علوم و فنون نظامی

الگوهای گوناگونی در فرماندهی و کنترل برای قابل درک نمودن تصمیم گیری وجود دارد که باعث غلبه بر پیچیدگی های موجود در تصمیم گیری می شود. هدف اصلی این تحقیق تعیین نقاط قوت و ضعف الگوهای تصمیم گیری در فرماندهی و کنترل برای به کارگیری در شبکه پدافند هوایی است. سؤال عمده تحقیق عبارت است از نقاط قوت و ضعف الگوهای تصمیم گیری اودا، لاوسون، کلین و وهل در فرماندهی و کنترل برای به کارگیری در شبکه پدافند هوایی چیست؟ تحقیق از نوع کاربردی، روش تحقیق توصیفی و رویکرد آن آمیخته و جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی است. جامعه آماری با یک ضریب خاص 135 نفر و حجم نمونه 100 نفر محاسبه شد؛ در نتیجه به منظور انتخاب یک الگوی مناسب، الگو های تصمیم گیری اودا، لاوسون، کلین و وهل مورد مطالعه قرار گرفت و با بررسی ویژگی ها و تفاوت های میان مشخصه های کمی و کیفی، پارامترهای کنترل حلقه، سرعت فرایند، بررسی دقیق، تعامل و جزییات برای یک الگوی مطلوب در فرماندهی و کنترل برای استفاده در شرایط محیطی مختلف شبکه پدافند هوایی به دست آمد. در پایان مشخص شد که ترکیبی از الگوی اودا و وهل می تواند پاسخگوی نیاز شبکه پدافند هوایی کشور باشد.

استفاده از سامانه های کنترل هوشمند فرماندهی و تجهیزات آگاهی از صحنه نبرد، تسهیلات فراوانی را برای ارتش ها فراهم کرده است؛ به گونه ای که استفاده مؤثر از این امکانات موجب تسلط هرچه بیشتر فرماندهی بر صحنه نبرد می شود. هدف کلی از انجام این تحقیق تبیین چگونگی به کارگیری هواپیماهای بدون سرنشین جهت جمع آوری اطلاعات از صحنه نبرد در یگان های رزمی نزاجا می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش توصیفی با رویکرد تحلیل آمیخته داده ها می باشد. جامعه مورد مطالعه این تحقیق، کلیه یگان های رزمی نزاجا  و جامعه آماری شامل260 نفر از فرماندهان، مدیران و کارشناسان قرارگاه های منطقه ای نزاجا و یگان های اطلاعاتی و امنیتی معاونت های اطلاعات و عملیات نزاجا می باشد که بر اساس روش تصادفی طبقاتی تعداد 150 نفر به عنوان جامعه نمونه در نظر گرفته شده است. داده های حاصله از جمع آوری اطلاعات از طریق آزمون هایt  و کای دو، با استفاده از نرم افزار spss مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق مبین این مطلب است که جمع آوری اطلاعات از طریق مختلف و با استفاده از وسایل بدون سرنشین می تواند صحت و سقم اطلاعات جمع آوری شده را به میزان زیادی بهبود بخشد و از طرفی در شناخت به موقع تهدیدات و ایجاد فرصت های امنیتی مؤثر واقع شود.

