مطالب مرتبط با کلیدواژه

انقلاب اسلامی


۵۲۱.

بررسی تأثیر عملکرد ستادهای مبارزه با گرانفروشی در تسریع فرآیند سقوط پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متین سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۸۹ 105 - 130

کلیدواژه‌ها: مبارزه با گران فروشی سقوط پهلوی انقلاب اسلامی قیمت گذاری اصناف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۳۵۳
اجرای برنامه پنجم عمرانی پهلوی دوم، موجب گردید تا حوزه های مختلف اقتصادی با تکان های شدیدی مواجه شوند این موضوع در سطح بازار با گرانی کالاها و مایحتاج مردم همراه شد؛ حکومت به منظور کنترل اوضاع سیاست های نظارتی و حمایتی را اجرا نمود. یکی از این سیاست ها شکل گیری و فعالیت ستادهای مبارزه با گران فروشی بود. نتیجه منفی عملکرد، این ستادها و آثار مترتب بر آن موجب گردید تا زمینه تقابل بیش ازپیش حکومت با بازاریان فراهم گردد؛ به نحوی که می توان این مدعای مهم را مطرح کرد که اجرای طرح مبارزه با گران فروشی و نارضایتی و تقابل میان اصناف و حکومت به عنوان یک عامل پیش برنده زمینه تسریع فرآیند سقوط حکومت پهلوی را فراهم نمود. به منظور اثبات این مدعا تلاش گردید با شیوه تبیینی و توصیفی بر اساس اسناد و منابع ضمن بررسی علل و عوامل شکل گیری ستادهای مبارزه با گران فروشی به نقش آن ها در توسعه نارضایتی اصناف از حکومت پهلوی پرداخته شود. به همین دلیل ابتدا رابطه دولت و بازار و تحولات آن موردتوجه قرار گرفت سپس ضمن بررسی روند تحولات اقتصادی ایران آثار و نتایج آن بر اقتصاد بازار به عنوان زمینه های اصلی موضوع موردتوجه و بررسی قرارگرفته است.
۵۲۲.

بازخوانی کاربست قرآن مجید در انقلاب اسلامی «با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۷) 27-48

کلیدواژه‌ها: امام خمینی ره اندیشه سیاسی امام خمینی انقلاب اسلامی قرآن مجید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۵۶
بازخوانی کاربست قرآن مجید در انقلاب اسلامی بر اساس اندیشه سیاسی بنیان گذار انقلاب کبیر آن، حضرت امام خمینی، هدف مقاله حاضر است. با توجه به این که انقلاب اسلامی برآمده از قرآن و دارای پیام جهانی و عرصه کارزار با دشمنان داخلی و خارجی بوده، در مقاله حاضر به کاربست آموزه های قرآن مجید در سه عرصه ملی، جهان اسلام و جهانی پرداخته است. این کار با بهره گیری از روش استقرا انجام شده است. یافته تحقیق حکایت از آن دارد که امام خمینی توانسته است با «تطبیق» حوادث و جریانات گوناگون و پیچیده، بر آیات قرآن مجید، تحلیل های دقیق و راه حل های کارگشا ارائه نماید. از آن جا که امام خمینی بر اساس یک سیستم نظری این روش را ارائه نموده و به صورت عملی آن را به کار بسته، می توان از آن در تحلیل و بررسی حوادث نوپدید سیاسی و اجتماعی و نیز اسلامی سازی علوم انسانی و مخصوصاً علوم سیاسی استفاده نمود.
۵۲۳.

جایگاه دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی 1357(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت ورزشی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۳) 581 - 616

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی دیپلماسی ورزشی دیپلماسی دولت های ایران سیاست خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۶۱
دیپلماسی ورزشی از انواع دیپلماسی های عمومی است که امروزه جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی کشورها دارد. شرایط ویژه جمهوری اسلامی ایران، ضرورت پرداختن به دیپلماسی ورزشی کارامد را دوچندان می نماید. دولت های بعد از انقلاب اسلامی همواره در پی استفاده از ظرفیت های قدرت نرم برآمده اند، اما در این زمینه کارامدی مناسبی نداشته اند و با چالش های مختلفی روبه رو بوده اند. استفاده از دیپلماسی ورزشی درست و کارامد می تواند دولتمردان را در پیشبرد اهداف سیاسی خود به ویژه در عرصه روابط بین الملل و ایجاد صلح جهانی یاری کند. سؤال اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه جایگاه دیپلماسی ورزشی در دولت های روی کارآمده ایران پس از انقلاب اسلامی چگونه بوده است؟ در این پژوهش با روش توصیفی -تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی به جایگاه دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی کشور، در دولت های جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن بود که دیپلماسی ورزشی کشور از روند و الگوی خاصی پیروی نمی کند، ولی هرچه از صدر انقلاب می گذرد، دولت ها بدون توجه به مواضع سیاسی خود به استفاده بیشتر از این دیپلماسی در راستای اهداف خود روی آورده اند.
۵۲۴.

