مطالب مرتبط با کلیدواژه

نقد


۱۸۱.

تماشای تماشا نقدی بر کتاب «عکاسی برای تماشا»(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۴۳۲
این متن در تلاش است با بررسی هدف مند کتاب ‘عکاسی برای تماشا’ بر اساس محورهای چهار گانة: معرفی کلی اثر و مؤلف، تحلیل بیرونی و خاستگاه اثر و مؤلف آن، تحلیل درونی و جایگاه اثر، نقد و ارزیابی اثر، از جنبه های مختلف ارزش ها و کاستی های کتاب را شناسایی نموده و بتواند سیمای مناسبی از ویژگی های کاربردی و شکلی آن به دست دهد. در این مسیر، نگارنده در مقدمه با ترسیم دیدگاهی کلی نگر به ترجمه ی متون عکاسی در ایران، شرایط کلی جامعة عکاسی ایران را در زمان چاپ کتاب مورد نظر بر می شمارد. سپس به تفصیل مندرجات کتاب را از منظرهای پیشنهادی می سنجد و با ارزیابی موارد مفید و کاستی های کتاب به این نتیجه می رسد که به رَغم وجود کاستی های موجود اعم از ساختار کتاب و ایراد های ترجمه، فواید این کتاب برای جامعة کنونی عکاسی و به ویژه جامعة دانشگاهیِ کشور بسیار بیش از کاستی های آن است؛ به شرط آن که به نحوی مطلوب به مراکز دانشگاهی و هنری معرفی شود.
۱۸۲.

بررسی و نقد کتاب «داوری ها، شناخت شناسی و نظام نوری در فلسفه ی اشراق»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۵۷۱
فلسفه ی اشراق بسان اندیشه ای نو و روشن گر در تاریخ فلسفه ی اسلامی رخ نمایی می کند. ورود به حوزه ی فلسفه ی اسلامی، بدون فربه کردن وجود از این چشمه سار، کامل نمی شود. کتاب حاضر به مثابه روشن کننده ی مبانی اساسی فلسفه ی اشراق، گامی در راه فهم توصیفی و تحلیلی حکمت اشراق است. نویسنده در این اثر تلاش کرده است با تأکید بر کتاب «حکمه الاشراقِ» سهروردی به ارائه و تحلیل نظام فلسفی شیخ اشراق بپردازد. بدین منظور داوری های شیخ اشراق درباره ی موضوعات فلسفه را که در واقع نقدها و پاسخ های شیخ اشراق به دیدگاه مشائیان است، عرضه کرده و به تحلیل آنها پرداخته است. مقاله پیش رو سعی دارد کتاب حاضر را به اجمال معرفی کند، به پیشینه ی آثاری از این دست اشاره کند و در دو بخش صوری و محتوایی به تحلیل ابعاد شکلی و محتوایی اثر بپردازد. از این رو با هدف بررسی و نقد آن، نقاط قوت و ضعف آن را نشان می دهد و به طرح پیشنهادهایی برای اصلاح آن بسنده می کند
۱۸۳.

نقد مبانی کلان در برنامه ریزی درسی رشته علوم قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۵۰۰
برنامه ریزی درسی، هم بر امور کلان و کلی و هم، بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هر یک، تأثیر مهمی در تدوین برنامه درسی وکیفیت آن خواهد گذاشت. از مهمترین امور کلان در این خصوص، نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت و نیز مسأله ارزش یابی است. ضعف و قوت یک برنامه درسی به ضعف و قوت این امور بر می گردد. لذا برای بهینه سازی هر فعالیت آموزشی لازم است هر یک از ارکان آن، مورد ارزیابی و آسیب شناسی قرار گیرد تا با شناخت کاستی ها در صدد رفع آن ها برآمد. از بررسی اجمالی برنامه درسی رشته علوم قرآن و حدیث چنین بر می آید که امعان نظری جدی در ابتنای بر اصول برنامه ریزی درسی وجود نداشته است. این، می تواند به عنوان یکی از ضعف های رشته و عاملی در عدم ایجاد توانمندی های لازم در دانشجویان تلقی شود. برنامه ریزی بدون برنامه و عدم انطباق با استانداردهای آموزشی، نه تنها رفع مشکل نمی کند بلکه خود مشکلی می شود در کنار دیگر مشکلات.
۱۸۴.