جنگ های ترکیبی، جنگ های مربوط به کشورهای جهان سوم و گروه های مسلح است که به دلیل ضعف در بسیاری از حوزه ها سعی می کنند با ترکیب توانایی های ملی راهی را به سوی رویارویی با قدرت های برتر بگشایند. در چنین شرایطی جنگ اطلاعاتی، جنگ نامتقارن، جنگ شبکه ای، جنگ سایبری، جنگ کلاسیک، جنگ بی قاعده و. . . . ازجمله حربه های اثرگذار در جنگ های ترکیبی مورد بهره برداری قرار می گیرد.با توجه به اینکه آجا از فضای سایبری در فناوری داده و اطلاعات بهره برداری وسیع به عمل می آورد، شناسایی و احصاء شیوه های کار و تمهیدات لازم می تواند کمک شایانی به ساماندهی و مدیریت آن در تولید و تبادل اطلاعات در محیط امن بنماید. محقق در این پژوهش عملیات پایش فضای سایبری ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنگ ترکیبی را به عنوان متغیر تابع و عواملی چون شیوه های کار و تمهیدات را به عنوان عامل تأثیرگذار بر تابع اصلی مورد بررسی و پژوهش قرار می دهد. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و نوع کاربردی-توسعه ای اجرا و جامعه نمونه 103 نفر تعیین گردیده و به منظور جمع آوری اطلاعات از ابزارهایی مانند مصاحبه، پرسش نامه و مطالعه اسناد و مدارک استفاده به عمل آمده است. یافته های موجود با استفاده از تحلیل محتوا، تحلیل روند، آمار توصیفی و استنباطی و در انتها به صورت آمیخته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج فرضیه ها حاکی از تأثیر بسیار بالای عملیات پایش فضای سایبری آجا در جنگ ترکیبی است. همچنین پایش پورت های «تی.سی.پی» و «یو.دی.پی»، شناسایی آسیب پذیری های شبکه، استخدام افراد متخصص و متعهد، بومی سازی برنامه ها و نرم افزارهای کاربردی و ایمن سازی تجهیزات فعال و غیرفعال شبکه مواردی است که بیشترین تأثیر را در عملیات پایش آجا در جنگ ترکیبی دارند.

امروزه آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم تلاش می نماید تا امنیت منطقه ای در غرب آسیا را بی ثبات و ناامن نشان دهد و حضور خود را در کشورهای منطقه غرب آسیا توجیه نماید. در این راستا سعی نموده بخش عمده بودجه نظامی خود را صرف ایجاد و توسعه پایگاه های نظامی نماید. مقاله حاضر با هدف بررسی تأثیر توسعه پایگاه های نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا در زمینه توسعه پایگاه های زمینی، هوایی و دریایی به منظور تأثیر آنها بر امنیت نظامی ج.ا.ایران انجام گرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی است و تبیین آن از طریق مصاحبه با تحلیل گران جامعه اطلاعاتی آجا و ستاد کل نیروهای مسلح و مطالعه اسناد و مدارک معتبر به روش توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. پرسش نامه حاوی 12 سؤال بسته با جامعه نمونه 40 نفری است و پایایی آن از طریق آزمون فرض خی2 با ضریب آلفای کرونباخ 9٪ تأیید شد. نتیجه تحقیق نمایان می سازد که مهمترین دلایل توسعه پایگاه های نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا، در مرحله اول امنیت مسیر حمل و نقل انرژی و در مرحله دوم ایجاد امنیت برای متحدین آمریکا از جمله رژیم صهیونیستی می باشد و جمهوری اسلامی ایران باید با افزایش قابلیت های نظامی، بازدارندگی در عرصه های مختلف را افزایش دهد.

امروزه انجام عملیات های تک نیرویی دیگر جایی در میدان نبرد ندارند و تمام طراحان صحنه های نبرد حتی در کشورهای قدرتمند نظامی نیز طراحی خود را بر پایه رزم مشترک انجام می دهند. با توجه به تفاوت های عمده در کارکرد نیروهای مختلف که به صورت مشترک بکارگرفته می شوند، اصل وحدت فرماندهی و درپی آن وحدت تلاش در انجام عملیات ها بیش از پیش اهمیت خواهد یافت تا از هرگونه تفرق و پراکندگی در عملیات ها ممانعت شده و بتوانیم اثربخشی را به حداکثر ممکن برسانیم. از این رو محقق با هدف تبیین لزوم بکارگیری سامانه فرماندهی و کنترل مشترک در نیروهای مسلح تحقیقی از نوع کاربردی با روش آمیخته انجام داده است. نتایج حاصله بیانگر آن است که بهره برداری از سامانه فرماندهی و کنترل مشترک از الزامات ایجاد تمرکز تلاش، سازماندهی مناسب نیروها، امکان پیش دستی، حداکثر یکپارچگی، بهره گیری کامل از نیروها، توجه به اهداف کلی، پشتیبانی کامل و ارتقاء هماهنگی نیروها که از اصول بکارگیری نیروهای مشترک محسوب می شوند، می باشند. نهایتاً از تلاقی تجزیه و تحلیل کیفی متن مصاحبه با صاحب نظران و تجزیه و تحلیل کمی پاسخ های داده شده به سؤالات پرسش نامه مشخص گردید که بکارگیری سامانه فرماندهی و کنترل مشترک از الزامات نیروهای مسلح خواهد بود.