آینده پژوهی و سناریوسازی جایگاه قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 195 - 224

کلیدواژه‌ها: قدرت منطقه ای ایران سناریوسازی انقلاب اسلامی مقاومت و اصولگرایی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۴۳۲
پایان جنگ سرد چتر ابرقدرت ها را از سر اروپا و بسیاری از مناطق برداشت. الگوی نفوذ ابرقدرت ها تغییر یافت. قدرت های منطقه ای ابتکار عمل را به دست گرفتند و ادبیات مربوط به قدرت های منطقه ای رواج یافت. وقوع انقلاب اسلامی، طرح حکومت اسلامی، ایدئولوژی شیعی و به چالش کشیدن گفتمان لیبرالیستی همراه با مولفه های دیگر قدرت ملی نظیر ژئوپلتیک، ایران را به عنوان یک قدرت منطقه ای مطرح ساخت. با توجه به اهمیت این جایگاه، چه سناریوهایی برای آینده قدرت منطقه ای ایران قابل کشف و ارزیابی است. تجسم آینده، کشف و ارزیابی آینده های ممکن و محتمل قدرت منطقه ای ایران با روش آینده پژوهی پیگیری شد. با استفاده از روش سناریوسازی تصویرهای خوش بینانه، بدبینانه و ترکیبی از آینده قدرت منطقه ای ایران ترسیم گردید. با تبیین بخش های سناریو و شواهد آنها، سناریوی ترکیبی؛ استمرار ایدئولوژی مقاومت و در حین تاکید بر تعامل موردی با غرب به عنوان تصویر نزدیک تر به واقعیت آینده جایگاه قدرت منطقه ای ایران محتمل تر است. ترسیم سناریوهای قدرت ایران در قالب مبنای نظری مجموعه بخش های سناریو(عناصر نسبتا مشخص، نیروهای پیشران و عدم قطعیت ها) و سناریوی ترکیبی بیانگر تداوم قدرت ایران و بازافرینی هویت انقلابی، پایبندی به مقاومت، اصولگرایی و آرمانگرایی واقع بین، در کنار تعامل موردی با غرب و تداوم مذاکرات 2021 است.
۵۲۵.

طراحی هرم مبانی معرفت شناسانه پارادایم علم اسلامی مستخرج از چهارچوب حکمت اسلامی با تأکید بر مبانی استاد مطهری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال هفتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) ۶۹-۱۰۶
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۱۹۱
در سنت غربی، عموماً از سه پارادایم اثباتی، تفسیری و انتقادی نام برده می شود که دارای تفاوت و تضادهای جدی نظری و عملی هستند. پارادایم، که متشکل از بنیان های هستی شناسانه، معرفت شناسانه و روش شناسانه است، بسان عینک محقق، جهت گیری علم را نسبت به واقع و معرفت معین می کند و زیربنای روش شناسی ویژه ای در تولید علم را تعین می بخشد؛ چراکه چهارچوب های فکری متفاوت، ساخت، فرایند و جهت تحقیقات را متأثر می کند؛ ازاین رو، هریک از پارادایم های سه گانه مرسوم در سنت غربی، علم انسانی و طبیعی متناسب با خود را تولید می کنند و نتیجه می دهند. انقلاب اسلامی نیز، که پرچم اقامه دین در تمامی عرصه های حیات بشری را برافراشته است، برای رسیدن به این هدف خود و دستیابی به الگوی پیشرفت اسلامی و تأسیس تمدن نوین اسلامی، نیازمند بازتولید، پالایش و کشف علم و دانش مبتنی بر چهارچوب نظری (پارادایم) خود است؛ ازاین رو، کشف و بازطراحی پارادایم علم اسلامی برای دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی ضروری و اجتناب ناپذیر است. حکمت اسلامی، برخلاف افت و خیزهای تقابلی سنت غربی، مسیر مستقیمی را طی کرده و در عین آنکه ادوار و مکاتب مختلفی در آن به وجود آمده، روزبه روز بر قوت جوهره آن افزوده شده است. هسته هویت واحد حکمت اسلامی، به مثابه یک پارادایم، در سرتاسر دامنه دانشی سنت اسلامی کشیده شده است. این پارادایم، همچون سایر پارادایم ها، از اصولی هستی شناسانه، معرفت شناسانه و روش شناسانه تشکیل شده و در مقام توصیه روشی نیز فرایند خاصی را مطرح می کند. این مقاله، با اعتقاد بر اینکه جوهره حکمت اسلامی ظرفیت آن را دارد که براساس عناصر اصلی چهارچوب های پارادایم های معروف غربی بازطراحی شود، با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش کتابخانه ای، مبانی معرفت شناسانه پارادایم علم اسلامی مورد نیاز تولید علم انقلاب اسلامی را براساس بنیان های دستگاه حکمت اسلامی با تأکید بر مبانی استاد شهید مطهری معرفی کرده و آن را در قالب یک هرم معرفتی پنج لایه طراحی می کند.
۵۲۶.

