موک

زمینه و اهداف:پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای دوره های همگانی آموزش آزاد درون خطی (موک) در آموزش عالی انجام پذیرفت.

هدف این مقاله معرفی و نقادی دوره های برخط آزاد انبوه (موک ها) است. برای تحقق این هدف، از روش پژوهش «کاوشگری فلسفی انتقادی» استفاده شد. جامعه آماری دربرگیرنده کلیه منابع اعم از کتابها، مقالات، مطالعات و پژوهش های مرتبط با موضوع بود که حداکثر ممکن منابع به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های موردنیاز از طریق سیاهه یادداشت برداری گردآوری، و اطلاعات به روش کلامی، تصویری و استنتاج منطقی تحلیل شد. در این مقاله، ابتدا، موک ها در سه محور «چیستی»، «چرایی»، و «چگونگی» توصیف شدند. سپس، برای تفسیر موک ها، معیارهای الف)نظریه زیربنایی، ب)عدالت آموزشی، ج)آموزش بزرگسالان، د)عملی بودن از نظر فنی، و ه )کاربرد های آموزشی انتخاب و موک ها براساس آنها تحلیل شدند و در نهایت، مزایا و معایب آنها احصاء شد. براساس یافته های این مقاله، مهمترین مزایای موک ها عبارت بودند از: برخورداری از نظریه علمی زیربنایی پیشرفته و به روز، زمینه سازی عدالت آموزشی، تناسب با آموزش های بزرگسالان، قابلیت عملیاتی شدن و منافع و مزایای مختلف آموزشی. با این همه، نوپا بودن نظریه زیربنایی موک ها (ارتباط گرایی) و وجود نقدهای متعدد برای آن، قابلیت موک ها در ایجاد و گسترش تبعیض آموزشی، کاستی های فنی مختلف، و نقص ها و معایب جدی در بعد کاربرد آموزشی نیز از معایب آن بودند. نتیجه اینکه پرداختن به موک ها نیازمند آگاهی از این مزایا و معایب و تلاش برای رفع معایب آن است.

این پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش از راه دور مبتنی بر موک برای دانشجویان و اعتبارسنجی آن از نظر متخصصان انجام شده است. روش پژوهش، روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد مرور نظام مند ادبیات پژوهشی و جهت اعتبارسنجی الگو از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق جهت طراحی الگوی آموزشی، شامل تمامی کتاب ها، مقالات پژوهشی و مروری، پایان نامه ها و منابع اطلاعاتی اینترنتی مرتبط در زمینه فناوری به ویژه محیط موک و آموزش از راه دور دانشجویان (از سال 2000 تا 2017) و جامعه آماری جهت اعتبارسنجی الگو، متخصصان تکنولوژی آموزشی و متخصصان آموزش از راه دور بودند. نمونه آماری جهت تعیین عناصر الگو تعداد 10 فصل کتاب و 20 مقاله مرتبط با آموزش از راه دور و 5 جلدکتاب و 20 مقاله مرتبط با فناوری اطلاعات و موک بودند که به صورت هدفمند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفتند. جهت اعتباریابی الگو، تعداد 30 نفر از متخصصان تکنولوژی آموزشی و آموزش از راه دور به عنوان نمونه شرکت کردند. ابزار جمع آوری داده ها شامل فیش برداری و یک پرسشنامه 7 سؤالی محقق ساخته در مقیاس لیکرت بود. نتایج این مطالعه منجر به تدوین یک الگوی تجویزی شد. مراحل تشکیل دهنده این الگو شامل هشت مرحله آماده سازی، تحلیل، طراحی، توسعه، اجرا، ارزشیابی و بهینه سازی یادگیری می باشد. تدوین این الگوها با رویکرد تلفیقی بوده است و از نقاط قوت الگوهای مختلف محیط های آموزش از راه دور و موک استفاده شد. همچنین نتایج نشان داد نظر متخصصان در هر 7 سؤال مربوط به ارزیابی به طور معنی داری بیشتر از حد وسط بوده است (01/0P<). می توان نتیجه گرفت که متخصصان، اعتبار درونی الگوی طراحی شده در آموزش از راه دور را در حد زیاد ارزیابی کردند. استفاده از الگوی آموزش از راه دورمبتنی بر فناوری موک در افزایش درگیری تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانشجویانی که تحت این آموزش قرار گرفتند مؤثر بود (01/0P<). در نتیجه می توان از این الگو برای آموزش دانشجویان پیام نور از طریق محیط موک استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر،تعیین تأثیرآموزش از راه دور(مبتنی برموک)برعملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه پیام نورمرکز کرمان می باشد. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود که در این پژوهش از نمونه گیری خوشه ای با حجم مناسب (یک کلاس در گروه آزمایش ویک کلاس در گروه کنترل) استفاده شده ،روش انتخاب نمونه، به صورت نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای می باشد. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه پیام نور کرمان می باشند که  40 نفر از آن ها) 20 نفر گروه کنترل و 20 نفر گروه آزمایش) به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل کوواریانس تک و چند متغیری برای تعدیل اختلافات اولیه ( کنترل آماری اختلافات اولیه) گروه آزمایش و گروه کنترل استفاده شد. برای بررسی عملکرد تحصیلی  دانشجویان ازآزمون استاندارد کتاب تکنولوژی آموزشی استفاده گردید.یافته های پژوهش نشان داد که بین میانگین نمرات عملکرد تحصیلی گروه آزمایش وگروه گواه در مرحله پس آزمون،پس از حذف اثر پیش آزمون،تفاوت معناداری وجود داردومیانگین تعدیل شده نمرات  عملکرد تحصیلی در گروه آزمایش،بالاتر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون در گروه گواه بود. متغیر آزمایشی با اندازه اثر 52/0، 52 درصد از واریانس متغیر عملکرد تحصیلی را پیش بینی کرد. بنابراین آموزش با موکبر افزایش میزان عملکرد تحصیلی دانشجویان در درس تکنولوژی آموزشی تاثیر مثبت دارد.براساس نتایج حاصله ،پیشنهاد می شوداز فناوری موکبرای غنی سازی آموزش سایردروس دانشجویان دانشگاه پیام نوراستفاده شود.  

موک یک دوره مبتنی بر وب است که به صورت رایگان و قابل دسترس برای هر شرکت کننده در هر نقطه ای از جهان است. هدف این مطالعه، شناسایی و تبیین راهبردهای بهره گیری از موک ها در برنامه درسی آموزش عالی ایران بوده است. این پژوهش از حیث کاربرد در برنامه درسی دانشگاه ها ، از نوع کاربردی بوده و در انجام آن از روش کیفی و داده بنیاد استفاده شده است. جامعه آماری شامل جمعی از متخصصان برنامه درسی؛ طراحان و مدرسان دوره های آموزشی مبتنی بر موک ها و شرکت کنندگان این دوره ها بودند، که به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 14 نفر از آنان انتخاب گردیدند. افرادی به عنوان نمونه انتخاب شدند که با برخورداری از تجربه مشارکت یا اجرایی در دوره های موک بتوانند نسبت به کیفیت خدمات آموزشی این دوره ها اظهارنظر دقیقی ارائه نمایند. این افراد همچنین دارای تألیفات و فعالیت های پژوهشی قابل توجه درزمینه فناوری های آموزشی، و نیز سوابق مدیریتی و اجرایی در حوزه فناوری های آموزشی در آموزش عالی بودند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری گردید. یافته ها نشان داده است که مهمترین راهبردهای مواجهه با موک ها در برنامه های درسی آموزش عالی دربرگیرنده برنامه ریزی درسی کارآمد برای موک ها ، افزایش ارتباطات بین المللی در آموزش عالی، بستر سازی اجتماعی و

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل کلیدی موفقیت موک ها در آموزش و ارائه الگوی جاری عوامل مؤثر بر موفقیت آنها می باشد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن سنتزپژوهی است. جامعه پژوهش کلیه مقالاتی هستند (374 مقاله) که از سال 2010 تا 2018 در مورد موک ها در پایگاه های تخصصی و علمی ارائه شده اند. نمونه پژوهش 47 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده ها و به صورت هدفمند انتخاب شده اند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد مطالعه، گردآوری شده اند. با تجزیه و تحلیل داده ها، عوامل کلیدی موفقیت