نقدی بر کتاب «برنامه درسی و آموزش هنر در آموزش و پرورش»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۷۲۵ تعداد دانلود : ۹۹۲
یکی از کارکردهای اساسی نظام آموزشی که اجرای آن در مدارس و مراکز آموزشی کشور به دلیل تنگناها و سوء تفاهمات مختلف با مشکلات عدیده ای مواجه است، تربیت هنری دانش آموزان است. طی چند سال اخیر برخی تلاش های علمی و پژوهشی جهت معرفی و بازشناسی جایگاه تربیت هنری و ضرورت توجه جدی بدان در نظام آموزشی کشور انجام گرفته است. تألیف کتاب برنامه درسی و آموزش هنر در آموزش و پرورش از جمله این تلاش های علمی است. در این مقاله کتاب مذکور مورد بررسی و نقد قرار گرفته و امتیازها و کاستی های شکلی و محتوایی آن مشخص گردیده است. در مجموع می توان گفت که کتاب برنامه درسی و آموزش هنر در آموزش و پرورش از نظر ساختار و نوع سازماندهی مطالب، ملاحظات و ویژگی های نگارشی، طرح مباحث بنیادین تربیت هنری، تبیین نقش و ضرورت آن به ویژه از منظر آثار و دستاوردهای شناختی و ... دارای امتیازهای لازم است. از سوی دیگر، کتاب مذکور از نظر میزان تکرار و تشابه محتوای آن با برخی آثار دیگر مولفان، مبهم بودن قسمت هایی از مطالب، استفاده صرف از مقالات ترجمه شده و عدم توجه به واقعیات تربیت هنری در نظام آموزشی ایران و غیره دارای کمبودهایی است که قطعاً رفع آنها می تواند در افزایش اثرگذاری کتاب بر روی مخاطبان نقش قابل توجهی داشته باشد.
۱۸۵.

بررسی و نقد کارآفرینی سازمانی با تأکید بر شناسایی محورها و موانع کارآفرینی سازمانی مورد مطالعه: وزارت ورزش و جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۱۳۹۴
این مسأله برای مدیران به اثبات رسیده است که شرایط پیرامونی سازمان های امروزه به گونه ای است که حل مشکلات و تنگناها نیازمند ارایه راه حل های جدید و منابع متفاوت است و بدون تردید یکی از مهمترین منابع برای تحقق این امر، بهره گیری ازعواملی چون ابتکار،خلاقیت،نوآوری ودریک کلمه کارآفرینی سازمانی است.  کارآفرینی سازمانی به معنای توسعه شایستگی ها وفرصت ها در درون سازمان از طریق ترکیب منابع جدید است . از این رو سازمان های عصر حاضر به کارآفرینی سازمانی به دلیل نقشی که در تقویت موقعیت رقابتی سازمان ها ایفا می کند توجه خاصی دااشته اند.این تحقیق  در صدد بررسی ،نقد وشناسایی  محورهاو موانع کارآفرینی سازمانی در وزارت ورزش وجوانان است و تلاس دارد تا ضمن مروری جامع برادبیات موضوعی و در نظر گرفتن نکات مطروح در رویکردهای شومپیتر ،فرای، وسپر ودیگر صاحب نظران،با نگاهی جامعتروباتوجه به مدل سه شاخگی به بررسی موانع کارآفرینی سازمانی بپردازد.دراین تحقیق با استفاده از روش تحقیق  مروری مولفه هایی که  شامل30 محور و درسه بعد ساختاری،رفتاری،زمینه ای و   66مانع  به عنوان ابزار نقد کارآفرینی سازمانی در وزارت ورزش وجوانان شناسایی شد. پیشنهاد می شود که مدیران و پژوهشگران محورها وموانع موثر بر کارآفرینی سازمانی راکه دراین پژوهش معرفی شدند، در وزارت ورزش وجوانان آزمون کنند
۱۸۶.

