مطالب مرتبط با کلیدواژه

مردم


۱۰۱.

بررسی میزان همگرایی عفت جنسی در دیدگاه نخبگان حوزوی و مردم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 191 - 217

کلیدواژه‌ها: عفت جنسی همگرایی نخبگان حوزوی مردم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۹۳
عفت در شریعت، به معنای خویشتنداری و بازداشتن نفس در برابر هرگونه تمایل افراطی نفسانی از محرمات است و در مفهوم خاص آن «عفت جنسی»، خودداری از تمایلات افراطی جنسی است که سدی محکم در برابر تزلزل بنیان خانواده و ارتکاب به تعدی و گناه است. میزان همگرایی و درک مشترک از مفهوم عفت جنسی میان نخبگان علوم دینی به عنوان بسترسازان قانون گذاری و مردم عادی به عنوان ملتزمان به قانون، از اهمیت به سزایی در ضمانت اجرایی و رضایت مردمی از قوانین برخوردار است. این پژوهش در چارچوب روش تحقیق کیفی و تحلیل موضوعی (تماتیک) انجام شد. انتخاب نخبگان حوزوی شرکت کننده در پژوهش، به شیوه هدفمند (افراد صاحب تألیف و صاحب نظر در حوزه عفت جنسی) و مردم عادی با روش تصادفی از میان زنان و مردان شهرهای تهران و قم صورت گرفت. دیدگاه های هر دو گروه به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته به دست آمد. تحلیل موضوعی (تماتیک) داده ها، با کُدگذاری باز، کُدگذاری محوری و کُدگذاری انتخابی، استخراج و طبقه بندی شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که در مفهوم و قلمرو عفت جنسی بین هر دو گروه یادشده، همگرایی نسبی وجود دارد و در بخش مصادیق عینیِ عفت جنسی، میزان همگرایی به وضوح کاهش می یابد.
۱۰۲.

دموکراسی و جایگاه آن در آرای اندیشمندان معاصر اهل سنت

نویسنده:
منبع: اندیشه سیاسی در اسلام بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 141 - 171

کلیدواژه‌ها: دموکراسی مردم حکومت اسلام و اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۲۷۸
دموکراسی به معنای حاکمیت مردم و نقش آنان در تعیین سرنوشت سیاسی خویش است. بر اساس این ایده، هر امری که خلاف رأی و نظر مردم باشد، مردود و غیرقابل پذیرش است. در مقابل، اساس نظام اسلامی مبتنی بر شریعت اسلامی است و هر حکمی که بر پایه احکام و قوانین اسلامی نباشد، باطل است. در دنیای معاصر، دموکراسی به یکی از بحث های چالشی در میان اندیشمندان اهل سنت تبدیل شده است. برداشت اندیشمندان اهل سنت از دموکراسی (حاکمیت ملت) یکسان نبوده و متناسب با نوع خوانش از اسلام، چهار جریان مختلف اندیشه سیاسی وجود دارد. هر کدام از این جریان ها دیدگاه متفاوتی نسبت به دموکراسی دارند. در این پژوهش که روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از منابع مکتوب و اینترنت استفاده شده، سؤالی که مطرح می شود، این است: اسلام شناسان معاصر اهل سنت با توجه به قرآن و دیگر منابع دینی و فقهی چه برداشتی از دموکراسی دارند؟ در پاسخ می توان گفت برداشت های اجتهادی متفکران اهل سنت از قرآن و دیگر متون اسلامی منجر به شکل گیری چهار طیف سنت گرا، بنیادگرا، اصلاح طلب و سکولار در ارتباط با دموکراسی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که از نگاه سنت گرایان، آشتی میان اسلام و دموکراسی جز مسخ اسلام نتیجه دیگری ندارد. بنیادگرایان، دموکراسی را «انحراف از مسیر دین» می دانند. اصلاح طلبان به واسطه عواملی مثل انتخابات و نقش مردم در تعیین سرنوشت سیاسی خویش معتقد به سازگاری و همخوانی میان اسلام و دموکراسی هستند؛ اما سکولارها ضمن تأکید بر جدایی دین از سیاست، دموکراسی را بهترین الگوی حکومتی برای عصر جدید می دانند. هدف این پژوهش نیز بررسی آرا و نظریه های این چهار طیف اهل سنت در مورد دموکراسی است. نوآوری این پژوهش نسبت به نمونه های قبلی در این است که در مجموع، نگرش چهار طیف اندیشه ای اهل سنت در ارتباط با دموکراسی را مورد بررسی و مداقه قرار داده است.
۱۰۳.

