رشته علوم قرآن و حدیث

برنامه ریزی درسی، هم بر امور کلان و کلی و هم، بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هر یک، تأثیر مهمی در تدوین برنامه درسی وکیفیت آن خواهد گذاشت. از مهمترین امور کلان در این خصوص، نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت و نیز مسأله ارزش یابی است. ضعف و قوت یک برنامه درسی به ضعف و قوت این امور بر می گردد. لذا برای بهینه سازی هر فعالیت آموزشی لازم است هر یک از ارکان آن، مورد ارزیابی و آسیب شناسی قرار گیرد تا با شناخت کاستی ها در صدد رفع آن ها برآمد. از بررسی اجمالی برنامه درسی رشته علوم قرآن و حدیث چنین بر می آید که امعان نظری جدی در ابتنای بر اصول برنامه ریزی درسی وجود نداشته است. این، می تواند به عنوان یکی از ضعف های رشته و عاملی در عدم ایجاد توانمندی های لازم در دانشجویان تلقی شود. برنامه ریزی بدون برنامه و عدم انطباق با استانداردهای آموزشی، نه تنها رفع مشکل نمی کند بلکه خود مشکلی می شود در کنار دیگر مشکلات.

احیا و بازیابی متون خطّی و آثار گذشتگان در علوم مختلف اسلامی، از مهم ترین راه های شناسایی و شناساندن فرهنگ و تمدّن هر جامعه به شمار می رود. تصحیح و تحقیق این آثار، سبب می شود تا گنجینه ای از علوم، احیا شده و در دسترس قرار گیرد؛ چه بسا علوم نابی که در این خزائن خطّی موجود باشد. نوشتار پیشِ رو، تهیّه و تصویب واحد درسی مستقلّی با عنوان «تصحیح و تحقیق نسخه های خطّی و متون کهن» را در رشته علوم قرآن و حدیث و مشابهات آن پیشنهاد می کند. سرفصل های این درس نیز با عنایت به مقدّماتی در آموزش قواعد و فنون نسخه شناسی، شیوه های تصحیح، مقدّمه نویسی، نقد و ترجمه آثار خطّی، به نگارش درآمده است. بهره این درس، آشنایی با سیر، تطوّر و تاریخ علوم اسلامی و شیوه های تصحیح و تحقیق متون خطّی بوده و نتیجه آن، کوشش و اهتمام دانش پژوهان جهت احیا و انتشار شایسته آثار خطّی و متون کهن است. این درس می تواند فرصتی برای پژوهش های علمی و نگارش در حوزه های کمترتوجّه شده باشد.