درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۴۸۱ تا ۲٬۵۰۰ مورد از کل ۳٬۲۸۲ مورد.
۲۴۸۱.

قرائت پذیری دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۷
آیا دین تنها یک روایت دارد یا از دین هم به عنوان متن، قرائت‏هاى کثیر و فهم‏هاى متفاوت مى‏توان داشت؟ در میان فهم‏هاى متفاوت، آیا تنها یک فهم درست است یا چند فهم هم‏ارز مى‏تواند وجود داشته باشد؟ آیا براى سنجش فهم‏ها محک و معیارى موجود است یا... . این مقاله، با هدف بسط محدوده بحث، به بررسى و نقد یکى از نظریه‏پردازان نامدار، به پرسش‏هاى مذکور پرداخته است.
۲۴۸۲.

سکولاریسم، تلاش در جهت نفی فطرت انسان

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۴
نویسنده پس از بررسى معناى لغوى و اصطلاحى «سکولاریسم»، به بررسى زمینه‏هاى تاریخى ظهور اندیشه‏هاى سکولار در غرب مى‏پردازد. در بخش دیگر مقاله، شاخص‏هاى اساسى سکولاریسم، پیامدها و نتایج آن در جوامع سکولار و ارتباط سکولاریسم با اندیشه دینى مورد بحث قرار گرفته است.
۲۴۸۵.

دگرگونی احکام در پرتو مصلحت

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۴
در مورد نسبت احکام دینى با عنصر «مصلحت» دیدگاه‏هاى گوناگونى وجود دارد که براى یافتن رأى درست باید مطالعه‏اى درون‏دینى را آغاز کرد. تحقیق در آیات قرآن و سنت پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم و ائمه اطهارعلیهم السلام نشان مى‏دهد که عنصر مصلحت هم در تبلیغ و هم در تشریع احکام نقش داشته است. احکام عبادى، بیشتر رازآلود است؛ ولى امور غیرعبادى تابع مصلحت‏هاى عقلى و عرفى است. این نظریه یک احتمال است و باید مورد تحقیق بیشتر قرار گیرد.
۲۴۸۸.

دموکراسی متدینان یا مردم سالاری دینی؟

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۰
نویسنده، ضمن نقد مقاله مردم‏سالارى دینى از محسن کدیور، دیدگاه خود را در باب مشروعیت حکومت دینى ارائه مى‏کند و نظریه مشروعیت دوگانه را پیشنهاد مى‏دهد.
۲۴۹۱.

اسلام و نو شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۵
از نظر نویسنده، نظریه‏هایى که نسبت میان نوگرایى و توسعه را با عرفى شدن یک نسبت تام و مثبت قلمداد مى‏کنند، درست نیستند. یکى از پیش‏فرض‏هاى اثبات‏نشده این طرز تلقى‏ها، معادل گرفتن دین با سنت و گذشته‏گرایى ادیان و نفى نگاه به آینده است. نویسنده بر این باور است که بسیارى از ادیان، به ویژه اسلام، علاوه بر نگاه به گذشته، آرمان بلندى را در آینده جست‏وجو مى‏کنند. به جز آن دسته از نظریاتى که عرفى شدن را در اهتمام به امر دنیا و اعتماد به توانایى‏هاى انسان جسته‏اند و برجسته کرده‏اند، دسته دیگرى از نظریه‏پردازان، این فرایند را در پیوند با تغییرات اجتماعى، توسعه و پیشرفت انسانى، نو شدن و مدرنیته یافته‏اند. پیش‏فرض نخست این دسته از تئورى‏ها بر این پایه قرار دارد که اصولاً ادیان به واسطه تعلق روحى و معرفتى به مبدأ آغازین خویش در یک گذشته تاریخى یا اسطوره‏اى و همچنین تمایل به مطلق‏انگارى آموزه‏ها و تقدس‏بخشى به خاطرات خود از آن عصر زرین که اینک به یک سنت متصلب بدل شده است، آمادگى و رغبت کمى براى تغییر، پیشرفت و نوسازى دارند. براى این اندیشمندان، واژه «دین و دین‏دارى» تداعى‏کننده مفاهیمى چون «سنت»، «محافظه‏کارى»، «تصلب» و «جمود» مى‏باشد. همین تداعى معانى نه چندان دقیق، موجب نتیجه‏گیرى‏هاى سهل‏انگارانه‏اى در پیوند زدن مفهوم عرفى شدن به نوگرایى و توسعه گردیده است. مدعاى ما این است که اولاً بى‏میلى، بلکه مخالفت با تغییر و توسعه و نوسازى را نمى‏توان به‏راحتى به تمامى ادیان و مشخصاً به دین اسلام نسبت داد و ثانیاً نمى‏توان و نباید نسبت میان نوگرایى و توسعه با عرفى شدن را لزوماً یک نسبت تام و همواره مثبت قلمداد کرد. نوسازى و توسعه اگرچه براى همگان از مضمونى عام و مشترک برخوردار است، اما در مقام تحقق و در مرحله تبدیل شدن به ایده‏ها و برنامه‏هاى راهبردى، مصادیقى به‏شدت متنوع و به‏کلى متمایز پیدا کرده است و در قالب الگوها و مدل‏هایى بس متفاوت عرضه شده است؛ لذا بر اساس نتایج حاصل از یک الگوى مشخص نمى‏توان حکم قاطعى درباره نسبت آن با عرفى شدن صادر کرد.
۲۴۹۲.

