نظارت همگانی از دیدگاه اسلام (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
موضوع اصلی این نوشتار کوتاه، نظارت همگانی از دیدگاه اسلام است. در مقاله، ابتدا برای روشن شدن موضوع، مباحثی مقدماتی در باب نظارت آمده است. تعریف نظارت، اهمیت، چرایی، چگونگی و مراحل و نظارت اثربخش از آن جمله است. در ادامه به بحث نظارت در اسلام پرداخته شده است. این نظارت در سه نوع مشخص بررسی شده است: اولین سطح، نظارت عالی سبحان که تمام اعمال، حرکات و سکنات و حتی نیات آدمیان را مورد ثبت، ضبط و رسیدگی دقیق قرار می دهد. علاوه بر نظارت نامرئی الهی، دو نظارت دیگر در طول آن وجود دارد. یکی نظارت مستقیم و غیرمستقیم امام و حاکم مسلمین با بهره گیری از اهرمهای نظارتی مختلف در جامعه و دیگری نظارت همگانی عموم مردم جامعه بر یکدیگر و نیز بر حاکمان و دستگاه های عمومی است. نظارت همگانی در زبان دین با تعبیر«امر به معروف و نهی از منکر» در زمره تکالیف شرعی قرار گرفته و یادآور مسئولیت عظیم اجتماعی آحاد مردم جامعه در برابر عملکرد مردم و نیز دستگاه های عمومی است که از منابع بیت المال تغذیه می کنند. بی تفاوتی و سهل انگاری در برابر جامعه در دین پذیرفته نیست و به تعبیر پیامبر اعظم (ص) همه نسبت به یکدیگر مسئولند.در ادامه نوشتار نیز در باب همین نوع نظارت توضیح بیشتری داده شده است. موانع نظارت همگانی از قبیل حیای ناروا، ترس، طمع، رفاه طلبی، جبرگرایی و... ارائه شده و آثار شوم عدم نظارت همگانی در رده گام شیطانی مطرح شده است. در ادامه نیز شیوه های نظارت همگانی از قبیل زمینه چینی، آیینه واری، استفاده از هنر، بازسازی روانی، تحریک عواطف، آموزش، الگوسازی، تدریج، تکرار، مماشات، تغافل، احترام، سکوت، متارکه و... به اجمال ارائه شده است.Public supervision from the point of view of Islam
The main issue of this article is about the public supervision from point of view of Islam. for clarification we have initially focused on the preliminary issues of supervision such as the definition of the supervision, importance, reason, status, levels and effective supervision. This supervision has been studied in three specific types. The main level is God's supervision that precisely records and handles all of human's works and even his intention. In addition to God's supervision, there are two other supervisions interrelated with that. One of them is direct and indirect supervision of Imam and Master of Muslims by practicing different supervisory implements in community. The other one is public supervision in which people of a community supervise each other, their master and public systems. In religion we know the public supervision by the perception of "directing to right and deterring the bad manners" which belongs to canon law and reminds people of their big responsibility toward people manners and also public systems which is funded by public property resources. From religion point of view, indifference and negligence is not accepted in a society and as the prophet Muhammad said: all of people are responsible toward each other. There is more definition about this kind of supervision in the article. Public supervision obstacles such as fear, greed, comfort, determinism and … has been proposed, and the pernicious influence of lack of public supervision has been broached in ten devilish steps. Within the article the methods of public supervision such as strategy, use of art, psychological reformation, affection motivation, training, designing, repetition, respect, silence, cessation and … has been thoroughly proposed.