مجلس در اندیشه ی آخوند خراسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۳ ۱۷۷-۱۴۵

کلیدواژه‌ها: آخوند خراسانی مجلس مردم تحدید قدرت قانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۳۱
مفاهیم حقوقی و سیاسی مشروطیت در اندیشه ی متفکران آن انقلاب از اهمیت زیادی برخوردار است. این مفاهیم نیازمند توضیح و تبیین است، زیرا در بیشتر آثار مربوط به مشروطیت به این جنبه از آرای آنها پرداخته نشده است. مفهوم مجلس یکی از این مفاهیم بسیار مهم است. آخوند خراسانی به عنوان یکی از رهبران انقلاب مشروطیت توجه خاصی به این مفهوم داشت و معتقد بود که مجلس با اساسِ مشروطیت، یعنی تحدید قدرت، رابطه ای نزدیک دارد. در این مقاله کوشش شده است مفهوم مجلس، مبانی مجلس، اهداف مجلس و وظایف مجلس در اندیشه ی آخوند خراسانی، همچنین نقش فقیهان در مجلس و رابطه ی نهاد مجلس و نمایندگان آن با مردم بررسی شود. آخوند خراسانی سعی کرده است در نوشته های خود هرکدام از این جنبه ها را به دقت بررسی کند که البته به علت نداشتن رساله ای مستقل این مسائل به صورت پراکنده در نوشته های او وجود دارد.
۱۰۴.

مروری بر تاثیرات شبکه های اجتماعی بر تغییر سبک زندگی مردم

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در مدیریت کارآفرینی و توسعه کسب و کار جلد ۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) 12-31

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی تغییر سبک زندگی مردم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۹ تعداد دانلود : ۳۵۲
مطالعه حاضر با هدف مروری بر تاثیرات شبکه های اجتماعی بر تغییر سبک زندگی مردم انجام گرفت. در جوامع امروزی، سبک زندگی نقش مهمی در زندگی ایفا می نماید، چراکه با مسائل کلیدی و حساسی از جمله الگوی مصرف، هویت (تمایز) فردی و اجتماعی، فعلیت بخشیدن به قدرت تشخیص و انتخاب یا حداقل ایجاد احساس آزادی عمل، پیوند خورده است. با توجه به کارکردهای مثبت و منفی اینترنت و فضای مجازی، نحوه استفاده نوجوانان از این پدیده نوظهور به دلیل قرار گرفتن در مهم ترین دوره زندگی شان، بروز تغییرات در تمامی جنبه ها، شکل گیری هویت شان و هم چنین تاثیرآن بر سبک زندگی و سلامت روانی و اجتماعی نوجوانان بسیار حائز اهمیت است. از جمله آسیب هایی که این فضا بر سبک زندگی نوجوانان وارد می کند می توان به تغییر سبک زندگی ایرانی _ اسلامی و هویت شان اشاره کرد.
۱۰۵.

مروری بر تاثیرات اینترنت اشیاء در زندگی مردم و آینده پیش روی آن

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در مدیریت کارآفرینی و توسعه کسب و کار جلد ۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) 42-67

کلیدواژه‌ها: اینترنت اشیاء زندگی مردم آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۱۷۲
مطالعه حاضر با هدف مروری بر تاثیرات اینترنت اشیاء در زندگی مردم و آینده پیش روی آن انجام شد. ورود اینترنت اشیاء باعث اتصال جهانی بین مردم و اشیاء شده است و سوالاتی در مورد حریم خصوصی کاربران که به چه صورت است را مطرح می کند. شناخت شیوه های آشنایی و استفاده درست از اینترنت اشیاء برای زندگی بهتر مردم در جامعه ضرورت دارد. پژوهش نشان می دهد تنها میزان استفاده از تلنولوژی های امروزی که از اینترنت اشیاء بهره می برند به مقدار زیاد و معناداری در زندگی مردم تاثیرگذار بوده اند. امنیت در زندگی کنونی به طور مداوم به علت مشکلات فنی، قانونی و انسانی مورد حملات زیادی قرار می گیرد که مطمئناً این مشکلات در خصوص اینترنت اشیاء که با ابزارهای حوزه سلامت، صنعت خودرو، خدمات شهری و... در ارتباط هست بسیار بیشتر و خطرناک تر خواهد بود. اینترنت اشیاء ادغام دنیای فیزیکی با دیجیتال است. در این فناوری، وسایل معمولی جهت به دست آوردن یک هویت آنلاین منحصر به فرد و کسب توانایی تعامل با محیط خارجی، با تکنولوژی دیجیتال عجین می شوند. ظهور اینترنت اشیاء موجب ایجاد تغییرات اساسی در زندگی بشر شده است.
۱۰۶.