نگاهی به پلورالیسم دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۷
در این گفت‏وگو، نظرى کوتاه به ریشه‏هاى پیدایش نظریه پلورالیسم دینى شده و به پاره‏اى علل پیدایش این اندیشه در میان اندیشمندان مسلمان نیز اشاره‏اى شده است. همچنین با اشاره به پاره‏اى دیدگاه‏هاى درون‏دینى، ادله‏اى بر نفى پلورالیسم ذکر شده است.
۲۴۹۴.

ظلمت سیاسی و آمریت مطلق

مصاحبه شونده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶۳
آقاى مجتهد شبسترى در این گفت‏وگو جریانات فکرى در آستانه و پیش از انقلاب را مورد بررسى قرار مى‏دهد و ضمن اشاره به چهار جریان فکرى، جریان فکرى غالب عالمان را مورد ارزیابى و انتقاد قرار مى‏دهد و ادعا مى‏کند که از طریق مراجعه به کتاب و سنت و منابع دینى نمى‏توان به اندیشه سیاسى رسید.
۲۴۹۵.

دین و دولت از نگاه امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴۱
نویسنده پس از ذکر تاریخچه‏اى ناقص از رابطه دین و دولت در نگاه فقهاى شیعه، دیدگاه امام خمینى را در تأسیس حکومت دینى مطرح مى‏کند. از نظر وى امام خمینى در تأسیس حکومت دینى بر عنصر مصحلت و زمان و مکان تأکید بلیغ داشتند و مصالح حکومت را بر همه چیز مقدم مى‏دانستند. نویسنده تفسیرى از این مطلب دارد که به تقدم‏بخشیدن اقتضائات دنیاى مدرن بر احکام شرع مى‏انجامد.
۲۴۹۶.

نقد تحلیلی شناخت از دیدگاه قرآن اثر آیت الله دکتر بهشتی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷۱
آقاى ملکیان در این مقاله به نقد کتاب شناخت از دیدگاه قرآن اثر شهید بهشتى پرداخته است. به نظر ایشان، دکتر بهشتى از هشت مسأله مهم معرفت‏شناسى به چهار مسأله اشاره‏اى نکرده است و در بقیه موارد نیز صرفاً بر فهم عرفى اتکا کرده که این خود جاى نقد دارد. همچنین به نظر آقاى ملکیان حل و فصل مسائل فلسفى از طریق ارجاع به قرآن درست نیست. مسائل مطرح در کتاب همان مسائلى است که در کتاب‏هاى مارکسیستى و شبه مارکسیستى آمده است و نوعى عمل‏زدگى نیز در نحوه طرح مباحث دیده مى‏شود.
۲۴۹۸.

فمینیسم به مثابه فلسفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳۶
مقاله حاضر، برگرفته از فرهنگ فلسفى کمبریج است که با اختصار تمام به مهم‏ترین اندیشه‏هاى رایج فلسفه در حوزه فمینیسم اشاره دارد. فلسفه‏هاى فمینیستى در دهه‏هاى اخیر بسیار گسترش یافته و سایه خود را بر اکثر فلسفه‏هاى مضاف انداخته است. این مقاله بیشتر به دو حوزه معرفت‏شناسى و فلسفه سیاسى فمینیستى پرداخته است.
۲۴۹۹.

علما و اندیشه آزادی در عصر مشروطیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۴
در بین علماى مشروطه‏طلب و علماى مخالف مشروطه، در مفهوم و کارکرد آزادى تفاوت چندانى وجود ندارد. آنان آزادى را در چارچوب درک سنتى از اسلام و منحصر به دو اصل رهایى از استبداد قدرت‏هاى داخلى و رهایى از سلطه خارجى مى‏دانستند. از نظر تاریخ دموکراسى، دیدگاه آنان، هم غیرتاریخى و هم غیردموکراتیک بود. آقاى عبدالرسول کاشانى یکى از معدود علمایى است که آزادى را نزدیک به مفهوم دموکراتیک آن مطرح کرده است.
۲۵۰۰.

بنیادهای کارآمدی در فرهنگ اسلام و غرب

مصاحبه شونده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۰
فرهنگ در لغت به معناى قصد سیر به سوى عالم بالاست و فرهنگ در حقیقت حاصل گفت‏وگوى خدا و انسان است. کارآمدى فرهنگ در سه حوزه ظاهر مى‏شود: معرفت، سیاست و هنر. فرهنگ کارآمد سناریوى علمى، سیاسى و هنرى براى جهان مى‏نویسد و زندگى در سایه این فرهنگ براى انسان معنا پیدا مى‏کند. کارآمدى فرهنگ اسلامى در دو حوزه معنویت (و ایمان) و اخلاق (و عدالت) است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان