خدمت و عوامل درون و برون سازمانی موثر بر آن پرداخته شود. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه سربازان فراری منطقه هوایی مهرآباد از دی 1394 تا شهریور ماه 1395 به تعداد 103نفر می باشد. برای تعیین نمونه آماری، به علت محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شده است. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه کتبی محقق-ساخته بدست آمده است. ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ(86/0) و روایی پرسشنامه نیز با استفاده از نظرات خبرگان و کارشناسان موضوع مورد بررسی و تایید قرار گرفت. نتایج بررسی ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون دو متغیره نشان می دهد که بین عوامل درون سازمانی(عوامل مدیریتی و عوامل تقنینی) و عوامل برون سازمانی(عوامل فردی، خانوادگی و عوامل محیطی) با فرار از خدمت سربازان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون تحلیل رگرسیون بیانگر تاثیرمعنادار عوامل برون و درون سازمانی بر فرار از خدمت سربازان بوده و از بین عوامل برون سازمانی داشتن بیماری جسمانی و روانی، دلتنگی خانواده و شرایط بد آب و هوایی و از بین عوامل درون سازمانی، تبعیض در تعیین محل خدمت، آزار و اذیت سربازان ارشد و میزان طولانی بودن مدت خدمت نظام وظیفه دارای بیشترین تاثیر بر فرار از خدمت می باشند. 

در عصر کنونی سازمانهای نظامی بیش از پیش با تغییرات و دگرگونی های متنوع محیطی مواجه هستند و واکنش مناسب به این تغییرات اساس اقتدار و پویایی آنها است. به زعم اندیشمندان مدیریت، فرهنگ سازمانی بستر هرگونه تغییر و تحول در سازمان به حساب می آید و فرهنگ سازگار با اهداف تحول، نقش کلیدی در موفقیت برنامه های تغییر ایفا می کند. هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت فرهنگ سازمانی در یکی از سازمانهای نظامی کشور براساس ویژگی های فرهنگ سازمانی بیان شده در سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظله) می باشد. روش تحقیق توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان سازمان مورد مطالعه تشکیل می دهند. نمونه آماری 284 نفر می باشد که بر اساس فرمول کوکران تعیین گردیده است. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق-ساخته استفاده شده است که روایی آن به روش محتوایی و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ تایید شده است. به منظور تحلیل داده ها از آزمون تی زوجی بهره گرفته شده است. نتایج و یافته های تحقیق نشان داد که در هر هفت ویژگی فرهنگ سازمانی مورد بررسی در جامعه مورد مطالعه، بین وضع موجود و وضع مطلوب اختلاف معناداری وجود دارد. در نهایت با توجه به یافته های تحقیق پیشنهادهایی برای تقویت فرهنگ سازمانی در سازمانهای نظامی ارائه شده است. 

داشتن راهبرد برای صنعت دفاعی کشور که دارای خصلت پیچیدگی، هزینه بر بودن و زمان بر بودن می باشد، از اهمیت حیاتی برخوردار است. نحوه برنامه ریزی و تدوین سیاستهای توسعه فناوری و وجود الگو و نقشه راهی جامع در این زمینه، از عمده مسائل صنایع دفاعی می باشد که مدیران و برنامه ریزان این حوزه با سوالاتی درباره شیوه تحلیل شرایط درونی و محیطی صنعت، نحوه ارزیابی تاثیر تحولات آینده و چگونگی تدوین و اجرای مراحل برنامه ریزی راهبردی، مواجه می باشند. هدف این پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر توانمندی درونی صنایع دفاعی وچگونگی بکارگیری امکانات و توانمندیها در جهت استفاده از فرصتهای پیرامونی و کنترل تاثیر تهدیدات احتمالی آینده، از طریق تدوین راهبردهای موثر بر توسعه فناوری دفاعی آینده می باشد. <br /> این پژوهش از طریق انجام مطالعات کتابخانه ای گسترده، تحلیل اهداف سیاستهای دفاعی کلان ملی و بهره برداری از پژوهش ها ی موجود، سایر عوامل تاثیرگذار بر رشد و توسعه فناوری را احصاء و از طریق نظرسنجی از کارشناسان باتجربه و برنامه ریزان صنایع دفاعی، به روش دلفی، اقدام به استخراج عوامل موثر بر توانمندی درونی و شناسایی عوامل محیطی تاثیرگذار بر توسعه فناوری دفاعی و تعیین میزان اهمیت آنها نمود، سپس بوسیله تکنیک SWOT، سایراستراتژیهای رقابتی، اقتضایی، انطباقی و تدافعی موثر بر رشد و توسعه فناوری دفاعی آینده را تبیین و موقعیت صنعت دفاعی را به منظور بکارگیری موثرترین نوع راهبردها تحلیل نموده است.