درآمدی انتقادی بر «دوره های برخط آزاد انبوه (موک ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۲۵۶ تعداد دانلود : ۸۷۶
هدف این مقاله معرفی و نقادی دوره های برخط آزاد انبوه (موک ها) است. برای تحقق این هدف، از روش پژوهش «کاوشگری فلسفی انتقادی» استفاده شد. جامعه آماری دربرگیرنده کلیه منابع اعم از کتابها، مقالات، مطالعات و پژوهش های مرتبط با موضوع بود که حداکثر ممکن منابع به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های موردنیاز از طریق سیاهه یادداشت برداری گردآوری، و اطلاعات به روش کلامی، تصویری و استنتاج منطقی تحلیل شد. در این مقاله، ابتدا، موک ها در سه محور «چیستی»، «چرایی»، و «چگونگی» توصیف شدند. سپس، برای تفسیر موک ها، معیارهای الف)نظریه زیربنایی، ب)عدالت آموزشی، ج)آموزش بزرگسالان، د)عملی بودن از نظر فنی، و ه )کاربرد های آموزشی انتخاب و موک ها براساس آنها تحلیل شدند و در نهایت، مزایا و معایب آنها احصاء شد. براساس یافته های این مقاله، مهمترین مزایای موک ها عبارت بودند از: برخورداری از نظریه علمی زیربنایی پیشرفته و به روز، زمینه سازی عدالت آموزشی، تناسب با آموزش های بزرگسالان، قابلیت عملیاتی شدن و منافع و مزایای مختلف آموزشی. با این همه، نوپا بودن نظریه زیربنایی موک ها (ارتباط گرایی) و وجود نقدهای متعدد برای آن، قابلیت موک ها در ایجاد و گسترش تبعیض آموزشی، کاستی های فنی مختلف، و نقص ها و معایب جدی در بعد کاربرد آموزشی نیز از معایب آن بودند. نتیجه اینکه پرداختن به موک ها نیازمند آگاهی از این مزایا و معایب و تلاش برای رفع معایب آن است.
۱۸۷.

درآمدی انتقادی بر نظریه های «آشوب و پیچیدگی»(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۷۹۶
هدف این مقاله توصیف و نقد نظریه های آشوب و پیچیدگی است. لذا از روش پژوهش «کاوشگری فلسفی انتقادی» استفاده شد. جامعه آماری دربرگیرنده کلیه کتابها، مقالات، مطالعات و پژوهش های مرتبط با موضوع بود که حداکثر ممکن منابع به روش نمونه گیری هدفمند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های موردنیاز از طریق سیاهه یادداشت برداری گردآوری، و اطلاعات به روش کلامی و استنتاج منطقی تحلیل شد. براساس یافته های پژوهش، نظریه آشوب علم مطالعه سیستمهای پیچیده، پویا، غیرخطی، دور از تعادل، و نظریه پیچیدگی علم مطالعه، توصیف و تبیین رفتار سیستم های انطباقی پیچیده است که با ویژگی های اثرپروانه ای، مجذوب کننده های ناشناس، خودشباهتی، ظهوریابندگی، حلقه های بازخور، عدم تعادل، خودسازماندهی، آشیانه ای بودن، شبکه ای بودن، کل نگری، غیرخطی و غیرقابل پیش بینی بودن شناخته می شوند. این نظریه ها با برداشت کوهنی، یک نظریه علمی، با مفهوم علوم نرم، یک علم و به دلیل زیرسؤال بردن پارادایم مدرنیسم و ارائه مفروضات جایگزین، پارادایم محسوب می شوند
۱۸۸.

بررسی و تحلیل نظریه خواجه نصیرالدین طوسی در عقیده بداء(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شیعه معتزله خواجه نصیرالدین طوسی نقد بداء

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی فلسفه مشاء
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام خداشناسی صفات و اسماء خدا
تعداد بازدید : ۱۵۹۴ تعداد دانلود : ۷۷۵
خواجه نصیرالدین طوسی از برجسته ترین متکلمان شیعی است که آثار و آرای او همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است. خواجه در برخی تصنیفاتش در باب عقیده بداء مطالبی دارد که موضع گیری های متفاوتی را نسبت به او در پی داشته است؛ برخی عالمان مشابه سخنان او را گفته اند، برخی دیگر او را نقد کرده و عده ای نیز در مقام توجیه نظریه خواجه برآمده اند. بررسی ها نشان می دهد که نقد به خواجه وارد بوده و از مطالب وی انکار بداء به دست می آید. با وجود این، برخی متکلمانِ پیش و پس از خواجه نیز بداء را رد کرده اند و او نظریه جدیدی ارائه نکرده است. به نظر می رسد آنچه خواجه و متکلمانی چون شیخ طوسی و سید مرتضی در مسئله بداء گفته اند، یک دیدگاه شیعی نیست، بلکه تأثیر اندیشه قاضی عبدالجبار معتزلی در دیدگاه شاگردش سید مرتضی است که از ایشان به دیگر متکلمان شیعی سرایت کرده است.
۱۸۹.