واکاوی تداوم عناصر اندرزنامه نویسی سیاسی باستان در دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 131-152

کلیدواژه‌ها: اندرزنامه دوره قاجار سیاست عدالت پادشاه مردم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۱۸۴
اندرزنامه های سیاسی اگرچه آثاری هستند که در زمینه سیاست و تأملات سیاسی در ایران و اسلام و با هدف توصیه رفتار مناسب در زندگی سیاسی و تأثیرگزاری بر رفتار سیاسی صاحبان قدرت به رشته تحریر درآمده است، اما این اندرزنامه ها به مباحث اخلاقی و اجتماعی نیز می پردازد. محور مباحث اندرزنامه نویسان سیاسی، ارائه چارچوب قدرت حاکم، حفظ و اصلاح آن است. اندرزنامه ها به تفاسیر و توجیهات خود مبتنى بر اصولى چون توأمان بودن دین و سیاست، عدالت، اخلاق و دین، تجربیات پیشینیان و پند و حکمت قرار پرداخته اند. هدف اندرزنامه ها ارائه چگونگی رفتار مناسب در «کسب قدرت» و «حفظ قدرت» است. اندرزنامه های سیاسی به چگونگی کارکرد نظام سیاسی و تأثیر عوامل موجود در تولید و توزیع قدرت سیاسی می پردازند. یافته های این مطالعه نشان داد هدف عمده اندرزنامه های دوران قاجار یافتن راه حل هایی عملی است برای خارج کردن کشور و رعیت از وضعیتی که عموماً آن را اسفناک ارزیابی می کنند. از این منظر اندرزنامه های عصر قاجار تفاوت های زیادی با نوشته های پیشینیان دارند. از دلایلی که باعث شده رسائل عصر قاجار در زمره اندرزنامه نویسی جای داده شوند آن است که مخاطب بسیاری از آنها، همچون متون پیشینیان، اول شخص کشور است. مهمترین وجوه عنصر تداوم در سیاست نامه های قاجار مباحثی چون عدالت، تمرکز بر قدرت پادشاه، قانون، رابطه شاه و رعیت (مردم) و پیوند دین و سیاست می باشد.
۱۰۷.

نقش عالمان دین در تحقق جامعه دینی در بیانیه گام دوم از منظر روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰شماره ۱۵ 174 - 197

کلیدواژه‌ها: عالمان دین جامعه دینی گام دوم انقلاب نقش علما در جامعه مردم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۱ تعداد دانلود : ۲۲۹
عالمان دین، یکی از مهم ترین ارکان جامعه دینی است که مردم دیندار وابسته به آن هستند رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم بر ضرورت علم و جایگاه علم و عالمان در گام دوم انقلاب تأکید نمودند و مراحل پنج گانه انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی در سطح امت اسلامی و پس از آن در عرصه جهانی را تبیین کرده اند، بی شک تحقق این آرمان در گام دوم انقلاب منوط به نقش محوری عالمان دینی در بعد علمی و عملی در جامعه است. از این روی با توجه به اهمیت نقش و جایگاه عالمان دین در جامعه اسلامی و ضرورت روشن شدن نقش و جایگاه و وظایف عالمان دین در گام دوم انقلاب اسلامی، پژوهش حاضر به بررسی نقش محوری عالمان دین در جامعه دینی از منظر قرآن و حدیث با رویکرد آینده پژوهی گام دوم انقلاب اسلامی می پردازد. برخی نتایج به دست آمده در این راستا عبارت اند از: علما راهنما ی مردم بوده و زمام هدایت فکری و فرهنگی جامعه به دست آنان است، عالمان دین شناس پناهگاه مردم و مرجع حل مشکلات و معضلات دینی و اجتماعی آنان اند، کارویژه علما در جامعه دینی حل معضلات دینی و اجتماعی مردم، حفاظت از آنان در برابر هجوم فتنه ها و شبهات دشمنان، گسترش اخلاق در جامعه، دفاع از مظلومان و مستضعفان و مبارزه با ظالمین و مستکبرین است. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی توصیفی و روش جمع آوری اطلاعات و داده ها در این تحقیق مراجعه به اسناد و منابع نوشتاری است. همچنین برای استفاده بهتر و دقیق تر از منابع اسلامی از سامانه های رایآنهای و نرم افزار های علمی که در این زمینه تولید شده نیز استفاده شده است.
۱۰۸.

«شاکله مفهومی ارزشی اخلاق زمامداری و حکمرانی از منظر علی بن ابیطالب (علیه السلام)» (مبتنی بر تحلیل محتوای عهدنامه مالک اشتر نخعی (رحمه الله))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 67 - 114

