آینده پژوهی وضعیت علوم سیاسی در ایران بر اساس الگوی تحلیل روند STEEP(V) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

علوم سیاسی در ایران در طول این سال ها رشد کمّی و کیفی چشمگیری را تجربه کرده است که آسیب ها و کاستی هایی را نیز با خود داشته است. این پژوهش به هدف آینده پژوهی وضعیت علوم سیاسی در ایران در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که مبتنی بر روندهای درونی و محیطی کنونی در علوم سیاسی در ایران، چه رخدادها، پیامدها، تهدیدها و فرصت هایی برای این رشته محتمل است؟ در راستای پاسخ به پرسش اصلی، مبتنی بر داده های حاصل از مصاحبه های ساختمند و نیمه ساختمند از اعضای جامعه علوم سیاسی ایران، در قالب الگوی تحلیل روند STEEP(V)، رخدادهای و پیامدهای ناشی از عوامل اجتماعی، فناورانه، اقتصادی، زیست محیطی، سیاسی و ارزشی بر علوم سیاسی بررسی شده و با ترسیم ماتریس SWOT ضمن برشماری نقاط قوت و ضعف، در مواجهه با فرصت ها و تهدیدها، استراتژی های تهاجمی، تدافعی، رقابتی و محافظه کارانه پیش روی سیاست گذاران ارائه می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که تحقق اهداف اسناد بالادستی در حوزه علوم سیاسی منوط به اصلاح رابطه میان دستگاه های سیاست گذاری و دانشگاه، اولویت یابی شاخص های کیفی بر شاخص های کمّی، بازبینی نظام پاداش و تنبیه در حمایت از پژوهش های کاربردی و نظریه پردازانه و شناسایی استقلال و آزادی عمل علمی و صنفی برای جامعه علوم سیاسی ایران خواهد بود. در این راستا لازم است دولت نقش هدایتی و حمایتی را جایگزین نقش کنترلی و مدیریتی نموده و به جای نشستن در جایگاه یک متولی در نقش یک متقاضی ظاهر شود.