نقدی بر کتاب " نظام های اطلاعات مدیریت در ورزش"(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقد نظام های اطلاعات مدیریت ورزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۸۲۴
نقد کتب در قالب مقاله های علمی در کشور کمتر مورد توجه قرار می گیرد. این در حالیست که نقد در نشان دادن کاستی ها و گشودن راه های تازه به نویسندگان کمک شایانی می کند. بررسی تحلیلی یا انتقادی به یک کتاب به مراحل ابتدایی آن یعنی بررسی اجمالی خلاصه نمی شود بلکه باید آن را در نظر و کار در پرتو مسائل خاص و دغدغه های نظری در یک دوره بررسی کرد. این پژوهش از نوع تحلیل محتوا و از حیث اجرا انتقادی – کاربردی است. بدین منظور کتاب قاسمی حمید، کشکر سارا و همکاران. نظام های اطلاعات مدیریت در ورزش. تهران: انتشارات حتمی. 1393. 308 ص. شابک 3-99-6904-600- 978 انتخاب و مورد نقد قرار گرفت. یافته ها در چند بخش، درباره نویسندگان، محورهای اصلی اثر، بررسی آثار مشابه و بررسی محتوایی و ساختاری اثر ارائه شد. در نتیجه، می توان انتظار داشت با توجه به مناسب بودن ، در آینده شاهد ویرایش های بعدی این کتاب باشیم.
۱۹۰.

بررسی، تحلیل و نقد استعاره مکنیه در آثار بلاغی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقد استعاره مکنیه بیان بلاغت فارسی بلاغت عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۹
ازجمله مسائل درخصوص استعاره که همواره محل مناقشه بوده، استعاره مکنیه است. در آثار اولیه بلاغی از این ساختار خبری نیست؛ در مرحله بعد، محققی چون جرجانی به بحث درباره این موضوع می پردازد، ولی نامی بر آن نمی نهد. هم زمان با وضع این اصطلاح، نزاع بر سر درستی آن نیز آغاز شد، عده ای استعاره بودن آن را نپذیرفتند، برخی آن را در زمره تشبیه مضمر دانستند، و گروهی هم فقط نظر دیگران را تکرار کردند. عده ای هم در دوره معاصر تلاش کرده اند با طرح مسئله تشخیص، اختلافات موجود را حل کنند، ولی در نهایت اذعان می نمایند اصطلاح استعاره مکنیه عام تر از تشخیص است و شمول بیشتری دارد. در مقاله حاضر ضمن بررسی، تحلیل و نقد این اصطلاح در آثار بلاغی، به ترتیب تاریخی، نشان داده ایم پژوهشگران بلاغی بیش از توجه به تعریف استعاره و تمرکز بر چگونگی استعاره مکنیه از نظر اصطلاح شناختی یا ترمینولوژیک، آن را از نظر لغوی مدنظر داشته اند؛ در حالی که بر مبنای تعریف سکاکی و برخی دیگر از بلاغیون، «استعارگی» این ساختار پذیرفتنی است؛ هرچند نمی توانیم قیدهایی مانند «تخییلیه» را بپذیریم. همچنین می توان از تشخیص، استعاره تبعیه و جاندارانگاری به عنوان شاخه های این استعاره یاد کرد، نه جایگزین های آن.
۱۹۱.