با توجه به اهمیت و ضرورت فزاینده شناخت پیچیدگی های نیروی انسانی، به نظر می رسد شناخت تعارض و علل به وجود آورنده آن و برخورد صحیح و منطقی با آن می تواند کمک شایانی بر عملکرد کارکنان پایور داشته و درنهایت منجر به انجام موفقیت آمیز مأموریت ها گردد. در پژوهش حاضر تأثیر تعارض درون سازمانی بر عملکرد کارکنان پایور مورد بررسی قرار گرفته است. محقق با مطالعه اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحب نظران و توزیع پرسشنامه خودساخته نسبت به تجزیه وتحلیل داده ها اقدام نموده است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی و در قالب تحلیل آمیخته داده ها می باشد. روش های جمع آوری داده ها میدانی و کتابخانه ای بوده و جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر معاونین، فرماندهان، مدیران و کلیه کارکنان پایور ستاد قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) آجا می باشند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بوده و حجم جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران، برابر 72 نفر به دست آمد. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده از سؤالات طرح شده معادل 742/0 می باشد. نتایج حاصله مبین آن است که تعارض ارتباطی (مخالفت، مداخله، عواطف) و تعارض گروهی (تعارض درون گروهی، تعارض بین گروهی) بر عملکرد کارکنان پایور ستاد قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) آجا تأثیرگذار بوده و کاهش عملکرد را در پی خواهد داشت.

امروزه ترافیک به معنی عبور و مرور وسایل نقلیه و عابرین پیاده، به بحران و معضلی تبدیل شده است که همه ابعاد جامعه را تحت تاثیر خود قرار داده است. میزان تلفات ناشی از تصادفات رانندگی در دنیا و بطور اخص در ایران حاکی از آن است که مدیریت ایمنی ترافیک مبحث و معضلی ملی است و عزمی ملی را می طلبد. هدف تحقیق پیش رو، بررسی دقیق میزان تاثیرگذاری نهاد های مختلف حکومتی، در ایمنی ترافیک است؛ بگونه ای که سهم هر نهاد در هرم تصمیم گیری مشخص شود، تا با ارتباط بین سازمانیِ دقیق ، ایمنی ترافیک در سطح کلان تضمین شود. بنابرابن سازمان های تاثیرگذار در ایمنی ترافیک شناسایی و علاوه بر تبیین الگوی ارتباط بین سازمانیِ اعضای شورای هماهنگی ترافیک ، از طریق پرسشنامه ای که در اختیار 12 تن از مسئولین عالی رتبه راهنمایی و رانندگی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ قرار گرفت میزان و نحوه تاثیرگذاری 20 نهادی  که در ایمنی ترافیک تاثیرگذارند(علاوه بر اعضای فعلی شورا) مشخص، و با استفاده از روش دلفی به تعیین امتیاز و الگوی ِ کمّیِ نقش هر نهاد پرداخته شده است. در ادامه با تفکیک تاثیر گذاریِ هر نهاد در زمان های مختلف(نسبت به وقوع حادثه)رتبه و میزان تاثیرگذاریِ هر نهاد در زمان مربوطه مشخص و نمودار مربوطه ترسیم شده است. نتیجه نشان داد که از نظر بسیاری از کارشناسان عالی رتبه راهنمایی و رانندگی، بحث پیش گیری در حفظ ایمنی بسیار مهم و تمامیِ مسئولیت های ایمنی ترافیک صرفا متوجه پلیس راهنمایی و رانندگی نیست.