کلیدواژه‌ها: عهدنامه مالک اشتر اخلاق زمامداری حکمرانی مردم دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۸
مقاله حاضر در نظر دارد از خلال تحلیل شاکله مفهومی ارزشی نامه امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) به مالک اشتر نخعی، موسوم به عهدنامه مالک اشتر، مفاهیم پایه، اصول، شاکله و ساختار اخلاق زمامداری و حکمرانی را از منظر معارف اسلامی استخراج و ارائه نماید. از این رو، با استفاده از روش تحلیل محتوا، نخست، گزاره های اخلاقی پایه را در آن تشخیص داده و سپس اقدام به مفهوم گیری از آن ها نموده است. با این کار مفاهیم ارزشی سازنده بدنه منظومه اخلاق زمامداری و حکمرانی مشخص می شوند. در گام بعد، سعی نموده به طبقه بندی موجود میان آن مفاهیم با توجه به ابعاد هستی شناختی حیات انسان و جامعه از منظر معارف اسلامی بپردازد؛ و در مرحله بعد، شاکله و ساختار ارزشی اخلاق زمامداری و پیوندهای نظریِ ابعاد مختلف آن را مورد توجه قرار داده است. در ادامه، مؤلفه ها و اصول بنیادین اخلاقیِ دخیل در منطق تعاملات اجتماعی را از منظر عهدنامه یادشده استخراج کرده است. با این کار اولویت های ارزشی در تعاملات دولت اسلامی و مردم مشخص شده اند. در خاتمه نیز به برخی از مهم ترین مبانی منطق تعاملات اجتماعی در حوزه اخلاق زمامداری و حکمرانی در عرصه سیاست و اخلاق توسعه اشاره نموده است.
۱۰۹.

تحولات بینشی برای نقش آفرینی مردم در دولت سازی اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ ویژه علوم سیاسی 5 - 30

کلیدواژه‌ها: تحول بینش دولت اسلامی مردم مقام معظم رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۴۰
پژوهش حاضر دنبال پاسخ به این سؤال است که تحولات بینشی برای نقش آفرینی مردم در دولت سازی اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری چیست؟، در این تحقیق تلاش شده با بررسی آراء، نظرات و تألیفات معظم له، تحولات بینشی برای نقش آفرینی مردم در دولت اسلامی را استخراج و شرایط آن را طبقه بندی و این چهارچوب های طبقه بندی شده، ساماندهی شود تا بتوان چهارچوب مفهومی کامل و جامعی برای نقش آفرینی مردم در دولت سازی اسلامی را تبیین کرد. از مسائل اصلی دولت اسلامی، نقش بینشی مردم در دولت سازی است؛ لذا با توجه به بیانات و مکتوبات و سایر آثار مقام معظم رهبری در نظرات و آراء نهفته معظم له این مسئله را در محورهای؛ باور به خدا و امدادهای الهی، باور به درستی راه و هادیان آن، باور به هدف و غایت، باور به داشته های خود و باور به ارزش های دینی و ارزش های انقلاب؛ بررسی و برای دستیابی به نتیجه موردنظر به شکل روشمند و اصولی، تبیین و تشریح خواهیم کرد.
۱۱۰.

بررسی راهکارهای اجتماعی نیل به فرهنگ مطلوب از منظر قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 123 - 152

کلیدواژه‌ها: فرهنگ مطلوب راهکار اجتماعی مردم حکومت قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۴
جوامع مختلف برای رسیدن به فرهنگ مطلوب، نیازمند برنامه ریزی ای هستند که مسیر رشد فرهنگی و عوامل مؤثر در تحقق این هدف را مشخص سازد. از آنجایی که مردم در جامعه اسلامی موظفند برنامه زندگی خود را براساس دستورات الهی تنظیم نمایند، ضروری است در حوزه مباحث فرهنگی نیز به آیات الهی رجوع کنند. در این نوشتار که با هدف شناخت راهکارهای اجتماعی قرآن برای رسیدن به فرهنگ مطلوب و به روش کتابخانه ای انجام شده، عوامل ایجادکننده فرهنگ مطلوب به دو بخش اصلیِ مردم و حکومت تقسیم شده اند. مهم ترین مسئولیت های مردم در سه حوزه «پیروی از ولیّ الهی»، «تعاون و همیاری» و «نظارت همگانی» به عنوان ذی نفعان برقراری فرهنگ مطلوب، در دو زمینه اصلی «پاسداشت» و «ترویج» فرهنگ مطلوب، قابل پیگیری است. اصلی ترین وظایف حکومت نیز در سه زمینه «گسترش عدالت»، «بسط امنیت» و «تأمین آزادی» در نقشِ عامل اجرایی قوانین الهی و ناظر بر نحوه اجرای آن ها در دو زمینه «پرورش، ترویج و حفظ فرهنگ مطلوب» و «ممانعت از گسترش ضدّ ارزش ها و ضدّفرهنگ ها» باید مورد مطالبه قرار گیرد. هریک از این موارد که خود در زمینه فرهنگ مطلوب دارای موضوعیت هستند و از مؤلفه های آن به شمار می آیند، نقش مقدمه ای برای تحقق سایر ارزش ها را نیز دارند.
۱۱۱.