چهارچوبی تئوریک برای تبیین انقلاب های اجتماعی و سیاسی با تأکید بر انقلاب اسلامی (براساس منظومه فکری امام خامنه ای)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال هفتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) ۱۵۵-۱۷۴
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۲۴۵
دیدگاه هایی که به تحلیل به طور کلی، انقلاب ها و به طور خاص انقلاب اسلامی پرداخته اند غالباً در چهارچوبی اومانیستی پیش رفته اند یا اگر هم منظری بومی و دینی برگزیده اند به همه ابعاد آن توجه نداشته اند. دیدگاه امام خامنه ای هم مبتنی بر مبانی اسلامی است و هم تمام وجوه ممکن درخصوص پدیده انقلاب را پوشش می دهد. تدوین چنین دیدگاهی در چهارچوبی علمی و منسجم به شکلی قابل عرضه در عرصه های علمی هدف بنیادین این تحقیق است. برای رسیدن به این منظور چند سؤال اصلی مطرح شده است: چیستی، چرایی، چگونگی، نتایج و آثار و آفات و آسیب ها. برای پاسخ به این پرسش ها از روش تحلیل محتوا، که نوعی روش تحلیل گفتمان محسوب می شود، استفاده شده است. مطابق یافته ها، براساس دیدگاه امام خامنه ای، در شکل دهی به انقلاب اسلامی عواملی مؤثر بوده اند که عبارت اند از: عوامل ذهنی و عینی؛ خرد و کلان؛ زمینه های تاریخی؛ بسترهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی. تمام این عوامل درعین حال که محصول اراده های انسانی و متأثر از شرایط محیطی است، در چهارچوب سنت های الهی و مبتنی بر قوانین قطعی حاکم بر هستی رخ داده است؛ بنابراین، عوامل غیبی مثل عوامل ملکی و بر تارک آن در شکل دهی به انقلاب اسلامی مؤثر بوده است.
۵۲۷.

راهبردهای نفوذ استکبار و نقش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مقابله با آن ها

نویسنده:
منبع: تربیت پاسدار انقلاب اسلامی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 35 - 62

کلیدواژه‌ها: سپاه پاسداران راهبردهای نفوذ رسالت استکبار انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۴۲۹
 این نوشتار با هدف نقش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مقابله با نفوذ استکبار از یک سو متأثر از ضربات جبران ناپذیری که نظام سیاسی اسلام از دیرباز تاکنون از ناحیه این شیوه نبرد استکبار در ابعاد مختلف متحمل شده؛ از سوی دیگر توانمندی و پیچیدگی رفتار بازیگران این شیوه نبرد در ترکیب و کاربرد قدرت شمشیر، فکر، اقدام مستقیم و عملیات روانی در میدان مبارزات است. نوشتار حاضر که نتیجه یک طرح پژوهشی است؛ از حیث هدف، تحقیقی کاربردی، از حیث سطح تحلیل، تحقیقی توصیفی- استنتاجی، از حیث طبقه بندی و روش متکی به روش کتابخانه ای با استفاده از ابزار فیش برداری و مراجعه به تارنماهای اینترنتی است. نوشتار حاضر با مطالعات اکتشافی در مبانی ارزشی آموزه های دینی، آیات، روایات، رهنمودها و تدابیر حضرت امام(ره) و فرمانده معظم کل قوا (مدظله العالی ) رسالت سپاه در قبال نفوذ استکبار را احصاء نموده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از ناحیه نقش سپاه در قبال نفوذ استکبار طیف کاملی از گزینه ها و ظرفیت ها از قبیل عمق بخشی داخلی، عمق بخشی خارجی، مقابله با تهدیدات سخت، نیمه سخت و نرم یک دفاع لایه بندی شده برای نظام اسلامی شکل می گیرد.
۵۲۸.