نگاهی انتقادی به شیوه شاعری رشیدالدین وطواط

کلیدواژه‌ها: نقد رشیدالدین وطواط قصیده غزل تشبیب تخلص نقد بلاغی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۳ تعداد دانلود : ۵۰۸
رشیدالدین وطواط از جمله قصیده سرایان قرن ششم هجری است که تبحر خاصی در به کارگیری صناعات ادبی داشته و شعر گفتن برای او ابزاری برای به نمایش درآوردن مهارت های بلاغی بوده است. شعر او در میان محققان معاصر چندان مقبولیت نیافته و اغلب کسانی که در حوزة آثار کلاسیک فارسی تحقیق کرده اند بیشتر کتاب حدائق السحرو دیدگاه های انتقادی وطواط در این کتاب را مدنظر داشته اند و به شعر و شرح حال او نپرداخته اند. در این تحقیق به روش تحلیلی و توصیفی با توجه به  منظومه فکری و فرهنگی شعر وطواط، نقاط ضعف و قوّت شعر و دلایل عدم مقبولیت آن و نیز بدعت ها و بدایع شعر او و نیز جایگاه اشعار او در گستره شعر فارسی مورد ارزیابی قرار می گیرد. حاصل پژوهش نشان می دهد هرچند که وطواط  توانایی به کار گیری هر نوع و هر قسم و یا از هر پایه و درجه الفاظ و عباراتی را که می خواست در شعر داشت، امّا همین لفظ اندیشی، او را از ارائه تجربه های خالص شاعری دور کرده است. شعر او به غیر از تشبیب ها، تا حدودی غزل ها و تخلص های خاص او چیزی به سنت شعر فارسی نیفزوده است. اشعار وطواط نمونة بارز دور شدن از شعر حقیقی و در عوض حرکت به جانب صنعت گرایی است.
۱۹۲.

حافظ و نقد اجتماعی

کلیدواژه‌ها: نقد نقد اجتماعی حافظ جامعه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد اجتماعی
تعداد بازدید : ۳۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۲۲۲
یکی از علت های د لنشینیِ غزلیات حافظ چندصدایی بودن آنهاست. غزل هایی که گرچه عرفانی اند، اجتماعی نیز هستند. غزل های اجتماعی حافظ آمیخته با طنز، حدیث نفس و درد جامعه اند. در میان این آمیختگیِ نکات عرفانی و طنز، صدایی رسا شنیده می شود؛ صدایی که منتقدانه و زیرکانه به نقد جامعه برخاسته است تا در هیاهوی ادعاهای مدعیان و ستم های فرادستان، فریاد انسانیت سر دهد. در این نوشتار نگاه منتقدانه حافظ را در چهار عنوان بررسی و با شواهد مربوط تحلیل کرده ایم: نقدهای حکومتی، نقد نهادها و مظاهر عقیدتی- اجتماعی، نقد رفتارهای اخلاقی- اجتماعی و نقد صفات شخصی. نتیجه تحقیق نشان می دهد که حافظ شاعری منتقد و نقّادی تیزبین است؛ نقد های حافظ، نقدهایی درونی اند که بیش از آنکه جامعه را مسئول نواقص اجتماعی بداند، خود انسان را به ایجاد نقص های اجتماعی متهم می کند؛ یعنی حافظ نقدهای اجتماعی خود را بیشتر به انسان و رفتار او که نمود و نماد جامعه خود است وارد می کند. او انسان را سازنده اجتماع خود می داند و به همین دلیل جامعه را چه مثبت باشد و چه منفی زاییده نوع رفتار افراد همان جامعه می داند
۱۹۳.

نقد و بررسی انسان شناسی داروین براساس حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقد انسان شناسی داروین ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۲۸
تبیین چگونگی هستی و ظهور انسان نقشی راهبردی در عملکرد انسان و اعتقاد او به غایت و هدف نهایی از زندگی و زیستن دارد. امروزه شاهد پیامدهای کلامی بسیاری در حوزه ی هستی شناسی و غایت شناسی انسان براساس دو رویکرد مشهور در مسأله ی ایجاد انسان – ثبات انواع و تبدّل انواع – هستیم؛ و ازآنجاکه تمام استنتاج های علوم به مدد عقل صورت می پذیرد، در این مقاله عوامل مؤثر بر تبدّل تا ظهور انسان از دیدگاه داروین، به مکتب عقلی ملاصدرا عرضه می شود تا امکان و حدود این تبدّل ها با نظام دقیق عقلی او روشن شود. داروین نظریه ی تکاملی اش را براساس مستندات تجربی خود که از طریق مشاهداتش در سفرها، فسیل ها و برخی آزمایش ها بر روی حیوانات اهلی به دست آمده و با استفاده از پیش فرض های عقلی، بنا نهاده و سپس آن را به انسان نیز تعمیم می دهد. به نظر وی، ایجاد انسان از نیای حیوانی و به یاری انتخاب طبیعی، در تنازع بقا صورت گرفته  است؛ ایجاد انسان از سر تصادف بوده و سرانجامِ انسان نامعلوم است. وجودشناسی حکمت متعالیه با تبیین تشکیک در وجود و حرکت جوهری، حلقه های مفقوده ی داروین را روشن نموده، چگونگی تبدّل موجود تا ظهور انسان و حدود آن را مشخص می نماید؛ براساس حکمت متعالیه، گرچه انسان محصول فرایند تکامل است، این فرایند تابع برنامه ای ازپیش تعیین شده است و عوامل زیست محیطی، علل زمینه ای تکامل انسان هستند، حکمت متعالیه ساحت دومی نیز برای انسان قائل است که منشعب از جسم اوست و استعداد تبدّل و تکامل تا بالاترین مراتب وجودی را داراست. درنتیجه، انسان نه تنها هدفمند ایجاد شده، بلکه جاودانه است و در مراتب متفاوتی از وجود، زندگی خود را ادامه خواهد داد. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی – تحلیلی است که با استفاده از منابع اصلی انجام پذیرفته  است.
۱۹۴.