دوره های آموزشی موک در 5 بُعد، 15 عامل و 46 مقوله شامل بعد تعامل (ارتباطات متنوع، مدیریت بحث و ویژگی ارتباطات)؛ بعد مشارکت (انگیزش، آموزش متنوع، تسهیلات و ویژگی دوره)؛ بعد سیستم مدیریت (مدیریت یادگیری و مدیریت محتوا)، بعد استاندارپذیری (صحت و اصالت، پشتیبانی و طراحی ساختار) و بعد زمینه ای (نگرش اجتماعی، مهارت و فناوری)، طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد برای ایجاد دوره های اثرگذار موک باید زمینه تعاملات و مشارکت فراگیران را مهیا ساخت،سیستم های مدیریت مناسب را طراحی؛ به استانداردهای موجود توجه و زمینه نگرش مثبت به اینگونه آموزش ها را در بین مؤسسات آموزشی و آحاد جامعه فراهم آورند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر موک و معکوس بر سازگاری تحصیلی دانش آموزان مبتلا  به اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون/ پس آزمون از نوع گروه گواه و آزمایش است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مبتلا به اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی مقطع ابتدایی پایه ششم استان گلستان در سال تحصیلی 99-98 بود که به روش نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای، از بین شهرستان های استان گلستان به طور تصادفی دو شهرگنبدکاووس و بندرترکمن انتخاب شد که 60 دانش آموز مبتلا به اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه سازگاری تحصیلی بیکر و سریاک (1984) است. روایی محتوایی پرسش نامه توسط روان شناسان و متخصصان حوزه علوم تربیتی، اختلالات روانی و یادگیری ورد بررسی و تأیید قرار گرفت و پایایی آن استفاده از آلفای کرنباخ 78/0 به دست آمد. روش اجرا بدین صورت بود که نمونه به سه گروه 20 نفری تقسیم و پس از سنجش پیش آزمون به سه شیوه سنتی، موک و معکوس تحت آموزش قرار گرفت و پس از آخرین جلسه آموزش، پس آزمون گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که دو روش مذکور بر سازگاری تحصیلی دانش آموزان مبتلا به اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی تأثیر مثبت و معناداری دارند.

یکی از پیشرفتهای نوظهوری که در حیطه آموزش الکترونیکی اهمیت چشمگیری یافته، دورههای آموزش آنلاین فراگیر )موک( است. از اینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت آموزش مبتنی بر موک در سیستم آموزش عالی ایران، شناسایی چالشهاو ارایه راهکارها انجام گرفت با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، یادگیری الکترونیکی به طور فزاینده نقش مهمی در آموزش و یادگیری ایفا می کند. در سالهای اخیر توجه زیادی به یادگیری در محیط آموزش الکترونیکی شده است. در این راستا یکی از فناوریهایی که به تازگی در امر آموزش و یادگیری به طورکلی و در دوره های نظام آموزش از راه دور به طور اختصاصی مورداستفاده قرار میگیرد موک است. دلیل این انتخاب آن است که در دنیای اینترنت موک به دلیل رایگان بودن و ساختار آموزشی اش که کاملاً منطبق با آموزش واقعی دانشگاهی است یکی از فراگیرترین روشهای یادگیری آنلاین در سه سال اخیر بوده است. پرداختن رسانه ها به موک و ارائه شدن درسهای آن توسط بهترین دانشگاههای دنیا باعث معروفیت موک شده و مقالات بیشماری از جنبه های مختلف به آن پرداخته اند. پژوهش نشان داد که استفاده از فناوری موک در آموزش از راه دور در افزایش درگیری تحصیلی دانشجویان مؤثر بوده است موک پدیده جدیدی در عرصه آموزش است و میتواند فرصتها و شبکه های جدید و سودمندی را ایجاد کند و جانشین تکنولوژیهای گذشته گردد. استفاده از تکنولوژی اطلاعات و نیز دیجیتال همراه با نظارت بر آموزش فراگیران در قالب موک سبب شده تا آموزشهای الکترونیکی مؤثر و مفید بوده و پاسخگوی نیازهای فراگیران و علاقمندان باشد.