بررسی سبک رهبری امام خمینی با تاکید بر تحلیل صفات رهبر

نویسنده:
منبع: تربیت پاسدار انقلاب اسلامی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 89 - 116

کلیدواژه‌ها: سبک رهبری امام خمینی (ره) انقلاب اسلامی تحلیل صفات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۳۰۳
سبک رهبری به معنای شیوه ای است که رهبران با جهان اطراف خود ارتباط برقرار می کنند. سبک رهبری چگونگی تعاملات، رفتارها، ارزش ها و قواعد خودساخته رهبران را برای هدایت واکنش های فرد توضیح می دهد. کشف سبک رهبری امام خمینی(ره) در طول سال های وقوع انقلاب اسلامی می تواند تفسیر و درک بهتری از وقایع انقلاب اسلامی ارائه دهد. این مقاله با هدف کشف سبک رهبری امام خمینی(ره) به دنبال پاسخ به این سؤال است که در طول سال های وقوع انقلاب اسلامی در چارچوب تحلیل صفات هرمان، سبک رهبری امام(ره) چگونه بوده است؟ نوشتار حاضر از طریق روش تحلیل محتوا به واکاوی سخنرانی ها و مصاحبه های ارتجالی امام خمینی(ره) در جریان وقوع انقلاب اسلامی پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نگاه اومانیستی به انسان ظرفیت تبیین برخی صفات امام خمینی(ره) را نداشته است. در نتیجه با توجه به شخصیت حضرت امام خمینی(ره) که صبغه و نگرش الهی و اسلامی ایشان غالب است، به جای صفت «اعتمادبه نفس»، «اتکال به خداوند»؛ به جای صفت «نیاز به قدرت»، «انجام تکلیف الهی» و به جای صفت «باور به توانایی کنترل رویدادها»، تبیین باور امام در خصوص «اراده الهی» است که می تواند سبک رهبری امام را به درستی تبیین نماید.
۵۲۹.

بررسی تحلیلی گفتمان های مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی (با تأکید بر عنصر معنویت در نگاه شهید مطهری)

نویسنده:
منبع: تربیت پاسدار انقلاب اسلامی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 145 - 172

کلیدواژه‌ها: گفتمان معنویت انقلاب اسلامی اسلام فقاهتی مارکسیسم لیبرالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۳۸
این مقاله به دنبال آن است تا در یک بررسی تحلیلی، نقش هریک از گفتمان های مطرح در روند شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی از جمله اسلام فقاهتی، مارکسیستی و لیبرالیستی را با توجه به عنصر معنویت در آثار شهید مطهری موردبررسی و تحلیل قرار دهد. نویسنده در این مقاله درصدد است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال پاسخ دهد که با توجه با گفتمان های لیبرالیستی، مارکسیستی و اسلام فقاهتی در ماه های قبل و بعد از انقلاب اسلامی، چرا این گفتمان اسلام فقاهتی بود که نقش اصلی را در چگونگی وقوع انقلاب اسلامی و تحولات پس ازآن ایفاء نمود؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که به رغم وجود گفتمان های لیبرالیستی و مارکسیستی موجود در جامعه قبل و پس از انقلاب اسلامی، گفتمان اسلام فقاهتی با توجه به مفاهیم آن و به دلیل انطباق این مفاهیم با خواسته ها و آرزوهای دیرینه مردم مسلمان ایران نقش اصلی و مؤثری را در شکل گیری، پیروزی و تحولات پس از آن تا به امروز ایفاء کرده است.
۵۳۰.

نقش طبقه متوسط جدید در روند شکل گیری انقلاب اسلامی بین سال های57- 1320

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال دوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۶) 1 - 11

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی پهلوی طبقه متوسط جدید امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۳۲۹
انقلاب اسلامی ایران را می توان یکی از مهم ترین پدیده های قرن بیستم دانست. در روابط سیاسی- اجتماعی جوامع مدرن، نقش پذیری طبقه متوسط جدید در مشارکت های سیاسی، فرهنگی جامعه نکته ای قابل کتمان می باشد. این طبقه، کانون فعالیت های سیاسی و فرهنگی در درون جامعه شهری جدید است و این در حالی است که طبقه متوسط جدید به لحاظ جایگاه اجتماعی و اقتصادی بینابینی خود گرفتار حفظ موقعیت و تراکم و انباشت نا محدود ثروت نیست و به خاطر موقعیت های شغلی خود بار اصلی انقلاب ها، تحولات و اصلاحات آن را بر دوش دارد. تلاش رژیم پهلوی برای حفظ نظام سیاسی پدرشاهی نوین خود که عملاً با مشارکت طبقات اجتماعی منافات داشت و ورود اکثر کشورهای جهان در عرصه توسعه و نوسازی که موجب برانگیختن احساس جمعی طبقه متوسط جدید در ایران گردید رژیم را با معضلات خاصی مواجه ساخت و عملا حکومت را واداشت تا در برخورد با طبقات اجتماعی سیاست دوگانه ای اتخاذ نماید و به مهار و کنترل طبقات اجتماعی اقدام نماید.در همین راستا روند نوسازی که در دوران پهلوی دوم تشدید گردید، بی توجهی به طبقه متوسط جدید در روند عملکرد حزب رستاخیز در بیگانه سازی هرچه بیشتر این طبقه از حکومت و ساختار پدرشاهی نوین قدرت که با ظهور و قدرت یابی طبقه متوسط جدید مخالف است، بهره گیری از آموزه های اسلامی- انقلابی، ناتوانی رژیم در سرکوب اعتراضات و پذیرش نقش رهبری امام خمینی(ره) در این طبقه رامی توان از اصلی ترین عوامل تقابل طبقه متوسط با رژیم پهلوی و تاثیر گذاری ایشان در روند شکل گیری انقلاب اسلامی دانست.
۵۳۱.