تأملی در شبهه «انحصار علم ارزشمند در علوم دینی و بی ارزش تلقی شدن علوم تجربی»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: علم تجربی علم دینی علم ارزشمند نقد شبهه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۶ تعداد دانلود : ۴۹۵
برخی از منتقدان [i] با استناد به آیه:﴿أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیلِ ساجِداً وَ قائِماً یحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ یرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هلْ یستَوِی الَّذینَ یعلَمونَ والَّذینَ لَا یعلَمونَ إِنَّما یتَذَکرُ أُولُوا الْأَلْبابِ﴾ [ii] و سایر آیات و احادیث مدعی شده اند که: علم ارزشمند و نافع از دیدگاه قرآن و اسلام منحصر در علوم دینی است. با نگرش درآیات و روایات معلوم می گردد که هدف قرآن بیان جزئیات تمام علوم بشری نیست و علم ارزشمند را منحصر در علوم دینی نمی داند، آیات قرآن و احادیث پیامبر (ص) نه تنها به همه علوم ازجمله علوم تجربی توجه کرده اند، بلکه تذکر داده اند که هنگام مطالعات تجربی به آفریدگار طبیعت، آسمان و... نیز توجه کنید که جمع بین ایمان و علم مطلوب است و با همدیگر منافاتی ندارند. در این مقال و مجال درصدد پاسخ گویی به شبهه مطرح شده با استناد به آیات و احادیث با بهره گیری از منابع معتبر هستیم. 1. دکترسها [ii]. آیا چنین کسی باارزش است یا کسی که در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام، از عذاب آخرت می ترسد و به رحمت پروردگارش امیدوار است، بگو آیا کسانی که می دانند باکسانی که نمی دانند یکسان اند؟ تنها صاحبان مغز متذکر می شوند. (زمر/ 9)
۱۹۵.

درآمدی بر تحلیل محتوای مکتوبات انتقادی مرتبط با مسائل سیاسی اجتماعی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۴۳۶
در مقالة حاضر به بررسی نوشتارهای انتقادی مرتبط با مسائل سیاسی اجتماعی ایران پرداخته شده است. هدف تحقیقْ شناسایی میزان رعایت اصول نقد و ارزیابی علمی در مقالات انتقادی است. روش تحقیقْ تحلیل محتوا و جامعه آماری آن 123 مقاله، یعنی تمام مکتوبات انتقادی، است که در سه دهه گذشته در منابع مختلف به چاپ رسیده و برای پژوهش گران دردسترس بوده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که در 7/56 درصد مقالات انتقادی هم به نقاط قوت و هم به نقاط ضعف آثار توجّه شده است و در مابقی آن ها یا فقط نقاط قوت و یا صرفاً نقاط ضعف مورد توجّه بوده است. در 8/65 درصد مقالات نیز بیش تر به نقد مؤلف (مثبت یا منفی) پرداخته شده است. هم چنین فقط در 2/ 14 درصد مقالات برای رفع کاستی های مطالعات پیشنهاد و راه کار ارائه شده است. براین اساس می توان گفت تا رعایت شدن قواعد نقد علمی و بی طرفانه و پرهیز از قضاوت های جانب دارانه در نقد کتاب های مرتبط با تحوّلات سیاسی اجتماعی ایران و نیز در نقد سایر آثار هم چنان فاصله زیادی وجود دارد.
۱۹۶.