بررسی کارکرد و معنای چهار واژه رساننده مفهوم اجتماعی- سیاسی «مردم» در کتیبه های فارسی باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات تاریخ اجتماعی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 291-316

کلیدواژه‌ها: مردم bandaka- kāra- martiya- zana-

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۶۷
مساله مقاله حاضر بررسی واژگانی است که می توانند در تحریرهای فارسی باستان کتیبه های هخامنشی بر مفهوم اجتماعی-سیاسی «مردم» اطلاق شوند و با توجه به شواهد معادل کل این مفهوم و یا بخشی از آن در نظر گرفته شوند. پژوهش پیشِ رو با رویکرد تاریخ مفهومی مبتنی بر تحلیل زبان شناختی کتیبه های فارسی باستان کوشیده است این واژگان و نسبت آنها با مفهوم «مردم»، به عنوان کنشگرانی اجتماعی-سیاسی، را از منظر کارکردها و معناهای اجتماعی و سیاسی بررسی کند. ازاین رو، به دنبال پاسخی برای این پرسش است که واژگان معادل یا رساننده مفهوم مردم در تحریرهای فارسی باستان این کتیبه ها کدامند و چگونه می توان کارکرد و معنای اجتماعی آنها را در بافت سیاسی تبیین کرد؟ در پاسخ این فرض مطرح می شود که هر کدام از ستاک های martiya-، zana-، bandaka- وkāra- بازتاب دهنده بخشی از مفهوم اجتماعی سیاسی «مردم» در کتیبه های فارسی باستان هستند. یافته های پژوهش کارکرد و معنای هر یک از چهار ستاک ذکرشده را به عنوان «مرد»، «سرباز»، «اتباع و پیروان حکومت»، «باشندگان سرزمین»، و «مردم/ سپاه» در متن فارسی باستان کتیبه های هخامنشی بررسی و تبیین کرده است.
۱۱۲.

بازشناسی دو مفهوم mardōm و bandag در اندرزنامه ها و متون فقهی- حقوقی فارسی میانه زردشتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 135-159

کلیدواژه‌ها: مردم بندگ/ بنده اندرزنامه ها متون فقهی- حقوقی ساسانیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۸۴
مفهوم «مردم» کلیدی ترین واژه در «تاریخ اجتماعی» است. این مفهوم به همین شکل امروزی در متون فارسی میانه زردشتی به کار رفته است. مساله پژوهش بررسی تطبیقی دو مفهوم «مردم» و «بندگ / بنده» در اندرزنامه ها و متون فقهی - حقوقی و فهم مناسبات اجتماعی از طریق آن است. از این رو پژوهش بر اساس رویکرد زبان شناختی و روش تاریخ مفهوم این پرسش اصلی را طرح می کند که هر یک از این دو واژه در کدام دسته از متون بیشتر ظاهر شده اند و چگونه بر اعضای اجتماع قابل انطباق هستند؟ مدعای نویسندگان این است که واژه mardōm در معنای عامه مردم، اعم از زردشتی و غیر زردشتی، و غالباً در متون اندرزنامه ای به کار رفته و در مقابل، واژه bandag ،در معنای فرمان بر، در متون فقهی- حقوقی به کار می رود و مقصود همان «اتباع» و «پیروان» است که می تواند از پایین ترین سطح تا عالی ترین سطوح نظم اجتماعی را در بر گیرد و در معنای «بنده» بمثابه «برده» نیست، و تنها زرتشتیان را در برمی گیرد.
۱۱۳.

تأثیر ادبیات رفتاری بر پویایی رابطه پلیس با مردم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی پلیس سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۲) 11 - 19

کلیدواژه‌ها: ادبیات رفتار پلیس مردم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۷۲
یکی از مهم ترین مسائل مربوط به پلیس، نحوه رفتار با مردم است، چراکه اثرات مثبت و منفی رفتار پلیس جنبه عمومی دارد و مستقیماً بر امنیت جامعه اثر می گذارد. این پژوهش، با هدف اثربخشی ادبیات رفتاری بر پویایی رفتار پلیس با مردم انجام شده است. پژوهش حاضر، از نوع توصیفی-تحلیلی و به روش مقطعی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه شهروندان شهرستان آبادان به تعداد دویست ونودوهشت هزار نفر است که 352 نفر از آن به عنوان نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران برای جوامع محدود و به روش نمونه گیری تصادفی ساده اتفاقی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه 30 گویه ای محقق ساخته استفاده شد که دارای 6 مؤلفه (ادبیات رفتاری، اعتماد عمومی، مشارکت عمومی، احساس امنیت، آرامش اجتماعی و رضایت عمومی) است. روایی محتوایی پرسشنامه با بهره گیری از آزمون KMO  با ضریب 861/0 و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب برای ادبیات رفتاری 88/0، اعتماد عمومی 91/0، مشارکت عمومی 83/0، احساس امنیت 83/0، آرامش اجتماعی 81/0 و رضایت عمومی 96/0 مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که اعتماد عمومی، مشارکت عمومی، احساس امنیت، آرامش اجتماعی و رضایت عمومی به وسیله ادبیات رفتاری پلیس تبیین می شوند.
۱۱۴.