تحول مفهوم آزادی های عمومی بعد از انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: حقوق بشر و شهروندی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳) 19 - 40

کلیدواژه‌ها: آزادی های عمومی حقوق ملت انقلاب اسلامی قانون اساسی متمم قانون اساسی مشروطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۱۰
این مقاله به تحول مفهوم آزادی های عمومی بعد از انقلاب اسلامی در مقایسه تطبیقی با قبل از آن و دوران شاهنشاهی می پردازد. سوال اصلی اینست که آیا اساسا تحولی در این مفهوم بعد از انقلاب اسلامی واقع شده است؟ و اگر آری؛ این تحول چه بوده و کدام عوامل و تغییرات نظری و عملی سبب این تحول و تغییر بوده است؟ روش ما در این پژوهش، روش توصیفی – تحلیلی است؛ به این نحو که مفهوم آزادی های عمومی را از منبع اصلی دانش حقوق یعنی قانون اساسی قبل و بعد انقلاب اسلامی استخراج و توصیف کرده و ویژگی های آن را در رویکردی تطبیقی نسبت به قبل و بعد از انقلاب اسلامی مورد تحلیل و بررسی قرار می دهیم. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که با پیروزی انقلاب اسلامی؛ توجه به نگرش رهبران و واضعان قانون اساسی به مفاهیم بنیادین انسانی و حقوقی از جمله آزادی در بعد نظری، و شکل گیری و تحول نهادها و ساختار حکومت بعد از انقلاب اسلامی در بعد عملی؛ معرف تحول عمیق، وسیع و مثبت مفهوم آزادی های عمومی در نظام اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی بوده است که نمود آن خصوصا در فصل حقوق ملت مشهود است.
۵۳۲.

حق «پوشش زن» و انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: حقوق بشر و شهروندی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳) 41 - 60

کلیدواژه‌ها: پوشش زن حق شهروندی حقوق بشر انقلاب اسلامی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۱۱
پوشش زنان همواره از آن دسته از مسائل بحث برانگیز جامعه امروز بوده است. اسلام در راستای سعادت فردی و جمعی انسان ها اقدام به صدور احکامی از جمله حجاب نموده است. حجاب شرعی زنان در اسلام برای برخی افراد قابل هضم نیست و به همین دلیل به مخالفت با آن می پردازند. این پژوهش در نظر دارد تا موضوع پوشش زنان را در ارتباط با مفاهیمی همچون حقوق بشر و حقوق شهروندی در جامعه ایران اسلامی بررسی نماید و به این پرسش مهم پاسخ دهد، آیا حجاب در تقابل با حقوق شهروندی و یا حقوق بشر است؟ و یا جزئی از آنها محسوب می شود؟ بررسی دیدگاه های اصالت فرد و اصالت جامعه نیز در ارتباط با حجاب مورد واکاوی قرار گرفته است و به تکمیل بحث کمک می کند. ارتباط حجاب و فضای مجازی نیز از مسائل به روز و مبتلابه جوامع است که بررسی آن نیز در این پژوهش به صورت مختصر مدنظر قرار گرفته است. روش این مقاله توصیفی-کتابخانه ای است. واژگان کلیدی: پوشش زن، حق شهروندی، حقوق بشر، انقلاب اسلامی، فضای مجازی. ی.
۵۳۳.

