پیام آموزشی

رسانه ها در قالب پیام، نکته های بسیاری را به مردم معرفی می کنند که یکی از مهم ترین آنها مسائل مربوط به سلامتی است. پیام های بهداشتی آن دسته از پیام ها هستند که برای تغییر رفتار افراد در حوزة سلامت طراحی می شوند. این پیام ها باید به افراد اطلاعات را متناسب با دغدغه های آنان ارائه دهند. افراد باید پیام را متناسب با وضعیت خود بدانند، و به رفتارهای توصیه شده در آن نیز عمل کنند. بنابراین، توجه به این نکته مهم است که پیام های سلامت بر اساس اصول و قواعد خاصی طراحی می شوند، یا فقط بر اساس پاره ای از مفروضات ذهنی طراح پیام قرار دارند؟ در این نوشتار که با هدف شناسایی انواع پیام های سلامت محور و قالب بندی پیام ها انجام شده است از روش تحلیل محتوا استفاده شده و 145 مطلب روزنامه های ایران،جام جم و همشهری طی بازة زمانی اردیبهشت 1393 تا شهریور 1394 مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان داد از میان موضوعات مختلف سلامت، روزنامه ها با 8/19درصد، موضوع“ منافع مرتبط با سلامت مثل تغذیه مناسب، ورزش، واکسیانسیون و...” را بیش از سایر  موضوعات مورد توجه قرار داده اند. خبرهای آگاهی بخش روزنامه ها، با 3/74 درصد دربارة“ ایجاد شناخت دربارة موضوع یا رفتار خاص” است. پیام های آموزشی روزنامه ها، با 8/50 درصد با هدف“ ارائه اطلاعات دربارة سلامت” است؛ بالاخره“ ارائه یک یا چند راه حل یا رفتار ساده برای کاهش تهدید” با 7/33 درصد، بیشترین هدف انتشار پیام های ترغیب کننده را در این روزنامه ها دنبال می کند

کتب درسی ویژگی ها و ابعاد گوناگونی دارد که داوری دربارة کیفیت آن مستلزم ارزیابی همه جانبه و نقد و بررسی آن از جوانب مختلف است. درهمین راستا، مطالعه حاضر با هدف ارائة معیارهایی برای ارزیابی نقادانه کتب درسی دانشگاهی ازمنظر اصول طراحی پیام های آموزشی انجام شد. پژوهش حاضر با روش کیفی از نوع مطالعه کتاب خانه ای انجام شد که به صورت استقرایی منابع علمی، ازقبیل کتب و مقالات منتشرشده در موضوع موردبررسی، مطالعه و سپس موارد مطرح شده طبقه بندی و معیارهای جدید برای ارزیابی نقادانه کتب درسی ارائه شد. جامعه پژوهش حاضر را کلیه منابع اطلاعاتی، کتب، و مقالات نمایه شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی ای تشکیل می داد که در سال های 1380 تا 1396 و 2000 تا 2017 چاپ شده بودند. هم چنین نمونه گیری، در پژوهش حاضر، به روش غیرتصادفی از نوع هدف مند انجام شد. نتایج نشان داد که در نقد کتب درسی دانشگاهی علاوه بر توجه به بُعد ظاهری، ساختاری، محتوایی، و نگارشی دو بُعد دیگر وجود دارد که اهمیت بالایی دارد و آن عبارت است از بُعد پژوهشی و بُعد آموزشی. درنهایت، می توان نتیجه گرفت که اگر بعد آموزشی و پژوهشی در نقد کتب درسی دانشگاهی که نخستین هدف آن انتقال یک پیام آموزشی است نادیده گرفته شود نقد اثر موردنظر ابتر مانده و به غایت مقصود نرسیده است.