تصویر انتخابات مجلس یازدهم ایران در گفتمان شبکه ایران اینترنشنال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 281 - 315

کلیدواژه‌ها: انتخابات مجلس تحریم انتخابات مردم گفتمان وب سایت ایران اینترنشنال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۹
انتخابات عرصه حضور ملت برای تعیین سرنوشت خویش است و اساس دموکراسی نیز به عنوان شکلی از حکمرانی که در آن اکثریت مردم در چارچوب قانون حکومت را به دست می گیرند، بر آن استوار است. در این میان رسانه ها با تولید محتوا برای جهت دهی توده های رأی دهنده مبتنی بر الگوی سیاستی و ایدئولوژیک خود، پا به تبلیغ در عرصه انتخابات می گذارند. شبکه ایران اینترنشنال از جمله رسانه هایی است که در انتخابات مجلس یازدهم ایران، ازطریق وب سایت خود اخبار همسو با سیاست «کاهش مشارکت عمومی در انتخابات» را پوشش داده است. این رسانه با برجسته سازی مضامین موردنظرش در متون خبری و انگاره سازی پیرامون اشخاص و رویدادهای متفاوت، سعی در بازنمایی وقایع و خوانش و تفسیر آن ها در چارچوب های مدّنظر خود داشته است. در این مقاله تمام متون خبری وب سایت ایران اینترنشنال در بازه 1 بهمن تا 10 اسفند 1398 مطالعه شده و با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان و استفاده از نرم افزار مکس کیودا، گفتمان خبری رسانه مذکور با دال مرکزی «تحریم انتخابات» استخراج گردید. «جمهوری اسلامی»، «مردم»، «انتخابات» و «کرونا» دال های سازنده این گفتمان هستند. ثبت پایین ترین میزان مشارکت نسبت به تمام ادوار گذشته انتخابات حاکی از هژمونیک شدن گفتمان مذکور و توفّق آن در تثبیت نظام معنایی خود و ایجاد اجماع عمومی است.
۱۱۵.

کاربست جامعه برای کنترل قدرت سیاسی شهریار در شاهنامه فردوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 162 - 183

کلیدواژه‌ها: شاهنامه قدرت مردم دین طبقات هنجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۳۹
یکی از پرسش های اصلی اندیشه سیاسی این است که قدرت چگونه محدود می شود؟ در دوران باستان شیوه حکمرانی بدین صورت بود که استبداد وجه مشترک همه حکمرانی ها در هر شکل و قالبی نظیر سلطنتی، پادشاهی و امپراطوری بود. ساخت سیاسی در شاهنامه نیز به عنوان منبع بازگوکننده تاریخ فکر سیاسی دوران ایران باستان، به تبعیت از ساخت سیاسی دیگر امپراطوری ها، مبتنی بر قدرت یک فرد فرّهمند بود. اما در ساختار سیاسی شاهنامه، شیوه ها و روش های اعمال قدرت صورتی مشخص دارد که دایره قدرت حکمرانان را بسیار محدود و تمهید روایی جدیدی را ارائه می کند که از حیث مباحث سیاسی اهمیت فراوانی دارد. در این ارتباط با روش هرمونتیک پل ریکور قصد داریم در شاهنامه در جستجوی پاسخ این پرسش می باشیم که اعمال قدرت به عنوان عامل اصلی حفظ پادشاهی در شاهنامه با چه محدودیت هایی روبرو بوده است؟ وعوامل موثر بر محدود سازی قدرت چیست؟ فرضیه ما در این پژوهش از این قرار است که علیرغم اینکه ساختار قدرت در شاهنامه در دست شخص شاه است، اما قدرت شهریاران توسط نیروی دینی، هنجارها، طبقات اجتماعی بالا و مردم محدود شده است.
۱۱۶.