بررسی و تحلیل تحولات ساختاری و محتوایی رمان های عامه پسند در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پارسی معاصر سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 109-136

کلیدواژه‌ها: رمان عامه پسند انقلاب اسلامی تحولات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۸۳
انقلاب اسلامی ایران، تأثیرگذارترین عامل دگرگونی تاریخی- فرهنگی، اجتماعی ایران معاصر است که همراه با تحولات بنیادین در حوزه های فکری، اجتماعی، سیاسی و...،نظام ادبی کشور را نیز به سرعت متحول ساخت. یکی از این حوزه های نظام ادبی، رمان است. رمان های عامه پسند به دلیل مخاطب فراوان، تأثیرات فرهنگی، اجتماعی و تاریخیِ قابل توجهبر فرهنگ یک ملّت دارند. رمان های عامه پسند همانند دیگر نظام های ادبی، تحت تأثیر دگرگونی های تاریخی- فرهنگی، اجتماعی بوده ، همواره در حال تحول و تغییر هستند. پژوهش پیش رو می کوشد با روش تحلیل محتوا، برخی از این تحولات را در ساختار و محتوا با تکیه بر رمان های منتخب، بررسی کند. در این جستار مختصات و تحولات رمان های برگزیده در دهه های 60 تا 90بررسی شده است و فرایند پژوهش بیانگر آن است که تغییر در شیوه روایت، شخصیت پردازی، مضمون و بویژه نوع نگاه به زن، از جمله تحولاتی است که در این رمان ها روی داده است و این رمان ها در سیر تحول طبیعی خود در برخی ویژگی ها، خود را به رمان های نخبه گرا نزدیک کرده و می کنند؛ اما همواره در بسیاری از ویژگی های دیگر تمایز خود را با آنها حفظ کرده اند.
۵۳۴.

بایستگی «مقاومت فعال» در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (الگوی کنش ایرانی- اسلامی در سیاست خارجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۰ بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۸ 37 - 66

کلیدواژه‌ها: مقاومت انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی امنیت سیاست خارجی FATF

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۲۰۹
مقاله پیش رو با عنوان «بایستگی مقاومت فعال در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، درواقع تلاشی درجهت تبیین و اثبات ضرورت تداوم اصل مقاومت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. «مقاومت» بخش لاینفک هویت و اصول انقلاب اسلامی است. این مفهوم هم در پدیدآمدن انقلاب اسلامی سبب ساز و جهت بخش بوده و هم در استمرار و ارتقای آن نقش اساسی را بازی کرده است. هدف پژوهش این است که با جستجو و تمرکز و مختصات سنجی جایگاه مقاومت در پندار ارزشی و اصولی تفکر انقلاب اسلامی، فهمی از منزلت و درجه پایبندی گفتمانی دولت ها به آن کسب کند و در انتها، با بررسی علت ضرورت بخش به اهمیت مقاومت با مطالعه تهدیدات سنتی و مدرن، به بایستگی مقاومت فعال، به عنوان یک راهبرد نائل شود. در بخش اول مقاله به اصول و پیشینه وجوب دیدگاه مقاومت محور در سیاست خارجی ج.ا.ا و گفتمان های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از بدو انقلاب تا کنون پرداخته شده و در بخش دوم، تهدیدات مرتبط با سیاست خارجی ج.ا.ا مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه موردی هم در باب نهاد FATF به عنوان یک رژیم بین المللی اما با تبعات داخلی، صورت گرفته است. لازم به ذکر است که برای جمع آوری داده ها و تجزیه تحلیل در این پژوهش از روش کتابخانه ای و اسناد مکتوب استفاده شده است.
۵۳۵.

تحلیل مناسبات «انقلاب اسلامی» و «فوروم اجتماعی جهانی» در عرصه تدبیر جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶) 45 - 74

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی جنبش های نوین اجتماعی فوروم اجتماعی جهانی تدبیر جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۱۱
با توجه به اهمیت نقش آفرینی انقلاب اسلامی در عرصه جهانی و اهمیت روز افزون نقش جنبشهای نوین اجتماعی در عرصه تدبیر جهانی، این مقاله به دنبال بررسی این سوال اساسی است که فوروم اجتماعی جهانی به عنوان یکی از مهمترین جنبشهای نوین اجتماعی چه نسبتی با انقلاب اسلامی داشته و چه تاثیری در پیشبرد انقلاب اسلامی در عرصه تدبیر جهانی دارد؟ پاسخ بدین سوال مستلزم بررسی مناسبات دو سویه بین این جنبش و انقلاب اسلامی است. در این راستا این مقاله با توجه به مبانی نظری مطرح شده و با روشی کیفی به مطالعه تطبیقی سه مولفه: هویت، هدف و رقیب در انقلاب اسلامی و فوروم اجتماعی جهانی پرداخته است. بدین منظور ابتدا با تکنیک مقوله بندی و کدگذاری، مولفه های جنبش ساز انقلاب اسلامی و فوروم اجتماعی جهانی استخراج شده و سپس آنها را مقایسه و نسبت سنجی کرده است. با توجه به یافته های این تحقیق می توان گفت که از نظر مولفه هویت، انقلاب اسلامی دارای هویتی فراگیرتر از فوروم اجتماعی جهانی است. از منظر مولفه های هدف و رقیب، هرچند میان انقلاب اسلامی و اهداف و رقبای فوروم تفاوتهایی وجود دارد؛ اما مشترکات مهمی نیز میان آنها برقرار است و لذا زمینه همسویی و ظرفیت سازی برای هم افزایی میان آنها در عرصه تدبیر جهانی وجود دارد.
۵۳۶.