این مقاله با هدف بررسی نقش موک ها بر ماندگاری یادگیرنده، در محیط یادگیری الکترونیکی صورت گرفته است.موکها دوره های مبتنی بر وب هستند که از تأثیر فراوانی بر برنامه درسی آموزش عالی برخوردارند. موک نه تنها به عنوان یک ابزار آموزشی آنلاین توانسته است به جایگاه ارزشمندی در دنیای آموزش و یادگیری برسد بلکه به عنوان یک موج فکری نیز شناخته شده است که توجه بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران را به خود جلب کرده است به کارگیری روش های آموزشی فعال، سبب مشارکت بیشتر دانشجویان در موضوعات آموزشی شده و زمینه را برای افزایش یادگیری و ماندگاری بهتر اطلاعات فراهم می کند. در واقع فناوری موک به صورت بالقوه میتواند، بستر مفیدی برای آموزش و یادگیری درون خطی با تعداد بسیار زیادی از فراگیران و با هزینه های پایین فراهم آورد. موک مشکل محدودیت بودجه دانشگاه ها، مؤسسات و مشکل فراگیران ازنظر هزینه مالی را با کاهش هزینه دوره های آموزشی حل می کند. دانشجویان معتقد بودند که یادگیرنده در محیط های یادگیری الکترونیکی فعال تر است و این محیط را دارای فرصتهای زیادی برای کسب دانش و محیط مناسبی در دادن آزادی عمل به فراگیر در انتخاب زمان و مکان آموزش و برعهده گرفتن مسئولیت یادگیری خود فرض می کردند و لینک های موجود در یادگیری الکترونیکی را به عنوان عاملی در افزایش انگیزه خود برای یادگیری مطرح کرده اند. نظام های آموزشی مبتنی بر فناوری اطلاعات به طور عام و آموزش از راه دور به طور خاص به عنوان یکی از شیوه های نوین آموزشی با تلفیق فناوریهای نوین ارتباطی و آموزش از یک طرف و همچنین پاسخگویی مناسب به افزایش تقاضا برای آموزش عالی و ضرورت یادگیریهای مادام العمر بدون محدودیت زمانی و مکانی و ... از طریق دیگر تحولی شگرف در آموزش عالی ایجاد کرده است، به گونه ای که امروزه اغلب دانشگاه های از دور دنیا می توانند به راحتی خدمات آموزشی خود را به دانشجویان خود در سراسر کشور متبوع و حتی در تمام نقاط جهان ارائه کنند. در این زمینه آموزش از راه دور به عنوان یک عامل ارتباطی از دور تلقی شده که فرصتهای یادگیری برای هر کس و در هر کجا و در هر زمان را مهیا می کند. موک پدیده جدیدی در عرصه آموزش است و می تواند فرصتها و شبکه های جدید و سودمندی را ایجاد کند و جانشین تکنولوژی های گذشته گردد.

هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخصهای اثزگذار طراحی سامانه موبایل موک جهت آموزش مجازی کارکنان بود. از پایگاه های علمی پروکوییست، گوگل اِسکالِر، ساینِس دایرکت، ِامرالد ، ِاسکوپوس و ِاسپرینگر تعداد 28 مقاله انتخاب شد و  با روش مقایسه مستمر  و تحلیل محتوای کیفی  به منظور استخراج نظامند یافتههای متون پیشین تحلیل شدند. از درون متن مقالات و از طریق فرایند کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی 27 مفهوم و 4 مقوله اصلی(شاخص) استخراج شد. یافتهها  نشان دادند که در طرّاحی موبایل موک باید به مقولههای تعامل سیّار، سیستم پشتیبانی آموزشی، پذیرش فنّاوری و سیستم پشتیبانی فنّی توجّه کرد. با توجه به یافتههای پژوهش ترکیب فرمت موک و یادگیری سیّار پتانسیل زیادی برای یادگیری غیررسمی و مادام العمر دارد و  توصیه میشود که کارکنان با تعامل با یکدیگر و یا حتی مطرح شدن آنها به عنوان پژوهشگر و اطلاع آنها از مسائل و دانش روز در جهت تحقق شایستگی حرفهایشان از طریق فنّاوری موبایل موک گام موثری بردارند. شناخت شاخصهای مهم در طراحی فنّاوری نوین موبایل موک در افزایش شایستگی حرفهای و نوآوری سازمانی، از این جهت حائز اهمیت است که میتوان با هم افزایی متخصّصین در کنار یکدیگر به نفع ارتقای عملکردکارکنان و نوآوری سازمانی سود جُست.