استقلال یا عدم استقلال مسجد: تحلیلی بر طرح «حمایت از مدیریت، احداث، تجهیز و نوسازی مساجد و نمازخانه های کشور»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای حقوقی دوره ۱۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۸ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: مسجد سازمان اوقاف و امور خیریه حکومت مردم استقلال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۵
با گذشت نزدیک به چهار دهه از عمر نظام جمهوری اسلامی ایران، مسجد با کمترین حضور در ادبیات حقوقی و به تبع آن، حضور کمرنگ حکومت در اداره آن، عموماً به دست مردم اداره شده و در ارائه فرهنگ و سبک زندگی پیشتاز بوده است. رویکرد حاکم بر طرح «حمایت از مدیریت، احداث، تجهیز و نوسازی مساجد و نمازخانه های کشور» که در تاریخ 1394/1/23 به تصویب مجلس و در مورخ 1394/2/15 از طرف شورای نگهبان مغایر با قانون اساسی تشخیص داده شد، تضعیف جایگاه مردم و برجسته نمودن نقش حکومت دراداره مسجد است. در این طرح نخست اینکه به نحوی فراگیر، از احداث تا مدیریت مسجد، ذیل حکومت تبیین شده؛ دوم آنکه نگاه «کمّی» به ساخت مسجد بر دیدگاه «کیفی» غالب شده؛ سه دیگر هم با تجمیع اکثر صلاحیت ها و اختیارات در سازمان اوقاف به عنوان مؤسسه ای دولتی، سابقه پُر افتخار نظام جمهوری اسلامی ایران در حفظ جایگاه مردمی مساجد نادیده انگاشته شده است.
۱۱۷.

مهرورزی بر مردم، سخت گیری با دشمنان در مرام شهید سلیمانی(با تأکید بر فرهنگ انتظار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۱ ویژه همایش شهید سلیمانی و مکتب انتظار و مقاومت 87 - 106

کلیدواژه‌ها: شهید سلیمانی مهرورزی انتظار دشمنان سخت گیری مردم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۵۰
دین اسلام یک سامانه به هم پیوسته و فراگیر از آموزه های اعتقادی، عبادی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی، نظامی و اجتماعی است. برنامه ای جامع که خوشبختی دنیایی و آخرتی انسان ها را تضمین نموده، برای همه نیازهای زندگی انسان ها برنامه ارائه کرده است که از آنها تعاملات انسان ها با دیگران است. خداوند متعال برای آموزش این تعاملات انسانی، پیامبرانی را فرستاد و آخرین آنها را الگویی پسندیده برای همگان قرار داد و خُلق او را نیکوترین و پسندیده ترین اخلاق برشمرد و در میان خُلقیات او و پیروانش، از برجسته ترین ها را، سخت گیری بر کفار و دشمنان و رحمت و مهربانی بر مؤمنان و دوستان، توصیف کرد. این دو ویژگی البته در عصر غیبت و انتظار به سبب برخی ویژگی های این دوران که برجسته ترین آنها نبود ظاهری پیشوای معصوم7 است، بیش از هر زمان دیگر مورد تأکید قرار گرفته به گونه ای که یکی از شاخصه های منتظران راستین است. این پژوهش در پاسخ به این پرسش سامان یافته که: فرهنگ انتظار چه نقشی در تبلور دو ویژگی سخت گیری بر دشمنان و مهربانی بر مردم، در مرام و مکتب شهید سلیمانی داشته است؟ بررسی زندگی سردار شهید سلیمانی گویای آن است که وی در دوران زندگی خود با تأسی به پیامبر رحمت6 و پیشوایان معصوم7، بر دشمنان سخت گیر و بر دوستان مهربان بود. نمونه های پرشماری از فرازهای زندگی او، به ویژه در سه دوره مبارزاتی وی: هشت سال دفاع مقدس؛ حضور در جبهه مقامت لبنان و حضور در برابر داعش در عراق و سوریه، گواهی راستین بر این پیروی بود. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی با بررسی بخش هایی از رفتارها و گفتارهای حاج قاسم سلیمانی به کارکرد فرهنگ انتظار در دو صفت سخت گیری در برخورد با دشمنان و مهرورزی در برخورد با مردم _ به عنوان دو مؤلفه مهم شخصیتی آن شهید _ به این نتیجه رسیده که می توان در عصر غیبت و انتظار با ایجاد و تقویت این دو صفت بر پایه دستورات دینی، به بهترین گونه ممکن فرمان الهی را تحقق بخشید.
۱۱۸.

چگونگی مردمی سازی و تحول در حکمرانی با تأکید بر توسعه پایدار

نویسنده:
منبع: حکمرانی متعالی سال دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۷ 33 - 52

کلیدواژه‌ها: حکمرانی حکمرانی تحول مردم توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۸۰
در عصر جدید و با تحولات فکری و فنی، بر نقش همزمان دولت و جامعه در توسعه پایدار تأکید می شود. ساختار، شاخص ها و ترتیبات نهادی و اجتماعی حکمرانی بر توسعه پایدار تأثیرگذار است و بعنوان فرصتی برای جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، افزایش رشد اقتصادی، امنیت زیست محیطی و بهبود محیط کسب و کار از طریق بکارگیری شاخص های پاسخگویی و شفافیت، ثبات سیاسی، کارآیی و اثربخشی دولت، کیفیت مقررات، حاکمیت قانون وکنترل فساد بررسی می شود. حکمرانی سیستمی است که اقتصاد، سیاست و مسایل اجتماعی یک جامعه را از راه دولت، بخش خصوصی و نهادهای اجتماعی مدیریت می کند و تحقق آن مهمترین عامل در دستیابی به توسعه پایدار محسوب می شود. گذار از سیاستگذاری سنتی و متمرکز و حرکت به سوی حکمرانی، امری اجتناب ناپذیر است. دستیابی به شاخص های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی توسعه پایدار مستلزم ایجاد ساختارهای هدایتی و حمایتی و وضع اهداف خاص سیاستی است. در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به نقش مردم در تحول حکمرانی با تأکید بر توسعه پایدار پرداخته می شود.
۱۱۹.