تبیین عوامل پیدایشی سواد انقلاب اسلامی مدیران در منظومه فکری مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 465 - 490

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی سواد سید علی خامنه ای مدیر معرفت سیاسی مقام معظم رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۳۰۵
معرفت سیاسی، پایه شناخت فعال رفتار سیاسی مدیران است و برای دستیابی به اهداف نظام یک رهیافت ارزشمند تلقی می شود. این مقاله که یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی اکتشافی است، تلاش دارد تا بر مبنای روش «داده بنیاد»، از مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب، عوامل پیدایشی «سواد انقلاب اسلامی» ارائه شود. معرفی مفاهیم، مقوله و فرامقوله های رویش یافته از درون داده ها به صورت تمام خوانی تا رسیدن به اشباع، مورد مطالعه قرار گرفته است. از سه نوع کدگذاری (مفهوم سازی) باز، محوری، انتخابی، 1476 کد اولیه، 85 کد ثانویه و مفهوم، 24 مقوله و 6 فرامقوله به نام متغیرهای علّی، محوری، مؤثر، راهبردی، زمینه ساز و پیامدی به دست آمد. متغیرهای پیدایشی سواد انقلاب اسلامی در مدیران و مسئولان نظام شامل بصیرت، تدبیر، الگوپذیری و ولایتمداری شد که «معرفت سیاسی» نام گرفت.
۵۳۷.

منابع، اهداف و ابزارهای دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 105-123

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اسلام انقلاب اسلامی فرهنگ و تمدن ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۴۸۹
استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن ابزارهای فرهنگی در دیپلماسی، در مقایسه با سایر ابزارها و اهرم های رایج در روابط بین الملل دارای مزایایی می باشد که موجب شده است تا کشورها –بیش از پیش- از این ظرفیت برای کاهش سوءتفاهمات میان خویش استفاده نمایند. بر این اساس، دیپلماسی فرهنگی به حوزه ای از دیپلماسی تبدیل شده است که به برقراری، توسعه و پیگیری روابط با کشورهای خارجی از طریق فرهنگ، هنر و آموزش می پردازد و بیشتر به دنبال کشف، تعریف و ترویج ارزش ها و منافع مشترک و جهان شمول و سپس، تأمین منافع ملی در چارچوب این ارزش ها و منافع مشترک است. این مقاله درصدد است تا به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار فیش برداری از منابع کتابخانه ای به این پرسش اساسی پاسخ دهد که «منابع، اهداف و ابزارهای دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کدامند؟». بر این اساس، در گام نخست از «علوم و معارف اسلامی»؛ «فرهنگ و تمدن ایرانی»؛ و «آموزه های انقلاب اسلامی» به عنوان منابع اصیل دیپلماسی فرهنگی این کشور یاد شد. آنگاه، ضمن مروری اجمالی بر اسناد بالادستی و نیز اساسنامه سازمان های فعال در حوزه دیپلماسی فرهنگی، اهداف جمهوری اسلامی را برشمرده و در نهایت، به «فعالیت های علمی، آموزشی و فناورانه»؛ «جهانگردی و مهاجرت»؛ و «فعالیت های فرهنگی و هنری» به عنوان مهم ترین ابزارهای دیپلماسی فرهنگی این کشور اشاره شد. نتیجه آنکه، به نظر می رسد جمهوری اسلامی ایران قابلیت های چشمگیری در خصوص استفاده از ظرفیت های دیپلماسی فرهنگی دارد که استفاده بهینه از آن ها می تواند به ارتقای پارامترهای قدرت نرم در سیاست خارجی این کشور کمک نماید.
۵۳۸.

میزان تحقق مولفه عدالت اجتماعی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بر اساس الگوهای توسعه دولت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 201-228