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر استفاده از موک بر یادگیری و یادداری در آموزش قرآن کریم پایه نهم متوسطه در مدرسه دخترانه فضیلت منطقه 2 انجام شد. هدف تحقیق، کاربردی و روش آن به صورت آزمایشی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر مقطع نهم متوسطه مدرسه فضیلت واقع در منطقه 2 شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بود. حجم نمونه شامل 50 نفر از دانش آموزان فوق بود (25 نفر شامل گروهی که رویکرد آموزشی موک را دریافت کردند و 25 نفر شامل گروهی که رویکرد آموزشی سنتی را از قبل دریافت کرده بودند). برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محق ساخته یادگیری و یادداری دارای 10 عبارت در مقیاس 5 درجه ای لیکرت با ضریب آلفای 79/0 و 77/0 و همچنین برگزاری 10 جلسه دوره آموزش قرآن به شیوه موک بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنف و t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد آموزش قرآن کریم بر اساس موک بر یادگیری و یادداری دانش آموزان دوره متوسطه تاثیر دارد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر موک (دوره های آموزش باز و برخط انبوه) در درگیری تحصیلی و عملکرد ریاضی دانش آموزان پایه یازدهم شهرستان راور انجام شد. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان پایه یازدهم شهرستان راور تشکیل دادند که 40 نفر از آن ها (20 نفر گروه کنترل و 20 نفر گروه آزمایش) به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. درس مربوطه در 6 جلسه بهمدت یک ماه برای گروه آزمایش از طریق فناوری موک و با استفاده از الگوی طراحی آموزشی تدوین شده، تدریس شد و گروه کنترل با همان روش معمول کلاسی آموزش دیدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو (2013) و آزمون محقق ساخته پیشرفت تحصیلی ریاضی بود. برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل کوواریانس تک و چند متغیری برای تعدیل اختلافات اولیه (کنترل آماری اختلافات اولیه) گروه آزمایش و گروه کنترل استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که در متغیر درگیری تحصیلی پس از حذف اثر پیش آزمون، میانگین گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل بوده است و میانگین تعدیل شده نمرات درگیری تحصیلی در گروه آزمایش، بالاتر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون در گروه کنترل بود. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که بین میانگین نمرات عملکرد ریاضی گروه آزمایش و گروه کنترل در مرحله پس آزمون، پس از حذف اثر پیش آزمون، تفاوت معناداری وجود دارد و میانگین تعدیل شده نمرات عملکرد ریاضی در گروه آزمایش، بالاتر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون در گروه کنترل بود. آموزش مبتنی بر موک 76 درصد از واریانس متغیر عملکرد ریاضی را پیش بینی کرد. پس نتیجه گرفته می شود استفاده از الگوی آموزش مبتنی بر موک در افزایش عملکرد ریاضی دانش آموزان مؤثر بوده است.