جستاری بر ابعاد و مؤلفه های ارزیابی نقادانه کتب درسی دانشگاهی با تأکید بر اصول طراحی و سازمان دهی پیام های آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۴۳
کتب درسی ویژگی ها و ابعاد گوناگونی دارد که داوری دربارة کیفیت آن مستلزم ارزیابی همه جانبه و نقد و بررسی آن از جوانب مختلف است. درهمین راستا، مطالعه حاضر با هدف ارائة معیارهایی برای ارزیابی نقادانه کتب درسی دانشگاهی ازمنظر اصول طراحی پیام های آموزشی انجام شد. پژوهش حاضر با روش کیفی از نوع مطالعه کتاب خانه ای انجام شد که به صورت استقرایی منابع علمی، ازقبیل کتب و مقالات منتشرشده در موضوع موردبررسی، مطالعه و سپس موارد مطرح شده طبقه بندی و معیارهای جدید برای ارزیابی نقادانه کتب درسی ارائه شد. جامعه پژوهش حاضر را کلیه منابع اطلاعاتی، کتب، و مقالات نمایه شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی ای تشکیل می داد که در سال های 1380 تا 1396 و 2000 تا 2017 چاپ شده بودند. هم چنین نمونه گیری، در پژوهش حاضر، به روش غیرتصادفی از نوع هدف مند انجام شد. نتایج نشان داد که در نقد کتب درسی دانشگاهی علاوه بر توجه به بُعد ظاهری، ساختاری، محتوایی، و نگارشی دو بُعد دیگر وجود دارد که اهمیت بالایی دارد و آن عبارت است از بُعد پژوهشی و بُعد آموزشی. درنهایت، می توان نتیجه گرفت که اگر بعد آموزشی و پژوهشی در نقد کتب درسی دانشگاهی که نخستین هدف آن انتقال یک پیام آموزشی است نادیده گرفته شود نقد اثر موردنظر ابتر مانده و به غایت مقصود نرسیده است.
۱۹۷.

نقدی بر کتاب «ماکس وبر ونظریه سیاست مدرن»(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۱۱ تعداد دانلود : ۶۴۴
کتاب ماکس وبر ونظریه سیاست مدرن نگارش دیوید بیتهام به عنوان مهم ترین متن در باب اندیشه سیاسی ماکس وبر با توجه به لزوم نقد بویژه در گستره معارف سیاسی در این نوشتار به اختصار مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این کتاب که با شیوه ای تحلیلی وبا نگاه تاریخی جامع ترین گزارش را از نظریه سیاسی وبر به دست می دهد، به اختصار به بررسی دغدغه محوری وبر نسبت به دورنمای پارلمان خواهی لیبرال در جوامع اقتدار طلب در عصر سیاست توده ای و سازمانهای دیوان سالارانه می پردازد و نشان می دهد که چگونه این دغدغه او را به جانب بازنگری در نظریه دموکراسی کشانده است. این اثر راهنمایی بسیار معتبر درباره فلسفه سیاسی ماکس وبر است و با آنکه نسبتاً دارای ساختار منطقی بوده، ازمتنی نسبتا قابل فهم برخوردار است و از پیچیدگی، طمطراق وثقل ادبی به دور بوده و رویکردی بیطرفانه بر آن حاکم است. اما همچون هر اثر علمی دیگر بی نیاز از نقد نمی باشد. از این رو در این نوشتار بر اساس معیارهای منطقی و نگارشی مورد بررسی قرار گرفته و حتی الامکان سعی شده است محاسن و کاستی های آن به دور از پیش داوری و بافتن در تاریکی بیان شود.
۱۹۸.