کلیدواژه‌ها: عدالت اجتماعی قدرت نرم الگوهای توسعه دولت ها انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۳۱۴
در مفهوم سازی اولیه از قدرت نرم مولفه هایی مثل فرهنگ، ارزش های سیاسی و اجتماعی بیان گردیده است، بعض مولفه های قدرت نرمی که در اسلام مطرح می باشد بر ارزش هایی چون ایثار و شهادت، معنویت گرایی، عدالت باوری و برقراری عدالت و مبارزه با ظلم و فساد استوار است به گونه ای که ضمن ایجاد تحول فرهنگی در سطح داخلی بر روند تحولات خودباوری دینی و بیداری اسلامی در حوزه پیرامونی خود نیز تاثیر گذار بوده است. دولت های پس از انقلاب اسلامی بر بحث اجرای عدالت اجتماعی که مولفه ای از قدرت نرم و پاشنه آشیل جمهوری اسلامی ایران است تاکید بسیار داشتند و  هر یک با توجه به شرایط خاص آن مقطع در راستایی تحقق این مهم دست به گزینش الگویی خاص زده اند. مسئله مهم نسبت سنجی و میزان تحقق عدالت اجتماعی با این الگوهای توسعه است. در راستای بررسی این موضوع سؤال این است که الگوهای توسعه در دولت های پس از انقلاب تا چه میزان در تحقق عدالت اجتماعی موفق بوده اند؟ برآیند تحقق عدالت اجتماعی در این دولت ها با ارزیابی و مقایسه شاخص های توسعه و همچنین عدالت اجتماعی، مانند فقرزدایی و محرومیت زدایی، نرخ تورم، نرخ بیکاری، رشد اقتصادی و ضریب جینی مشخص می شود. پژوهش حاضر در نظر دارد با بهره گیری از روش تحلیلی-تطبیقی، میزان تحقق عدالت اجتماعی در الگوهای توسعه در این دولت ها را بررسی ونماید.
۵۳۹.

تأثیر دیدگاه های امام خمینی بر جنبش های اسلامی و تحولات جهان عرب

نویسنده:
منبع: اندیشه سیاسی در اسلام زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۲ 111 - 130

کلیدواژه‌ها: امام خمینی (ره) اندیشه انقلاب اسلامی تحولات جهان عرب اسلام غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۲۴۱
  موفقیتهای انقلاب اسلامی و ایدئولوژی امام خمینی(ره) با پافشاری موفقیت آمیز بر «اسلام مردمی»، تا حدود زیادی اجتناب ناپذیر بوده است. آراء و افکار امام خمینی(ره) نقش بسزایی در صدور ارزش های انقلاب اسلامی به خارج از مرزهای ایران داشته است. این اندیشه ها و افکار بخش اعظمی از تحولات جهان اسلام را رقم زده است.شروع تحولات جهان عرب در قالب بیداری اسلامی، بار دیگر نفوذ و اثرگذاری اندیشه ها و افکار امام خمینی(ره) برجسته گردید که نیازمند پژوهش و بررسی جدی است. ترس و هراس غربیان از بازگشت به اسلام رادیکال و آموزه های آن و ظهور گروه های تندرویی مانند طالبان، القاعده و داعش، توجه به انقلاب اسلامی ایران را مهمتر می نماید. اندیشه ها و افکار امام خمینی(ره) چه تأثیری بر جنبش های اسلامی و تحولات جهان عرب داشته است؟ اندیشه های امام خمینی(ره) در اصولی چون بازگشت به اسلام راستین، استقلال خواهی و مقابله با نفوذ بیگانگان، مبارزه با دیکتاتوری، حاکم بودن بر سرنوشت خویش، مردم سالاری و حکومت ملت، تساوی و عدالت اقتصادی، دفاع از مظلومان و استکبارستیزی در تحولات جهان عرب برجسته بوده و بر روشن شدن افکار انقلابیون تأثیر مستقیم داشته است.
۵۴۰.

پیشرانهای انقلاب اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه ای با تأکید بر بیانیه گام دوم

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس سال هفتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 7 - 24

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای انقلاب اسلامی بیانیه گام دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۷ تعداد دانلود : ۳۹۷
انقلاب کبیر اسلامی ایران در حالی چهلمین سالگرد پیروزی خود را پشت سر گذاشت و قدم به دهه پنجم حیات خود گذاشت که اگرچه دشمنان مستکبرش گمان های باطلی در سر داشتند؛ اما دوستانش در سراسر جهان، امیدوارانه آن را در گذر از چالشها و به دست آوردن پیشرفتهای خیره کننده، همواره سربلند دیده اند. در چنین نقطه عطفی، رهبر حکیم انقلاب اسلامی با صدور «بیانیه گام دوم انقلاب» و برای ادامه این راه روشن، به تبیین دستاوردهای شگرف چهار دهه گذشته پرداخته و توصیه هایی اساسی به منظور «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ»»ارائه فرموده اند. «بیانیه گام دوم انقلاب» تجدید مطلعی است خطاب به ملت ایران و بویژه جوانان که بهم ثابه منشوری برای «دومین مرحله خودسازی، جامعه پردازی و تمدن سازی» خواهد بود و «فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی» را رقم خواهد زد. این گام دوم، انقلاب را به آرمان بزرگش که ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمای (ارواحنافداه) است، نزدیک خواهد کرد.