مقدمه و هدف : در حال حاضر استفاده از موکها به عنوان یکی از دروازه های یادگیری در قرن بیست و یکم به یادگیری مبتنی بر فناوری که دارای مزایایی در فرآیند یادگیری است، شناخته می شود.لذا هدف اصلی این پژوهش طراحی  مدل مفهومی  آموزش از راه دور مبتنی بر موک در هنرستان های فنی و کاردانش استان فارس  بود. روش شناسی پژوهش : این پژوهش از نوع توسعه ای با طرح کیفی و با استفاده از تحلیل مضمون  و مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری بود و بر اساس آن تعداد 32 نفر از اساتید و متخصصان حوزه آموزش و پرورش انتخاب شدند. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شد. برای حصول انتقال پذیری، مصاحبه و مشورت با 32 نفرمتخصص صورت گرفت و به منظور رعایت تأئیرپذیری،کلیه جزئیات پژوهش در تمامی مراحل به دقت ثبت وضبط گردید. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد، طراحی چار چوب مفهومی آموزشی از راه دور مبتنی بر موک در هنرستان های فنی و کاردانش استان فارس شامل چهار بعد اصلی حمایت مدیران با مولفه های (آگاهی مدیران، تعهد مدیران و پاسخگویی مدیران)، حمایت اسناد بالا دستی با مولفه های (چشم انداز، اصلاح اسناد بالا دستی و سیاستگذاری)، بستر سازی با مولفه های (نیروهای متخصص، باورها، سخت افزار، نرم افزار، کاربر پسندی، پشتیبانی، آموزشی و انگیزه بخشی)، برنامه ریزی با مولفه های (هدف گذاری، تدوین محتوا، ارزشیابی) و اجرا با مولفه های (امکان سنجی، طراحی، بکار گیری، ارزیابی) بود. بحث و نتیجه گیری: تعیین مولفه های اصلی تاثیر گذار بر موک در هنرستان های فنی و کار و دانش و توجه به آن ها در امر برنامه ریزی کلان مدیریت آموزش و پرورش، می تواند زمینه ساز استفاده بیش از پیش از این روش آموزشی در سطح کشور باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر موک بر بهزیستی روان شناختی و مهارت های مطالعه دانش آموزان است. روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه گواه و آزمایش است. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان آق قلا بود. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای از بین مدارس دوره دوم مقطع ابتدایی شهرستان آق قلا، به صورت تصادفی یک مدرسه انتخاب شد. سپس، از بین پایه های تحصیلی به صورت هدفمند پایه ششم انتخاب شد و از بین دانش آموزان پایه ششم به طور همسان تعداد 40 دانش آموز به عنوان نمونه پژو هشی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های بهزیستی روان شناختی ریف-نسخه کوتاه ریف و کیس (1989) و راهبردهای مطالعه و یادگیری وین اشتاین (2002) بود که روایی پرسشنامه ها توسط متخصصان حوزه تعلیم و تربیت و روانشناسی پس از اعمال تغییرات جزئی تأیید نهایی شد و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب، 72/0 و 74/0 به دست آمد. یافته های پژوهش نشان داد آموزش مبتنی بر موک تأثیر مثبت و معناداری بر بهزیستی روان شناختی و مهارت های مطالعه دانش آموزان دارد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت روش آموزش مبتنی بر موک نسبت به روش آموزش معمول تأثیر بیشتری بر بهزیستی روان شناختی و مهارت های مطالعه دانش آموزان دارد. بنابراین، می توان از این روش در کنار سایر روش ها برای بهبود بهزیستی روان شناختی و مهارت های مطالعه دانش آموزان استفاده کرد.

با ورود به عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات، حوزه آموزش و یادگیری از حالت سنتی خود فاصله گرفته و به سوی مجازی شدن پیش رفته است. این امر با وجود فرصت های بی-شماری که به وجود می آورد، یک مشکل عمده در آموزش ایجاد می کند و آن، عدم ارتباط و تعامل حضوری بین یاد دهنده و یادگیرنده است؛ در حالی که وجود چنین تعاملی در برخی از دروس به ویژه دروس عملی از ضروریات می باشد. پژوهش حاضر با هدف آشنایی با «رو یکرد آموزش ترکیبی» به منظور مواجهه با مشکل فوق؛ و ارائه الگوی مبتنی بر (موک) جهت آموزش زبان عربی در دانشگاه فرهنگیان به نگارش درآمده است. موک ها دوره های همگانی آموزش آزاد درون خطی مبتنی بر وب هستند که با به کارگیری روش های آموزشی فعال، سبب مشارکت بیشتر دانشجویان در موضوعات آموزشی شده و زمینه را برای افزایش یادگیری و ماندگاری بهتر اطلاعات فراهم می آورند. شیوه پژوهش توصیفی- تحلیلی می-باشد و یافته ها نشان می دهد اگر ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های تشکیل دهنده روش ترکیبی و به کارگیری الگوی موک در آموزش؛ به خوبی نیازسنجی، طراحی و اجرا شود؛ می تواند به عنوان یک رویکرد منطقی و منعطف، بر بهبود عملکرد تحصیلی یادگیرندگان رشته عربی تاثیر فراوان داشته باشد.