نقش مشارکت مردم در تحول حکمرانی

نویسنده:
منبع: حکمرانی متعالی سال دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸ 31 - 46

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار مردم مشارکت حکمرانی مدیریت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۲۵۷
مطالعه و تحقیق درباره اهمیت حکمرانی و تأثیر آن در بهبود مدیریت سیاسی فضا از مهمترین دغدغه های اندیشمندان در حوزه های مختلف است. مشارکت، از منابع و مبانی اصلی قدرت و مشروعیت نظام سیاسی است. یکی از اهداف حکمرانی، گسترش مشارکت در عرصه های مختلف است که می تواند با رویکردهای جدید سبب تحول در این عرصه شود. شکی نیست که برای نیل به توسعه پایدار باید میزان مشارکت مردم افزایش یابد. در جوامع مبتنی بر ارزش های مدرن، مشارکت افراد در فرایندهای سیاسی و اجتماعی یک ارزش اجتماعی و سیاسی است که با خود نوعی از مسئولیت پذیری و اراده گرایی به همراه دارد. در نتیجه در این جوامع، مشارکت سیاسی از جایگاه بالایی در مناسبات سیاسی حاکم برخوردار است و یکی از عوامل توسعه پایدار جوامع محسوب شده و هر جامعه ای برای دستیابی به توسعه پایدار باید آن را مد نظر داشته باشد. فرآیند مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خویش و در دست گرفتن زمام امور، به لحاظ نظری جلوه هایی بسیار دارد. با وجود این و فارغ از شیوه های متعدد مشارکت جویی شهروندان، این امر می تواند حکمرانی را سبب تحول نماید. مشارکت همگانی شهروندان در جامعه، افزون بر وجود بسترهای قانونی و بالقوه، نیازمند ایجاد تحول و باز اندیشی در زیر ساخت های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است؛ این تحول در سیر تاثیر گذاری خود حکمرانی را نیز متحول می کند. در این پژوهش رابطه دوسویه، مشارکت و حکمرانی و تاثیرات مشارکت بر تحول در عرصه حکمرانی با رویکرد توصیفی- تحلیلی بررسی شده است.
۱۲۰.

واکاوی نقش های مردم در حکمرانی از دیدگاه امام علی علیه السلام

نویسنده:
منبع: حکمرانی متعالی سال دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸ 174 - 205

کلیدواژه‌ها: حکمرانی حکمرانی اسلامی مردم نقش مردم در حکمرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۷
دموکراسی حکومتی است که مردم در اداره امور عمومی و سیاسی مشارکت می کنند. این نوع حکومت در کشورهای دموکراتیک با چالش هایی روبرو شده است و نظریه پردازان برای حل مشکلات آن بحثی تازه را تحت عنوان «حکمرانی » مطرح کرده اند. ایشان راه رهایی از این بحران را حرکت «از حکومت مردم سالار به حکمرانی مردم سالارانه» می دانند. این پژوهش برای پرداختن به این سوال که حکمرانی مردم سالارانه چیست؟ و به عبارت بهتر «مردم سالاری دینی یعنی چه؟» به بررسی نقش مردم در حکمرانی اسلامی پرداخته است. در رابطه با حکومت از منظر مبانی اسلامی مطالعات زیادی انجام شده است و همچنین پیرامون مفهوم نوظهور حکمرانی، مدل آن و مولفه های اصلی آن نیز – با وجود خلأهای بسیاری که در این زمینه وجود دارد- پژوهش های مختلفی صورت پذیرفته است اما کمتر پژوهشی در این زمینه به چشم می آید که به بررسی نقش و جایگاه مردم در حکمرانی ها و بویژه حکمرانی اسلامی پرداخته باشد. از اینرو هدف اصلی این مطالعه، بررسی نقش های مردم در حکمرانی اسلامی و ارائه الگویی متشکل از این نقش ها و ارتباط آنها با هم است. روش مورد استفاده این تحقیق تحلیل محتوا می باشد و جهت طراحی الگو از پنل خبرگان بهره برده شده است. این تحقیق با مراجعه به متن کتاب شریف نهج البلاغه و مطالعه دقیق آن، نقش های مردم در حکمرانی اسلامی را احصاء و ارائه نموده است.