بازشناسی کتاب «مدرنیته سیاسی» و نقد آن(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۸۵ تعداد دانلود : ۸۲۱
کتاب مدرنیته سیاسی، تقریر سکولاریسم و لائیسیته است. مسأله های کنونی جوامع را نیز ریشه در عدم جدایی قاطع بین حوزه های عمومی و خصوصی، دولت و جامعه مدنی و فرد و شهروند می داند. بنابراین کتابی برای آرمان های لیبرالیستی و سکولاریستی بوده و در بیان مسأله های سکولاریسم موجه می نماید. موریس باربیه اما تجربه غرب را گویا تجربه ای غایی و از آنِ ملت هایی مهتر پنداشته و تن دادن به این جدایی ها را سرنوشت همه جوامع دانسته است. چنانکه برای جوامعی که به مدرنیته سیاسی دست نیافته اند توصیه کرده که بایستی بدون پرش های بلندپروازانه،گام به گام و با بهره گیری از انبان تجربه پیش رفتگان به آن دست یابند. غایی پنداشتن الگوی خود، مسأله سازی برای سایر جوامع است. به طور مثال اگر جوامع اسلامی به جای لائیسیته، اسلام را برای حل مسأله های خود و افق های پیش روی رجحان بخشیده و سکولاریسم را بر نتابیدند، سکولاریسم مسأله آنها نمی شود که در این کتاب راه رسیدن به آن بیان شود. بررسی های این مقاله ضمن بازشناسی برخی نقاط قوت و ضعفِ شکلی و محتوایی کتاب، نشان می دهد که نویسنده در این کتاب از مسأله یابی محققانه به مسأله سازی و تجویزهای غیرموجه تمایل پیدا کرده است.
۱۹۹.

بحثی انتقادی درباره شطرنج و متعلقات آن در برخی شروح متون عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ش‍طرن‍ج نقد متون عرفانی طرح نهادن شه رخ زدن فرزین بند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۹ تعداد دانلود : ۷۸۲
درک درست از متون مختلف ادبی و پی بردن به معانی باطنی آن، منوط به فهم صحیح و عاری از استنباط های مغشوش است. از جمله متونی که علاوه بر معانی ظاهری نیاز به تبیین وجوه مختلف و تعابیر گوناگون دارد، متون عرفانی است؛ لذا موضوع تشریح در این متون به خاطر مسائل فوق الذکر، اهمیت مضاعفی دارد. این در حالی است که شاعران و عارفان برای بیان مافی الضمیر خود بعضاً از اصطلاحاتی مضمون آفرینی یا نمادپردازی کرده اند که حتی در حوزه مطالعاتی شارحان جامع الاطراف نیز نیست؛از جمله این اصطلاحات که لغزشگاهی برای شارحان و به تبع آن خوانندگان محسوب می شود، مربوط به بازی شطرنج است. نوشته حاضر بر آن است تابااستفاده از روش استقرایی و با بازخوانی دقیق آثاربرخی شاعران عارف، به تحلیل روش درست این بازی و پیچیدگی ها و ظرایف آن بپردازد و برخی شروح متون عرفانی در این زمینه را مورد نقد و بررسی قرار دهد. حاصل پژوهش نشان می دهد که شارحان محترم، به خاطر پیچیدگی خاص این بازی، اغلب یا از توضیح ابیات چشم پوشی کرده اند و یا اینکه بعضاً دچار لغزش شده اند. از جمله اصطلاحات مورد اختلاف بین شارحان می توان به «شه رخ زدن»، «فرزین بند»و «طرح نهادن»، اشاره کرد.
۲۰۰.

نقدی برکتاب زبان انگلیسی سال دوم (هشتم) دوره اول متوسطه پیش حرفه ای ویژه دانش آموزان کم توان ذهنی

کلیدواژه‌ها: زبان انگلیسی دانش آموزان کم توان ذهنی کتاب دانش آموز کتاب کار پایه هشتم نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۷۰
هدف از این مقاله بررسی انتقادی کتاب دانش آموز و کتاب کار درس زبان انگلیسی ویژه دانش آموزان پیش حرفه ای پایه هشتم ویژه دانش آموزان کم توان ذهنی است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. با توجه به معیارهای پیشنهادی نقد شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی، نقاط قوت و ضعف شکلی و محتوایی اثر ارائه گردید و سپس پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت کتاب و متناسب سازی محتوای آن با توجه به سطح توان مندی دانش آموزان کم توان ذهنی داده شد. از مهم ترین نقاط قوت کتاب اختصاص دادن بخشی ویژه به مرور و یادآوری مطالب آموزشی پایه هفتم، معرفی کارکردهای زبانی و روال های اجتماعی، و چاپ رنگی کتاب است و از مهم ترین نقاط ضعف کتاب علاوه بر آموزش سنتی حروف الفبا، آموزش نامناسب اعداد، ارائه تمرین های پیچیده و نامناسب و کیفیت پایین تصاویر می توان به عدم انطباق عناوین درس ها با محتوا اشاره نمود.